روزنامه جهان صنعت
1397/08/14
بررسی تاثیر تحریم‌های جدید بر وضعیت معیشتی مردم
گروه بازرگانی- در حالی قیمت انواع کالاها در بازار با افزایش چهار برابری همراه شده است که حلقه تحریم‌های آمریکا علیه توسعه تجارت و اقتصاد ایران نیز تنگ‌تر شد. بر این اساس با گذشت 180 روز از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، دور دوم تحریم‌های این کشور علیه ایران آغاز شد اما این بار برخلاف سال‌های گذشته، ایران حمایت اروپا، چین، روسیه و نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل را به همراه دارد. با این حال به دنبال ترس شرکت‌های بزرگ خارجی از تهدیدها و جریمه‌های آمریکا، شاهد این بودیم که بسیاری از شرکت‌های مطرح خارجی که پس از برجام با روی باز به ایران آمده بودند، از کشور ما خارج شدند و بسیاری از قراردادهای تجارت چندجانبه با این کشورها روی زمین ماند. اگرچه این اولین‌بار نیست که ایران تحت تحریم‌های آمریکا قرار می‌گیرد، اما برای نخستین‌بار در چهار دهه گذشته ایران در رویارویی با تحریم‌های یکجانبه آمریکا تنها نیست و حمایت بین‌المللی را دارد به طوری که حتی با وجود خروج برخی از شرکت‌های بزرگ از ایران، اروپا برای ادامه حضور شرکت‌های کوچک و متوسط در ایران و باز نگه داشتن کانال‌های ارتباط مالی با تهران وارد عمل شده است. بر این اساس طرف‌های اروپایی برجام در آستانه آغاز دور دوم تحریم‌های آمریکا با صدور بیانیه‌ای بار دیگر بر تعهد خود در قبال برجام و ایران تاکید و از ادامه تجارت با ایران حمایت کردند.حمایت اروپا از ادامه تجارت
اروپایی‌ها در بیانیه خود آورده‌اند که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا به حال در ۱۲ گزارش خود تایید کرده که ایران به تعهدات خود در توافق برجام پایبند بوده است. در این بیانیه از بازگشت مجدد تحریم‌های آمریکا به دلیل خروج آن از برجام عمیقا اظهار تاسف شده و تاکید شده است که اروپا از شرکت‌هایی که تبادلات تجاری قانونی با ایران دارند، حمایت می‌کند. در این بیانیه همچنین آمده که راهکار اروپا برای ادامه ارتباط مالی با ایران که از آن به عنوان سازوکار ویژه مالی (SPV) یاد میشود در حال نهایی شدن است به طوری که انتظار می‌رود به زودی همزمان با آغاز دور تازه تحریم‌های آمریکا، سازوکار ویژه مالی که وظیفه نقل و انتقال پول بین ایران و طرف‌های تجاری‌اش را بر عهده خواهد داشت فعال شود.
با وجود حمایت اروپا از ادامه تجارت با ایران شاهد این هستیم که با اعلام فهرست تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، دور دوم تحریم‌های اقتصادی آغاز و حلقه تحریم‌های غیرقانونی این کشور علیه اقتصاد ایران تنگ‌تر میشود. این در حالی است که پیش از این نیز در آغاز دور نخست تحریم‌ها در روز 15 مرداد شاهد این بودیم که تحریم‌هایی از جمله تحریم خرید یا نگهداری دلار آمریکا از سوی دولت ایران، تحریم تجارت ایران با استفاده از طلا و فلزات گرانبها و تحریم تبادلات مالی مربوط به خرید و فروش ریال ایران یا نگهداری مبالغ قابل توجه از ریال ایران درحساب‌های ریالی در بانک‌های خارج از ایران علیه ایران اعمال شد. همچنین دولت آمریکا پس از گذشت 90 روز از خروج خود از برجام صادرات فرش و موادغذایی ایرانی به آمریکا را نیز ممنوع کرد. دیروز نیز همزمان با روز 13 آبان فهرست تحریم‌های اعمالی از سوی آمریکا با تحریم‌های نفتی و بانکی علیه ایران تکمیل شد.
تکانه‌ها را پشت سر گذاشتیم
اگرچه طی ماه‌های اخیر شاهد هجوم مردم به فروشگاه‌ها برای خرید اقلام غذایی از ترس کمبود کالا به دنبال تحریم‌های 13 آبان بودیم اما مطرح شدن دور دوم تحریم‌ها به صورت جدی از سوی آمریکا باعث شده بار دیگر دلهره و نگرانی از بابت کمبود ذخایر و کالاهای اساسی از سوی آنها تشدید شود. این در حالی است که نگاهی به شرایط بازار نشان می‌دهد که اقتصاد ایران تکانه‌های نوسانات ارزی و تحریم را پشت سر گذاشته به طوری که به گفته کارشناسان، تحریم‌ها حرف تازه و جدیدی برای ایران ندارد. شواهد بازار نیز حاکی از آن است که در حال حاضر قیمت اساسی‌ترین کالاهای مورد نیاز مردم از اوایل سال‌جاری تاکنون با افزایش چهار برابری روبه‌رو شده است. از طرفی به دنبال بدعهدی برخی بانک‌ها و طرف‌های خارجی، تجار و تولیدکنندگان با مشکلات زیادی روبه‌رو شدند. بنابراین همان‌طور که مجیدرضا حریری در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اعلام کرد، اوضاع از این بدتر نمی‌شود.
