جای خالی کیفیت همزمان با تشویق مردم به مصرف کالای ملی

«جهان صنعت»- حمایت از تولید داخل با تشدید بحران‌ها از سوی تحریم‌های داخلی دیگر هیاهویی ندارد‌‌. تریبون دولتمردان این روزها از حمایت تولیدات داخلی دم نمی‌زند و تولید‌کننده و مصرف‌کننده تنها مانده‌اند در برزخ بی‌برنامگی و لجام‌گسیختگی قیمتی‌‌.
هرچند زمانی که مسوولان شعار حمایت از تولیدات ملی را سرلوحه کار خود آن هم تنها روی سربرگ‌های اداری قرار داده بودند رنج استفاده از کالاهای بی‌کیفیت داخلی مصرف‌کننده را آزار می‌داد‌‌. این در حالی است که در سال‌های اخیر حمایت از تولیدات داخل، تبدیل به بحثی دنباله‌دار و خاموش‌نشدنی شده است که هر سال موجی آن را خروشان می‌کند و پس از مدتی به فراموشی سپرده می‌شود‌. اهمیت استفاده از کالاهای داخلی بارها از سوی مسوولان ارشد کشور تنها به صورت نمادین گوشزد شده است‌‌. با این بهانه که چرا اصلا باید از تولیدات داخلی حمایت کرد، این حمایت باید تا کجا باشد و نقش مردم، دولت و تولیدکنندگان در افزایش حمایت از تولید داخلی چیست‌، موضوع کیفیت محصولات ایرانی به یک مطالبه جدی از سوی مصرف‌کننده تبدیل شده است‌‌.
جای خالی کیفیت در برخی از تولیدات داخل همزمان با تشویق مردم به مصرف کالاهای ساخت ایران‌ به وضوح دیده می‌شود‌‌. سال‌هاست مصرف‌کننده ایرانی از بی‌کیفیتی تولیدات ملی، گله و شکایت دارد و سازمان‌های مربوطه نیز با اشاره به اهمیت این موضوع همایش‌، بزرگداشت و میزگردهای تخصصی برگزار کردند ولی در آخر شاهد پیروزی همین تولیدات بی‌کیفیت در لیست باکیفیت‌ها هستیم!‌ اما کیفیت‌ زمانی‌ قابل‌ دستیابی‌ است‌ که‌ فرآیندها و فعالیت‌های‌ سازمان‌ به‌ طور مستمر با نیازها و انتظارات‌ مشتری‌های ‌سازمان‌ طراحی‌ شود و به‌ اجرا درآید‌.
در روز ملی کیفیت به برترین و سرآمدترین سازمان‌های ایرانی حائز شرایط در بخش‌های مختلف کشور شامل سازمان‌ها، بنگاه‌های اقتصادی بزرگ، واحدهای عملیاتی، موسسات بخش عمومی، بنگاه‌های کوچک و متوسط مستقل و بنگاه‌های کوچک و متوسط وابسته که در زمینه ارتقای کیفیت و سرآمدی کسب و کار، فعالیت‌های چشمگیری انجام داده‌اند جوایزی اعطا می‌شود‌.


امسال نیز همانند سایر سال‌های گذشته مراسم بزرگداشت روز ملی کیفیت و اختتامیه پانزدهمین دوره جایزه ملی کیفیت ایران با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران و انجمن مدیریت کیفیت ایران، سه‌شنبه ۲۲ آبان در سالن همایش اتاق بازرگانی‌، صنایع‌، معادن و کشاورزی ایران برگزار خواهد شد و در این مراسم از سازمان‌های برتر کیفی تقدیر به عمل خواهد آمد.
این در حالی است که اولین جلسه کمیته ارزیابان جایزه ملی کیفیت ایران با حضور سرارزیابان ارشد جایزه ملی کیفیت ایران جهت بررسی شرکت‌های متقاضی در فرآیند ارزیابی و انتخاب تیم‌های ارزیابی جهت دوره پانزدهم جایزه ملی کیفیت ایران در تاریخ ۲۵ شهریور ۹۷ در محل انجمن مدیریت کیفیت ایران برگزار شد‌.
عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در جایزه ملی کیفیت ایران، شورای سیاستگذاری است و مطابق نظام‌نامه جایزه، دبیرخانه جایزه ملی کیفیت ایران مستقر در موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مجری جایزه بوده و کلیه عملیات اجرایی مرتبط با جایزه را عهده‌دار است‌. یک کمیته فنی متشکل از ۲۱ کارشناس متخصص در زمینه مدیریت کیفیت و مباحث سرآمدی نیز دبیرخانه و شورای سیاستگذاری را در طرح‌ریزی و اجرای ملی کیفیت ایران یاری می‌کنند‌.
تولید باکیفیت با چه دورنمایی
برخی از کارخانه‌ها و تولیدی‌های داخل، محصولات باکیفیتی را تولید می‌کنند اما همین که بر بازار حاکم شدند و اعتبار خود را به دست آوردند به مرور زمان کیفیت خود را کاهش می‌دهند‌. با حاکم شدن برخی مقررات زائد بر سر راه تولیدات ملی‌، نمی‌توان دورنمای مطلوبی از بهبود و ارتقای کیفیت محصولات ایرانی داشت.
امیررضا جامچی تولید‌کننده یک برند کفش با تاکید بر مطالب بالا در همین رابطه به «جهان‌صنعت» گفت: بسیاری از تولید‌کنندگان ما به دلیل نداشتن اعتماد به بازار مصرف کالای خود را با برند خارجی به فروش می‌رسانند که این باعث بی‌اعتمادی مشتری می‌شود. به عبارت دیگر مشتری می‌گوید اگر کالای ایرانی کیفیت خوبی داشت که با برند خارجی به فروش نمی‌رسید.
به گفته این فعال در حوزه صنعت کفش‌، اگر بخواهیم از بحران رکود و واردات کالا عبور کنیم باید با تولید استاندارد به جنگ بحران‌هایی برویم که قصد تیشه به ریشه زدن تولیدات کشور را دارند‌‌.
به اعتقاد جامچی‌، کوتاهی دولت در تامین مواد اولیه استاندارد به جای واردات مواد اولیه بی‌کیفیت‌، یک اقدام مناسب در حفظ جایگاه خیلی از صنایع کشور خواهد بود‌‌.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در داخل کشور با کالاهایی بی‌نام و نشان سروکار داریم گفت: ‌یکی از الزامات، برندسازی است یعنی کالاهایی در داخل کشور تولید شود که نام و نشان‌دار باشد، همچنین ویژگی‌های بازار‌، نیاز بازار و ذائقه مشتریان بسیار حائز اهمیت است.
این فعال در حوزه صنعت کفش با تاکید بر اینکه برای توسعه در تولیدات داخل‌، تنها راهکار، اعتمادسازی در بین مصرف‌کننده است‌‌ چراکه حجم وسیعی از تبلیغات موجود در بازارها را کالای خارجی پر کرده است. چطور انتظار دارید ما کالای ایرانی مصرف کنیم‌‌.
جامچی با تاکید بر اینکه باید در حوزه فرهنگ‌سازی خیلی کار انجام شود،‌ گفت: یکی از فعالیت‌ها این است که تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان را مطمئن کنند کالایی که به دست آنها می‌رسد باکیفیت است و از مشابه خارجی چیزی کم ندارد.
مسابقه با تولیدات خارجی
سعید حسین‌زاده عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک درباره حمایت از تولید داخلی و با اشاره به سطح کیفی و قیمتی پوشاک تولید داخل چنین می‌گوید: کیفیت پوشاک ایرانی نسبت به نمونه‌های خارجی بالاتر است که کمتر نیست و به لحاظ قیمت نیز ما با نمونه‌های خارجی توانایی رقابت بالایی داریم‌. باید بگوییم چگونه می‌توان کاری کرد که مردم ترغیب شوند کالای ایرانی بخرند و این با برانگیختن تقویت حس حمایت از تولید‌کننده داخلی امکان‌پذیر است‌. اما این چند سال کاری که انجام شده است تبلیغ کالاهای خارجی بوده است و در رسانه‌ها دائما کالاهای خودمان را با کالاهای خارجی مقایسه کرده‌ایم‌. ما دائما در صحبت‌هایمان گفته‌ایم دلیل اینکه کالاهای خارجی بازار ایران را پر کرده‌اند این است که مردم کالاهای بی‌‌کیفیت داخلی را نمی‌خرند‌. هرچند تولیدکنندگان ما به این آگاهی رسیده‌اند که استانداردهای کیفی را رعایت کنند تا در بازار حرفی برای گفتن داشته باشند و بتوانند اعتماد مشتری را جلب کنند‌‌.
