منابع آگاه از معافیت هشت کشور از تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران خبر دادند گردش کاخ سفید در گردنه تحریم‌ها

محمدرضا ستاری
یک روز مانده به بازگشت دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران که این بار بخش نفت و انرژی کشور را مورد هدف قرار داده، روز گذشته خبرگزاری بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داد که دولت آمریکا تصمیم گرفته هشت کشور را از تحریم‌های نفتی ایران معاف کند. این منابع آگاه به بلومبرگ گفته‌اند که ژاپن، هند، کره‌جنوبی و چین جزو کشورهای مشمول معافیت هستند و هر چند کاخ سفید قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند، اما به دلیل به نتیجه نرسیدن مذاکرات و همچنین حمایت از متحدان خود تصمیم گرفته این معافیت‌ها را به طور موقت اعلام کند.
بازگشت تحریم‌های نفت ایران در حالی صورت می‌گیرد که ایالات متحده قصد داشت با اعمال فشار بر کشورهای صادر کننده نفت، خلاء نفت ایران در بازارهای جهانی را با افزایش تولید کشورهای عضو اوپک جبران کند. در همین راستا و در حدود یک ماه پیش در حالی که عربستان و روسیه با افزایش تولید نفت خود موافقت کردند، اما چند روز بعد اعلام کردند که از این مساله انصراف خواهند داد. این امر دستمایه‌ای برای دولت آمریکا شد تا دونالد ترامپ اوایل ماه گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل به شدت به متحدان عربی خود بتازد و مدعی شود که اوپک در حال تیغ زدن جهان است و من این اجازه را به آنها نخواهم داد.
هر چند طبق اعلام منابع آگاه کاخ سفید تاکنون نام چهار کشور، چین، ژاپن، کره‌جنوبی و هند در لیست معافیت‌های آمریکا از تحریم‌های نفتی ایران به چشم می‌خورد و نام چهار کشور دیگر اعلام نشده است، روز گذشته فاتح دونمز وزیر انرژی ترکیه نیز از برخی اخبار درخصوص معافیت ترکیه از تحریم‌های آمریکا خبر داد و گفت هر چند کشورش هیچگونه نامه مکتوبی از طرف آمریکا در مورد معافیت از خرید نفت ایران دریافت نکرده است، اما اخبار امیدوار کننده‌ای از معافیت ترکیه در مورد خرید نفت ایران به گوش می‌رسد. این در حالی است که پیش از این نیز رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز بارها در مورد عدم همراهی با آمریکا در مورد تحریم‌های ایران سخن گفته و حتی صراحتاً اعلام کرده بود که از ایران همچنان گاز می‌خریم، زیرا در زمستان کدام کشور است که بتواند خانه‌های ما را گرم کند؟


چرخش مواضع کاخ سفید
چرخش مواضع آمریکا در مورد تحریم‌های نفتی ایران در حالی اهمیت دارد که این کشور هدف اصلی خود را به صفر رساندن صادرات نفت ایران عنوان کرده و علی‌رغم گفته کارشناسان که معتقد بودند این امر ناممکن است، به طور مداوم خریداران نفت ایران را به اعمال جریمه‌های سنگین تهدید کرده بود. در همین راستا، جان بولتون روز پنجشنبه و پیش از اعلام خبر معافیت 8 کشور از تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران گفته بود که واشنگتن به دنبال تحت فشار قرار دادن ایران است، اما به موازات آن هم نمی‌خواهد به متحدانش که وابسته به نفت ایران هستند ضرر بزند.
از سوی دیگر هدر نوئرت سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز گذشته طی سخنانی که به گفته برخی ناظران نشان از عقب‌نشینی آمریکا از تحریم‌های نفتی ایران می‌دهد، گفت که ایالات متحده در حال بررسی معافیت برخی کشورها از تحریم‌های نفتی ایران است و ما سعی داریم به صورت مورد به مورد با شرکای نفتی ایران مذاکرات خود را برای به صفر رساندن فروش نفت ایران ادامه دهیم.
