روزنامه ابتکار
1397/08/20
«ابتکار» مذاکرات صلح طالبان و کابل در مسکو را بررسی می‌کند معمای صلح در افغانستان
محمدرضا ستاریافغانستان برای رسیدن به صلح دچار چند چالش مهم و جدی است. نخستین مساله پیچیدگی و ابعاد مختلف خشونت در این کشور است به طوری که برای مهار آن باید بازیگران و گروه‌های مختلفی را مدنظر قرار داد. دومین موضوع مساله پیچیدگی در مدیریت بحران به واسطه لایه‌لایه بودن جغرافیای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان است به طوری که تصمیم‌سازی در این کشور به واسطه وجود اقوام و گروه‌های مختلف به صورت متوازن و هماهنگ بسیار دشوار است. مورد بعدی دورنمای صلح در افغانستان است که با توجه به مشکلات دولت و نیز نفوذ طالبان و همچنین اضافه شدن مولفه‌های دیگری همچون حضور و دخالت بازیگران خارجی و نیز ظهور و بروز داعش، معادلات صلح به مراتب سخت‌تر و پیچیده‌تر از گذشته رقم می‌خورد.
مذاکرات صلح افغانستان روز جمعه با مشارکت نمایندگانی از گروه طالبان و شورای عالی صلح افغانستان در مسکو برگزار شد. نشستی که به گفته سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه قصد دارد تا صفحه‌ای جدید در تاریخ افغانستان ایجاد کند. به گفته ناظران این نشست از چند جهت حائز اهمیت است. نخست اینکه برای اولین بار هیاتی از طالبان به طور رسمی در این گفت‌و‌گوها شرکت کرده و دولت افغانستان نیز پیش از این اعلام کرده بود که در این گفت‌و‌گوها شرکت خواهد کرد.
از سوی دیگر همزمان با آغاز مذاکرات غیر رسمی آمریکا با گروه طالبان که از چند ماه گذشته آغاز شده است، شورای صلح افغانستان آمادگی خود را برای گفت‌و‌گوی بدون پیش شرط با طالبان اعلام کرده است. همچنین با وجود بحران امنیتی در افغانستان و ناکارآمدی دولت وحدت ملی در مدیریت مسائل امنیتی که اوج آن را در زمان انتخابات پارلمانی افغانستان شاهد بودیم، یعنی جایی که تعداد حملات تروریستی و میزان کشته و مجروح شدگان این حملات در طول 17 سال اخیر بی‌سابقه بوده است، علاوه بر بازیگران داخلی صحنه افغانستان، کشورهای خارجی تاثیرگذار در روند این کشور نیز به یک جمع‌بندی برای رسیدن به یک راه حل سیاسی میان دولت و گروه طالبان رسیده‌اند.
اهرم فشار طالبان
در مذاکرات روز جمعه که نمایندگان 10 کشور افغانستان، هند، ایران، چین، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به آن دعوت شده و آمریکا نیز از حضور در این کنفرانس سر باز زد، نمایندگان طالبان طی رویکردی قابل توجه به صراحت اعلام کردند که حاضر به گفتوگو با دولت افغانستان نبوده و در عوض مایل هستند همچنان با آمریکا مذاکرات خود را ادامه دهند. یکی از راهبردهای مهم طالبان پافشاری بر عدم به رسمیت شناختن دولت افغانستان است که این راهبرد بر دو مبنا قرار دارد. نخست بازی در زمین طرفداران که همچنان به آنها نشان دهد، رهبران طالبان به واسطه دست نشانده بودن دولت افغانستان حاضر به رسمیت شناختن آن نیستند و دومین مساله مربوط به اهرم فشار برای مذاکرات و اخذ امتیازات بیشتر از دولت و حامیان خارجی آن است.
هر چند دولت افغانستان هفته قبل موافقت خود را برای حضور در کنفرانس صلح مسکو اعلام کرده بود، اما به جز نمایندگان شورای عالی صلح، هیچ نماینده رسمی از سوی دولت وحدت ملی در مسکو حضور نداشت. در همین رابطه وزارت خارجه افغانستان طی بیانیه‌ای اعلام کرد که باید این مذاکرات به گفت‌و‌گوی مستقیم میان دولت و طالبان منجر شود و هیچ مرجع رسمی به جز دولت افغانستان برای رهبری روند صلح مورد پذیرش کابل نیست. در این بیانیه همچنین آمده است که شورای عالی صلح به عنوان یک نهاد حکومتی تلقی نمی‌شود و حضور عبدالقیوم کوچی سفیر پیشین افغانستان در مسکو در این نشست نیز مورد اطلاع کابل نبوده و وی حکومت افغانستان را در این نشست نمایندگی نمی‌کند.
شرط نمایندگان طالبان
از سوی مقابل پنج تن از اعضای گروه طالبان شامل محمدعباس ستانکزی، عبدالسلام حنیفی، شهاب‌الدین دلاور، ضیا‌الرحمان مدنی و محمدسهیل شاهین که در این نشست به نمایندگی از گروه طالبان شرکت کرده بودند، گفته‌اند که تنها راه تامین امنیت در افغانستان خروج نیروهای خارجی از این کشور است و زمانی که در مورد این خروج به نتایجی دست پیدا کنیم، در مرحله دوم به سمت مذاکرات با دولت پیش خواهیم رفت. به گفته تحلیل‌گران روی سخن نمایندگان طالبان به آمریکا به عنوان مهم‌ترین نیروی خارجی حاضر در افغانستان است، هر چند این گروه بارها در طول ماه‌های گذشته با آمریکایی‌ها مذاکره و دیدار کرده‌اند.
