ادامه تحولات و موضع‌گیری‌ها در ماجرای قتل خاشقجی روسیه: چرا سعودی‌ها را باور نکنیم؟

عربستان: قتل برنامه‌ریزی‌شده بود
ترکیه: جسد خاشقجی کجاست؟
پسر ارشد خاشقجی با درخواست آمریکا و با رفع حکم ممنوع‌الخروجی‌اش، وارد ایالات متحده شد
همدلی| روند پرفرازونشیب تصمیم‌گیری‌ها و پیگیری‌های چهره‌ها و نهادهای مختلف جهان در ماجرای خاشقجی همچنان ادامه دارد. کم‌کم بعضی از چهره‌ها که از موضع‌گیری اجتناب کرده یا جانب احتیاط را گرفته بودند هم فعالانه‌تر وارد صحنه شده‌اند.


در میان آخرین اخبار این ماجرا، مهم‌ترین خبر این است که عربستان سعودی، یک بار دیگر روایتش از ماجرای خاشقجی را بازنویسی و یک قدم دیگر هم عقب‌نشینی کرد. دادستان کل عربستان سعودی، سعود المعجب، روز پنج‌شنبه به صراحت اعلام کرد، شواهد نشان می‌دهد: «مظنونان قتل خاشقجی این جنایت را عمدا و با برنامه‌ریزی انجام دادند. این درست برخلاف آخرین ادعای حکومت عربستان است که گفته بود خاشقجی در یک درگیری فیزیکی اتفاقی در کنسولگری کشته شده است، هر چند همین موضع نیز در تضاد با مواضع قبلی بود. از ابتدای انتشار خبر، بسیاری از مقامات و رسانه‌ها معتقد بودند، جمال خاشقجی با تصمیم محمد بن‌سلمان و با ماموران ارسال او، در محل کنسولگری به قتل رسیده، قطعه‌قطعه‌شده و جسدش نیز سر به نیست شده است. عربستان اما از ابتدای ماجرا تا امروز این مراحل را در روایت از ماجرای خاشقجی طی کرده است:
۱. او کمی بعد از ورود به کنسولگری از در پشتی خارج شده است. گزارش‌های ترکیه نادرست است و کل ماجرا تبلیغات قطری‌هاست. افرادی هم به ترکیه رفته و برگشته‌اند، توریست بوده‌اند.
۲. خاشقجی در کنسولگری کشته شده اما بر اثر یک درگیری که تصادفا منجر به کشته‌شدن او شده است.
۳. کسانی که در قتل خاشقجی دست داشته اند، عناصری خودسر بوده‌اند و در درگیری تصمیم گرفته‌اند و عربستان پیگیر برخورد با آن‌هاست.
۴. قتل خاشقجی از پیش‌برنامه‌ریزی‌شده بوده است.
تنها چیزی که از اتهام اولیه علیه عربستان باقی مانده و هنوز پذیرفته نشده است، نقش‌داشتن حکومت عربستان در قتل خاشقجی یا به عبارت دقیق‌تر، اجرای حکم قتل با دستور شخص بن‌سلمان است.
در حالی که برنامه سفر دادستان عربستان به ترکیه اعلام شده، ایسنا از خبرگزاری آناتولی نقل می‌کند که یک خودروی ون با شیشه‌های دودی، سه چمدان و یک کیسه سیاه را از کنسولگری عربستان در استانبول خارج کرده است.
ترکیه اما همچنان با فرمان قبلی در این ماجرا پیش می‌رود. آخرین اظهارنظرهای رئیس‌جمهور و مقامات ترکیه، تکرار موضع قبلی مبنی بر پیگیری پرونده و تاکید بر این نکته است که ترکیه، مرجع اصلی رسیدگی به ماجراست. در راستای همین موضع ترکیه، مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه گفت کشورش تمایلی به مطرح‌کردن پرونده در دادگاه‌های بین‌المللی ندارد. چاووش اوغلو البته گفت در صورتی که تحقیقات بین‌المللی درباره این پرونده انجام شود، اطلاعات خود را ارائه خواهد کرد.
