آري به FATF

سياست‌هاي كلان كشور در ميان جريان‌هاي سياسي و محفل‌هاي جناحي تنظيم و تدوين نمي‌شود بلكه با هماهنگي‌هايي كه ميان اركان نظام صورت مي‌گيرد با نگاهي به چشم‌اندازهاي بلندمدت نظام برنامه‌ريزي و به نتيجه مي‌رسد. در همين راستا موضوع قبول شرايط FATF توسط ايران كه تاييد يا رد يكي از لوايح اصلي و مرتبط با آن يعني CFT اين روزها مباحث و جدل‌هاي فراواني حول آن صورت مي‌گيرد نيز مساله‌اي نيست كه توسط يك فرد يا دسته قابل تاييد يا رد باشد. همگان اطلاع دارند كه چندي پيش شوراي نگهبان با گرفتن ايرادهاي فراوان به اين لايحه كه معروف به مبارزه با تامين مالي تروريسم است، به نوعي نظر يك طيف در ايران را نسبت به اين لايحه اعلام كرد ولي برخي مي‌گويند كه نظام تصميم خود را براي تصويب اين لوايح گرفته است و اين تلاش‌ها نتيجه خاصي در پي ندارد. در همين راستا محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه با اطلاعاتی که داریم، مجموعه نظام به این تصمیم رسیده که لوایح مربوط به مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را تصویب کند، گفت: در مجلس به نظر رهبری استناد می‌کنند اما آقای لاریجانی بارها اعلام کرده که دفتر رهبری گفته به خود مجلس مربوط است و ما نظری نداریم، دست کم نظر منفی ندارند. عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایلنا، در خصوص نظر اخیر شورای نگهبان درباره لایحه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسیم موسوم به FATF گفت: لایحه FATF نداریم؛ چهار لایحه است که سه لایحه آن تصویب شده؛ دو مورد مربوط به قانون داخلی مبارزه با پولشویی است که در گذشته تصویب شده و الان لایحه اصلاحیه‌اش آمده است. قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم هم است که آن هم اصلاحیه‌اش تصویب شده است. دو کنوانسیون است که کنوانسیون پالرمو تصویب شده و یکی مانده که هنوز تصویب نشده است. وی افزود: شورای نگهبان درباره اصلاحیه قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم گفته این لایحه ماهیت قضایی دارد و باید قوه قضاییه نظر دهد؛ این نظر شورای نگهبان است. بر اساس قانون اساسی هم اگر لایحه‌ای ماهیت قضایی داشته باشد به قوه قضاییه ارجاع داده می‌شود. یعنی روی ماهیت هم اظهارنظر نکرده‌اند و از نظر شکلی گفته‌اند. به نظر من این موضوع حل می‌شود چون رییس قوه قضاییه عضو ستاد هماهنگی‌های اقتصادی است و ضرورت تصویب لایحه را درک می‌کند. صادقی با تاکید بر اینکه چهار لایحه در اکشن پلن FATF آمده و بحثی درباره عضویت در FATF نیست، گفت: آن‌ها گفته‌اند اگر این چهار لایحه را داشته باشیم، از نظر FATF نرم‌های مربوط به مبارزه با پولشویی را داریم. تصور من با اطلاعاتی که داریم، این است که مجموعه نظام درباره تصویب این لوایح به تصمیم رسیده است. در جلسه علنی و غیر علنی مجلس رییس مجلس اعلام کرد. در مجلس به نظر رهبری استناد می‌کنند؛ اما آقای لاریجانی بارها اعلام کرده که دفتر رهبری گفته این مساله به خود مجلس مربوط است و ما نظری نداریم. دست کم نظر منفی ندارند. اخیرا هم از نامه آقای روحانی به شورای نگهبان که منتشر شده بر می‌آمد که شورای عالی هماهنگی اقتصادی نظرش بر تصویب لایحه است. این نماینده مجلس تصریح کرد: شورای نگهبان و مجلس هم هر دو حق دارند و باید نظرهای مختلف بیان شود؛ من این‌ها را تهدید نمی‌دانم بلکه فرصت است. در مجموع فضا را منفی نمی‌بینم. البته دولت باید تلاش بیشتری می‌کرد. یکی از ضعف‌های دولت این است که در مورد لوایح خودش برای تعامل بیشتر، قبل از اینکه وارد صحن شود تلاش نمی‌کند. وی در مورد تعامل اصلاح‌طلبان با رییس‌جمهور گفت: من معتقدم تعامل اصلاح‌طلبان و رييس‌جمهور مطلوب نیست ضمن اینکه در گذشته گفتم حمایت اصلاح‌طلبان از آقای روحانی یک حمایت راهبردی تعاملی است و حمایت فعال است و منفعل نیست. یعنی حمایت می‌کنیم در عین حال هم انتقاد می‌کنیم و انتظار داریم این تعامل بیشتر باشد.