این چرخش مواضع آمریکا در قبال دور دوم تحریم‌های ایران در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این هندی‌ها اعلام کرده بودند که با آمریکا بر سر معافیت از تحریم‌های نفتی ایران به توافق رسیده‌اند؛ هر چند طی این توافق قرار است که میزان واردات نفت خام هند از ایران به یک سوم میزان فعلی کاهش یابد. در همین رابطه و در حالی که هند دومین وارد کننده نفت خام از ایران است و به گزارش یورو نیوز تنها در سال گذشته میلادی 22 میلیون بشکه نفت از ایران خریداری کرده و حتی توافق شده که مبلغ آن به صورت روپیه به ایران پرداخت شود، چینی‌ها نیز طی مذاکراتی که با آمریکا داشته‌اند، جزو هشت کشوری خواهند بود که به احتمال فراوان مورد معافیت از تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران قرار خواهند گرفت.
از سوی دیگر کره‌جنوبی و ژاپن نیز به عنوان خریداران عمده نفت ایران، هر چند پیش از این اعلام کرده بودند که ناچارند از تحریم‌های آمریکا تمکین کنند، اما طبق گزارش‌های رسیده، این دو کشور نیز طی مذاکرات خود با آمریکا مشمول معافیت قرار گرفته‌اند.
آیا طرح فشار آمریکا شکست می‌خورد؟
هر چند واشنگتن تصریح کرده که این معافیت‌ها موقت هستند و برخی از کارشناسان نیز مدعی شده‌اند که این مساله جزئی از راهبردهای آمریکا برای افزایش فشارها بر علیه ایران است، اما بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که چرخش مواضع آمریکا درخصوص تحریم‌های نفتی ایران، آن هم دو روز مانده به موعد بازگشت‌ آن، نشان دهنده برخی از ناکامی‌های ایالات متحده برای اعمال فشار بیشتر بر روی ایران و عقب‌نشینی کاخ سفید است.
نخستین نکته‌ای که در این میان به چشم می‌خورد این است که ایالات متحده آمریکا وضعیت بازار انرژی و افزایش قیمت نفت را رصد کرده و می‌داند که به صفر رساندن خرید نفت از ایران امری ناممکن است. از سوی دیگر آمریکا اکنون در یک تنش تجاری گسترده با چین و متحدان اروپایی خود است و ادامه و تشدید این روند یکجانبه‌گرایانه ممکن است به انزوای هر چه بیشتر آمریکا دامن بزند. در همین راستا حسین موسویان دیپلمات ارشد پیشین کشورمان طی یادداشتی برای خبرگزاری رویترز نوشته است که آمریکا در حالی از برجام خارج شده که سایر شرکای برجام به حفظ و ادامه آن مصمم بوده و آن را ابزاری علیه یکجانبه‌گرایی آمریکا قلمداد می‌کنند. در نتیجه به جز عربستان و اسرائیل که از راهبردهای اعمال فشار آمریکا علیه ایران حمایت می‌کنند، سایر کشورهای منطقه با رویه آمریکا همراهی ندارند و این امر می‌تواند دست تهران را برای دور زدن تحریم‌های آمریکا بازتر کند.
به همین دلیل و با توجه به ایجاد شکاف در همگرایی آمریکا با متحدان سنتی خود و نیز وضعیت منطقه خاورمیانه، پیش بینی می‌شود که دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران و تحمیل خواست واشنگتن برای به انزوا کشاندن هر چه بیشتر تهران به هدف نهایی خود نرسد و حتی مناقشات در منطقه خاورمیانه را نیز تشدید کند.
سایر اخبار این روزنامه
حسن روحانی: برجام پیروزی بزرگ دیپلماسی در دوران معاصر است محمدعلی وکیلی صدای پوپولیسم پشت دروازه‌های جهانی افزایش قیمت کالاهای اساسی، سفره‌های مردم را خالی کرده است آشفته بازار کالاهای مصرفی «ابتکار» از تایید یا رد مصوبه مجلس درباره پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم گزارش می‌دهد « ابتکار» از مجموعه‌های گوناگون موثر در سیاست خارجی ایران گزارش می دهد تصمیم پردازان بدون مسئولیت منابع آگاه از معافیت هشت کشور از تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران خبر دادند گردش کاخ سفید در گردنه تحریم‌ها تغییرات اقلیم ، کشاورزان را به گروه جدید مهاجرت‌های اجباری تبدیل کرده است راننده پنهان کاروان جدید مهاجران برنامه‌های شریعتمداری برای بهبود اوضاع وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چیست؟ از برنامه 100 روزه تا نظام جامع رفاه محمدرضا کبگانی، کارگردان نمایش «در وقت مقرر» در گفت‌وگو با «ابتکار»: آیا نباید تئاتر تجربی داشته باشیم؟ تحلیل دو شیوه برخورد وزیر کشور: جریانی می‌خواست اربعین را مقابل حج قرار دهد