روابط تجاری تهران - پکن در تعلیق

«جهان صنعت»- حاشیه‌های تجارت خارجی به چین رسید. این در حالی است که چین همچنان شریک مهم تجاری ایران محسوب می‌شود‌. طی چند روز اخیر و با نزدیک شدن به دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران اخباری مبنی بر چرخش چین در رابطه با همکاری‌های ایران به سرعت در حال انتشار است‌. این در حالی است که همین وضعیت می‌تواند در نهایت حتی معیشت مردم را تحت تاثیر قرار دهد‌. قطع همکاری بانکی چین با تجار ایرانی، بدعهدی چینی‌ها در تامین مواد اولیه تولیدکنندگان ایرانی و..‌. مسایلی است که این روز‌ها خبرساز شده و حواشی بسیاری را به دنبال داشته است‌.
همان‌طور که رویترز خبر داده بود، بانک «کانلون» متعلق به شرکت ملی نفت چین که به عنوان کانال اصلی این کشور برای معامله با ایران ایفای نقش می‌کرد، مراودات تجاری خود با تجار ایرانی را متوقف کرده است‌. البته منابع آگاه چینی نیز حدود یک هفته گذشته اعلام کرده بودند که این بانک به طور شفاهی به مشتریانش اعلام کرده دیگر پرداخت‌های ایران با یوان را از اول نوامبر قبول نمی‌کند‌. بر این اساس رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین با بیان اینکه در حال حاضر هیچ بانک چینی با تجار ایرانی فعالیت نمی‌کند، گفت: همین مساله باعث شده صادرات به این کشور متوقف شود‌. اسدالله عسکراولادی با بیان اینکه بانک مرکزی در حال رایزنی برای ادامه همکاری بانکی با طرف چینی است، افزود: هنوز این رایزنی‌ها نتیجه نداده است.
خبر توقف همکاری این بانک چینی با تجار ایرانی در حالی مطرح می‌شود که عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین نیز به تازگی اعلام کرد این کشور در تامین مواد اولیه ایران بدعهدی می‌کند‌. به گفته حسین پیرموذن، در حال حاضر خبرهای خوبی در خصوص مباحث بانکی بین ایران و چین به گوش نمی‌رسد و دولت چین برخلاف صحبت‌های سیاسی خود در بحث مراودات اقتصادی و تجاری با ایران، تصمیم معقولی نگرفته است‌. وی با بیان اینکه پکن به تعهد خود در خصوص تامین قطعات ماشین‌آلات و مواد اولیه مورد نیاز ایران شانه خالی می‌کند، گفت: پیشنهاد چینی‌ها این است که بانک‌های درجه دو و سه جایگزین مراودات بانکی فعلی بین دو کشور شوند‌. این در حالی است که تجار ایرانی در ابعاد مختلف به نوعی وابسته به این کشور هستند‌.
انتظار برای ارائه سازوکار جدید مالی


این اظهارنظرها در حالی بیان می‌شود که به گفته نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین، مقامات رسمی چین از قبیل وزیر خارجه این کشور و سفرا بارها اعلام کرده‌اند که تحت تاثیر تهدیدهای آمریکا برای قطع مبادلات تجاری خود با ایران قرار نخواهند گرفت‌. بنابراین توقف فعالیت بانک کونلون چین با ایران ارتباطی به تحریم‌ها ندارد بلکه به انتظار چین برای ارائه ابزار مالی مدنظر 1+4 برای دور زدن تحریم‌های آمریکا برمی‌گردد‌.
مجیدرضا حریری در این رابطه به «جهان صنعت» گفت: همانطور که در جریان هستید، فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چندی پیش ابراز امیدواری کرد که ابزار مدنظر 1+4 برای ایجاد امکان تعاملات بانکی با ایران، تا پیش از نوامبر اجرایی شود‌. بر همین اساس چین که خود یکی از اعضای 1+4 است، از بابت مبادلات مالی دست نگه داشته تا تکلیف ساز و کارمالی جدید ایران با این کشورها مشخص شود‌.
وقت «قلدر بازی» نیست
حریری با بیان اینکه بانک «کونلون» چین حدود 8 سال است که با تجار ایرانی کار می‌کند، افزود: چین طی سال‌های اخیر و در زمان اوج تحریم‌ها که شورای امنیت ملی و اتحادیه اروپا بر علیه ایران بودند، برادری خود را به ایران ثابت کرده است‌. بنابراین در حال حاضر که تنها آمریکا به طور یکجانبه زیر قول و قرار خود زده است، به بهانه تحریم‌ها مبادلات تجاری خود با کشور ما را متوقف نخواهد کرد‌.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر وضعیت ایران از منظر بین‌المللی بسیار بهتر از سال‌های گذشته است، گفت: ما مشکلی با این کشور نداریم و نباید با قلدر بازی این کشور بزرگ اقتصادی را نیز از فهرست شرکای تجاری خود خط بزنیم‌.
او با تاکید بر اینکه در حال حاضر وقت «قلدربازی» و خط و نشان کشیدن برای چین نیست، افزود: قطع ارتباط با کشورهایی مثل چین، تبعات بد معیشتی و ضرر مردم را به دنبال خواهد داشت‌. از این رو به مخالفان ارتباط ایران با چین هشدار داده می‌شود که از اظهارنظرهای غیرکارشناسی و نادرست دست بردارند‌.
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین اظهار کرد: چینی‌ها مطالب رسانه‌های ایرانی را به دقت دنبال می‌کنند‌. از این رو در حال حاضر نسبت به مطالبی که در مورد بدعهدی چینی‌ها در رسانه‌های ایران منتشر شده، تعجب می‌کنند.
دور زدن تحریم‌ها
اگرچه برخی رسانه‌های بین‌المللی می‌گویند کانلون به عنوان کانال رسمی اصلی انتقال پول میان ایران و چین از ابتدای ماه نوامبر پرداخت‌های بر پایه یوآن ایران به چین را قبول نخواهد کرد، اما باید گفت که حتی توقف همکاری این بانک با ایران هم به معنی بدعهدی چینی‌ها و یا توقف تجارت دوجانبه با این کشور نیست چرا که 1+4 که چین نیز جزو آنهاست، سازوکارهای جدیدی را برای دور زدن تحریم‌های آمریکا مدنظر دارد‌.
بر همین اساس مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده که اتحادیه اروپا به تعهداتش در برجام و همچنین ایجاد کانالی برای ادامه صادرات نفتی ایران و همچنین تجارت با ایران متعهد است‌. از این رو کانال مالی با عنوان «ساز و کار ویژه» تا پیش از نوامبر ارائه داده خواهد شد‌. بر این اساس قرار است که این کانال به صادرات نفت، مبادلات بانکی و تجارت غیرنفتی ایران کمک کند‌.
با توجه به اینکه قرار است دور دوم تحریم‌های ایران که فروش نفت خام و روابط مالی بانک مرکزی ایران را هدف قرار می‌دهد، از 13 آبان آغاز ‌شود، بنابراین زمان اعلام این سازوکار ویژه تا پیش از نوامبر یعنی 10 آبان ماه که دقیقا همین امروز است، اعلام شده است‌. بنابراین تجار و فعالان اقتصادی و حتی بانک‌های چینی در انتظار ارائه این بسته ویژه برای دور زدن تحریم‌ها هستند‌.