ابهامات بخش خصوصی در مورد کانال مالی ایران- اروپا

در حالی رییس کل بانک مرکزی از کلیات راه‌اندازی کانال مالی ایران و اروپا و شکل‌گیری پیمان‌های دوجانبه پولی میان دو طرف برای افزایش و تسهیل مبادلات تجاری با وجود تحریم‌ها خبر داده که فعالان بخش خصوصی نسبت به این موضوع ابهاماتی دارند. به گفته همتی، شرکت‌ها و فعالان اقتصادی ایرانی و اروپایی با وجود خروج یکجانبه آمریکا از برجام، تمایل به برقراری و تداوم روابط تجاری با یکدیگر دارند. در این راستا به منظور رفع مشکلات مربوط به انجام پرداخت‌های مالی، ایجاد کانال مالی اروپا در دستور کار طرفین قرار گرفته که امکان انتقال یا دریافت ارز حاصل از صادرات و واردات را برای تجار اروپایی و ایرانی فراهم خواهد کرد. بر همین اساس عضو کمیته ارزی اتاق ایران با اشاره به ابهامات کانال مالی ایران- اروپا گفت: باید دید آیا شرکت‌های اروپایی نیز از این سیستم تسویه استقبال خواهند کرد یا خیر.
محمد لاهوتی گفت: در مورد شکل‌گیری پیمان پولی دوجانبه در قالب کانال مالی ایران و اروپا باید به این نکته اشاره کرد که پیمان پولی دوجانبه، تعریفی متفاوت از شرایط امروز ما با اتحادیه اروپا دارد‌ چراکه به هرحال پیمان‌های پولی دوجانبه، به معنای این است که هم ریال در کشورهای اروپایی و هم یورو در کشور ما مورد پذیرش واقع شود. این نفس پیمان‌های پولی دوجانبه است‌ ولی بعید می‌دانم که واردکننده ایرانی قادر باشد‌ حتی اگر این کانال ایجاد شود با ریال از یک شرکت اروپایی خرید کالا کند.عضو کمیته ارزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران افزود: اینکه قرار است کانالی ایجاد شود تا شرایط مقابله با تحریم را برای مراوده میان ایران و اروپا سهل‌تر و به نوعی تحریم‌ها را خنثی کند، موضوعی است که اروپایی‌ها به شدت بعد از خروج آمریکا از برجام روی آن تاکید کرده‌اند‌ ولی هنوز توضیحی در خصوص اینکه مکانیسم عملیاتی این کانال به چه صورت خواهد بود، داده نشده و به همین بسنده شده که قرار است کانالی ایجاد شود که صادرکنندگان و واردکنندگان ایرانی بتوانند از این طریق، معاملات خود را انجام دهند.
وی تصریح کرد: در خصوص موضوعی که از طرف رییس کل بانک مرکزی مبنی بر دریافت ارز حاصل از صادرات از سوی صادرکنندگان در این کانال مالی نقل شده، باز هم باید گفت که بسیار بسته و مبهم موضوعاتی مطرح شده و توضیحات خاصی در آن قید نشده است که بتوان تحلیل درستی نسبت به آن داشت و قضاوت کرد‌ ولی آنچه از فحوای پیام می‌توان درک کرد، این است که فعلا در خصوص صادرات قرار است کانالی ایجاد شود که وجوه کالاهای صادراتی ایرانی که ممکن است در تحریم با مشکل مواجه شود، از طریق آن به صادرکنندگان پرداخت شود.
لاهوتی به مهر گفت: تسویه با صادرکنندگان احتمالا می‌تواند از طریق بانکی صورت گیرد که با سیستم پولی آمریکا، مراوده‌ای نداشته باشد و شرکت‌های اروپایی نیز بتوانند با آن معامله کنند‌ ولی نکته حائز اهمیت این است که شرکت‌های اروپایی به چه میزان از این روش و کانال استقبال می‌کنند و این موضوع مهمی است که در حال حاضر قضاوت در مورد آن سخت است‌ چراکه مشخص نیست بانک‌های اروپایی مخصوصا در مورد واردکنندگان اروپایی که به نوعی خریدار کالاهای ایرانی به شمار می‌روند، آیا خطوط اعتباری اختصاص می‌دهند یا خیر. این موضوعات بعد از خروج آمریکا از برجام، هر چند وقت یک‌بار مطرح می‌شود ولی محتوای روشن و شفافی برای تحلیل فرآیند آن وجود ندارد.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران خاطرنشان کرد: به هر حال اگر همه این اتفاقات هم رخ دهد، باید طرف‌های تجاری ایران نیز بپذیرند که از این امکانات استفاده کنند‌ چراکه خریداران کالاهای ایرانی در اروپا، فقط با صادرکنندگان ایرانی کار نکرده و با کشورهای دیگر هم مراوده دارند، چراکه اگر شرایط برای خرید کالا از ایران مناسب نباشد، جایگزینی برای ما پیدا خواهند کرد. لاهوتی معتقد است که باید صبر کرد محتوای دستورالعمل و روش‌های قابل اجرا در این کانال مالی منتشر شود تا بتوان در مورد آن قضاوت دقیق‌تری کرد.گفتنی است رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران طی حکمی محمد لاهوتی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران را به عنوان نماینده تام‌الاختیار اتاق بازرگانی تهران و رییس دبیرخانه انتخاب صادرکنندگان نمونه استان تهران در سال 1397 منصوب کرد.