روزنامه جهان صنعت
1397/08/15
خطر نابودی صنعت طلای ایران را تهدید می‌کند
مریم بهنام‌راد- ادامه موج گرانی و کمبود مواد اولیه مورد نیاز تولید، امروز به چالش بزرگی در صنایع کوچک و متوسط کشور تبدیل شده است. این در حالی است که صنایع خرد و متوسط حدود 92 درصد از کل صنایع را تشکیل داده ولی به همین اندازه با مشکلات روبهرو هستند و حاصل این پدیده شوم در اقتصاد چیزی جز تعطیلی واحد‌ها و ضربه سنگین به اقتصاد کشور نیست.در پی استمرار حاکمیت رکود بر اقتصاد، بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی دیگر قادر به ادامه فعالیت نیستند و از گوشه و کنار کشور خبر تعطیلی این صنایع به گوش می‌رسد. جنگ اقتصادی به جان این مراکز افتاده و هیچ کس هم نیست در این نبرد فکر این بخش عظیم و پول‌آور باشد. در حالی که کشور نیاز دارد دولت به عنوان حامی اصلی تولید، به دنبال راه نجاتی باشد که این عزم هم از مسیر تقویت تولید داخل می‌گذرد که متاسفانه بی‌اعتنایی دولت به این موضوع شرایط را برای صاحبان صنایع سخت‌تر کرده است.
واقعیت این است که کیفیت خوب در کنار قیمت مناسب همه جا مشتری دارد. زمانی که کیفیت از سوی تولیدکننده ارائه میشود، مسوولان نیز باید برای کاهش قیمت تمام‌شده به کمک تولیدکنندگان بیایند ولی این مهم هیچ‌گاه اجرایی نشده است. طبق آمار‌های منتشر شده وضعیت تولید و سرمایهگذاری در بخش‌های مختلف تولید و صنعت نا‌امید‌کننده است. در پنج ماهه نخست امسال بخش تولید شاهد افت تولید ۱۸ محصول صنعتی بوده است. مطابق جدیدترین آمار از میزان تولید کالاهای منتخب صنعتی و معدنی در پنج ماهه نخست امسال بخش تولید شاهد افت تولید18 محصول صنعتی بوده است. براساس این آمار در پنج ماهه نخست 97 میزان تولید انواع تلویزیون منفی 7/24 درصد، یخچال و فریزر منفی 8/12 درصد، ماشین لباسشویی منفی 3/32 درصد، انواع خودروی سواری منفی 5/11 درصد، وانت منفی 8/10 درصد و کمباین منفی 1/66 درصد اعلام شده است. علاوه بر این از مجموع 32 کالای منتخب صنعتی فقط هشت کالا شاهد رشد و مابقی آنها با تولید منفی و برخی با رشد کمتر از یک درصد روبهرو شده است. از سوی دیگر سرمایهگذاری خارجی در بخش صنعت و معدن کشور طی پنج ماهه امسال کاهش یافت. براساس آمار میزان طرح‌های مصوب هیات سرمایهگذاری خارجی در طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری مصوب در پنج ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ تعداد تغییری نکرده است. البته طبق آمار حجم کل سرمایهگذاری در این 32 طرح 8/1829 میلیون دلار است که این میزان سرمایهگذاری خارجی در پنج ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته شاهد افت 3/68 درصدی است.
متاسفانه تمام بخش‌های صنعتی و تولیدی درگیر بی‌تدبیری‌هاست. هیچ کدام راهی جز تعطیلی ندارند و مقاومت صاحبان و فعالان اقتصادی نیز حدی دارد و دیگر توانی برای ادامه فعالیت با وجود میل‌شان ندارند.
صنایع در شرایط نامناسب اقتصادی
یکی از صنایعی که این روزها به دلیل بی‌توجهی و عدم امتیاز جهت توسعه تولید دچار روز‌مرگی و شکست شده صنعت طلاسازی است. در حالی صنعت طلای ایران قدمتی به اندازه تمدن این سرزمین کهن دارد که این روزها فعالان این حوزه حین تلاش برای بقای آن در شرایط نامناسب اقتصادی، باید پیشرفت و توسعه کشورهای همسایه و نوپا در این صنعت را شاهد باشند.
