روزنامه خراسان
1397/08/15
چگونگی رحلت جانسوز رسول خدا(ص) به قلم دکتر سید جعفر شهیدی
گروه اندیشهinfo@khorasannews.com
روزهای پایانی ماه صفر سال یازدهم هجری، در حالی فرا رسید که مسلمانان در اضطراب عجیبی به سر می‌بردند. حال رسول‌خدا(ص) خوب نبود. بیماری و تب، وجود مقدس وی را فرا گرفته و حضرتش را ناچار به آرمیدن در بستر کرده بود. برای آنان که هر روز به امید دیدار «رحمة للعالمین» از خواب بیدار می‌شدند؛ برای آنان که در سایه‌سار وجود نازنین فرستاده پروردگار جهانیان، بی‌خوف و تشویش از نهیب ستمکاران و ثروتمندانِ خودپسند، می‌آرمیدند، برای کودکان یتیمی که پژواک دلنشین صدای بهترین پدر را از حنجره متبرک حبیب خدا می‌شنیدند، برای دانشمندانی که عطش دانستن را با پرسیدن از آخرین رسول خدا(ص) فرو می‌نشاندند، روزهای پایانی ماه صفر سال یازدهم هجری، سخت و طاقت‌فرسا بود. اما در آن میان و بیش از همه، قلب یگانه دختر بهترین خلق بود که در اضطراب فراق پدر، تندتر از همیشه می‌تپید؛ آیا به راستی، قرار بود مسلمانان یتیم شوند؟ این کابوس، لحظه‌ای از ذهن آنان که دل در گرو مهر خاتم‌المرسلین، حضرت محمد مصطفی(ص) داشتند، بیرون نمی‌رفت. آن‌چه در پی می‌آید، روایت آن لحظه‌های پراضطراب و اندوه جانکاهی است که بر روح و جسم مؤمنان پنجه افکنده بود؛ به روایت زنده‌یاد علامه سیدجعفر شهیدی در کتاب «زندگانی حضرت فاطمه زهرا(س)».
آخرین حج
سال دهم هجرت فرا می رسد. پیغمبر(ص) با انبوهی از مسلمانان که شمار آنان را بین نود تا یکصد و بیست هزار نوشته اند، روانه مکه شد. در این زیارت، آداب حج را به مردم آموخت. آن چه را بت پرستان از طواف و قربانی و دیگر کارها انجام می دادند، نسخ فرمود. امتیازهایی را که قریش در این عبادت، خاص خودساخته بود، برداشت. به مسلمانان تعلیم داد [که] در خانه خدا، تنها باید خدا را عبادت کنند و همه مردم [در] برابر خدا یکسان اند و کسی بر دیگری برتری ندارد. ضمن خطبه معروف خود، به مردم چنین گفت: مردم! جز خدا را مپرستید! همگی فرزندان آدم اید و آدم از خاک است. پس هیچ یک بر دیگری مزیتی ندارد، قریش و جز قریش، مردم! خون و مال شما برای همیشه بر یکدیگر حرام است تا روزی که خدای خود را ملاقات کنید.
دو یادگار گران‌بها
[رسول خدا(ص)] هنگام بازگشت، در منزل جُحفَه، آن جا که کاروان ها از هم جدا می شود، آخرین مأموریت خود را انجام داد:
مردم! من دو چیز را میان شما می گذارم. اگر این دو را از دست ندهید، هیچ گاه گمراه نخواهید شد. این دو چیز کتاب خدا و اهل بیت من است. مردم! من بر هر کس ولایت دارم، علی مولای اوست.
این روایت را بیش از صد تن از صحابه پیغمبر(ص) و صدها [تن] دیگر از تابعین و محدثان و علمای بزرگ مذاهب مختلف اسلامی، در روایات و در کتاب های خود آورده اند. اسناد آن به تفصیل در مجلد اول «الغدیر» و جزء نخست از منهج دوم «عبقاتُ الأنوار»، نوشته میرحامد حسین و دیگر کتاب ها موجود است. نیز در سلسله این کتاب ها در جای خود، از آن سخن خواهد رفت.
