حکایت مرکز آمار از افزایش 17،7 شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در مقایسه با فصل گذشته

تولید گران شد
همدلی| دیروز مرکز آمار گزارشی را منتشر کرد مبنی بر اینکه قیمت تولید در بخش صنعت در مقایسه با یکسال گذشته، گرانتر شده است. طبق اعلام مرکز آمار، شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در فصل تابستان ۱۳۹۷ به عدد ۳۴۰.۳ رسید که نسبت به شاخص فصل قبل، حدود ۱۷.۷ درصد و شاخص فصل مشابه سال قبل، حدود ۵۲.۸ درصد افزایش داشته است. با یک نگاه کلی به این آمار شاید بتوان تحلیل‌های زیادی را مطرح کرد. در ساده‌ترین حالت می‌توان گفت که کلاف رکود پیچیده‌تر شده است. چرا که با افزایش تورم تولید توان مردم برای خرید نسبت به گذشته کمتر شده است. به باور برخی از کارشناسان اقتصادی افزایش هزینه‌های تولید نشان‌دهنده شکسته شدن قفل رکود و کاهش میزان بیکاری و البته رکود تورمی است.
هر چند آنچه که بسیاری از تحلیلگران بر آن اتفاق نظر دارند نشان می‌دهد که بالا رفتن هزینه‌های تولید تنها پیام مهمی که به اقتصاد دارد این است که قیمت محصول برای مصرف‌کننده نهایی افزایش یافته و به طور خلاصه تورم بالا رفته است. کامران ندری، یکی از کارشناسان اقتصادی، در گفت‌وگو با «همدلی»،این اتفاق را این‌طور تحلیل می‌کند: «افزایش شاخص قیمت تولید کننده پیام مهمی به اقتصاد دارد که از بالار فتن هزینه‌های تولیدکنندگان حکایت می‌کند.»
ندری در ادامه تحلیل‌های خود به این نکته مهم اشاره می‌کند: «افزایش هزینه‌های تولید به معنای بالا رفتن متوسط قیمت مواد اولیه یا نهاده‌هایی است که هر یک از تولید کننده‌ها برای عرضه محصول خود به بازار به آن‌ها نیاز دارند.» ندری معتقد است: «افزایش هزینه تولید به معنای رونق و رفع بیکاری نیست، بلکه این موضوع نشان می‌دهد که هزینه تولید بیشتر شده و در ادامه باید منتظر بالا رفتن CPI یا همان شاخص قیمت مصرف‌کننده نیز بود.» بر اساس گزارش‌ها، شاخص قیمت مصرف کنند، تغییرات در سطح قیمت سبد بازار کالاهای مصرفی و خدمات خریداری شده توسط خانوارها را نشان می‌دهد.


ندری اظهارات خود را این‌طور ادامه می‌دهد: «افزایش هزینه تولید یعنی تولید کننده قیمت‌ها را بالا برده است. زیرا در یک فضای غیر رقابتی قرار گرفته که این فضا باعث شده تا تولید کننده به ناچار سود بیشتری را از قیمت تمام شده محصول خود دریافت کند.»
به باور این تحلیلگر اقتصادی: «تنها در صورتی افزایش هزینه تولید منجر به بالا رفتن قیمت نهایی محصول در بازار نخواهد شد که تولید کننده قدرت بازاریابی خوبی را داشته باشد و تقاضا این اجازه را به او بدهد تا قیمت‌ها را افزایش ندهد.»
ندری این اظهارات را در حالی مطرح می‌کند که معتقد است: «در مجموع بالا رفتن هزینه تولید به معنای بالا رفتن هزینه‌های زندگی و در نهایت افزایش تورم مصرف‌کننده است، تورم نیز اگر افزایش یابد باید به دنبال این بود تا بدانیم که چه عواملی باعث شده تا قیمت‌ها بالا بروند.» به باور بسیاری از کارشناسان اقتصادی دو عامل در رشد تورم و در نتیجه افزایش هزینه‌های تولید و قیمت محصولات در بازار نقش اصلی دارند.
