بهارستان شلوغ می‌شود؟

| جلال جلالی زاده :
در حوزه مناطق محروم نیاز به افزایش تعداد نمایندگان داریم
اما در مجالس ما معمولا 30 نفر هستند که همه کارهای مجلس را انجام می‌دهند ، طرح می‌نویسند، سخنرانی می‌کنند ، تذکر می‌دهند و سوال می‌پرسند، خیلی از نمایندگان هستند که واقعا فعالیتی ندارند و صرفا از فیلترها می‌گذرند و بودن و نبودنشان تفاوتی ندارد ، اگر نظارت بدین شکل نبود و دیگر نیاز به افزایش تعداد نمایندگان نداشتیم . در شرایط فعلی که از 290 نماینده مثلا 40 نماینده فعال داریم، بنابراین اضافه کردن 40 نماینده دیگر به 290 نفر
نمی‌تواند به معنای تاثیرگذاری این مجلس باشد



| اصغر سلیمی‌:
طرح افزایش تعداد نمایندگان مجلس در مجالس قبلی یعنی مجلس هشتم و نهم نیز مطرح بوده است . البته در آن دو دوره موضوع افزایش 20 نماینده مطرح بود. در آن سال‌ها از آنجایی که برخی استان‌ها علی رغم جمعیتشان نمی‌توانستند سهمیه‌ای دراین افزایش داشته باشند اختلافاتی میان نمایندگان در مجلس هشتم و نهم رخ داد و اعضای پارلمان در مورد این افزایش به توافق نرسیدند. در مجلس دهم نیز سه طرح از سوی نمایندگان دراین‌باره به کمیسیون شوراها آمد که حاصل تلفیق این سه طرح این شد که 40 نماینده به مجلس اضافه شود و تعداد به 330 نفر برسد
آفتاب یزد- گروه سیاسی : افزایش تعداد نمایندگان مجلس از تعداد ۲۹۰ نماینده فعلی به ۳۳۰ نماینده، یک طرح قدیمی‌است که اکنون خبر می‌رسد ، در کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس به تصویب رسیده و به هیئت رئیسه مجلس ارائه شده است.
از روز چاپ این طرح نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند تا پیشنهادات خود را به هیئت رئیسه ارائه کنند تا بعد از آن در صحن مجلس شورای اسلامی‌بررسی شود. از قرار معلوم با ارائه این طرح تعداد نمایندگان ۲۰ استان کشور در مجلس افزایش خواهد یافت. شاید جالب باشد که بدانید با این اوصاف هرچند همچنان شهر تهران 30 نماینده در مجلس دارد اما تعداد نمایندگان شهرستان‌های تهران افزایش پیدا می‌کند . آن طور که اعلام شده است افزایش تعداد نمایندگان در این طرح هم جمعیت و هم وسعت جغرافیایی حوزه‌های انتخابیه را در نظر گرفته است .
بد نیست به این نکته اشاره کنیم که مطابق قانون اساسی در ابتدای انقلاب 270 نماینده در مجلس فعالیت داشتند که به تناسب جمعیت، وضعیت جغرافیایی، وضعیت سیاسی و امنیتی این تعداد به 290 نماینده در خانه ملت افزایش یافت.
برای اولین‌بار در سال 78 با لایحه دولت اصلاحات بود که تعداد نمایندگان مجلس از 270 نفر به 290 نفر رسید و مجلس ششم نخستین دوره مجلس ایران بود که با حضور 290 نماینده تشکیل شد و حالا بناست تا برای بار دوم با افزایش نمایندگان این بار به میزان دوبرابر آن یعنی 40 نفر روبه‌رو شویم .
از زمانی که چنین طرحی در مجلس مطرح شد کسانی بودند که در باره فواید یا مزایای آن سخن می‌گفتند . با این حال اما این روزها این خبر با واکنش‌های منفی هم روبه روشده است؛ مثلا عده ای می‌گویند مگر با افزایش تعداد نمایندگان تا چه اندازه می‌توان به اثرگذاری پارلمان امید داشت ؟ نمایندگان تاکنون با حضورشان در پارلمان چه اندازه به اهداف مجلس دست پیدا کردند که اکنون با افزایش اعضا می‌خواهند دست یابند. عده ای هم در این راستا پارا فراتر گذاشته و گفته‌اند که این طرح تنها سفره‌ای را که برای اعضای پارلمان پهن شده بود گسترده‌تر می‌کند و هیچ عایدی جز تحمیل بار مالی اضافی به کشور در چنین شرایط بحرانی ندارد!