اوضاع از این بدتر نمی‌شود
نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران و چین با تاکید بر اینکه «اوضاع از این بدتر نمی‌شود»،گفت: ترس مردم از بابت کمبود کالاهای اساسی بی‌مورد بود چرا که کشور ما حتی در بدترین دوران تحریم هم با مشکل کمبود ذخایر کالاهای اساسی روبه‌رو نشده است. این در حالی است که در شرایط فعلی تنها آمریکاست که وارد فاز دشمنی با ایران شده و اروپا و دیگر نهادهای بین‌المللی همراه و حامی کشور ما هستند. وی افزود: نگاهی به افزایش قیمت‌های چندبرابری کالاها و درجا زدن حقوق مردم نشان می‌دهد که تحریم‌ها پیش از اینکه به طور کامل سر برسد، آثار منفی خود را در اقتصاد ایران نمایان ساخته است. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که از این پس شاهد شوک جدیدی در بازار باشیم. حریری اظهار کرد: با توجه به حمایت اروپا و کشورهای بزرگی مثل چین از ادامه تجارت با ایران، همچنان شرایط برای گذر از تحریم‌ها فراهم است. اما دولت باید دست از تصدی‌گری و خودتحریمی بردارد و شرایط را برای ایفای نقش بیشتر فعالان بخش خصوصی تسهیل کند.
قیمت نفت بالاتر می‌رود
در حال حاضر اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی هم بر این باورند که اگرچه ممکن است تحریم‌ها، آثاری را به مرور در اقتصاد ایران داشته باشد و سختی‌هایی را رقم بزند، اما به هیچ عنوان توان ایجاد تکانه‌های شدید را ندارد. آنها معتقدند بخش عمده‌ای از آثار تحریم به لحاظ اقتصادی، پیش از موعد سیزدهم آبان، در اقتصاد ایران تخلیه شده است و همین امر، شرایط را اندکی برای مواجهه با این شرایط جدید سهل‌تر کرده است. نکته حائز اهمیت این است که به گفته فعالان اقتصادی، معافیتی که ایالات متحده آمریکا به هشت کشور خریدار نفت ایران طی روزهای گذشته ارائه کرده است، نه تنها رویای ترامپ برای به صفر رساندن فروش نفت ایران را غیرممکن کرد، بلکه سبب خواهد شد تا ایران، علاوه بر مشتریان جدیدی که به گفته دولتمردان برای فروش نفت خود در شرایط جدید پیدا کرده است، با مضیقه کمتری در فروش نفت و درآمدهای نفتی مواجه شود. به‌ویژه آنکه با وجود محدودیت اندکی که در فروش نفت ایجاد شده، به همان نسبت قیمت نفت در بازارهای جهانی رو به افزایش گذاشته است؛ صندوق بین‌المللی پول نیز پیش‌بینی کرده اگر محدودیت آمریکا برای فروش نفت ایران بیشتر شود، قیمت نفت از مرز ۱۰۰ دلار هم عبور خواهد کرد.
مردم نگران ذخایر کالاهای اساسی نباشند
بر همین اساس نماینده مردم سنقر در مجلس گفت: در حالی دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران آغاز شده است که اعمال این تحریم‌ها هیچ پشتوانه‌ای از سوی نهادهای بین‌المللی و از جمله سازمان ملل ندارد و دونالد ترامپ برخلاف حکم دادگاه لاهه تحریم کشورمان را دنبال می‌کند.
جواد حسینی‌کیا اظهار کرد: نکته‌ای که در حال حاضر باید به مردم یادآوری کنیم این است که از نظر ذخایر کالاهای اساسی و اقلام مورد نیاز هیچ مشکلی نداریم و این کالاها به اندازه کافی تدارک دیده شده است. این در حالی است که تحریم‌های اقتصادی آمریکا قبلا در کشورمان آثار خود را نشان داده و به نظر می‌رسد که تحریم‌های 13 آبان ماه کم اثر باشد و اصولا اثر جدی بر اقتصاد کشورمان نداشته باشد.
وی افزود: مسوولان کشور باید با بهره‌گیری از دیپلماسی اقتصادی در پی خنثی‌سازی و بی‌اثر کردن این تحریم‌ها باشند و با گسترش تعاملات تجاری و مالی با کشورهای همسایه نشان دهند که آمریکا نمی‌تواند ایران را تحت فشار قرار دهد.
