فعالیت نمایندگان باید از حالت محلی به ملی تبدیل شود

مشكلات معيشتي و مسائل اقتصادي سبب شده است تا مسئولان بيش‌تر وقت خود را هزينه بررسي موضوعاتي كنند كه مرتبط با اين حوزه است و گاهي اوقات موضوعات مهم ديگر از روند واكاوي آن‌ها دور مي‌مانند. مدتي است كه به دليل نزديك شدن انتخابات مجلس، مسئولان به ويژه در شوراي نگهبان به نمايندگان اصرار مي‌كردند كه بحث اصلاح قانون انتخابات را در دستور كار قرار دهند و سرانجام در هفته گذشته يك فوريت اين طرح به تصويب نمايندگان رسيد. غلامرضا کاتب در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در بیان فوریت این طرح گفته بود كه یکی از مطالبات بزرگ ملت ایران، قانونگذاری و نظارت بر اجرای آن است. نگاه مجلس در انجام این دو مسئولیت مهم باید ملی و باز باشد اما متاسفانه در وضعیتی هستیم که نمایندگان از وظایف اصلی‌شان در حوزه قانونگذاری و نظارت دور شده‌اند چون به حدی درگیر مسائل روزمره منطقه‌ای هستند که توان‌شان برای پرداختن به مسائل اصلی کشور به شدت تقلیل پیدا کرده است. رییس کمیسیون تدوین آیین‌نامه مجلس ادامه داد: رسیدگی به بیکاری و مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور از جمله مسائلی است که مجلس باید به آن‌ها بپردازد. وی ادامه داد: طی یک سال گذشته جلسات مکرری با حقوقدانان شورای نگهبان، شورای نگهبان و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی انجام و توافقات خوبی شکل گرفت؛ نتیجه این توافقات، شکل‌گیری مجلسی کارآمد و خدمتگزار خواهد بود. کاتب متذکر شد: اختلاف نظر در جزییات طرح وجود دارد اما کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس،‌ این طرح را در دستورکار قرار دهد و با بررسی ابعاد آن کاری کند تا مجالسی منضبط و با اقتدار شکل بگیرد. بر اساس یکی از مواد این طرح، در انتخابات مجلس محدوده جغرافیایی هر استان به عنوان حوزه استانی انتخابات محدود می‌شود و نمایندگان هر حوزه استانی معادل تعداد نمایندگان حوزه انتخابیه موجود در استان هستند که مستند به قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخابیه مجلس و اصلاحات بعدی آن تعیین می‌شود. براي بررسي طرح مذكور به سراغ ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و از اعضاي فراكسيون ولايت مجلس رفتيم كه در ادامه مشروح اين گفت‌وگو را مي‌خوانيد.
درباره طرح اصلاح قانون انتخابات كه هفته گذشته يك فوريت آن در مجلس شوراي اسلامي تصويب شد اندكي توضيح دهيد.
نمایندگان در مجلس فراتر از طرح اصلاح قانون انتخابات، طرح جامعی را ارائه دادند که شامل بندهای اصلاحی فراوانی است. در طرح اصلاح قانون انتخابات، 81 ماده اصلاحی در نظر گرفته شده است که باید بازنگری شوند. اما مهم‌ترین موردی که در قانون اصلاح انتخاباتی به آن توجه شده است، انجام اصلاحات در قانون انتخاباتی حوزه‌های انتخابیه است. بر همین اساس انتخابات نماینده‌ها در مجلس دیگر تنها از طریق شهرستان‌های یک استان نخواهد بود و به صورت کلی در خود استان این انتخابات انجام می‌شود.
اين موضوع را تشريح مي‌كنيد؟


براي مثال برای مصداقی‌تر شدن موضوع می‌توان گفت که مردم در حوزه انتخابیه نجف آباد علاوه بر این که می‌توانند به بنده رای بدهند، این اجازه را خواهند داشت تا به 19 نفر دیگر که کاندیدای آن استان هستند نیز رای بدهند. این یعنی مردم یک شهرستان علاوه بر نماینده خود مجاز خواهند بود تا به نمایندگان استان نیز رای بدهند. این تنها یک نمونه بسيار مهم از 81 ماده‌ای است که در قانون اصلاح انتخابات مورد توجه قرار گرفته است و می‌تواند در دوره دهم مجلس سازنده باشد.