>می‌توانیم اضافه کنیم چون .....
نگاه منفی نسبت به این افزایش جمعیت باعث شد تا از اصغر سلیمی‌سخنگوی کمیسیون شوراها و امورداخلی مجلس درباره اهداف این طرح سوالاتی را مطرح کنیم. وی با بیان اینکه قانونا هر 10 سال می‌توان 20 نماینده به تعداد نمانیدگان مجلس اضافه کرد به آفتاب یزد می‌گوید:«تا پایان سال 98 ، 20 سال می‌شود که افزایش تعداد نماینده نداشتیم، بنابراین قانونا می‌توانیم دوبرابر 20 نفر، یعنی 40 نفر به تعداد نمایندگان اضافه کنیم .»
نماینده سمیرم ادامه می‌دهد:«افزایش تعداد نمایندگان مجلس در مجالس قبلی یعنی مجلس هشتم و نهم نیز مطرح بوده است . البته در آن دو دوره موضوع افزایش 20 نماینده مطرح بود. در آن سال‌ها از آنجایی که برخی استان‌ها علی رغم جمعیتشان نمی‌توانستند سهمیه‌ای دراین افزایش داشته باشند اختلافاتی میان نمایندگان در مجلس هشتم و نهم رخ داد و اعضای پارلمان در مورد این افزایش به توافق نرسیدند. در مجلس دهم نیز سه طرح از سوی نمایندگان دراین‌باره به کمیسیون شوراها آمد که حاصل تلفیق این سه طرح این شد که 40 نماینده به مجلس اضافه شود و تعداد به 330 نفر برسد ، تقریبا نظر نمایندگان نیز در این‌باره جلب شده است. هرچند که نظرات اختلافی هم وجود دارد که باید در صحن علنی مجلس در باره این موضوع بررسی شود.» سلیمی‌ادامه می‌دهد:«در موضوع تقسیمات کشوری و جمعیت شهرستان‌ها در جهت رعایت عدالت بیشتر وزارت کشور در این طرح مشارکت کرد . وسعت حوزه انتخابیه ، مسائل قومیتی‌ها و... نیز دراین طرح جای داده شده است .» سخنگوی کمیسیون شوراهای مجلس می‌گوید:«دراین راستا تصویب شورای نگهبان نیز مطرح است، یکی از چالش‌های پیش‌رو موضوع هزینه‌های مالی است که این طرح را روی دوش دولت می‌گذارد.»
از سلیمی‌می‌پرسیم واقعا افزایش 40 نماینده در شرایط فعلی زیاد نیست ؟ او باردیگر به اختلافات در مجلس هشتم و نهم -و اینکه در آن زمان که قرار بود 20 نماینده به مجلس اضافه شوند- اشاره کرد و گفت : «تعداد 40 نماینده اختلافات بین استانی بر سر سهمیه را کم کرده است.»

