ایران و دورنمای پر نوسان «کنگره 2 پاره»

 با برگزاری انتخابات میان دوره ای در آمریکا ، حاکمیت هشت ساله جمهوری خواهان بر کنگره و دو ساله آنان بر ارکان قدرت در این کشور پایان یافت و از آغاز سال 2019 ، کنترل یکی از دو مجلس کنگره به دموکرات ها واگذار خواهد شد . البته همان گونه که پیش از این نیز پیش بینی می شد ، حزب جمهوری خواه ، حزب رئیس جمهوری  توانست در نخستین انتخابات میان دوره ای پس از فتح کاخ سفید در سال 2016 ، اکثریت خود را بر سنا همچنان حفظ کند، رویدادی که طی نیم قرن گذشته بی سابقه بود و خوشحالی دونالد ترامپ را نیز به همراه داشت.بازگشت دموکرات ها به جایگاه اکثریت در مجلس نمایندگان بعد از هشت سال، آن هم دو سال بعد از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ ، تغییرات قابل توجهی در سیاست های داخلی و خارجی آمریکا ایجاد خواهد کرد. شکست جمهوری خواهان درمجلس نمایندگان که ماهیتی فراگیرتر در مقایسه با سنا دارد ، میزان نارضایتی از دولت جمهوری خواه را نشان می دهد . این در حالی بود که جمهوری خواهان ، به ویژه شخص ترامپ امیدوار بودند بهبود شاخص های اقتصادی و اتخاذ سیاست سخت گیرانه در قبال ورود پناهجویان و مهاجران غیر قانونی ، شهروندان آمریکایی را راضی کند.
به هر حال ، از سوم ژانویه 2019 و با آغاز به کار کنگره صد و شانزدهم آمریکا ، دموکرات ها ریاست مجلس و کلیه کمیته های آن را در دست خواهند گرفت . از آن پس تا دو سال بعد ، ترامپ برای پیشبرد برنامه های خود باید از سد محکم دموکرات ها در مجلس نمایندگان بگذرد . مجلس نمایندگان نقش تقریبا انحصاری در تدوین و تنظیم بودجه دولت فدرال دارد و قادر است با تغییر در ارقام بودجه ، کاخ سفید را در پیشبرد برنامه های خود به شدت تحت فشار قرار دهد . ضمن این که کنترل دموکرات ها بر مجلس نمایندگان ،
 فرصت طلایی را در اختیار آنان قرار می دهد تا درباره پرونده های متعدد دونالد ترامپ از اتهام تبانی با روس ها تا بحث فرار مالیاتی و روابط غیر اخلاقی با برخی از زنان ، تحقیق کنند . این اختیارات تا حد اعلام جرم علیه رئیس جمهور و درخواست برای محاکمه و برکناری وی در سنا نیز امتداد می یابد .از این رو انتظار می رود ترامپ در دو سال بعدی ریاست جمهوری به شدت تحت فشار سنگین دموکرات ها قرار گیرد که به پیروزی در سال 2018 به سکویی برای پیروزی در سال 2020 و بازپس گیری کاخ سفید می نگرند .با این حال ، زلزله ای که با غلبه دموکرات ها بر مجلس نمایندگان در واشنگتن رخ داده است ، با اقدام ترامپ در تحت فشار قرار دادن جف سشنز برای کناره گیری از سمت مهم دادستان کل و وزیر دادگستری تشدید شد . این درخواست نشان داد که ترامپ برای مختومه کردن پرونده اتهام دخالت روسیه در انتخابات 2016 و تبانی با مسکو بی تابی می کند . با این که سشنز نخستین سناتوری بود که در سال 2016 از نامزدی ریاست جمهوری ترامپ حمایت کرد و سمت دادستانی کل و وزارت دادگستری را نیز به همین دلیل پاداش گرفت ؛ اما مدتی بعد مورد خشم ترامپ قرار گرفت زیرا خودش را از پرونده جنجالی دخالت روسیه کنار کشید و اجازه داد رابرت مولر به عنوان بازپرس ویژه انتخاب شود .
اکنون حتی پیش از واگذاری ریاست مجلس و ریاست


کمیته های مجلس نمایندگان به دموکرات ها ، ترامپ پیش دستی کرده است تا با عزل دادستان کل ، شرایط را برای ادامه تحقیقات مولر دشوار سازد و در نهایت این پرونده را که
می تواند به استیضاح و برکناری وی در سنا منجر شود ، خاتمه دهد .