اين طرح در مجلس دهم پيشنهاد شد يا در گذشته نيز نمايندگان به دنبال آن بودند؟
واقعیت این است که در دوره نهم مجلس شورای اسلامی نیز طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مورد توجه قرار گرفته و در آن زمان نیز رای آورده بود اما این بحث توسط شورای نگهبان رد شد. در حال حاضر نیز این طرح در دست شورای نگهبان در حال بررسی است و قرار شده تا مجمع تشخیص مصلحت نظام تصمیم نهایی را درباره این تغییرات اعلام کند. چرا که باید در ابتدا ایرادات این طرح توسط شورای نگهبان حل شود و سپس مجمع ، مصلحت آن را تایید کند.
امروزه كشور با مسائلي روبه‌رو است كه مسئولان را درگير خود كرده است به نظر شما تصويب يك فوريت اين طرح چه پيامي دارد؟
با توجه به شرایط کنونی به نظر می‌رسد که طرح اصلاح قانون انتخابات ضروری است و باید مورد توجه قرار بگیرد؛ زیرا برخی از افراد اکنون به دلیل اینکه شغل ندارند، می‌خواهند با هدف اشتغال وارد مجلس شوند که این موضوع نگران‌کننده است و باید در زمینه قانون انتخاباتی اصلاحات لازم انجام شود. براي مثال در دوره انتخاباتی مجلس دهم، حدود 12 هزار نفر برای ورود به مجلس ثبت نام شدند که این تعداد زیاد کار را برای تایید صلاحیت پیچیده کرده بود. حتی بسياري از این افراد ناشناس بودند و بررسی صلاحیت آن‌ها ممکن نبود. اما اکنون با روی کار آمدن قانون اصلاح انتخاباتی قرار شده است تا از ثبت نام‌های فله‌ای جلوگیری شود. زیرا ثبت نام این افراد با تعداد زیاد در زمان انتخابات هزینه را نیز بالاتر می‌برد. باید کاری کرد تا بر اساس اصلاح برخی از مواد قانون انتخاباتی، تنها افرادی کاندیدا شوند که از صلاحیت لازم برخوردار باشند. همچنین باید شمار ثبت نام کنندگان نیز کم باشد تا بررسی صلاحیت افراد به راحتی انجام پذیر باشد. بنابراین این اصلاحات برای سخت‌تر کردن شرایط کاندیدا شدن مورد نیاز است.
فوايد ديگر اين طرح چيست؟
در مجموع باید گفت که اگر بتوانیم با اصلاح موادی از قانون انتخابات، نماینده‌ها را به یک پویش ملی دعوت کنیم و زمینه فعالیت آن‌ها را از حالت محلی به ملی تبدیل کنیم، در این زمینه موفق عمل کرده‌ایم. چرا که در حال حاضر یکی از مشکلات اساسی کشور، محلی عمل کردن نمایندگان است و اکنون 90 درصد از وقت نمایندگان در مجلس به انجام فعالیت های محلی از قبیل جاده کشی، حمل و نقل استانی و غیره اختصاص دارد و به طور کلی نمایندگان از فعالیت‌های ملی فاصله زیادی گرفته اند. اما با اصلاح قانون انتخاباتی شاید بتوان فعالیت ها را از حالت محلی به ملی و به نفع کشور تبدیل کرد. باید امورات محلی را به دست شوراهای شهری داد و پارلمان‌های محلی در زمینه رسیدگی به مشکلات محلی شهرها و استان‌ها فعالیت کنند. باید مدیریت جامعه شهری نیز متحول شود و قانونی باشد تا پل ارتباطی مردم با نماینده ها تخریب نشود و از طرفی نیز نمایندگان با واگذاری مسئولیت های محلی به شوراهای شهری، خود برای منافع ملی تلاش کنند. اگر در زمینه انتخاب نمایندگان مدیریت قانونی ایجاد شود، می توان فعالیت ها را از حالت محلی به ملی تبدیل کرد.