«ابتکار» از جلسه غیرعلنی درباره FATF گزارش می‌دهد زمزمه‌های حل مساله پیوستن ایران به FATF در بهارستان

معصومه معظمی
جمعه همین هفته بود که خبر رسید گروه ویژه اقدام مالی (FATF) تا چهار ماه دیگر یعنی تا ماه فوریه (بهمن ماه) به ایران فرصت داده است تا روند اصلاحات خود را در این‌زمینه کامل کند. با وجود این، FATF هشدار داد که ایران باید خود را با هنجارهای جهانی مطابقت دهد وگرنه عواقب تخطی از آن را بپذیرد. از این رو مجلس روز گذشته باز هم برای بررسی ابعاد این موضوع با محمدجواد ظریف، رئیس امور خارجه و عباس عراقچی معاون سیاسی او جلسه غیرعلنی داشت و به دور از چشم و گوش خبرنگاران و رسانه‌ها گزارشی درباره آخرین وضعیت برجام و تصمیم FATF درباره ایران به نمایندگان ارائه شد.
در جلسه رسیدگی FATF تصمیم گرفته شده است که فرصت دیگری به ایران برای عمل به توصیه های این گروه داده شود. طبق گزارش‌های رسیده، تصمیم FATF به دنبال تلاش های اروپا، روسیه و چین برای خروج ایران از لیست سیاه، در مقابل لابی‌های آمریکا و اسرائیل صورت گرفته است. گفتنی است این سومین بار است که FATF مهلت چهار ماهه ایران را برای پیوستن به این کنوانسیون های بین‌المللی تمدید می‌کند. پیش از این در سال ۲۰۱۶ برای نخستین بار یک فرصت یک ساله به ایران داده شد تا از لیست سیاه FATF خارج شود ولی ایران در این مدت نتوانست اقدامات لازم را انجام دهد و پس از آن ۲ بار دیگر این گروه مهلت‌های چهار ماهه دیگری به ایران داد تا شاید بتواند از فرصت ایجاد شده استفاده کند و از لیست خاکستری و حالت تعلیقی خارج شود. اخیرا هم سومین مهلت چهارماهه به ایران داده شد تا بالاخره توان خود را به کار بگیرد و بتواند ۴۱ شرط تعیین شده را رعایت کند و به محوطه سبز و ایمن وارد شود.
جلسه غیرعلنی که باز هم بی‌حاشیه نبود


در راستای همین موضوع، صبح روز سه شنبه باز هم جلسه‌ای غیرعلنی با حضور نمایندگان دولت در مجلس تشکیل شد که البته باز هم مثل جلسات گذشته با اعتراض نمایندگان تندروهای مخالف پیوستن ایران به FATF فضای جلسه غیر علنی ملتهب شد. طبق شنیده‌ها زمانی که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برای توضیحاتی درباره موضوع جلسه پشت تریبون قرار گرفته است، نسبت به موضع گیری مخالفان صحبت کرد است که همین امر باعث ملتهب شدن و اعتراض مخالفان لایحه CFT شده است. در این حین مجتبی ذوالنوری و هادی قوامی و محمدجواد ابطحی در مخالفت با این لایحه و صحبت‌های رئیس کمیسیون امنیت ملی با سرو صدا و فریاد نظم جلسه را مخدوش کردند ولی پس از دقایقی جلسه به حالت عادی خود برگشته است.
