محمدعلی وکیلی صدای پوپولیسم پشت دروازه‌های جهانی

الگوی متعادفِ «سیاست» در جهان در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. پوپولیسم به عنوان رقیب سیاست، هر روز از گوشه‌ای از جهان سربرمی‌آورد. این جنبش در کشورهای اروپایی مانند مجارستان، ایتالیا، لهستان به قدرت راه یافته است. در آمریکا را هم که کاخ سفید را تسخیر کرده است و اخیراً هم برزیل به دست پوپولیست‌ها افتاده است. قصه از این هم بغرنج‌تر است. نظرسنجی‌ها خبر از این می‌دهد میزان طرفداران شعارهای پوپولیستی در میان مردم جهان، بسیار بیشتر از میزان قدرتی است که پوپولیست‌ها کسب کرده‌اند! بدین معنا که در سایر کشورهای اروپایی هرچند هنوز قدرت به دست پوپولیست‌ها نیفتاده اما این جنبش پایگاه بزرگ اجتماعی در آن کشورها پیدا کرده است.
اخیراً هم «ﺧﺎﺋﺮ ﺑﻮﻟﺴﻮﻧﺎﺭﻭ» با آرای خیره کننده‌ای رئیس جمهوری برزیل شد. کسی که رسانه‌ها او را «ترامپ کوچک» می‌نامندش. شباهت شعارهای او و ترامپ به قدری است که توصیف «ترامپ برزیل» به‌راحتی به او چسبیده است. در سایر جهان موج پوپولیسم راه افتاده است چندان‌که «استیو بنان» یکی از مدافعان پوپولیسم صراحتاً از امید خود برای اینکه آینده سیاست به دست پوپولیسم بیفتد می‌گوید. در واقع، شیوع پوپولیسم ترامپی آینده سیاست را تهدید می‌کند.
نوعی از پوپولیسم که پهلو به فاشیسم می‌زند و می‌توان آن را نئوفاشیسم نامید. به‌راحتی برای حرف‌های تبعیض‌آمیز و ضدانسانی هورا کشیده می‌شود. علیه اصول مسلم انسانی سخن گفته می‌شود و نه‌تنها رسوایی به‌بار نمی‌آید بلکه تشویق حاضران را هم در پی دارد! ذائقه بشر به‌طرز عجیبی تغییر کرده است و نهاد سیاست به‌راحتی کوفته می‌شود. همه می‌دانیم که «سیاست» با همه کم‌وکاستِ آن، سدِ راهِ خشونت است. عبور از آن چشم‌اندازی دلهره‌آفرین از امنیت جهانی به‌دست می‌دهد.
شوربختانه می‌توان صدای پای پوپولیسم را پشت درب‌های ایران هم شنید. ما نیز با خطر پوپولیسم مواجه هستیم. با اتفاقاتی که دارد می‌افتد و عقلانیتی که عزلت گزیده است، هیچ بعید نیست سرنوشت۱۴۰۰ ما نیز پوپولیسم باشد.


همه می‌دانیم که در کارآمدی «سیاست» گره افتاده که اینچنین اقبال از آن روی شسته، لذا بر ذمه همه دلسوزان است که دست اصلاح در سیاست بگشایند و گره‌های فروبسته را باز کنند تا کارکردها اصلاح شود و کارآمدی احیا شود.
خطر پوپولیسم جدی است. پوپولیسم رقیب سیاست است و سیاست حاصلِ تجمیعِ تجربه تاریخیِ زیستِ اجتماعیِ ما است؛ عبور از آن به‌معنای زدن زیرِ سطلِ شیری است که سال‌ها برای پُر کردنِ آن زحمت کشیده‌ایم. بازگرداندنِ اقبال به سیاست و دفعِ خطرِ پوپولیسم تنها یک راه دارد و آن اصلاحِ رویه‌های غلطِ نهادهای سیاست به‌دستِ خودِ سیاست است. همه عُقلا باید در این موقعیت احساس خطر کنند و به میدان بیایند؛ یکبار دیگر باید سیاست را از خطر پوپولیسم نجات داد.
سایر اخبار این روزنامه
حسن روحانی: برجام پیروزی بزرگ دیپلماسی در دوران معاصر است محمدعلی وکیلی صدای پوپولیسم پشت دروازه‌های جهانی افزایش قیمت کالاهای اساسی، سفره‌های مردم را خالی کرده است آشفته بازار کالاهای مصرفی «ابتکار» از تایید یا رد مصوبه مجلس درباره پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم گزارش می‌دهد « ابتکار» از مجموعه‌های گوناگون موثر در سیاست خارجی ایران گزارش می دهد تصمیم پردازان بدون مسئولیت منابع آگاه از معافیت هشت کشور از تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران خبر دادند گردش کاخ سفید در گردنه تحریم‌ها تغییرات اقلیم ، کشاورزان را به گروه جدید مهاجرت‌های اجباری تبدیل کرده است راننده پنهان کاروان جدید مهاجران برنامه‌های شریعتمداری برای بهبود اوضاع وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چیست؟ از برنامه 100 روزه تا نظام جامع رفاه محمدرضا کبگانی، کارگردان نمایش «در وقت مقرر» در گفت‌وگو با «ابتکار»: آیا نباید تئاتر تجربی داشته باشیم؟ تحلیل دو شیوه برخورد وزیر کشور: جریانی می‌خواست اربعین را مقابل حج قرار دهد