مجازات یا فرهنگسازی؟

 
 
روز گذشته سخنگوی کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس، پاره‌ای جراحی‌های نامتعارف صورت گرفته را که اخیرا در میان برخی متداول شده را مصداق جریحه‌دار کردن عفت عمومی دانست که در این باره چند نکته قابل تامل است. شکی نیست که جامعه ما، جامعه‌ای اسلامی است و از هر حیث و شکل باید تفاوت‌های اساسی با جوامع غربی داشته باشد و حداقل قضیه این است که ظواهر اسلامی بودن در آن باید از سوی شهروندان رعایت شود. به موازین و حدود و ثغور اخلاق و عفت عمومی، گرچه مفهوم پیچیده‌ای است، احترام گذاشته شده و موجباتی فراهم نشود تا جامعه دستخوش بحران و یا بی‌اخلاقی عمومی شود. اما صرفنظر از این مطالب اظهارات ایشان ظاهرا نمی‌تواند با اصول و موازین قانونی چندان انطباق داشته باشد. چراکه اولا اصل بر قانونی بودن مجازات‌هاست. یکی از اصول مسلم و شناخته شده در حقوق جزا و حقوق متهمان این است که مجازات افراد باید براساس موازین قانونی باشد. آن قوانینی که جاری و لازم الاجرا هستند و طبعا حیثیت و کرامت افراد ایجاب می‌کند که محاکم در انطباق اعمال و رفتار افراد با قوانین مرتبط می‌بایستی نهایت بررسی و دقت لازم را انجام دهند. اصل بر تفسیر مزیب از قوانین به نفع متهم است. نمی‌توان به راحتی با تفسیر موثق قوانین، اعمال افراد را داخل دایره جرائمی قرار داد که مجازات آنان موجب هتک حیثیت و اعتبار افراد می‌شود. ثانیا تعریف عفت عمومی گرچه دارای مفهوم پیچیده‌ای است که تاکنون به درستی حدود و ثغور آن معلوم نشده و مصادیق آن نیز کاملا مشخص نگردیده است. اما به نظر می‌رسد در جامعه ما سال‌هاست مرزهای اخلاق به‌هم ریخته است و به ندرت می‌توان مواردی را پیدا کرد که عفت عمومی دچار آسیب یا خدشه شود. واقعیت امر این است که در زمانه حاضر آنچنان اعمال جراحی زیبایی به اشکال مختلف در جامعه رواج پیدا کرده که افراد جامعه دیگر حساسیتی به مسائل یادشده ندارند. و به نظر می‌رسد دایره شمول تعریف جریحه‌دار کردن عفت عمومی به‌رغم همه حساسیت‌ها تنگ و تنگ‌تر می‌شود. همین جریحه‌دار کردن عفت عمومی که در بخش اخیر ماده 638 قانون مجازات اسلامی آمده است روزبه‌روز مفهوم خود را از دست می‌دهد.
ادامه صفحه 2