تمهیدات لازم اندیشیده شده
همچنین علی‌اکبر کریمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این خصوص گفت: تمهیدات اقتصادی برای جلوگیری از سوءاستفاده سوداگران در شرایط تحریم اتخاذ شده است. وی افزود: یکی از اهداف آمریکایی‌ها در دور جدید تحریم‌ها این است از طریق فضاسازی روانی اقتصاد کشور را با التهاب جدی روبه‌رو کنند. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: التهابات اقتصادی ایجاد شده در ماه‌های اخیر به این دلیل انجام شد که آمادگی مقابله با تحریم‌ها در حد مناسبی نبود اما با توجه به هماهنگی‌های انجام شده مقابله با تحریم‌ها جدی شده و پیش‌بینی میشود حداقل بخشی از التهابات انجام شده از بین برود. این در حالی است که بعد از 13 آبان ماه نیز شرایط به نحوی نخواهد بود که آثار محسوسی بر اقتصاد کشور داشته باشد. وی یادآور شد: در شرایطی که آمریکا به صورت علنی از برجام خارج شده باید آمادگی اقتصاد کشور افزایش یابد تا به مانند گذشته از دور جدید تحریم‌ها عبور کرد.
ضرورت توجه به صادرات غیر نفتی
رییس اتاق بازرگانی ایران نیز در این رابطه اظهار کرد: به نظر می‌رسد که بخش عمده‌ای از آثار منفی و زیانبار تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران، به مرور در ماه‌های گذشته در اقتصاد ایران تخلیه شده است.غلامحسین شافعی به مهر گفت: با توجه به اینکه ما وابستگی شدیدی به درآمدهای حاصل از نفت داریم و یکی از نقاط خطر ما در رابطه با مساله تحریم، فروش نفت است، مهمترین مساله‌ای که باید بر آن تکیه کرد، تقویت صادرات غیرنفتی کشور است؛ البته نه به این شیوه‌ای که اکنون کار پیش می‌رود؛ چراکه در شرایط کنونی با کمال تاسف وضعیت بسیار نامطلوبی پیش آمده است؛ دولت باید حمایت‌ها از صادرات غیرنفتی را بیشتر کند. همچنین مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران نیز با بیان اینکه تحریم‌های آمریکا با وجود مخالفت قاطع اتحادیه اروپا همانند پیش‌بینی‌ها از سرگرفته شده، گفت: باید گفت که این تحریم‌ها حرف تازه و جدیدی برای ایران ندارد؛ با این تفاوت که خوشبختانه این بار اتحادیه اروپا با وجود تمام محافظه‌کاری‌ها در رفتارهایش، همراه ایران است. حسین سلاح‌ورزی نایب‌رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز با اشاره به اینکه آثار ناشی از اعمال تحریم‌های آمریکا، ظرف ماه‌های گذشته در اقتصاد ایران تخلیه شده است، گفت: این طور نیست که تصور کنیم اعمال تحریم‌های جدید آمریکا، ما را به شرایط پیش از برجام برمی‌گرداند. چرا که مطلقا این اتفاق نمی‌افتد. وی افزود: ما به شرایط تحریم پیش از برجام برنخواهیم گشت؛ اما به هر حال این تحریم‌ها هم بدون تاثیر نیست. بخش عمده‌ای از اثرات تحریم، بار روانی ناشی از آن است که در هفت ماهه گذشته، در اقتصاد و بازار ایران تخلیه شده است.
بنابراین آن‌طور که کارشناسان عنوان کرده‌اند، تحریم‌ها پیش از اینکه به طور کامل علیه ایران اجرایی شود، آثار منفی خود را به اقتصاد کشور اعمال کرده و از این پس با صرف‌نظر از محدود شدن بیشتر مبادلات بانکی، بعید به نظر می‌رسد که حرف تازه و جدیدی برای بحرانی‌تر شدن اقتصادی کشور وجود داشته باشد. این در حالی است که انتظار می‌رود دولت سیاست‌های مناسبی را برای آرامش بازار و مقابله با تهدیدات احتمالی تعیین کند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
شورای نگهبان: سبرخی ایرادات قابل اصلاح نیستند
جای خالی رگولاتوری در صنعت پتروشیمی
طنین فریاد استکبارستیزی مردم در مراسم 13 آبان
خودداری فرودگاه استانبول از سوخت‌رسانی به ایرلاین‌های ایرانی؛
برگزاری چهلمین نشست عمومی اعضای سازمان جهانی جهانگردی در ایران
افت سیاسی تالار شیشه‌ای
ورود مجلس به ماجرای گرانی لبنیات
رمزخوانی معافیت‌ها از تحریم نفتی آمریکا علیه ایران
وزارت بهداشت برخلاف وعده‌هایش داروهای خارجی را از پوشش بیمه حذف کرد
بلاتکلیفی سرمایه‌گذاران با ادامه توقف ترخیص خودرو از گمرک
تزلزل جایگاه میلیاردر نیویورکی
بازار ارز غافلگیر شد
بررسی تاثیر تحریم‌های جدید بر وضعیت معیشتی مردم
کسب و کارهای آنلاین و دردسرهای مجوز
مدیریت تحریم وظیفه دولت است
هاآرتص بررسی کرد
نگرانی فعالان اقتصادی آلمان از پیامد تشدید تحریم‌ها علیه ایران
مصلحت یا اصولگرایی، مساله این است