ایران یکی از کشورهای ثروتمند دنیا محسوب میشود که تنها پشتوانه مالی و اقتصادی آن تاکنون منابع غنی نفتی بوده است؛ منابع سودآوری که اگر افت و خیزهای سیاسی و تحریم‌های اقتصادی را هم در نظر نگیریم، دیر یا زود به پایان می‌رسد.
البته چند سالی است که دولتمردان در تلاش برای خروج از وابستگی اقتصادی کشور به نفت هستند ولی در این میان به نظر می‌آید توجه لازم را به ثروت استراتژیک طلا به عنوان سرمایه‌ای نسبتا پایدار و با‌دوام برای کشورمان ندارند؛ سرمایه‌ای که حتی با صادرات مصنوعات آن به خارج از کشور، معادل وزن آن طلای خام به کشورمان بازمی‌گردد و صادرات آن نه تنها چیزی از ثروت‌های کشورمان کم نخواهد کرد بلکه موجب معرفی ظرفیت‌ها و رونق تولید در داخل کشورمان میشود.
این در حالی است که از سوی دیگر صنعت طلای ایران قدمتی به اندازه تمدن این سرزمین کهن دارد و نه تنها افرادی خبره و با‌تجربه در این هنرصنعت پرورش یافته‌اند که عامه مردم نیز با سرمایهگذاری در این حوزه خو گرفته‌اند به طوری که تا چندی پیش بسیاری از مردم به ویژه بانوان با وجود روی کار آمدن بانک‌ها و سپرده‌گذاری‌های بانکی، باز هم طلا را به عنوان یک اندوخته مالی مطمئن خریداری و نگهداری می‌کردند.
متاسفانه با این وجود اوضاع حاکم بر اقتصاد کشورمان نه تنها نتوانسته منجر به توسعه اقتصادی و سرمایه‌ای صنعت داخلی طلای کشور شود بلکه بقای این صنعت را نیز به خطر انداخته و این وضعیت تا حدی است که مردم نیز کمتر تمایلی به سرمایهگذاری در این حوزه یافته‌اند به طوری که این روزها سایه رکود بر سر این صنعت افتاده است.
تاثیر این وضعیت به ویژه در شهرهایی مانند یزد که به طلا به عنوان صنعتی پایدار، پاک و درآمدزا وابسته هستند و جمعیت زیادی نیز از این طریق کسب‌و‌کار می‌کنند، بسیار محسوس‌تر بوده به نحوی که علاوه بر شرایط اقتصادی نامطلوب، قوانین غیرکارشناسی و سایر فشارهای وارده بر فعالان این صنف، ادامه این روند را برای آنها غیرقابل تحمل کرده است.
نه تنها در حال حاضر بخش زیادی از فعالان این حوزه بیکار شده‌اند بلکه اکنون سرمایه‌های عظیم به کار گرفته شده برای تامین زیرساخت‌های اشتغالزایی در این حوزه نیز بلااستفاده مانده و خاک می‌خورند این در حالی است که مسوولان به دنبال ایجاد زیرساخت‌های اشتغال هستند.
متاسفانه جدا از به خطر افتادن فعالیت و دوام این صنف که محدود به یزد و برند بین‌المللی طلای آن نمی‌شود، بسیاری از صنف‌های وابسته به این حوزه نیز ممکن است در شرایط رکود حاکم بر این بازار از رونق و کسب‌و‌کار بیفتند. نوسانات اقتصادی عامل نابودی صنعت محمدرضا نوری‌زاده رییس اتحادیه طلا و جواهرات یزد با بیان اینکه صنف زرگری در نوسانات اقتصادی تنها صنف متضرر نخواهد بود، تاکید می‌کند: 40 صنف وابسته به صنعت طلا به ویژه فروشندگان و سازندگان طلا، بنکداران، آبشدهفروشیها، تولیدکنندگان ابزارآلات این صنعت و صنوف دیگر نیز از نابودی این صنعت متضرر خواهند شد.
وی به ابطال حدود 60 درصد پروانه کسب فعالان این صنف، حدود 50 درصد کارت‌های صنایع‌دستی و 150 کد استاندارد در این صنعت استان اشاره می‌کند و می‌گوید: متاسفانه اگر دست روی دست بگذاریم، بیش از 25 هزار فعال و شاغل در این حوزه بیکار می‌شوند و باید برای امرار معاش خود و خانوادهشان به جست‌وجوی مشاغل دیگری روی آورند.