تشریح جلسه غیرعلنی
از زبان سخنگوی مجلس
در توضیح جلسه غیرعلنی بهروز نعمتی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس با حضور در جمع خبرنگاران به تشریح صحبت‌های مطرح شده در این جلسه پرداخت. این نماینده مردم تهران در مجلس در توضیح جلسه فوق گفت: «این جلسه در مورد برجام و CFT بود. در این جلسه ظریف و عراقچی مواردی را مطرح کردند مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها فشار حداکثری را از طریق منابع و موضوعات اقتصادی به ما وارد می‌کنند و بر این باورند که با این فشارها می‌توانند کشور ما را به فروپاشی بکشانند ولی خیالی باطل است.» سخنگوی هیات رئیسه در مورد مذاکره با اروپایی‌ها و تشکیل ساز و کار مالی گفت: «اروپایی‌ها قول دادند از 13 آبان ساز و کار ارتباط مالی با ایران انجام شود و به غیر از اروپایی‌ها، روسیه‌، هند و چین به این موضوع متعهد هستند.» او به نقل از ظریف گفت:‌ «اروپایی‌ها تاکنون ایستادگی خوبی در موضوع برجام داشته‌اند.» نماینده مردم تهران در مجلس تصریح کرد: «در مورد گفت‌وگو با اروپایی‌ها درباره CFT و FATF نیز در این جلسه مباحثی مطرح شد و مسئولان دولت مطرح کردند که اروپایی‌ها در جلسه گروه ویژه اقدام مالی برخلاف فشارهای آمریکا و رژیم صهیونیستی کاملا با ایران همراه بودند، نهایتا مهلت چهار ماهه به ایران دادند.» سخنگوی هیات رئیسه مجلس ادامه داد: «ظریف در این جلسه بیان کرد که باید ساز و کار مناسب در این مهلت چهارماهه به تصویب نظام برسد ضمن اینکه اعلام کرد که نکند با خودتحریمی ما‌، قراردادها و تفاهم‌های دوجانبه با برخی کشورها دچار خدشه شود.»
رویکرد اروپایی‌ها در جلسه FATF درباره ایران موفق شده است
هادی شوشتری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در ادامه با تاکید بر مهلت 4 ماهه FATF به ایران برای پیوستن به این کنوانسیون‌ها به «ابتکار» گفت:‌ «نسبت به نشست اخیر FATF دو رویکرد وجود داشت. اول اینکه ایران را در لیست سیاه قرار دهند و معتقد بودند که این ایران نتوانسته است این فرآیند را در مهلت داده شده طی کند. یک رویکرد دیگر هم که اتحادیه اروپا آن را نمایندگی می‌کرد این بود که مردم ایران بر اساس حقوق اساسی خودشان این فرآیند را پیگیری کرده‌اند. یعنی این موارد از سوی دولت تبدیل به لایحه شده و تقدیم پارلمان شده است و مجلس هم پروسه تشریفات قانونی خودش را طی کرده و پس از تصویب برای تایید به شورای نگهبان فرستاده است. بنابراین دیدگاه دوم بر دیدگاه اول پیروز شد و یک فرصت 4 ماهه به ایران داده شد تا بقیه اقدامات انجام شود.»
نیازمند اجماع درونی کشوریم
حمید گرمابی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم با اشاره به جلسه غیرعلنی مجلس به «ابتکار» گفت: «در جلسه غیرعلنی درباره برجام و FATF صحبت‌هایی مطرح شد و دکتر ظریف تاکید کردند که در شرایط فعلی نیاز به اجماع درونی کشور داریم و برای تعامل مالی و بانکی دنیا باید بهFATF بپیوندیم تا بتوانیم مشکلات کشور را به حداقل برسانیم.» این عضو فراکسیون امید تاکید کرد:‌ «اگر بخواهیم با دنیا تعامل داشته باشیم، حتی کشورهای دوست از جمله کشورهای اروپایی، چین، روسیه و هند می‌گویند اگر بخواهیم مراودات بانکی خود را با شما ادامه دهیم باید به FATF بپیوندید و ما ناگزیر از انجام این کار هستیم تا شرایط‌مان بدتر از قبل نشود.» او با اشاره به دلایل مخالفت و نگرانی مخالفان به «ابتکار» گفت: ‌«با حق تحفظ و شرایطی که تعیین کرده‌ایم می‌توانیم هر وقت که خواستیم از این کنوانسیون‌ها خارج شویم. ما روی شروط‌مان هستیم و در صورتی که شروط ما پذیرفته شوند دیگر نگرانی وجود ندارد و هر وقت که احساس کنیم شرایط به نفع ما نیست می‌توانیم از این کنوانسیون ها خارج شویم.» ولی محسن کوهکن، عضو فراکسیون ولایی و یکی از مخالفان پیوستن ایران به FATF هم با اشاره به مهلت 4 ماهه FATF به ایران برای پذیرش شروط این گروه جهت خروج از لیست خاکستری گفت: «رفتاری که FATF دارد حاکی از هماهنگی لازم با سیاست‌های آمریکایی‌ها است که از قبل به آنها دیکته شده اما در همین سیاست‌ها نیز اختلاف نظراتی وجود دارد.» نماینده مردم لنجان در مجلس تصریح کرد: «آنها با اعطای مهلت به دنبال خریدن زمان هستند تا بتوانند به نوع دیگری از طریق تحریم‌‌ها فشار اعمال کنند چرا که از وضعیت اقتصادی ایران و کاهش ارزش پول ملی کشورمان بی‌اطلاع نیستند لذا به سمت کسب امتیازات بیشتر پیش می روند.»
