هنجارشکنی‌های ترامپ ادامه دارد

با پایان انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، احزاب جمهوریخواه و دموکرات پیروزی را تقسیم کردند. در این انتخابات که بعضی از آن به عنوان رفراندومی برای محبوبیت ترامپ یاد کرده بودند، دموکرات‌ها توانستند اکثریت کرسی‌های مجلس نمایندگان را از آن خود کنند. این پیروزی به منزله قدرت بیشتر دموکرات‌ها برای به چالش کشیدن تصمیم‌های رییس‌‌جمهور آمریکاست.
به باور تحلیلگران، این انتخابات یک همه‌پرسی در خصوص دو سال نخست ریاست جمهوری ترامپ بود. طبق آرای شمارش شده، جمهوریخواهان توانستند با کسب دست‌کم 51 کرسی اکثریت را در سنا حفظ کنند، اما دموکرات‌ها توانستند با کسب حداقل 222 کرسی کنترل مجلس نمایندگان را از دست جمهوریخواهان خارج کنند.
ترامپ پس از قدرت گرفتن دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان، دادستان کل آمریکا را که خود را از تحقیقات مداخله روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کنار کشیده بود، مجبور به استعفا کرد.
دموکرات‌ها در هشت سال گذشته در اقلیت قرار داشتند و جمهوریخواهان موفق شده بودند هر دو مجلس سنا و نمایندگان را از آن خود کنند. با از دست رفتن اکثریت حزب جمهوریخواه در مجلس نمایندگان، دونالد ترامپ در دو سال باقیمانده از این دوره ریاست جمهوری در پیشبرد سیاست‌های خود به خصوص در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی داخلی، با مقاومت بیشتری از سوی کنگره مواجه خواهد بود.


‌بعضی از تحلیلگران گفته‌اند نتیجه انتخابات اخیر حکایت از اختلاف عمیق در صحنه سیاسی آمریکاست. در این دوره، تنوع نژادی و فرهنگی نمایندگانی که به مجلس راه یافته‌اند هم افزایش یافته است. الهان عمر، نامزد مسلمان سومالیایی‌تبار، در ایالت مینه‌سوتا و رشیده طلیب، نامزد فلسطینی‌تبار در ایالت میشیگان موفق شدند به عنوان نمایندگان دو حوزه انتخاباتی وارد مجلس نمایندگان شوند. دبرا‌هالند از نیومکزیکو و شاریس دیویدز از کانزاس هم اولین زنان بومی هستند که به پیروزی می‌رسند. یک شهروند آمریکایی- ایرانی، آنا اسکمانی هم در این انتخابات از ایالت فلوریدا به مجلس نمایندگان راه یافته است.
از دست دادن اکثریت حزب رییس‌‌جمهوری در کنگره در انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا امری عادی است و گاهی از آن به عنوان رای اعتراضی نسبت به سیاست‌های دولت نام برده می‌شود. رهبران حزب جمهوریخواه گفته‌اند در مقایسه با بعضی انتخابات میان‌دوره‌ای در گذشته، از جمله اولین انتخابات میان‌دوره‌ای ریاست جمهوری باراک اوباما، نتیجه این انتخابات دلگرم‌‌کننده بوده است. در آن انتخابات، حزب دموکرات (حزب اوباما) در کسب کرسی‌های مجلس نمایندگان شکست سنگینی خورد.
دونالد ترامپ در توئیتی عملکرد حزب خودش را یک پیروزی بزرگ خوانده و از همه رای‌دهندگان تشکر کرد. رییس‌‌جمهوری آمریکا با داشتن سنا، می‌تواند اطمینان بیشتری درباره گرفتن تایید افراد برای سمت‌های مهم اجرایی و قضایی داشته باشد. نانسی پلوسی، رییس‌ سابق مجلس نمایندگان که انتظار می‌رود با کسب اکثریت توسط دموکرات‌ها بار دیگر به این سمت برسد، گفته است موفقیت این حزب در انتخابات اخیر مکانیسم نظارت و بازرسی قوا بر یکدیگر را احیا می‌کند.
دموکرات‌ها ترامپ را به چالش می‌کشند
به نوشته گلوبال‌تایمز چین، نخستین پیروزی بزرگ دموکرات‌ها پس از هشت سال در انتخابات میان‌دوره‌ای و تسلط آنها بر مجلس نمایندگان، اقدامی در به چالش کشیدن ریاست جمهوری دونالد ترامپ است.