> علم به انتقادات
وی درباره انتقاداتی که به این طرح می‌شود می‌گوید:« انتقادات وجود دارد. یکی از مهم‌ترین آن همان طور که گفتم موضوع بارمالی است که این طرح بردوش دولت می‌گذارد. اگر این مسئله به صورت لایحه به مجلس می‌آمد موضوع تقسیم مالی آن را هم دولت در نظر می‌گرفت. اما چون طرح از سوی نمایندگان است باید حتما مذاکراتی با دولت و سازمان برنامه و بودجه انجام تا بحث مالی حل شود، اگر بحث مالی حل نشد شورای نگهبان نیز آن را تایید نمی‌کند. به هر حال این موضوع هزینه‌هایی برای دولت و کشور از لحاظ منابع مالی دارد و از همین روی رئیس مجلس و رئیس کمیسیون باید دراین زمینه رایزنی‌هایی بکنند، اما با وضع موجود بدون رایزنی فکر نمی‌کنم که این طرح به تصویب برسد.»
نماینده مردم سمیرم می‌افزاید:« دسته دوم انتقادات از این لحاظ صورت می‌گیرد که در شرایط اقتصادی امروز، تعداد نمایندگان مجلس مهم نیست، بلکه کیفیت آن‌ها مهم است و باید شاخص‌های نمایندگی را دراین زمینه ارتقا بدهیم و اقدامی‌صورت گیرد تا افرادی با تخصص بالاتر و دلسوزتر انتخاب شوند.»
وی درباره اینکه چرا علی رغم علم به این انتقادات کمیسیون چنین طرحی را در چنین برهه ای به مجلس برده است با تاکید براینکه چنین طرحی از هشت سال پیش در مجالس قبلی مطرح بوده است اظهارداشت:«در اوایل مجلس دهم این طرح مطرح شد، مراحل بررسی آن نیز در سال قبل انجام شده است و این‌گونه نبوده که بلافاصله در چندماه اخیر که وضعیت اقتصادی کشور برهم ریخته باشد چنین طرحی تصویب شود.»

> 40تازیاد بود
سلیمی‌می‌گوید: « اما در این بین مسائلی را هم نباید از یاد ببریم وسعت حوزه‌های انتخابیه برخی نمایندگان زیاد است ، بعضا فاصله حوزه انتخابیه یک نماینده که مثلا نماینده چند ناحیه در یک استان است 500 تا 600 کیلومتر باهم فاصله دارد و این نماینده باید همه آن حوزه را نمایندگی کند، بنابراین ممکن است نتواند حوزه‌های انتخابیه خود را به درستی پوشش دهد، یا اینکه کافی است به برخی از استان‌ها نگاه بیندازید، طبق شاخص‌ها باید تعداد نمایندگان آن‌ها اضافه شود . ممکن است افزایش نمایندگان دراین حوزه‌ها باعث فعالیت بیشتر نمایندگان مربوطه،تمرکز و پاسخگویی بهتر آن‌ها شود .» وقتی از او می‌پرسیم که آیا خود او موافق این طرح است یا نه، پاسخ می‌دهد: «من به عنوان سخنگو باید نظرات کمیسیون را مطرح کنم. اما شخصا معتقدم الزامی‌نبود که بخواهیم 40 نماینده را در این شرایط اضافه کنیم. می‌توانستیم در جاهایی که واقعا این افزایش نمایندگان ضروری است این کاررا کنیم، اما در آن صورت این طرح امکان رای‌آوری نداشت.» به سخنگوی کمیسیون شوراها می‌گوییم برخی معتقدند این اقدام مجلس صرفا سفره رانت‌ها و منافع شخصی که نمایندگان دراین سال‌ها از آن استفاده کردند را برای عده بیشتری پهن می‌کند می‌گوید:« اینکه آیا نمایندگان از رانت‌ها و منافع شخصی استفاده می‌کنند یا نه بحث دیگری است، اما قطعا نمایندگانی که در مجلس هستند در مجلس به دنبال رقیب نمی‌گردند که بخواهند عده‌ای بیشتری را برای بهره‌برداری از مزایای پارلمان به جمع خود اضافه کنند . بنابراین فکر نمی‌کنم بتوان این سخن را قبول کرد اما نظر شخصی‌ام این است که لازم نبود 40 نفر را به مجلس اضافه کنیم .»

