ابزارهای معاملاتی تازه در راه بورس

گروه بورس- چند ابزار معاملاتی جدید تا پایان سال در بازار سرمایه عملیاتی می‌شود. به گزارش خبرنگار اعزامی «جهان صنعت» به کیش، شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در افتتاحیه پنجمین نمایشگاه بورس، بانک و بیمه اعلام کرد: ابزار آتی روی سبد سهام، ابزار وارانت که کمیته فقهی هم با آن موافقت کرده است، ابزار فروش استقراضی، ابزارهای هیبریدی، تامین مالی بیمه اتکایی و ابزار رویدادهای طبیعی تا پایان سال‌جاری وارد بازار سرمایه می‌شود. معاون وزیر اقتصاد در ادامه گفت: در ایران چهار بورس فعال وجود دارد و در حال حاضر بیش از ۸۰۰ هزار میلیارد تومان ارزش بورس و فرابورس است. محمدی در ادامه با اعلام آماری افزود: بر اساس تازه‌ترین آمارها، ارزش کل معاملات بازار سرمایه در پایان هفت ماه سال‌جاری، ۲۶۸۰۰۰ میلیارد تومان است و این درحالی است که در سال قبل ارزش معاملات کل چهار بورس ۲۴۷۰۰۰ میلیارد تومان بود که نشان می‌دهد وضعیت بازار سرمایه در شرایط مناسبی قرار دارد. رییس سازمان بورس درباره بازدهی بازار سرمایه گفت: میزان بازده بازار سهام به صورت تفکیک شده در بورس ۹۵ درصد و درفرابورس ۹۲ است که ثابت می‌کند سرمایه‌گذاری در این بازار سهام یکی از بهترین و جذاب‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در ایران است. معاون وزیر اقتصاد افزود: نزدیک به ۶۰۰ شرکت در بورس و فرابورس وجود دارد که شامل بیش از ۴۰ صنعت و گروه همانند (بانک و موسسات مالی، پتروشیمی، معادن، فلزات و.‌.‌.‌) است. شاپور محمدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به رقم قابل توجه ارزش بازار بورس و فرابورس ایران گفت: ارزش بازار بورس و فرابورس کشور طی سال‌های اخیر افزایش قابل توجه‌ای داشته است. این رقم هم‌اکنون به بیش از ۸۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که ۴۰ درصد از GDP کل کشور را به خود اختصاص داده است. وی افزود: با توجه به سهم قابل توجه بازار سرمایه از نسبت تولید ناخالص داخلی می‌توان دریافت که اندازه این بازار نسبت به اقتصاد رشد قابل توجه‌ای داشته است. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه گفت: بازار سرمایه ایران دارای چهار بازار است که از این تعداد دو بازار کالایی و دو بازار اوراقی است. بورس کالا، بورس انرژی، بورس اوراق بهادار و فرابورس چهار بازاری هستند که کمتر کشوری شاهد حضور هماهنگ آنها در کنار یکدیگر است. دبیر شورای‌عالی بورس افزود: ارزش معاملات بورس و فرابورس ایران طی هفت ماه اخیر به بیش از ۲۶۸ هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم در مقایسه با سال قبل رشد بسیار زیادی داشته است. وی در ادامه گفت: ارزش معاملات بورس در سال ۹۴ حدود ۱۲۵ میلیارد تومان بود. این رقم در سال ۹۵ به ۱۹۵ میلیارد تومان و در سال ۹۶ با رشدی قابل توجه به ۲۴۷ میلیارد تومان رسید. محمدی ادامه داد: میزان بازدهی بازار سرمایه ایران نیز از ابتدای سال تاکنون قابل توجه است. بورس اوراق بهادار در این بازه زمانی بازدهی ۹۵ درصدی و فرابورس نیز بازدهی ۹۲ درصدی را به ثبت رسانده که گواه فرصت بزرگ سودآوری این بازار برای همگان است.
تنوع بازار سرمایه
شاپور محمدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار محور دوم سخنان خود را به فعالیت‌های داخلی بازار سرمایه اختصاص داد و گفت: از نظر تنوع شرکت‌ها، بورس ایران پیشرفت بسیار زیادی داشته است. وی افزود: در حال حاضر ۵۹۰ شرکت بورسی و فرابورسی به ثبت رسیده است که نسبت به بسیاری از کشور‌ها رقم مناسبی است. این شرکت‌ها در ۴۰ رشته و صنعت فعالیت دارند که از مهم‌ترین این صنایع می‌توان به پتروشیمی، بانک‌ها، معادن و فلزات اشاره کرد. محمدی در ادامه با اشاره به تنوع بورس‌های کالایی بیان کرد: معاملات بورس‌های کالایی ایران از تنوع بسیار زیادی برخوردار است. بورس کالا طی سال‌های اخیر در بخش کشاورزی و محصولاتی نظیر گندم،ذرت و زعفران فعالیت شایان توجه‌ای داشته است. دبیر شورای‌عالی بورس همچنین گفت: ابزارهایی نظیر قرارداد آتی بر سکه طلا از مهم‌ترین دستاوردهای این بورس است که در دنیا بی‌نظیر محسوب می‌شود. وی همچنین در خصوص بورس انرژی نیز گفت: عرضه نفت خام از مهم‌ترین بحث‌های پیرامون بورس انرژی است که ان‌شاءالله به زودی شاهد آن هستیم. با این وجود در این بازار هم‌اکنون محصولات مهمی نظیر نفت کوره، زغال سنگ و قطران معامله می‌شود.