این روزنامه چینی در مطلبی نوشت: نتیجه این انتخابات نشان‌دهنده این است که رای‌دهندگان آمریکایی تلاش می‌کنند با رای خود ترامپ را محدود کنند و اجازه ندهند لجام‌گسیخته هر سیاستی را که مایل است اجرا کند. روی کار آمدن دموکرات‌ها به معنای از دست رفتن کنترل مجلس نمایندگان از سوی جمهوریخواهان است و اینکه ترامپ دیگر نمی‌تواند بی‌محابا سیاست‌هایش را اجرایی کند چون دموکرات‌ها ترمز بزرگی برای ترامپ هستند.
ترامپ از امروز باید در این اندیشه باشد که سیاست‌هایش را متحول کند. در غیر این صورت او برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2020 میلادی با مشکل مواجه خواهد شد. البته بعید به نظر می‌رسد با توجه به اینکه جمهوریخواهان هنوز اکثریت سنا را در اختیار دارند، دموکرات‌ها بتوانند طرح استیضاح رییس جمهوری را با موفقیت اجرا کنند، اما اینکه چالش بین آنها و رییس جمهوری وجود خواهد داشت امری بدیهی است و این یک معضل برای ترامپ محسوب می‌شود.
پیروزی دموکرات‌ها نشانی از چالش‌های بزرگ داخلی و خارجی برای دولت ترامپ است و اینکه امروز نه تنها کشورهای کره‌جنوبی، ژاپن و چین و شمار دیگری از کشورهای اروپایی خواستار اعتدال در سیاست‌های دولت آمریکا هستند بلکه در داخل این کشور نیز رای‌دهندگان با انتخاب دموکرات‌ها اعتراضات خود را به راهبردهای ترامپ اعلام کردند.
رسیدگی به تخلفات مالی ترامپ
از طرفی آسوشیتدپرس پس از موفقیت نمایندگان دموکرات در کسب اکثریت کرسی‌های مجلس نمایندگان آمریکا، در یادداشتی نوشت: دموکرات‌ها از قدرت به دست آمده برای اثبات این ادعا که ترامپ از منصب ریاست جمهوری در راستای منافع اقتصادی خود و خانواده‌اش بهره می‌گیرد، استفاده می‌کنند.
دموکرات‌ها پس از دو سال مواجهه با سد کاخ سفید و موسسه ترامپ، امید دارند در سال جدید بستری برای رسیدگی به موضوعاتی از قبیل سرمایه‌گذاری کشورهای خارجی در متعلقات رییس‌‌جمهور، معاملات خارجی وی، ارتباط دولت ترامپ با لابی‌گران و مصارف بنیاد خیریه وی، فراهم شود.
الایجا کامینگز، نماینده دموکرات از ایالت مریلند که به زودی مسوولیت کمیته نظارت بر امور دولت مجلس نمایندگان آمریکا را برعهده خواهد گرفت، گفت که در نظر دارد از موقعیت به وجود آمده برای نظارت بر نهاد اجرایی، نه تنها در مورد تخلفات جزایی احتمالی بلکه بر طیف گسترده‌تری از موارد از جمله سوءاستفاده از قدرت، خطاهای دستمزدی، تقلب و سوءاستفاده بهره ببرد.
آسوشیتدپرس به نقل از دو نماینده دموکرات کنگره که خواستند نامشان فاش نشود، نوشت: هرچند دموکرات‌هایی که مسوولیت اداره کمیته‌های کلیدی مجلس را برعهده خواهند داشت از برنامه‌های خود چیزی نگفته‌اند، اما کمیته کامینگز به احتمال زیاد پرونده مالیاتی کسب‌وکارهای ترامپ و دیگر سوابق مالی مربوط به این شرکت‌ها را مورد بررسی قرار خواهد داد.
همچنین پیش‌بینی می‌شود که فرار مالیاتی ترامپ از زمان کارزار انتخاباتی سال 2016 تا دو سالی که از ریاست جمهوری وی گذشته در دستور کار کمیته راه‌ها و روش‌های مجلس نمایندگان قرار گیرد.