با این حال ، این رویکرد ، قمار بزرگی برای رئیس جمهوری است که اکنون کنترل یکی از دو مجلس را از دست داده است ؛ نهادی که استارت هرگونه تلاشی برای استیضاح مقامات فدرال را می زند . میزان نارضایتی خشم آلود سران حزب دموکرات از عزل یک مقام دولتی جمهوری خواه و مشاجره رئیس جمهور با خبرنگار سی ان ان در نخستین نشست مطبوعاتی بعد از اعلام نتایج انتخابات میان دوره ای نشان دهنده روزها و هفته های توفانی در واشنگتن است ، توفانی که اگر از کنترل خارج شود ، یا به اخراج دونالد ترامپ از کاخ سفید خواهد انجامید یا شکست دموکرات ها را در انتخابات دو سال آینده رقم خواهد زد .
البته فارغ از این که انتخابات میان دوره ای در آمریکا و تغییر ترکیب حزبی در کنگره این کشور چه نتایج و پیامدهایی به همراه خواهد داشت ، بازپس گیری کنترل مجلس نمایندگان از سوی دموکرات ها بر جهت گیری های آمریکا درباره ایران تاثیر خواهد گذاشت . کسب ریاست مجلس به عنوان سومین مقام رسمی در سلسله مراتب سیاسی در آمریکا بعد از رئیس جمهور و معاون وی و همچنین ، کسب ریاست کمیته های تخصصی مجلس از جمله کمیته روابط بین الملل و کمیته نیروهای مسلح که از نقش بیشتری در جهت گیری سیاست خارجی و سیاست امنیتی آمریکا برخوردار هستند ، فرصت مناسبی را در اختیار دموکرات ها قرار می دهد تا کاخ سفید را برای تعدیل در  مواضع دونالد ترامپ و مشاوران افراطی وی از جمله جان بولتون تحت فشار قرار دهند . ضمن این که قدرت تقریبا انحصاری مجلس نمایندگان در تدوین بودجه دولت فدرال ، ابزار غیرمستقیم در اثرگذاری بر سیاست خارجی این کشور رادر اختیار نمایندگان مجلس قرار می دهد .با توجه به جدال قابل پیش بینی میان مجلس تحت کنترل دموکرات ها با کاخ سفید و سنای تحت کنترل جمهوری خواهان قابل انتظار خواهد بود که لوایح ضد ایرانی در موضوع برجام برای تصویب در مجلس نمایندگان با دشواری مواجه شود و چه بسا امکان عبور نهایی از فرایند قانون گذاری در کنگره را نیز از دست بدهد . دموکرات ها ، حتی آن دسته از اعضای کنگره که در زمان دولت باراک اوباما ، منتقد برجام بودند ، به این توافق به عنوان یکی از میراث های اثرگذار دولت همسوی خود در عرصه جهانی می نگرند و در تلاش هستند اگر نتوانند ترامپ را به بازگشت به این توافق وادار کنند، حداقل از نابودی کامل آن جلوگیری به عمل آورند .
 به هر حال ، مجلس نمایندگان از توان تعدیل مواضع به شدت ضد ایرانی دولت ترامپ در مواجهه با موضوع توافق هسته ای برخوردار خواهد بود و اگر کاخ سفید به خواسته نمایندگان دموکرات تن ندهد ، آنان قادر خواهند بود در اجرای برخی از برنامه های اقتصادی و اجتماعی مد نظر دولت جمهوری خواه سنگ اندازی کنند . این موضوع از این لحاظ که ترامپ برای افزایش شانس پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 به اجرای موفقیت آمیز برنامه های اقتصادی و اجتماعی خود نیاز ضروری خواهد داشت ، از اهمیت بیشتری برخوردار است . البته فارغ از مواضع دموکرات ها در همراهی با برجام ، تصویب قوانین ضد ایرانی در حوزه های غیر هسته ای ، از جمله فعالیت های موشکی و منطقه ای ایران از سوی مجلس نمایندگان تحت کنترل دموکرات ها دور از انتظار نخواهد بود . زیرا در زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در دو سال آینده ، تقریبا هیچ سیاستمدار دموکراتی در این کشور علاقه ندارد با اتهام ضعف در حمایت از اسرائیل در برابر ایران مواجه شود .از این رو ، حرکت پاندولی مجلس نمایندگان آمریکا طی دو سال آینده ، میان تلاش برای نجات برجام و تلاش برای ارائه تصویری به اصطلاح مقتدرانه در برابر آن چه در محافل سیاسی واشنگتن « توسعه طلبی های مخرب ایران »
  نامیده می شود ، در نوسان خواهد بود .