دنیای ادبیات و سلبریتی ها

در طول سال های گذشته، قفسه کتاب فروشی های زیادی سلبریتی باز شده اند. کتاب شعر لیلا اوتادی، بهاره رهنما، بهنوش بختیاری و... به تازگی هم کتاب «هفت خانه آن ورتر» صابر ابر. فارغ از قیمت، جشن امضا و نوع فروش این کتاب ها، موضوع دیگری وجود دارد که همه این کلیدواژه ها را به حاشیه می کشاند و آن هم خوب یا بد بودن حضور پررنگ تر سلبریتی ها در دنیای ادبیات است. «علیرضا بدیع» شاعر و ترانه سرا و «امیرعلی نبویان» دو چهره جوان در دنیای شعر و داستان هستند که نظر آن ها را درباره این حضور پرسیدیم.
 
مردم و زمان، قاضی آثار ادبی هستند
امیر علی نبویان نویسنده مجموعه «قصه های امیرعلی»، ارائه آثار را در چارچوب قاعده، آزادی و اخلاق بی اشکال می داند. او مردم را بهترین قاضی می داند و می گوید این مردم هستند که درباره کتاب یک «سلبریتی» تصمیم می گیرند.


کتاب نوشتن یکی از راه های ارائه گفتنی هاست
در اغلب وادی های هنری، اثر خوب و بد وجود دارد اما چه ساز و کاری می تواند تعیین کند شخصی حق ندارد کلمه ای بنویسد؟ فیلترهایی وجود دارد که یکی از آن ها ناشر کتاب است، ناشر تصمیم می گیرد این کتاب، اثر خوب یا بدی برای چاپ است. نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد هم یکی دیگر از این فیلترهاست هرچند معتقدم بهترین قاضی مردم هستند. مسئله ای که درباره حضور سلبریتی ها در دنیای ادبیات وجود دارد این است که ما آدم های شناخته شده را از طریقی که به ما معرفی شده اند می شناسیم نه بیشتر. به طور مثال آیدین آغداشلو را به عنوان مدرس تاریخ هنر و نقاش می شناسید اما می دانید که او یک سعدی خوان درجه یک است؟ حال اگر او تحلیل یا کتابی درباره سعدی بنویسد، ممکن است کتاب او در وهله اول برایتان با نگاه آیدین آغداشلویی که نقاش است دافعه داشته باشد. به هر حال کتاب یکی از راه های ارائه نظرات درباره دانسته ها و گفتنی هایمان است مانند ساختن فیلم، موسیقی یا مستند.
نبویان که خودش را شاگرد دنیای ادبیات می داند و این روزها برنامه «فوتبالیسم» را روی آنتن دارد، می گوید: شهرت ممکن است باعث فروش بیشتر یک کتاب شود اما چیزی به ارزش ادبی آن اضافه نمی کند. ضمن این که درآمد بسیاری از این سلبریتی ها ده ها برابر فروش کتاب است. آن ها با چاپ کتاب به دنبال یک اعتبار فرهنگی برای خود هستند. اجازه بدهید زمان مشخص کند کدام کتاب در کتابخانه ها می ماند و سال ها و قرن ها بعد درباره آن صحبت می شود نه حس های زودگذر و ارقام.
 
فرصت آزمون و خطای ادبی نداریم
علیرضا بدیع معتقد است دوره فعلی، دوره آزمون و خطا در دنیای ادبیات نیست. شاعر«حبسیه های یک ماهی» و «چله تاک» با نظریه ای که می گوید باید در دنیای هنر به همه فرصت ارائه اثر داد تا در نهایت مخاطب برای آن تصمیم بگیرد، مخالف است.
شعر جای افراد مستعد است
با فراگیر شدن موج اینترنت نسل های سوم، حضور سلبریتی ها و خرج شهرت شان در جای دیگری غیر از مسیر اصلی خود، قابل انتظار بود. زمینه های زیادی برای خرج این شهرت وجود دارد اما به دلیل حساسیت بالا در بسیاری از زمینه ها، این سلبریتی ها وارد دنیای مظلوم هنر می شوند و در حریم مقدس ادبیات پا می گذارند. یک روز نویسنده یا شاعر می شوند و روز دیگر دوربین به دست می گیرند و عکاس می شوند. مسئله این نیست که این افراد حق کار در زمینه های مختلف هنری را ندارند بلکه باید وارد حوزه هایی شوند که در آن استعداد دارند. شایان مصلح را که اغلب مردم به عنوان فوتبالیست می شناسند، من به عنوان شاعر می شناختم. او به تازگی مجموعه غزل هایش را به چاپ رسانده است. خب او حداقل پارامترهای شاعری را دارد و اگر در شعر موفق شود باعث افتخار دنیای شعر هم می شود. نکته این است که باید فرد مستعد وارد دنیای قلم شود.
علیرضا بدیع در ادامه سوالی را مطرح می کند و می گوید اگر کتاب یک سلبریتی مورد تایید خبره ها و نخبه های ادبی جامعه قرار گیرد، می توان ورود او را به دنیای شعر و ادب خوش آمد گفت اما اگر جواب این سوال منفی باشد، آن سلبریتی به مخاطب، سرمایه ملی، منابع طبیعی و درخت هایی که به خاطر چاپ آثار او قطع شده اند، خیانت کرده است زیرا کشور ما در موقعیت کنونی، فرصت پذیرش مخاطرات این چنینی را ندارد، در موقعیتی که آثار برخی پشت درهای ارشاد مانده است و برخی هیچ ناشری برای چاپ آثارشان ندارند. او تسامح و تساهل ارشاد در صدور مجوز در زمینه های مختلف ادبی مثل شعر و داستان و صف کشیدن مردم برای جشن امضای هر کتاب سلبریتی نویسی را از دلایل چاپ این کتاب ها دانست.