یکی از مهمترین این عوامل نیز رشد نقدینگی است که حالا بر اساس گزارش‌ها در مرداد ماه امسال به 1650 هزار میلیارد تومان رسیده است. نکته قابل‌توجه اینکه بر اساس برآوردهای کارشناسی در طول بیش از سه دهه، حجم نقدینگی بیش از ۱۱۰۰ برابر بالا رفته است.
حالا گزارش‌های رسمی از بالا رفتن هزینه‌های تولید خبر می‌دهند تا تورم ناشی از افزایش هزینه‌های تولید اولین تاثیر خود را در بازار گذاشته باشد و قیمت محصولات بالاتر برود. چرا که هر بار با افزایش تورم، باید منتظر کاهش تقاضا بود؛ چیزی که در نهایت موجب رکود در بخش‌های تولیدی می‌شود.
به باور برخی دیگر از کارشناسان، یکی از دلایل اصلی رکود تولید و در نتیجه افزایش بیکاری در ایران، بی‌توجهی دولت‌ها به رونق در بخش صنعت و وابستگی عمیق به درآمدهای نفتی است. چرا که به باور این کارشناسان، سهل‌‎الوصول بودن این درآمدها باعث شده تا تمامی توجه دولت‌ها از بخش تولید صنعتی به فروش نفت و واردات کالاها از کشورهای دیگر معطوف شود.
هر چه که هست، به باور بسیاری از کارشناسان اقتصادی، آنچه که به تولید کمک می‌کند، حمایت مستقیم دولت از تولید نیست، بلکه دولت باید ثبات را در اقتصاد ایجاد کند، چرا که با سیاست‌هایی مثل افزایش تعرفه‌های گمرکی، نمی‌توان به تولید واقعی کمک کرد و باید مقررات به گونه‌ای تنظیم شوند تا دولت‌ها از مداخله مستقیم در نرخ‌ها خودداری کنند و شرایط را برای تولیدکننده سخت نکنند.
حال و روز تولید به روایت آمار
به گزارش مرکز آمار ایران، گزارش شاخص قیمت تولید کننده بخش صنعت فصل تابستان ۱۳۹۷ (بر مبنای سال پایه ۱۳۹۰) منتشر شد که بر این اساس درصد تغییرات متوسط شاخص کل بخش صنعت در چهار فصل منتهی به فصل تابستان سال جاری نسبت به متوسط شاخص در چهار فصل منتهی به فصل تابستان سال قبل (نرخ تورم تولیدکننده کل بخش صنعت) معادل ۳۲.۹ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ۱۳۹۶ (۲۲.۷ درصد)، افزایش داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در فصل تابستان ۱۳۹۷ به عدد ۳۴۰.۳ رسید که نسبت به شاخص فصل قبل (۲۸۹.۰)، ۱۷.۷ درصد و شاخص فصل مشابه سال قبل (۲۲۲.۸)، ۵۲.۸ درصد افزایش داشته است. درصد تغییرات متوسط شاخص کل بخش صنعت در چهار فصل منتهی به فصل تابستان سال ۱۳۹۷ نسبت به متوسط شاخص در چهار فصل منتهی به فصل تابستان سال قبل (نرخ تورم تولیدکننده کل بخش صنعت) معادل ۳۲.۹ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ۱۳۹۶ (۲۲.۷ درصد)، افزایش داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده در زیر بخش "تولید فلزات اساسی" با ۲۹.۸ درصد افزایش نسبت به فصل قبل از عدد ۳۱۳.۹ به ۴۰۷.۵ رسید و بیشترین تاثیر را در افزایش شاخص کل فصل تابستان داشته است. شاخص قیمت تولیدکننده "صنایع تولید زغال سنگ - پالایشگاه‌های نفت" با ۷.۵ درصد، "صنایع مواد غذایی و آشامیدنی" با ۲۱.۸ درصد، "صنایع محصولات شیمیایی" با ۲۳.۷ درصد، "تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی" با ۵۵.۶ درصد، "ماشین‌آلات و دستگاه‌های مولد وانتقال برق" با ۴۵.۵ درصد و "تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر" با ۶.۲ درصد افزایش نسبت به فصل قبل، بیشترین تاثیر را در افزایش شاخص صنعت داشته‌اند.