او ادامه داد: «ممکن است بخشی از این کسب امتیاز این باشد که ایران حق شرط را بردارد تا قدرت آنها برای چانه زنی بالاتر برود و طی زمان مهلت داده شده از سوی FATF بتوانند تمامی پیش شرط‌های جمهوری اسلامی را حذف کنند.»
گرمابی اما به بهانه دیگر مخالفان که‌ FATF را شبیه برجامی می‌دانند که آمریکا از آن خارج شد»، اظهار کرد: «برجام یک قرار داد بین‌الملی با شورای امنیت سازمان ملل متحد بود ولی FATF موضوع پیوستن ایران با کنوانسیون‌های بین‌المللی است که اکثر کشورهای جهان هم به آن پیوسته‌اند و قطعا تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای دارند. ما معتقدیم در صورت پذیرفتن حق تحفظ ما از سوی گروه اقدامات مالی، دیگر با مشکلی مواجه نخواهیم شد و اگر هم نپذیرند در صورت پیوستن هر وقت بخواهیم می‌توانیم به سادگی از آن خارج شویم.» او با اشاره به دلیل FATF برای خارج نکردن ایران از لیست خاکستری و تاکید بر اصلاح و حذف پیش شرط ایران گفت: ‌«چیزی که شورای امنیت قبول دارد این است که 4 گروه القاعده، طالبان، داعش و النصره گروه‌های تروریستی هستند و روی آن اجماع نظر وجود دارد. اگر نام گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان به این لیست اضافه شود، جمهوری اسلامی ایران با حق شرط‌هایی که گذاشته، آن را قبول نمی‌کند.»
با چانه زنی و مذاکره می‌توانیم‌ FATF را در قبال حق تحفظ مجاب کنیم
گرمابی، نماینده مردم نیشابور در مجلس دهم به «ابتکار» تاکید کرد: «اینکه ما شروط‌مان را برداریم تا آنها بپذیرند اینطور نیست و عالم سیاست عالم چانه زنی و مذاکره است و باید آنها شروط ما را برای حمایت از حزب‌الله بپذیرند چرا که جزو این گروه‌های تروریستی تعریف شده نیست. در این موارد وزارت خارجه می‌تواند با چانه زنی ثانویه با FATF آنها را برای پذیرفتن شروط‌مان متقاعد کند.» شوشتری، نماینده مردم قوچان در مجلس هم درباره واکنش‌های منفی برخی اعضای شورای نگهبان درباره FATF به «ابتکار» گفت: «شورای نگهبان باید عدم مغایرت مصوبه مجلس با شرع و قانون اساسی را احراز کند و به ذات خودش نمی‌تواند قانون‌گذاری کند، اگر آنها را مغایر دید می‌تواند برای اصلاح به مجلس برگرداند. بنابراین اگر مجلس این ایراد را پذیرفت اصلاح می‌کند و در غیر این صورت به مجمع تشخیص مصلحت می‌فرستد.» این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در پاسخ به پیش‌بینی خود درباره آینده این لوایح چهارگانه گفت: «به قول دکتر لاریجانی ما رجال‌الغیب نیستیم ولی با توجه به مجموعه عوامل و پارامترهای موثر بر فرآیند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری به نظرم مصلحت نظام بر هر چیز دیگری ارجح‌تر است و رای می‌آورد.»
سایر اخبار این روزنامه