به اعتقاد حسین‌زاده‌، اینکه گفته شود کالای ایرانی نسبت به نمونه خارجی کیفیت کمتری دارد حرف پوچ و بی‌اساسی است‌. در صنعت ما که نساجی و پوشاک است به دلیل تبلیغات وسیع کالاهای خارجی، تولیدات داخلی ما نیز با مارک و برند خارجی به بازار عرضه می‌شود تا فروش برود‌. خریدار حس می‌کند که کالای خارجی می‌خرد و تنها آن محصولی ایرانی است که کیفیت خوبی ندارد‌. در صورتی که بخش عمده‌ای از محصولات ما با مارک خارجی به فروش می‌رسد و ما باید برای این قضیه راهکاری بیندیشیم‌‌.
حسین‌زاده با تاکید بر اینکه ما نمی‌توانیم مردم را اجبار کنیم که کالای ایرانی بخرند ولی می‌توان حس خرید کالای ایرانی را در مردم تحریک کرد‌، تاکید بر حمایت دولت و حاکمیت از تولیدات می‌کند و می‌گوید:‌ این همه بیلبورد در سطح کشور موجود است ولی چند درصد آن سهم کالای ایرانی است؟ آنقدر هزینه تبلیغات این بیلبوردها زیاد است که تنها شرکت‌های خارجی با پشتوانه مالی بالا می‌توانند از این بیلبوردها استفاده کنند‌. ما این نظر را نداریم که مردم کالای خارجی را تحریم کنند چون رقابت برای تولید داخلی هم مفید است ولی باید جلوی جنس قاچاق را بگیریم‌. اگر کالاها از مبادی رسمی وارد شود از طرفی کالای ارزان و بنجل وارد کشور نمی‌شود و از طرف دیگر کالاهای داخلی توان رقابت با کالاهای خارجی را پیدا می‌کنند‌.
وی در رابطه با ارائه راهکارهایی برای حمایت‌های دولتی از تولیدات داخلی پیشتر گفت: ما باید امکانات تبلیغی را در خدمت تولیدکننده ایرانی قرار دهیم تا او بتواند با قیمت مناسب کالای خود را تبلیغ، معرفی و عرضه کند‌. همچنین ما باید نمایشگاه‌هایی را برگزار کنیم تا مصرف‌کننده متوجه شود کالای ایرانی نیز از کیفیت مطلوب برخوردار است‌. در این چند ساله ما تمام امکانات تبلیغاتی و بازارمان را در اختیار کالاهای وارداتی و قاچاق گذاشته‌ایم و این محصولات خارجی با حمایت‌های دولت‌هایشان با محصولات ایرانی که هیچ حامی‌ای نداشته‌اند به رقابت پرداخته‌اند‌‌.
از حق انتخاب مردم نترسید
رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی ایران است‌. او درباره مزایای حمایت از تولید داخل می‌گوید: پذیرش حق اختیار و حق انتخاب مصرف‌کننده، امری ضروری است‌. باید کیفیت محصولات داخل را به‌گونه‌ای ارتقا دهیم که بهتر از کالای خارجی باشد و سپس حق انتخاب مصرف‌کننده را متوجه کالاهای داخلی کنیم
باکری درباره چگونگی حمایت از تولیدات داخلی توسط مردم و دولت می‌گوید: ایجاد اشتغال بالا در کشور، رشد تولید ناخالص داخلی و قدرت یافتن پشتوانه پول ملی کشور از مزایای حمایت و رشد است‌. وقتی ارزش پول ملی کم شود و مردم ثروتشان کاهش پیدا کند، تورم زیاد می‌شود و بهای نهایی بالا می‌رود که این امر باعث گران شدن کالا و کاهش قدرت مصرفی مردم می‌شود‌. وقتی از کالاهای داخلی حمایت شود این اتفاقات نمی‌افتد و هم مصرف‌کننده و هم تولید‌کننده سود بیشتری می‌برند‌‌.