مقدمات تاييد نهايي
در همين حال حشمت ا... فلاحت‌پیشه، رييس کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه ۲۷ آبان لایحه CFT در دستور کار کمیسیون قرار گرفته، گفت: ایرادات در حضور نماینده شورای نگهبان بررسی و رفع می‌شود. فلاحت‌پیشه كه با خانه‌ملت گفت‌وگو كرده است، در توضیح فرایند بررسی ایرادات شورای نگهبان به لایحه CFT در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفت: لایحه CFT را به عنوان دستور کار اصلی کمیسیون امنیت ملی مجلس در روز یک‌شنبه هفته آینده (27 آبان) قرار دادیم، البته چند انتخابات مربوط به ناظران در دقایق نخست جلسه برگزار و بلافاصله وارد بحث لایحه CFT خواهیم شد. نماینده مردم اسلام آباد غرب در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: در این مدت به همه دستگاه‌هایی که درباره لایحه مذکور بحث و نظری داشتند و در طول ایام بررسی لایحه CFT در کمیسوین امنیت ملی مجلس حاضر شدند، نامه‌ای را به ضمیمه ایرادات شورای نگهبان ارسال و از آن‌ها نظر مشورتی خواستم. وی افزود: علاوه بر این از آیت‌ا... جنتی درخواست شده تا نماینده شورای نگهبان را به جلسه معرفی کنند تا در حضور وی ایرادات گرفته شده به لایحه CFT مورد بررسی قرار گیرد البته اگر نماینده شورای نگهبان این ماموریت را داشته باشد، ما وارد بررسی ایرادات به صورت جزئی خواهیم شد. فلاحت‌پیشه یادآور شد: برخی از نمایندگان کمیسیون اذعان دارند که شورای نگهبان با توجه به توضیح کلی بعد از ذکر بیست و دو ایراد، این لایحه را رد کرده بنابراین در جلسه هفته آتی این موضوع را هم بررسی خواهیم کرد، علاوه بر این بیست و دو ایراد را بند به بند بررسی خواهیم کرد لذا امکان دارد این جلسه از لحاظ زمانی تمدید شود حتی ممکن است روزهای دیگری هم به ادامه بررسی ایرادات لایحه اختصاص دهیم. این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، یادآور شد: از این رو احتمالات گوناگونی اعم از رد لایحه، اصلاح بخشی از ایرادات و اصرار بر ماندن برخی بندها و غیره درباره نتیجه بررسی رفع ایرادات لایحه CFT وجود دارد. وی با اشاره به پیشنهاد برخی از نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفت: برخی افراد پیشنهاد بررسی لایحه CFT در کمیسیون امنیت ملی به صورت علنی و با حضور خبرنگاران را مطرح کردند تا مردم در جریان بررسی همه ایرادات شورای نگهبان قرار گیرند، هرچند من با این پیشنهاد موافقت کردم اما بعید به نظر می‌رسد که هیات رييسه کمیسیون با این پیشنهاد موافقت کنند. رييس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: ارسال نامه به شورای نگهبان برای تعیین تکلیف نظر آن‌ها در مورد رد کل لایحه CFT با توجه به توضیحات پایانی یا رفع ایرادات به لحاظ قانونی نیاز نیست، در واقع شورای نگهبان نظر خود را ارایه کرده و نماینده شورای نگهبان با حضور در کمیسیون می‌تواند نظر شورا را برای نمایندگان تبیین کند.