خبر واقعه‌ای دردناک
پیغمبر از سفر باز می گردد. دیری نمی گذرد که خبری ناگوار به دخترش می دهد:
- دخترم! جبرائیل هر سال یک بار قرآن را بر من می خواند و امسال آن را دوبار بر من خواند.
- پدر! معنی این چیست؟
- پندارم امسال آخرین سال زندگانی من است.
زهرا(س) تکانی سخت می خورد، افسرده می شود، اشک در چشمانش حلقه می بندد و پدرش گفتار خود را با این جمله تمام می کند: و تو دخترم! نخستین کس از خاندان من هستی که به پدرت خواهی پیوست و لبخندی بر لبان زهرا(س) نقش می بندد. حاضران سبب آن اشک و لبخند را می پرسند، ولی زهرا(س) چندی پس از آن روز پاسخ آن را می دهد. زندگانی پس از رحلت پدر چه اندازه بر او دشوار بود که از شنیدن خبر مرگ خود آن چنان شادمان شد که لبخند زد؟ آری! زهرا(س) طاقت جدایی پدر را ندارد. گویا در همین روزهاست که پیامی خدایی به او رسیده است: «تو می میری، دیگر مردمان هم می میرند.»
آخرین روزهای خیرالانام(ص)
«مردم! محمد نیز مانند دیگر پیامبران است که پیش از او آمدند و رفتند.» (آل‌عمران- 144) [رسول خدا(ص)] به گورستان بقیع می رود، برای مردگان از خدا آمرزش می خواهد. همه این ها نشانه هایی است که از حادثه ای ناگوار خبر می دهد. سرانجام آن روز شوم فرا می رسد و فاجعه دردناک واقع می شود. پیغمبر به خانه می رود. او مردی نیست که تسلیم بیماری شود. دریای پرتلاطمی که بیست و سه سال آرام نداشته است، چگونه از جنبش بایستد؟ هنوز درس هایی مانده است که مردم آن را نیاموخته اند. در حالی که دستی به گردن فضل بن عباس و دستی به گردن علی بن ابی طالب(ع) دارد، پای کشان خود را به مسجد می رساند. برای شهیدان احد از خدا آمرزش می خواهد.سپس چنین می گوید: خدا یکی از بندگان خویش را میان دنیا و آخرت مخیر کرد و او آخرت را برگزید. لشکر اسامه باید هر چه زودتر به مأموریتی که دارد برود. مردم! اکنون وقتی است که [باید] هرکس حقی بر من دارد، بگیرد. اگر تازیانه ای بر پشت یکی از شما زده ام، برخیزد و پشت مرا تازیانه بزند. من با دشمنی و کینه توزی خو نگرفته ام. بدانید، دوست ترین شما نزد من کسی است که اگر حقی بر من دارد آن را بگیرد یا مرا حلال کند، تا چون خدا را دیدار کنم، خاطرم آسوده باشد. [سپس ادامه داد:] می بینم یک بار درخواست کردن کافی نیست. باید چند باره درخواست کنم. از منبر فرود می آید، نماز ظهر را با مردم می گزارد، دوباره به منبر می رود. همان تقاضا را تکرار می کند. مردی
بر می خیزد: ای پیغمبر خدا! من سه درهم از تو طلبکارم. [پیامبرخدا(ص) فرمود:] فضل! سه درهم به این مرد بده؛ مردم اگر حق کسی پیش کسی است آن را بدهد. نگوید این برای من رسوایی است. رسوای این جهان، آسان تر از رسوایی آن جهان است. مردی برخاست و گفت:
- ای پیغمبر خدا! من سه درهم در مال خدا خیانت کرده‌ام.
- چرا چنین کردی؟
- به آن نیازمند بودم.
- فضل! برخیز و سه درهم از او بگیر. مردم! هرکس گمان دارد حقی بر گردن اوست، برخیزد و بگوید.
- ای پیغمبر خدا! من دروغگو، بدزبان و بسیار خواب هستم.
- پروردگارا! راستگویی و ایمان نصیب او کن و خواب او را به اختیار او بگذار!