قانون خدمات درآمد داخلی آمریکا به کمیسیون‌های مالیاتی مجلس نمایندگان و سنا مجوز درخواست اظهارنامه مالیاتی فدرال را می‌دهد و ریچارد نیل از نمایندگان دموکرات عضو کمیته راه‌ها و روش‌ها، به طور علنی از تصمیم خود در این باره خبر داده است؛ اقدامی که بدون شک با مخالفت کاخ سفید روبه‌رو خواهد شد.
در دو سال گذشته وکلای کاخ سفید و موسسه ترامپ مکررا تلاش‌های دموکرات‌ها برای دستیابی به ابتدایی‌ترین اطلاعات مالی در مورد کسب و کارهای شخصی ترامپ را نیز دفع کرده‌اند.
آسوشیتدپرس تصریح کرد: هر سندی که دموکرات‌ها به دست آورند احتمالا در شکایت‌های فدرالی که علیه ترامپ تنظیم کرده‌اند، اثرگذار خواهد بود.
ترامپ چهارشنبه گذشته در توئیتی نسبت به هر گونه اقدام دموکرات‌ها برای تحقیقات در مورد فعالیت‌های دولتش هشدار داد. وی نوشت: اگر دموکرات‌ها تصور می‌کنند می‌توانند در مجلس نمایندگان پول مالیات‌دهندگان را برای تحقیق در مورد ما خرج کنند، ما نیز مجبور خواهیم شد در سنا در خصوص درز اطلاعات طبقه‌بندی شده توسط آنها تحقیقاتی را انجام دهیم.
نگرانی دموکرات‌ها از برکناری دادستان کل آمریکا
جف سشنز، وزیر دادگستری آمریکا (دادستان کل آمریکا)، چهارشنبه گذشته اعلام کرد به درخواست ترامپ از مقام خود استعفا می‌دهد. این استعفای اجباری یک روز پس از انتخابات میان‌دوره‌ای رخ داد که در آن دموکرات‌ها موفق به کسب اکثریت در مجلس نمایندگان شدند. رییس‌جمهور آمریکا با انتشار پیامی در توئیتر با تشکر از خدمات سشنز اعلام کرد متیو ویتکر، رییس دفتر وزیر دادگستری را به عنوان رییس موقت این وزارتخانه منصوب کرده است. ویتکر یکی از حامیان ترامپ و مخالفان تحقیق در رابطه با دخالت روسیه در انتخابات شناخته می‌شود.
در پی استعفای وزیر دادگستری آمریکا در میان حزب دموکرات نگرانی‌هایی بر سر ادامه تحقیقات ویژه درباره تبانی احتمالی ستاد انتخاباتی ترامپ با روسیه به وجود آمده است. بیم آن می‌رود که این تحقیقات متوقف یا به شدت محدود شوند. پس از استعفای اجباری جف سشنز از سمت وزارت دادگستری اعضای ارشد حزب دموکرات آمریکا نسبت به ایجاد موانعی بر سر راه تحقیقات رابرت مولر، بازرس ویژه پرونده مداخله روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا از سوی دونالد ترامپ و اطرافیان او ابراز نگرانی کرده‌اند.
سشنز در ماه‌های اخیر بارها از طرف ترامپ مورد انتقاد قرار گرفته بود. برخی رسانه‌های غربی استعفای سشنز را اخراج توصیف کرده‌اند. او در استعفانامه‌اش خطاب به ترامپ نوشت: جناب رییس‌‌جمهور، بنا به درخواست شما استعفایم را تقدیم می‌دارم.
دونالد ترامپ به ویژه منتقد این بود که جف سشنز خود را از تحقیقات درباره تبانی ادعایی ستاد انتخاباتی ترامپ با روسیه کنار کشیده بود. جف سشنز اولین سناتوری بود که در زمان انتخابات ریاست جمهوری از دونالد ترامپ حمایت کرد و به ستاد او پیوست.
او با توجه به حضورش در ستاد انتخابات و با توجه به ضرورت بی‌طرفی، خود را از تحقیقات مرتبط کنار کشیده بود.
کمی پیش از اعلام استعفای سشنز، ترامپ در نشست مطبوعاتی درباره انتخابات کنگره، پرونده تحقیقات روسیه را شرم‌آور خواند و گفت می‌تواند همه مقام‌های درگیر در آن را اخراج کند، اما این کار را از نظر سیاسی به صلاح نمی‌داند. این احتمال در رسانه‌ها مطرح شده که دموکرات‌ها با توجه به پیروزی در انتخابات مجلس نمایندگان کنگره آمریکا می‌توانند درباره دونالد ترامپ تحقیقاتی انجام دهند.