تشريح يك مخالفت تاخيري


گفتني است روز شنبه عباس‌علی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در گفت‌وگو با رادیو تهران درباره نامه ريیس مجلس به شورای نگهبان درباره بررسی نکردن اشکالات مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره لایحه کنوانسیون CFT به‌دلیل اعلام نظر پس از مهلت 20روزه در شورای نگهبان، گفت: شورای نگهبان نظراتش درباره تمامی طرح‌ها، لوایح و مصوبات مجلس را طبق قانون اساسی ظرف 20 روز بررسی و برای مجلس ارسال می‌کند که این روند نسبت به مصوبه مجلس درباره الحاق ایران به کنوانسیون CFT نیز در شورای نگهبان طی شده است. وی اضافه کرد: مجمع تشخیص مصلحت نظام و هیات عالی نظارت طبق ابلاغیه‌ای که دارند و وظایفی که به‌عهد‌ه‌شان نهاده شده است، نظرات‌شان درباره مصوبات مجلس را ارسال می‌کنند. ما هم در شورای نگهبان، نظرات مجمع تشخیص را طبق بند 2 اصل 110 قانون اساسی برای مجلس ارسال می‌کنیم. قائم‌‌مقام دبیر شورای نگهبان با تاکید بر اینکه در آیین‌نامه‌ مجمع تشخیص مصلحت نظام زمان مشخصی برای اعلام نظر تعیین نشده است، اظهار داشت: البته این یک امر اختلافی است، دوستان ما در مجلس معتقد هستند که باید ظرف 20 روزی که شورای نگهبان اعلام نظر می‌کند، این نظرات ارسال شود، از طرفی دوستان در مجمع تشخیص هم نظرشان این است که، زمانی که لایحه در رفت و برگشت بین شورای نگهبان و مجلس است، این امکان وجود دارد که در مجمع نیز بررسی شود، البته این بحث اختلافی است که امیدواریم که یک راهکار روشنی برای آن تعیین و اعلام شود. کدخدایی در پاسخ به این سؤال که مساله اختلافی بین مجلس و مجمع تشخیص درباره اعلام نظر پیرامون مصوبات قوه‌مقننه باید در کجا تفسیر شود، گفت: البته اگر نیاز به تفسیر قانون اساسی و اصول 110 و 112 قانون اساسی باشد، شورای نگهبان باید این تفسیر را انجام دهد، در غیر این صورت، اگر آیین‌نامه‌ مجمع هم روشن‌کننده کار باشد و این مساله را تعیین کند، آیین‌نامه مجمع تشخیص هم می‌تواند در این مطلب ورود کند. وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اینکه برخی گفتند با توجه به 20 ایراد شورای نگهبان نسبت به لایحه CFT، منظور این است که امکان تصویب آن وجود ندارد و حتما مجلس باید بعضی از موارد را تغییر دهد تا مغایرت‌ها با شرع و قانون اساسی رفع شود، نظر شما در این باره چیست؟، افزود: اگر بخواهیم به‌صورت کلی تقسیم‌بندی کنیم. دو بخش مصوبه داریم که در شورای نگهبان بررسی می‌شود، نخست، مصوباتی است که مجلس در ابتدا به آن ورود می‌کند و طرح یا لایحه‌ای است که در دولت و مجلس تدوین می‌شود و سپس به‌صورت مصوبه به شورای نگهبان می‌آید. در این‌باره مجلس اختیار دارد که در همه حوزه‌ها ورود کند. اگر ایرادی هم وجود داشته باشد، مجلس باید آن‌ها را اصلاح کند. سخنگوی شورای نگهبان به تشریح دسته دوم مصوبات مجلس اشاره و تاکید کرد: بخشی از مصوبات شامل موافقت‌نامه‌ها، معاهدات و کنوانسیون‌هاست که مجلس یا دولت نمی‌توانند در محتوای این کنوانسیون‌ها ورود کنند، اما می‌توانند با حق شرط‌هایی نظرات خودشان را نسبت به آن معاهده، موافقت‌نامه و یا کنوانسیون اعلام کنند. کدخدایی اضافه کرد: آنچه در رابطه با لایحه CFT مطرح شده است، 8 حق شرط را مجلس در این زمینه قرار داده بود، عمده ایرادات هم مربوط به این حق شرط‌هایی است که با نگاه به محتوای این کنوانسیون وضع شده است، البته اگر محتوا مشکلی نداشته باشد، حق شرط هم می‌تواند مساله را به‌گونه‌ای حل کند؛ خوشبختانه با توجه به ظرفیت‌های قانون اساسی، بُن‌بستی در این‌گونه مسائل نخواهیم داشت. وی با بیان اینکه مجلس می‌تواند نظرات خودش را در حوزه حق شرط‌های لایحه CFT براساس ایراداتی که شورای نگهبان وارد کرده است، اصلاح کند، تصریح کرد: سرانجام اگر لازم شد مجمع تشخیص مصلحت نظام طبق اصل 112 قانون اساسی می‌تواند به آن ورود کند اگر مصلحت به الحاق چنین کنوانسیونی یا معاهده‌ای لازم باشد، از طرق دیگر امکان این امر وجود دارد.
صندلي داغ تصميمات بزرگ
صندلي داغ تصميم‌گيري در ايران هزينه‌هاي فراواني را براي مسئولان ما ايجاد مي‌كند به همين دليل بسياري از مسائل را نمي‌خواهند گردن بگيرند و به نوعي عمل مي‌كنند كه اگر در آينده اتفاق خاصي در موضوعات مختلف صورت پذيرفت، تركش‌ها دامان‌شان را نگيرد اما بي شك بايد در اين زمان به نوعي عمل كرد كه منافع ملي به هر بازي سياسي و منفعت شخصي برتري يابد و از خودگذشتگي‌ ميان مسئولان در دستور كار قرار گيرد و مسئولان جرات تصميم‌گيري‌ها و اعلام آن‌ها را داشته باشند و از آن دفاع كنند.