اردوغان روز جمعه در سخنرانی در جمع اعضای حزب عدالت و توسعه گفت، عربستان باید محل جنازه جمال خاشقجی را اعلام کند. درخواست ترکیه، متضمن باور به نقش‌آفرینی مقامات رسمی عربستان در قتل خاشقجی است. رئیس‌جمهور ترکیه در همین راستا همچنین گفته مهم این است که چه کسی دستور قتل را صادر کرده است. اردوغان در این سخنرانی در آنکارا از مقامات ریاض خواست هویت «همدستان محلی» قتل را نیز اعلام کند و ۱۵ نفر مظنون به قتل را ترکیه تحویل دهد: «چه کسی دستور داد این ۱۵ نفر وارد ترکیه شوند؟»
ترکیه همچنین سرانجام با پذیرش عربستان فرصت بازرسی چاه کنسولگری استانبول را پیدا کرد. ۲۸ نفر از کارکنان کنسولگری هم توسط بازپرس پرونده از دادستانی استانبول، بازجویی شده اند. ایلنا از آناتولی نقل می‌کند که ۵ نفر دیگر هم بناست بازجویی شوند.
اما روسیه که زمان بسیاری از ماجرای پرونده خاشقجی را با موضعی بینابینی گذرانده بود نیز کم‌کم صراحت بیشتری به اظهاراتش در این پرونده می‌دهد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی گفت: هیچ کس نباید به اظهارات [عربستانی‌ها] شک کند و حرف آن‌ها را باور نکند. با این حال کرملین از تحقیقات در این زمینه استقبال می‌کند. به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، او درباره پاسخ به سوال دیگری درباره موضع روسیه نیز گفت: موضع مسکو توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه روشن شد. همه ما اظهارات خاندان سلطنتی عربستان درباره قتل خاشقجی و محکومیت این اقدام و همچنین دست‌نداشتن این خاندان در این مساله را شنیده‌ایم. جز این موارد مسائل دیگر مربوط به موضوع تحقیق است و ما از تحقیقی که پادشاهی عربستان می‌خواهد، استقبال می‌کنیم.
پوتین خود نیز تماسی تلفنی با پادشاه عربستان داشته است و درباره قتل خاشقجی با او صحبت کرده است؛ البته دفتر رسانه‌ای ریاست‌جمهوری روسیه اعلام کرده تداوم همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌ انرژی و تحولات منطقه نیز از محورهای این گفت‌وگو بوده است. کرملین گفته این تماس به درخواست طرف عربستانی صورت گرفته است.
در میان این موضع‌گیری‌ها، صلاح خاشقجی، پسر روزنامه‌نگار مقتول که ممنوع‌الخروج بود، با درخواست آمریکا اجازه خروج از عربستان پیدا کرده و به همراه خانواده‌اش به ایالات متحده رفته است.
سایر اخبار این روزنامه
«همدلی» از کاهش نرخ گفت‌وگو در میان خانواده‌های ایرانی بررسی می‌کند هیس؛ ایرانیان حرف نمی‌زنند کارشناسان گزارش مرکز آمار ایران درباره تورم بیش از 17 درصدی برای قشر آسیب‌پذیر را تحلیل می‌کنند واهمه آمریکا از سیطره فرهنگی ـ سیاسی ایران بر خاورمیانه از نگاه کارشناس این حوزه بررسی می‌شود؛ ادامه تحولات و موضع‌گیری‌ها در ماجرای قتل خاشقجی روسیه: چرا سعودی‌ها را باور نکنیم؟ مهم‌ترین عنصر فرهنگی هم از پدیده شوم قاچاق در امان نمانده است؛ قاچاقچیانِ جنتلمن! محمود اشرفی راهبرد موسمی ترامپ و ژرفنای استراتژیک ایران وظایف خبرگان رهبری گمرک ایران تاکید کرد: ترخیص​۹۰ درصد کالاها در کمتر از ۷۲ ساعت معاون پارلمانی رییس‌جمهور در گفت‌وگو با ایلنا: چهار وزیر پیشنهادی موفق به کسب رای اعتماد نمایندگان می‌شوند ناهید تاج‌الدین عضو فراکسیون امید: نام برخی گزینه‌ها عمدا رسانه‌ای شد تا بازخوردها مشخص شود انتقال آب خزر به کویر، بدون مطالعات دقیق ممکن نیست