محمدی تنوع ابزارهای مالی در کشور را بسیار عالی بیان کرد و گفت: بازار سرمایه ایران با تنوع بسیار زیادی در ابزارهای مالی همراه است و اوراق مشارکت، صکوک اجاره، صکوک بر دارایی فیزیکی، صکوک روی سهام‌، اوراق منفعت، اوراق وکالت و جعاله از جمله ابزارهای مالی اسلامی بورس تهران به شمار می‌رود.


اوراق کلاسیک
وی افزود: در خصوص اوراق کلاسیک نیز ابزار مالی بدهی، اختیار خرید و فروش و قرارداد آتی از مهم‌ترین ابزارهای ما به شمار می‌رود. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین تصریح کرد: بازار سرمایه ایران شاهد حضور بیش از ۶۰۰ نهاد مالی فعال است که این نهاد‌ها شامل کارگزاری‌ها، تامین سرمایه‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، مشاوران سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌هاست. دبیر شورای‌عالی بورس کشور در ادامه سخنانش با اشاره به توسعه بازار بدهی طی سال‌های اخیر بیان کرد: در سال ۹۴ ارزش بازار بدهی کشور بین ۱۰ تا ۱۵هزار میلیارد تومان بود، که این رقم هم‌اکنون به بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. وی افزود: از نظر میزان افشای اطلاعات نیز در ایران چهار مرتبه صورت‌های مالی افشا می‌شود که دو بار به صورت حسابرسی‌شده و دو بار هم حسابرسی‌نشده است. همچنین در طول یک‌سال ۱۲ مرتبه آمار تولید و فروش شرکت‌ها افشا می‌شود که در مقایسه با افشای اطلاعات بورس‌های منطقه بی‌نظیر به شمار می‌رود.
برنامه‌های جاری
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه برنامه‌های پیش روی بازار سرمایه تا پایان سال را تشریح کرد و گفت: استفاده از ابزار آتی فیوچرز در دستور کار نهاد ناظر قرار دارد. همچنین استفاده از ابزارهایی نظیر ابزار وارنت نیز تا پایان سال اجرایی می‌شود. وی همچنین خبر داد سازمان بورس با همکاری بیمه مرکزی در نظر دارد تا پایان سال ابزار تامین مالی بیمه اتکایی و ابزار بدهی بلایای طبیعی را نیز عرضه کند که این ابزارها در دنیا منحصر‌به‌فرد محسوب می‌شود. محمدی برگزاری رویداد کیش اینوکس ۲۰۱۸، را از چند جهت مهم ارزیابی کرد و گفت: از مهم‌ترین اهداف این نمایشگاه علاوه بر معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری، توسعه فرهنگ‌سازی و ارتقای سواد مالی است. وی افزود: در زمینه فرهنگ‌سازی، سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت‌های بسیار مطلوبی داشته است. برگزاری دو دوره لیگ ستارگان بورس با حضور دانشگاه‌های معتبر کشور، از فعالیت‌های درخشان در زمینه فرهنگ‌سازی به شمار می‌رود. همچنین برگزاری نمایشگاه بورس، بانک و بیمه در تهران نیز در این زمینه از اقدامات مهم در زمینه فرهنگ‌سازی است. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان خاطرنشان کرد: در تئوری‌های مالی اگر از یک بازار مالی کامل برخوردار باشید، آن بازار ریسک‌های بسیاری را پوشش می‌دهد و سودآوری قابل توجهی به همراه دارد.
