«ترامپ برزیل» هم آمد

نبی شریفی-«تو زشت‌تر از آن هستی که حتی به درد تجاوز بخوری» این قسمتی از سخنانی است که «ژایر بولسونارو»ی 63 ساله معروف به «ترامپ برزیل» چند سال پیش در مقام سناتور به یکی از همکارانش گفته بود! این نامزد راست افراطی ضد زن، که در کارزارهای انتخاباتی با زخم چاقوی مخالفان راهی بیمارستان شد، حالا توانسته با رای 55.1 درصدی مردم در انتخابات، به عنوان رئیس جمهور کشورش انتخاب شود. پیروزی بولسونارو چرخش مهمی در سیاست بزرگ ترین دموکراسی آمریکای لاتین به شمار می‌رود که به مدت ۱۳ سال (بین ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶) توسط حزب چپ گرای کارگران برزیل اداره شده است. طی دو سال گذشته نیز میشل تمر از جناح محافظه کار برزیل اداره کشور را برعهده داشته است. حالا، روی کار آمدن راست افراطی به معنای ناامیدی اکثریت مردم از دو جناح سنتی برزیل ارزیابی می‌شود. مردم برزیل که از سال ها فساد و ناکارآمدی دولت چپ گرا خسته شده بودند، فردی را برگزیدند که سایه حزب کارگران را با تیر می زند. «ژایر بولسونارو» پیشتر گفته بود: اشتباه برزیل در دوران دیکتاتوری نظامی آن بود که «فعالان چپ را به جای کشتن، شکنجه کرد.» با پیروزی این نامزد راست افراطی، ماتئو سالوینی، وزیر کشور و معاون نخست وزیر دولت راست گرا و پوپولیست ایتالیا، در ‌تبریک توئیتری خود نوشت: «در برزیل نیز مردم چپ‌ها را به خانه فرستادند! موفق باشید رئیس جمهور بولسونارو، دوستی میان مردم و دولت‌های ما قوی‌تر خواهد شد.» دونالد ترامپ نیز که از نتایج انتخابات در پوست خود نمی گنجید در توئیتی نوشت: «ما توافق کردیم که برزیل و ایالات متحده با هم از نزدیک در زمینه مسائلی مانند روابط بازرگانی، امور نظامی و هر مسئله دیگری همکاری کنیم. تماس عالی بود و برای او آرزوی موفقیت کردم.»
زلزله ای در ساختارسیاسی برزیل
ژایر بولسونارو که به‌عنوان سیاستمداری پوپولیست شناخته می‌شود، یک نظامی سابق است که توانست با تکیه بر وعده مبارزه با فساد و سامان دادن به نظام مالیاتی کشور، در انتخابات اخیر، حزب خود را از حاشیه به متن بزرگ ترین کشور آمریکای لاتین بیاورد. حزب او  «حزب سوسیال لیبرال» هم اکنون در مجلس نمایندگان برزیل تنها ۸ کرسی دارد و فاقد یک گروه پارلمانی است. بولسونارو اولین رئیس جمهور با پیشینه نظامی در برزیل از زمان پایان دیکتاتوری نظامی در این کشور (۱۹۶۴-۱۹۸۵میلادی) محسوب می‌شود. او که ژنرال‌های بازنشسته را برای معاونت خود و همچنین پست های کلیدی کابینه برزیل برگزیده، در اولین سخنرانی خود پس از پیروزی گفت: «نمی‌توانیم به معاشقه خود با سوسیالیسم، کمونیسم، عوام گرایی و چپ گرایی افراطی ادامه دهیم. ما سرنوشت برزیل را تغییر خواهیم داد.» او قول داد که فساد و جرایم خشونت‌آمیز را در این کشور ریشه کن کند. معروف است که بولسونارو   سه نیروی معروف به سه B را نمایندگی می‌کند، Bala و Boi و Biblia که به عبارت ساده می‌شود گلوله و گاو و انجیل، یعنی ارتش و هواداران حمل سلاح، مالکان و مزرعه‌داران و دام پروران بزرگ و ارباب کلیسای پرنفوذ آنجلیکا. نگرانی‌ها از انتخاب بولسونارو از این روست که او پیشتر از نوستالژی بازگشت به دوران دیکتاتوری نظامی در برزیل سخن گفته بود و همین موضوع بسیاری را نگران آزادی شهروندان در دوران او کرده است. او طرح هایی برای کاهش «اتلاف» منابع در دولت دارد و وعده داده دخالت دولت رادر اقتصاد کم کند. وی در کارزار انتخاباتی گفته بود: «من متعهدم که تعداد وزارتخانه‌ها را کم کنم و بسیاری از شرکت‌های دولتی را که الان وجود دارند منحل یا خصوصی کنم.» او همچنین وعده‌هایی همچون لغو آموزش‌های جنسی در مدارس و محدود کردن حقوق همجنس گرایان، داده است. ژایر بولسونارو اعلام کرده است که قصد دارد برای مبارزه با جرم و جنایت، علاوه بر اعطای مجوز آزادی حمل اسلحه، به پلیس برزیل نیز آزادی عمل بیشتری دهد. شلیک به جنایتکاران مشکوک، بخشی از قدرت جدیدی است که از سوی رئیس جمهور به پلیس اعطا می‌شود. بنا بر آمار ثبت شده، تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی 63هزار و  880  فقره قتل در برزیل روی داده که رکورد جدیدی محسوب می‌شود و با این رقم، رکورد قبلی نیز که باز متعلق به این کشور بود، شکسته شده است. برخی او را به اعمال خشونت متهم می کنند اما خودش در یکی از نطق‌های انتخاباتی‌اش گفته بود که «خلافکار خوب، خلافکار مرده است.» دیده‌بان حقوق بشر از قضات، دادستان‌ها و رسانه‌ها و جامعه مدنی برزیل خواسته است تا در مقابل هر اقدام بولسونارو برای نقض حقوق دموکراتیک و حقوق نهادهای مدنی در این کشور ایستادگی کنند.با این پیروزی اما ارزش سهام برزیل در بازار توکیو بیش از ۱۲ درصد افزایش یافت. انتظار می‌رود که بازارهای مالی برزیل نیز به خبر پیروزی ژایر بولسونارو واکنش مثبت نشان دهند.این خوش بینی در حالی ایجاد شده است که طی یک ماه گذشته با افزایش احتمال پیروزی ژایر بولسونارو در این انتخابات، ارزش «رئال» پول واحد برزیل در مقابل دلار آمریکا ۱۰ درصد و شاخص سهام بورس سائوپائولو نیز از نیمه سپتامبر به این سو 13.5 درصد افزایش یافته است.