وی در زمینه بازار لبنیات و رقابت با کالاهای خارجی خاطرنشان می‌شود: وقتی کالای شما از لحاظ فرمولازیسیون، کیفیت، بسته‌بندی و قیمت مناسب باشد؛ مصرف‌کننده کالای خارجی را ترجیح نخواهد داد‌. وقتی شما این موارد را رعایت کنید نیازی نیست از حق انتخاب مردم بترسید و قطعا مردم کالای داخلی را انتخاب خواهند کرد‌‌.
شکست‌خوردگان در جنگ اقتصادی
محمدامین کناروند‌، کارآفرین و فعال در حوزه صنعت چوب‌، حمایت از سرمایه‌گذاران و کارآفرینان را نیازمند توجه جدی مردم برای مصرف کالاهای داخلی دانست و به «جهان‌صنعت» گفت: اکنون زمانی است که نمی‌توان به راحتی از حمایت تولید‌کننده گذشت چراکه توسعه تولید در داخل کشور کلید عبور از رکود و پیروزی در جنگ اقتصادی کشور است‌.
شاید نبود مواد اولیه مناسب‌، یا سایر ابزار‌های لازم برای تولید در دسترس تولید‌کننده نباشد اما برطرف کردن خواسته و انتظارات مصرف‌کننده باید به هر قیمیتی تامین شود و این نگاه تنها به رویکرد مسوولان به نظام‌مند کردن تولید و صنعت برمی‌گردد‌‌.
به گفته کناروند‌، امروز زمان برخورد قهری با تولید و تولیدکننده نیست‌‌. باید برای تحکیم صنعت و تولید داخل با توجه به شرایط و استانداردهای روز دنیا پیش رفت و این به معنی همراه کردن مصرف‌کننده با بازارهای روز دنیاست‌‌. این کارآفرین با بیان اینکه تولیدکنندگان نیز برای جلب اعتماد مشتریان باید کالاهای باکیفیت و مرغوب تولید کنند تا زمینه رضایتمندی مصرف‌کنندگان شود از سرمایه‌گذاران خواست با توجه به امنیت پایدار از ظرفیت‌های زیاد در این حوزه برای تولید بهره‌مند شوند‌. به اعتقاد این فعال در حوزه صنعت چوب‌، دستگاه‌های اجرایی باید ملزم به خرید کالاهای تولید داخل کشور شوند از این رو این حس اعتماد در بین مردم نیز پرورش پیدا می‌کند‌‌. به گفته کناروند‌، در حال حاضر بسیاری از ارگان‌ها‌، سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی اقدام به خرید صنایع چوبی وارداتی می‌کنند که این موضوع بزرگ‌ترین ضربه را به این صنعت وارد ساخته است‌‌. پس مسوولانی که بعد از نامگذاری سال جدید به نام حمایت از کالای ایرانی رسانه‌ها را تریبون خود برای روشن ساختن بایدها و نبایدها کرده‌اند باید از خود و سازمان‌های متبوع‌شان شروع کنند تا این حس را به مردم منتقل کنند‌.
مساله فرهنگ‌سازی در این زمینه امری خطیر است که مطالعه و بررسی دقیق جوانب آن، همکاری و همیاری جمعی مردم، دولت، تولیدکنندگان و طراحان و برنامه‌ریزان را طلب می‌کند و باید به خاطر داشت که فرهنگ‌سازی در مورد موضوعی خاص در میان آحاد جامعه کاری است که نیازمند تلاش بسیار زیاد و خستگی‌ناپذیر است و نباید انتظار داشت که چنین امری به سرعت اتفاق بیفتد، بلکه تمام تلاش باید مصروف این باشد که نوع چینش پایه‌های این فرهنگ‌سازی درست و دقیق صورت بگیرد تا در درازمدت جامعه از نتایج آن بهره‌مند شود.