تحریم در مقابل عمل‌گرایی صنعت فلج می‌شود؟

ابراهیم جمیلی*– هیجان و نگرانی بازار در آستانه سیزدهم آبان تشدید شده است و نوسانات این روزهای بازار ارز بیش از آنکه بر پایه مدل‌های اقتصادی استوار باشد حاصل احساسات و واکنش‌های روانی است‌. آنچه شاهد آنیم روندی قابل پیش‌بینی بود و البته نباید انتظار تغییرات گسترده در کوتاه‌مدت را داشته باشیم‌. همچنین جامعه نباید مانند گذشته تحت تاثیر این نوسانات قرار گیرد و با رفتارهای هیجانی خود موجب افزایش تنش در بازار شود‌. باید بعد از این در انتظار عملکرد و واکنش‌های دولت نسبت به شرایط کشور و تصمیمات دولت در راستای بهبود و کنترل اقتصاد کشور بنشینیم‌.
تغییر شرایط دشوار اقتصاد کشور وابستگی بسیار جدی به مدیریت ارتباط دولت با بخش خصوصی دارد‌. حرکت و گام برداشتن شانه به شانه بخش خصوصی و دولت یا از دیگر سو تقابل بی‌ثمر آنها روند پیش روی اقتصاد کشور را ترسیم می‌کند‌. به همان میزان که ارتباط سالم این دو کنار هم ثمربخش خواهد بود رویارویی و تقابل آنها ضربه‌ای خطرناک و شاید هولناک به اقتصاد وارد خواهد کرد‌. دولت باید این باور مهم را بپذیرد که بخش خصوصی به طور قطع راهکارهای سودمندی به منظور بهبود شرایط در دست دارد و بی‌توجهی به چنین راهکارهایی منجر به از دست دادن فرصت‌های بیشتر خواهد شد‌. آغاز تحریم‌های آمریکا از 13 آبان به شکل طبیعی منجر به دشواری بیشتر روابط بانکی کشور خواهد شد و همین روند تجارت را نیز با چالش‌هایی مواجه خواهد کرد، هرچند تجربه چنین تحریم‌هایی را در گذشته هم داشته‌ایم و تجربه‌های گذشته بیانگر آن است که خردورزی و برنامه‌ریزی هوشمندانه راهکاری انکارناپذیر است که در صورت پذیرش آن برنامه‌ای عمل‌گرایانه و قابل اجرا تدوین خواهیم کرد‌. به همان میزان که توان ایستادگی خود با توجه به اصل مهم تولید را افزایش دهیم قدرت‌ تاب‌آوری در مقابل تحریم‌ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد‌. در مقابل اما اگر مدیریت یکپارچه تولید را از دست بدهیم و آن را متوقف کنیم به طور قطع با کمبود کالا و آسیب‌های بعدی آن مواجه خواهیم شد‌. این مهم اما با تدوین برنامه‌هایی محقق خواهد شد که قابلیت اجرا داشته باشند و برنامه‌هایی بی‌پشتوانه روی کاغذ نباشند‌. متاسفانه اما دولت بیشتر برنامه‌هایی که روی کاغذ ترسیم می‌کند نقشه‌هایی باشکوه اما غیرقابل اجرا در مسیر واقعیت هستند‌. نکته قابل توجه دیگر اما اولویت‌بندی کشورها در روابط تجاری‌شان بین ایران و آمریکاست‌؛ کشورهایی که پیش از این شرکای تجاری ایران بودند شاید با توجه به موقعیت جدید ترجیح دهند روابط خود را با آمریکا ادامه دهند و این موضوع یک تصمیم‌گیری از سوی شرکت‌هایی است که کاملا خصوصی تصمیم‌گیری می‌کنند‌. چنین تصمیماتی حاصل مخمصه‌ای است که شرکت‌ها بیش از هر نکته‌ای پیش از خروج خود از آن به سود نهایی می‌اندیشند. از همین‌رو است که بار دیگر باید پذیرفت ناجی اقتصاد کشور توسعه صنعت و توجه به تولید است‌.
* رییس خانه اقتصاد