مردی دیگر بر می خیزد:
-ای پیغمبر خدا! من مردی دروغگو و منافق هستم. کار زشتی نمانده [است] که نکرده باشم.
یکی از اصحاب به او می گوید: خود را رسوا کردی! و پیغمبر(ص) به آن صحابی می گوید: رسوایی دنیا آسان‌تر از رسوایی آخرت است. [رسول خدا (ص)] از مسجد به خانه باز می گردد، در بستر می افتد. چگونه چنین چیزی ممکن است؟ محمد(ص) و بستر خواب؟ فاطمه(س) پدرش را شب ها در حضور پروردگار برپا دیده است. این شب بیداری و راز و نیاز را خدا از او خواسته بود. «قُمِ اللَّیلَ الا قلیلاً.»(مزمل-2) باید کمتر بخوابد و بیشتر بایستد. شب برای مردم معمولی، مایه آسایش است، نه برای او. مردان سرنوشت ساز باید همیشه برپا بایستند. خانه آسایش آن ها این جهان نیست: «تِلکَ الدّارُ الآخِرَة نَجعَلُها لِلَّذینَ لایُریدُونَ عُلُوًّا فِی الاَرضِ وَ لا فَساداً وَالعاقِبَة لِلمُتَّقینَ. »(قصص-83) مردی چون محمد(ص)، شب و روز باید همچون موج در حرکت باشد. این ریاضت را تا آن جا ادامه داد که دیگر بار کلام خدا به دلداری اش شتافت: «ما أنزَلنا عَلَیکَ القُرآنَ لِتَشقَی.»(طه-2)
چرا این مرد که سرمشق کوشش و نمونه تحرک و جنبش است، باید چنین در بستر بیفتد؟ همه نگران اند. همه می‌خواهند پیغمبر محبوب آنان، مانند همیشه به مسجد آید. با آنان نماز گزارد و آن ها را تعلیم دهد و پند بیاموزد. مدینه و مردم آن، ده سال است با این پیغمبر خو گرفته اند. او بود که ریشه خون ریزی، دشمنی و کینه توزی را از این شهر برکند. او بود که آنان را با یکدیگر برادر کرد. او بود که آنان را در دیده عرب و مهم تر از همه، در چشم قریش و ساکنان مکه، ارجمند کرد. او باید برخیزد و همچنان دست مهربان خود را بر سر پیر و جوان و کودک این شهر بکشد. اما دیگر این اتفاق نیفتاد ... پیغمبر خدا(ص) به دیدار خدا رفت.
سایر اخبار این روزنامه
اسامی 1200 مدیر شستا و صندوق بازنشستگی منتشر شد
دانش ساخت جنگنده کوثر به کمک صنعت هوایی می آید
نمایش تحریم در دوره افول تحریم ها
3 درس از سبک زندگی پیامبر(ص)، امام حسن و امام رضا(ع)
چگونگی رحلت جانسوز رسول خدا(ص) به قلم دکتر سید جعفر شهیدی
کاروان اهل تسنن، به زیارت حرم رضوی مشرف شدند
ایران و انتخابات امروز آمریکا
درباره دوره‌های 7 ساله تکاملِ ذهن و شخصیت انسان در طول‌عمر
مخالفت جهانی با تحریم ها صعود بورس و آرامش ارز
دختر بدر الدجی امشب سه جا دارد عزا --- گاه می‌گوید پدر، گاهی حسن(ع)، گاهی رضا (ع)
روایت عضو جامعه مدرسین از واکنش آیت ا... شبیری به نامه آیت ا... یزدی
شهرداری مشهد ملزم به انتشار عمومی اطلاعات شهرسازی شد
روحانی: برخی بانک ها هر روز و هر ساعت مشکل درست می کنند
ایرادات شورای نگهبان به CFT در مهلت قانونی و ایرادات مجمع پس از مهلت قانونی به مجلس رسید
سگ کشی هولناک و نبرد دو مسئول بر سر میکروفون!
یک میلیون نفر در انتظار شناسنامه