نانسی پلوسی و چاک شومر، رهبران دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان و مجلس سنا نسبت به محدودیت عمل ویتکر هشدار داده‌اند. ترامپ در ماه‌های گذشته چندین بار از سشنز انتقاد کرده بود. سشنز که در اصل به عنوان وزیر دادگستری مسوولیت نظارت بر تحقیقات مولر را بر عهده داشت، با کناره‌گیری از این مسوولیت، آن را به دستیار خود راد روزنستاین محول کرده بود.
رویکرد سشنز و عدم حمایت او از ترامپ در رابطه با تحقیقات مولر خشم ترامپ را به همراه داشته بود، تا جایی که رییس‌جمهور آمریکا چندین بار با انتشار پیام‌هایی توئیتر از وزیر دادگستری خواسته بود به این تحقیقات پایان دهد و میان این دو درگیری‌های لفظی تندی رخ داده بود. سشنز حتی بیانیه‌ای را صادر و اعلام کرد که وزارت تحت نظارت او تسلیم فشارهای ترامپ نخواهد شد.
خط قرمز
چاک شومر، رهبر دموکرات‌ها در سنا گفته چنانچه استعفای سشنز به معنای پایان یافتن یا اعمال محدودیت شدید در مورد پرونده مداخله روسیه باشد، این امر می‌تواند بحرانی را در قانون اساسی کشور به‌وجود آورد. شومر با انتشار پیامی در توئیتر از متیو ویتکر خواست مسوولیت نظارت بر این پرونده را به شخص دیگری محول کند. او نوشت: با توجه به اظهارات قبلی او در مورد توقف و اعمال محدودیت در مورد تحقیقات مولر، ویتکر باید مسوولیت نظارت خود را بر این تحقیقات در طول مدت فعالیتش به عنوان وزیر دادگستری، کنار بگذارد.
نانسی پلوسی نیز در توئیتی مشابه از متیو ویتکر خواست در تحقیقات مولر دخالت نکند. رهبر دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان نوشت: کنگره باید فورا برای حفاظت از اجرای قانون و تمامیت تحقیقات دست به کار شود. اریک هولدر، وزیر دادگستری پیشین آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما‌ نیز ضمن ابراز نگرانی از وضعیت پیش‌آمده، توقف یا اعمال نفوذ در تحقیقات مولر را خط قرمز توصیف کرده است.
در این بین میت رامنی، نامزد پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری از حزب جمهوریخواه نیز نسبت به دخالت در تحقیقات مولر هشدار داده است. او که به تازگی در انتخابات سنا به پیروزی رسید، خواستار عدم محدودیت در ادامه تحقیقات شده است. رامنی یکی از منتقدان ترامپ و سیاست‌های او به شمار می‌رود. پس از پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات میان‌دوره‌ای و کسب اکثریت در مجلس نمایندگان، این احتمال مطرح شده که آنها تحقیقات در مورد ارتباط احتمالی غیرقانونی میان ستاد انتخاباتی ترامپ و روسیه را به طرز قابل‌توجهی شدت ببخشند.
از طرفی حزب دموکرات آمریکا خواستار برگزاری جلسه فوری استماع جف سشنز، وزیر پیشین دادگستری این کشور در مجلس نمایندگان شدند.
اعضای دموکرات کمیته قضایی مجلس نمایندگان روز پنجشنبه با ارسال نامه‌ای به باب گودلیت، رییس‌‌ جمهوریخواه همین کمیته، خواستار بررسی فوری بحران ناشی از نقض قانون اساسی شدند. دموکرات‌ها می‌گویند ترامپ با اجبار آقای سشنز به استعفا، اصل استقلال قوه قضاییه را نقض کرده است. این نمایندگان همچنین خواستار ادامه حمایت هر دو حزب کنگره از ادامه تحقیقات کمیسیون رابرت مولر درباره دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ شده‌اند. پنجشنبه‌شب گذشته هزاران نفر از شهروندان آمریکایی در حمایت از ادامه کار کمیسیون مولر در میدان تایمز نیویورک تظاهرات کردند.