رییس اتحادیه طلا و جواهر یزد با اشاره به تعطیلی کارگاه‌های عمده و دارای کد استاندارد ملی در این استان، خاطرنشان می‌کند: کارگاه‌های طلاسازی یزد، روزی بر سر پرورش شاگردان خبره و ماهر و همچنین اشتغالزایی برای افراد محروم، معلول و حتی دارای سوء‌پیشینه با یکدیگر رقابت می‌کردند اما هم‌اکنون برای بقای این صنعت استراتژیک دست و پا می‌زنند.
وی به چالشهای ناشی از نابودی این صنعت 5000 هزار ساله اشاره کرد و به ایسنا گفت: طلای یزد به دلیل عیار خاص و طرح‌های ویژه زبانزد خاص و عام است و بر حسب این دو معیار نسبت به چهار شهر شاخص تولید طلای کشور یعنی اصفهان، مشهد، تبریز و تهران برتری دارد.
مسکوت ماندن جریان صادرات طلای ایران
نوری‌زاده با اشاره به کشور ترکیه به عنوان دومین صادرکننده طلای جهان، عنوان می‌کند: کشور ترکیه که حدود 15 سال پیش، هیچ حرفی برای گفتن در صنعت طلا نداشته هم‌اکنون به دومین صادرکننده طلای دنیا تبدیل شده است و از صادرات در این بخش درآمدهای هنگفتی کسب می‌کند ولی صنعت اصیل و 5000 ساله طلای ایران متزلزل و در آستانه نابودی است.
وی وضعیت صادرات تولیدات صنعت طلای کشور را نامطلوب میخواند و می‌گوید: این مشکلات تا این اندازه پیش رفته که حتی کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز دیگر رغبتی به واردات طلای ایران به کشورشان ندارند و ترجیح می‌دهند آن را از کشوری مانند ترکیه خریداری کنند این در حالی است که در شرایط کنونی ما تنها به تماشای پیشرفت و توسعه کشورهایی مانند ترکیه نشسته‌ایم هرچند مشکلات سد راه صادرات طلای کشورمان نیز غیرقابل حل نیست.
نوری‌زاده تزلزل در این بخش را متاثر از بی‌برنامگی دولتمردان میداند و می‌گوید: طلای یزد دارای طراحی‌های خاصی است که به طور موروثی ساخته میشود و حتی فعالان این صنف در زمینه طرح‌های جدید نیز از تلفیق و ترکیب این طرح‌ها، تولیدات موفقی را به بازار عرضه کرده‌اند به طوری که در بخش طلای صنعتی نیز هر دو ماه یک‌بار شاهد طرح‌های جدیدی از جواهرات مانند النگو هستیم.
صنعتگران ناامید شدند
یکی از فعالان صنعت طلا که نمی‌خواست نامش فاش شود با بیان اینکه اغلب کارگاه‌های طلاسازی به دنبال نوسانات بازار طلا و ارز و همچنین افزایش نرخ برخی اقلام مصرفی وارداتی در حالت رکود و تعطیلی به سر میبرند، در این باره تصریح می‌کند: به دنبال نوسانات اخیر در بازار ارز، قیمت بسیاری از مواد مصرفی صنعت طلاسازی مانند الماس‌های تراش النگو، موم‌های ریخته‌گری و رنگ‌های مورد استفاده در این صنعت که از خارج از کشور وارد میشد، نسبت به قبل چندین برابر شده که با اجرت دست کنونی، تولید را غیر‌مقرون به صرفه کرده است.
وی افزایش قیمت طلا را نیز دلیلی بر عدم تمایل افراد به سرمایهگذاری در این صنعت و خرید جواهرات عنوان می‌کند و می‌گوید: این روزها بسیاری از آنهایی که در این حوزه اقدام به خرید می‌کنند نیز بیشتر به سمت طلای خام روی آورده‌اند ولی این دسته افراد نیز به دلیل عدم ثبات قیمت بازار، متضرر و نسبت به آینده این بازار ناامید شده‌اند.