> معنای تاثیرگذاری مجلس
جلال جلالی‌زاده نماینده مجلس ششم که در دوره نمایندگی او نیز افزایش تعداد نمایندگان صورت گرفته بود درباره طرح اخیر به آفتاب یزد می‌گوید :«اساسا تعداد نمایندگان برای برخی شهرها و استان‌ها و تقسیم‌بندی آن تقسیم‌بندی عادلانه نیست. در کنار این اساسا افزایش تعداد نمایندگان برخی استان‌ها هم بی‌معناست . مثلا نمایندگان تهران از آنجایی که رابطه شان با مردم مثل نمایندگان شهرستان‌ها نیست و اقداماتشان نیز به حل مشکلات مردمی‌گروه خاص ارتباطی ندارد و صرفا مسائل کلی ملی را قرار است مطرح کنند، اساسا تعداد آن‌ها در مجلس تفاوتی ندارد . بدیهی است در سیستان و بلوچستان یا کردستان وضعیت فرق می‌کند . مثلا در یک بخش از یک حوزه یکی از شهرستان‌های کردستان 650 روستا وجود دارد . طبیعی است که نماینده، مسئول هر 650 روستاست. او باید هم نماینده ملی باشد و هم نماینده تمام حوزه‌ها و روستاهای حوزه‌های خود. بدیهی است که کار این نماینده با نماینده تهران متفاوت خواهد بود . برای همین افزایش تعداد نمایندگان باید منصفانه باشد. جمعیت ، وسعت جغرافیای و شرایط منطقه همه مسائلی است که باید توامان در تعداد نمایندگان تاثیرگذار باشد .»
وی ادامه می‌دهد :« البته بدیهی است که افزایش تعداد نمایندگان باعث اعمال هزینه‌هایی بر کشور می‌شود. اما باید گفت که در حوزه مناطق محروم نیاز به افزایش تعداد نمایندگان داریم.»
جلالی‌زاده اظهار می‌کند :« نماینده ضروری است، اما باید روی آن کار کارشناسی شود و این کار جنبه عدالتخواهی داشته باشد تا نقاط محروم بتوانند از چنین طرحی بهره ببرند. »
این نماینده مجلس در باره این که آیا تعداد 40 نماینده را زیاد نمی‌دانید؟ می‌گوید: « در مجالس ما معمولا 30 نفر هستند که همه کارهای مجلس را انجام می‌دهند ، طرح می‌نویسند، سخنرانی می‌کنند ، تذکر می‌دهند و سوال می‌پرسند، خیلی از نمایندگان هستند که واقعا فعالیتی ندارند و صرفا از فیلترها می‌گذرند و بودن و نبودنشان تفاوتی ندارد ، اگر نظارت بدین شکل نبود دیگر نیاز به افزایش تعداد نمایندگان نداشتیم . در شرایط فعلی که از 290 نماینده مثلا 40 نماینده فعال داریم، بنابراین اضافه کردن 40 نماینده دیگر به 290 نفر نمی‌تواند به معنای تاثیرگذاری این مجلس باشد . اگر قرار است به تعداد نمایندگانی اضافه کنیم که به دنبال منافع شخصی خودشان باشند قاعدتا این طرح کارایی ندارد . اما معتقدم که ما باید در همه کارهایمان اصولی عمل کنیم .»

> راهکاری برای حل مشکلات مردم
در کنار انتقاداتی که بعضا به طرح افزایش نمایندگان می‌شود بد نیست به این نکته هم توجه کنیم که به هرروی جمعیت کشور نسبت به ابتدای انقلاب بیش از دو برابر شده و بدیهی است که تعداد نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی‌الزاما نباید درهمان 270 نفر یا شاید هم 290 نفر کنونی بماند.دراین بین استان‌هایی از کشور که مرزی هستند را از یاد نبریم؛ استان‌هایی که ممکن است با وجود جمعیتی کم، دارای وسعت زیادی باشند و به افزایش تعداد نمایندگان احتیاج داشته باشند .اما این سوال نیز سوال بسیار مهمی‌است که افزایش 40 نماینده تا چه میزان به کشور و دولت فشارمالی می‌آورد و هزینه فرصت این موضوع چه قدر خواهد بود و الزاما با افزایش 290 نماینده به 330 مشکلات بی‌شمار مردم در شرایط فعلی حل خواهد شد ؟