شاخص قیمت تولیدکننده در تمامی زیربخش های صنعتی نسبت به فصل قبل با افزایش روبرو بوده است.
افزایش ۴۶ درصدی تورم تولید در بخش معدن
شاخص قیمت تولیدکننده بخش معدن در تابستان امسال به ٣٢۴,٧ رسید که نسبت به شاخص فصل قبل (٢٨٨.٨)، ١٢.۴ و شاخص فصل مشابه سال قبل (٢٢٢.٠)، ۴۶.٢ درصد افزایش داشته است.
به گزارش ایسنا، شاخص قیمت تولیدکننده معیاری برای اندازه‌گیری تغییرات در میانگین قیمت دریافت شده توسط  تولیدکنندگان، به ازای تولید کالا و خدمات در داخل کشور، نسبت به یک دوره زمانی معین (سال پایه) است.
در حقیقت، شاخص قیمت تولیدکننده یا تورم تولید ‌روند تغییرات میانگین قیمت کالاها و خدمات تولید شده در داخل کشور را از دیدگاه تولیدکنندگان نشان می‌دهد. این شاخص یکی از معیارهای سنجش عملکرد اقتصادی دولت‌ها است و تاثیر قابل ‌توجهی بر تصمیم‌گیری صاحبان صنایع، سرمایه‌گذاران و حتی سیاستمداران خواهد داشت.
براساس تازه‌ترین گزارش مرکز آمار  درصد تغییرات میانگین شاخص کل بخش معدن در چهار فصل منتهی به فصل تابستان سال ١٣٩٧ نسبت به میانگین دوره مشابه سال قبل (نرخ تورم تولید کننده کل بخش معدن) ٣٠,٨ است که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل بهار ١٣٩٧،  (٢٢.٠درصد)، افزایش داشته است.
در فصل مورد بررسی بخش "استخراج کانه‌های فلزی " بیشترین تاثیر را بر افزایش ١٢,۴ درصدی شاخص قیمت بخش معدن داشته است. همچنین شاخص قیمت تولیدکننده در بخش "استخراج کانه‌های فلزی" با ١٣,۴ درصد افزایش نسبت به فصل قبل از عدد ٣٠١.٠  به عدد ٣۴١.٢ رسید. این افزایش بیشتر تحت تاثیر افزایش ١٧.١ درصدی فعالیت‌ "استخراج سنگهای آهنی" به وجود آمده است.
تورم تولیدکننده در فصل تابستان ١٣٩٧ در فعالیت "استخراج سنگ‌های آهنی" به رقم ۴۵۶,٧ رسید و به این ترتیب نسبت به فصل قبل ١٧.١ درصد افزایش نشان داده است، این در حالی است که شاخص قیمت در بخش مورد بررسی در فصل بهار ١٣٩٧ رقم ٣٩٠.١  بوده و نسبت به فصل قبل از آن ٢١.٠ درصد افزایش یافته بود. افزایش شاخص قیمت فعالیت "استخراج سنگ‌های آهنی" در فصل تابستان ١٣٩٧ به طور عمده ناشی از افزایش قیمت ماده معدنی "کنسانتره آهن" است. تغییرات شاخص قیمت در سایر فعالیت‌ها، تاثیر بسزایی در تغییر شاخص قیمت تولیدکننده کل بخش معدن نداشته است.
گفتنی است، درصد تغییرات شاخص کل در چهار فصل منتهی به فصل بهار سال ١٣٩۶ نسبت به دوره مشابه سال ۱۳۹۵ (نرخ تورم تولید کننده کل بخش معدن) ٢,٧ بود که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل زمستان ١٣٩۵ (۴,١- درصد) افزایش را تجربه کرد.