وی رونق بازار طلا و جواهرات را پایه و اساس بسیاری از مشاغل دیگر میداند و اظهار می‌کند: زرگری، صنعت بزرگی است که به دنبال نوسانات اقتصادی اخیر بازار، تنها در استان یزد با ادامه این روند چندین هزار نیروی کار شاغل در این صنعت از اشتغال در این حوزه بازمی‌مانند.
دولت تا کجا می‌خواهد برود؟
امیر قاضی‌زاده فعال در حوزه صنعت طلاسازی و صاحب برند در خصوص شرایط نامناسب اقتصادی و رکود حاکم بر این صنعت به «جهان‌صنعت» گفت: وضعیت کنونی صنایع مختلف در کشور بسیار اسفناک است و صنعت طلاسازی نیز از این شرایط و بحران در امان نمانده.
این فعال در حوزه صنعت طلا ادامه داد: نمی‌دانیم دولت با این نوع تدابیری که تنها به عنوان یک زهر برای صنایع کشور محسوب میشود تا کجا می‌خواهد پیش برود و نمی‌دانیم چرا حاضر نمی‌شود که از صنایع به عنوان مراجع ارز‌آور استفاده کند.
قاضی‌زاده ادامه داد: نوسانات گسترده و وسیع نرخ ارز اثرات منفی و مثبت بسیاری بر پیکره اقتصاد دارد که یکی از آنها بروز تورم‌های بسیار شدید و افسارگسیخته است. تورم به نوبه خود می‌تواند منجر به تغییر بافت‌های تولیدی و سرمایهگذاری، تغییر وضعیت بازارهای داخلی و خارجی، تاثیر بر تجارت خارجی شود. این فعال حوزه صنعت طلاسازی تصریح کرد: نرخ ارز یکی از مهم‌ترین متغیرها در تعیین نسبت قیمت واردات و صادرات، کسب‌وکارها و در نتیجه تعیین میزان رقابت‌پذیری آنهاست. کاهش نرخ واقعی ارز از یکسو قیمت کالاهای صادراتی در بازارهای خارجی را افزایش داده و از سوی دیگر قیمت کالاهای وارداتی در بازارهای داخلی را کاهش می‌دهد که ماحصل آن انتقال تقاضای کل به سمت تقاضای کالاها و خدمات خارجی و عدم استفاده کامل از تمامی ظرفیت‌های موجود در اقتصاد است.
به گفته قاضی‌زاده، دولت نمی‌خواهد از ظرفیت تولید و صادرات در این صنعت استفاده کند و بازار را در اختیار سایر کشورهایی قرار داده که هیچ‌کدام مطابق ایران ظرفیت تولید ندارند. این تاسف‌انگیز‌ترین تدبیری است که دولت برای به دست آوردن ارز انجام می‌دهد چراکه تمام امید دولتمردان ما به پول نفت است.
به گفته قاضی‌زاده نگاه سطحی دولت به صنایع به ویژه صنعت طلا، این مصیبت‌ها را برای صنایع آورده است چراکه برای توسعه نیاز است که دولت با شناخت کافی از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها، راه را برای تولید آن هم با محوریت صادرات باز کند ولی واقعیت این است که دولتمردان نمی‌خواهند این اتفاق بیفتد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
کلیات سازوکار ویژه مالی اروپا به‌زودی مشخص میشود
جزئیات دور دوم تحریم‌های آمریکا
امضای تفاهمنامه‌های نمایشی برای توسعه بافت فرسوده
افزایش مهلت تسویه خریداران نفت در بورس
گزارش بلومبرگ از افزایش صادرات نفت ایران در آستانه تحریم
روز سرنوشت‌ساز
جنگ روانی ایالات متحده برنده ندارد
تداوم تاثیر تحریم‌های آمریکا بر صنعت گردشگری
اساسنامه جدید دانشگاه آزاد!
بانک ها به بحران دامن می زنند
خطر نابودی صنعت طلای ایران را تهدید می‌کند
بررسی دلایل خشونت‌ورزی تهرانی‌ها
وزیر امور خارجه در گفت‌و گو با روزنامه یو‌اس تودی:
پیش نیاز‌های یک اقتصاد دانش‌بنیان از منظر شاخص‌های جهانی
از تئوری آبگوشت تا بمباران لیبرالیسم!
نیویورک‌تایمز مطرح کرد
تک‌نرخی شدن ارز در این شرایط