تسهیل تامین مالی استارت‌آپ‌های فین‌تک
همچنین مدیرعامل فرابورس در همایش «نقش مالی اسلامی در اقتصاد؛ قدمی به سوی ثبات» که در جریان پنجمین نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک، بیمه و خصوصی‌سازی کیش برگزار شد، از لزوم بهره‌گیری از سازوکاری به نام سندباکس برای توسعه مقررات بازار سرمایه متناسب با سرعت بالای نوآوری‌ها در حوزه فین‌تک سخن گفت. امیر ‌هامونی در این همایش ابتدا به ذکر تاریخچه مختصری از سندباکس پرداخت و گفت: دفتر حفاظت مالی مشتریان ایالات متحده در سال 2012 از سندباکس به‌عنوان کاتالیزور پروژه یاد کرده و نخستین نسخه سندباکس مقرراتی بریتانیا در اوایل سال 2017 و با نام ‌هاب‌های فعال آغازشده است. به گفته وی سرعت بهره‌گیری از این سازوکار جدید تا بدان جاست که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان مانند مالزی، استرالیا، اندونزی، ژاپن، هند، هنگ‌کنگ، ایرلند، سوییس، کانادا و آمریکا از سندباکس در سرویس‌های مالی، بانک‌های مرکزی و یا آژانس‌های خدمات مالی این کشورها استفاده می‌شود و لازم است در ایران نیز به علت فرآیند زمان‌بر راه‌اندازی ابزارهای مالی جدید به علت همسو نبودن قوانین از سازوکار سندباکس بهره گرفت. هامونی استفاده از سندباکس را که یکی از رایج‌ترین واژه‌ها در حوزه فین‌تک به شمار می‌رود از آن‌ جهت دارای ضرورت دانست که شرایط لازم را برای راه‌اندازی کسب‌و‌کارهای فعال در زمینه فین‌تک آماده می‌کند، به تصویب قوانین و مقررات قابل اجرا کمک کرده و توسعه ابزارهای جدید مالی را در بازار سرمایه تسهیل می‌کند.برنامه‌های توسعه‌محور
همچنین علی صحرایی در مراسم افتتاح نمایندگی کارگزاری بورس بیمه ایران در جزیره کیش گفت: تالارهای منطقه‌ای در گذشته متعلق به سازمان کارگزاران و در حال حاضر متعلق به شرکت بورس تهران هستند که همه خدمات بازار سرمایه را ارائه می‌دهند. نقشی که این تالارها در فرهنگ‌سازی دارند مورد توجه است چراکه بر اساس سطح نیازمندی مراجعان، برنامه‌های منظم آموزشی با حضور اساتید دانشگاهی داشته و روند آن اعلام می‌شود. وی از برنامه بورس تهران برای محول کردن بخشی از نظارت به تالارهای منطقه‌ای در حوزه بازار سرمایه خبر داد و افزود: بنگاه‌های حاضر در مناطق بحث آموزش ناشران یا معرفی امتیازات بازار سرمایه و حضور شرکت‌ها را بر عهده دارند که همکاران مناطق با تدابیر اندیشیده شده آنها را اعلام می‌کنند اما نقش اصلی، اطمینان‌بخشی به مردم است تا هنگام مراجعه اولیه مکانی فیزیکی برای پاسخگویی وجود داشته باشد تا سبب ایجاد اطمینان و ابزار توسعه بازار شود. این مقام مسوول با اشاره به اینکه باید ارائه محصولات بازار سرمایه در هر اقلیم جغرافیایی مورد بررسی قرار گیرد،گفت: آمار 23 درصدی معاملات بورس از طریق تالار منطقه‌ای کیش نشان از آشنایی مردم جزیره با فرهنگ سرمایه‌گذاری و سهامداری دارد. بر همین اساس در نظر داریم برای فرهنگ‌سازی برای افرادی که آگاهی و وقت کافی در این مورد ندارند و همچنین به منظور هدایت سرمایه مردم به صورت غیرمستقیم، ETFهای متعدد بر اساس اقلیم جغرافیایی در سراسر کشور داشته باشیم. صحرایی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در سال 87 که اجرای فاز دوم سامانه الکترونیکی ناشران (کدال) و پوشش کلیه شرکت‌های بورسی انجام شد، گفت: گسترش تالارهای منطقه‌ای هم همزمان با ورود این سامانه جدید، ابزاری بود که ارتباط پلتفرم را برای افزایش دسترسی مردم به بازار سرمایه ایجاد کرد. وی با اشاره به نگاه فرهنگی برای شناساندن محصولات بازار سرمایه به مردم ادامه داد: بخش عمده کمک درگاه‌ها در توسعه بازار سرمایه به واسطه ایستگاه‌ها در تالارهای منطقه‌ای انجام شده است. این تالارها با وجود اینکه تحت مدیریت بورس تهران هستند اما وظیفه پاسخگویی و ارائه تمامی خدمات بازار سرمایه را دارند. صحرایی همچنین اظهار امیدواری کرد: این اقدام نمادین برای سایر کارگزاری‌ها به خصوص کارگزاری‌های بانکی سرلوحه باشد تا علاوه بر افزایش رونق و جذب مشتریان ارتباط با عموم را افزایش دهند.