این در حالی است که طالبان می‌گوید، مذاکرات آنها با آمریکا تنها بر سر بیرون رفتن نیروهای ایالات متحده در افغانستان بوده و پس از این مساله است که تازه به نظر آنها فرآیند گفت‌و‌گوهای صلح واقعی می‌تواند شکل بگیرد.
دشواری‌های صلح در افغانستان
افغانستان برای رسیدن به صلح دچار چند چالش مهم و جدی است. نخستین مساله پیچیدگی و ابعاد مختلف خشونت در این کشور است به طوری که برای مهار آن باید بازیگران و گروه‌های مختلفی را مدنظر قرار داد. دومین موضوع مساله پیچیدگی در مدیریت بحران به واسطه لایه‌لایه بودن جغرافیای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان است، به طوری که تصمیم‌سازی در این کشور به واسطه وجود اقوام و گروه‌های مختلف به صورت متوازن و هماهنگ بسیار دشوار است. مورد بعدی دورنمای صلح در افغانستان است که با توجه به مشکلات دولت و نیز نفوذ طالبان و همچنین اضافه شدن مولفه‌های دیگری همچون حضور و دخالت بازیگران خارجی و نیز ظهور و بروز داعش، معادلات صلح به مراتب سخت‌تر و پیچیده‌تر از گذشته رقم می‌خورد. به همین دلیل رسیدن به یک مکانیزم مشترک برای صلح آنچنان که از مذاکرات قبلی نیز مشخص است، در گام اول که نشستن پشت یک میز است همواره با چالش و شکست روبه‌رو میشود.
در همین رابطه در طول چند سال گذشته شاهد تلاش‌های زیادی برای برگزاری نشست‌های صلح برای افغانستان از سوی کشورهای مختلف به خصوص روسیه و آمریکا بوده‌ایم. روس‌ها خواستار مذاکرات فوری با طالبان هستند و سال گذشته نیز سه نشست را با شرکت نمایندگان کشورهای منطقه در مورد افغانستان میزبانی کردند. در نشست اخیر مسکو نیز با وجود دعوت از دولت کابل و نیز آمریکا، هیچکدام از آنها حاضر به حضور در این کنفرانس نشدند و حتی یک اختلاف نظر عمده نیز میان واشنگتن و مسکو بر سر روند صلح در افغانستان وجود دارد. آمریکا، روسیه را متهم به حمایت از طالبان می‌کند و از سوی مقابل روس‌ها نیز معتقدند که آمریکا به بهانه حضور داعش در افغانستان در صدد مشروعیت بخشیدن به طالبان است. در این خصوص شبکه خبری بی‌بی‌سی چندی پیش در گزارشی آورده بود که با اعلام استراتژی جدید آمریکا در مورد افغانستان، دولت ترامپ پاکستان را عامل بی‌ثباتی در افغانستان می‌داند و از سوی مقابل مسکو بیشتر نگران گسترش نفوذ داعش در افغانستان است و قصد دارد به مانند بحران سوریه، یک نقش محوری در افغانستان ایفا کند. به همین دلیل و با توجه به چالش‌های دولت وحدت ملی، مساله بغرنج امنیت در افغانستان، دست بالای طالبان در برخی از مناطق، ظهور و بروز داعش در این کشور و نیز چند دستگی میان بازیگران خارجی در افغانستان خیلی دشوار می‌توان امیدوار بود که در آینده‌ای نزدیک، دولت کابل بتواند با گروه طالبان طی یک فرآیند سیاسی به توافق رسیده و از بن‌بست کنونی صلح خارج شود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) راه حل کنترل نوسانات ارزی (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از واکنش‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی به کمپین «هم‌صدا در برابر تحریم» گزارش می‌دهد
جهانبخش محبی نیا
ترامپ و خطر جنگ
طرح انتقال آب کرج به تهران اکوسیستم منطقه را تهدید می‌کند؟
مرگ در انتظار «جاده چالوس»
«ابتکار» مذاکرات صلح طالبان و کابل در مسکو را بررسی می‌کند
معمای صلح در افغانستان
به بهانه هفته ملی دیابت، تلاش‌ها برای کاهش دردسرهای بیماران دیابتی بررسی شد
قصه یک «حلقه آبی»
«ابتکار» از گلایه اعضای کمیسیون امنیت ملی درباره موضع خارج از عرف کدخدایی گزارش می‌دهد
«ابتکار» از تغییر رویکرد اصولگرایان و روحانی نسبت به یکدیگر گزارش می‌دهد
چرخش استراتژیک
محمدجواد ظریف:
در مورد FATF نباید از ترس مرگ خودکشی کرد
مهدی مشهور کارگردان «خاموشخانه» در گفتوگو با «ابتکار»:
تئاتر برای لذت‌بردن نیست!
فینال لیگ قهرمانان آسیا
مقابل چشم هزاران پرسپولیسی کاشیما قهرمان آسیا شد
محمدجواد ظریف:
در مورد FATF نباید از ترس مرگ خودکشی کرد
