روزنامه جهان صنعت
1397/08/02
رییس سیا در آنکارا
رییس‌جمهور ترکیه دیروز طبق وعده‌ای که داده بود برای افشای به گفته خود حقیقت لخت و عریان درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستان سعودی، در مجلس ترکیه حاضر شد.اردوغان با طرح چند سوال خواستار افشای هویت آمر اصلی در این پرونده قتل شد و همچنین تاکید کرد که چندین نفری که تاکنون گفته شده در این قتل دست داشته‌اند باید در خاک ترکیه محاکمه شوند. ساعاتی پیش از سخنرانی اردوغان، وزیر خارجه ترکیه خبر داد که آنکارا هنوز با هیچ کشوری نتایج تحقیقات خود را از قتل این روزنامه‌نگار در استانبول به اشتراک نگذاشته است. این نکته‌ای است که اهمیت سخنرانی رجب طیب اردوغان را دوچندان می‌کند و توجهات معطوف به این خواهد بود تا از میان کلمات او به اطلاعاتی دست یابند که در این 20 روزه در رسانه‌های ترکی بازتاب نداشته است.
این در حالی است که جینا هاسپا، رییس سیا برای روشن شدن ماجرای قتل خاشقجی به ترکیه رفت. از طرفی دیروز کنفرانس اقتصادی عربستان موسوم به «داووس بیابان» در سایه قتل این روزنامه‌نگار آغاز شد.
به نوشته الجزیره، بخشی از سخنان رییس‌جمهوری ترکیه در پارلمان که به طور همزمان به زبان انگلیسی و عربی هم ترجمه و پخش شد، درباره گزارش تیم تحقیق ترکیه درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست بود که در تاریخ دوم اکتبر وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد اما هرگز از آن خارج نشد.
اردوغان در این سخنان هیچ اشاره‌ای به نوارهای صوتی یا ویدئوهای ضبط‌شده‌ای که دولت عربستان به شدت خواهان آن است، نکرد. رییس‌جمهوری ترکیه در سخنانش از قتل خاشقجی به عنوان یک برنامه از پیش تعیین شده و ترور سیاسی یاد کرد. اردوغان در ابتدای سخنانش درباره خاشقجی برای او طلب آمرزش کرد و به خانواده و نامزدش تسلیت گفت.
او گفت: جمال خاشقجی، ۲۸ سپتامبر، روز جمعه ساعت 10 دقیقه به ۱۲ ظهر برای انجام کارهای ازدواجش وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد. بعد از ورود او به تیمی که مسوول قتل وی هستند، اطلاع داده میشود. حتی به برخی از کارکنان کنسولگری گفته میشود که به کشورشان بازگردند تا مقدمات را انجام دهند. خاشقجی سپس در روز واقعه (دوم اکتبر) وارد کنسولگری کشورش در استانبول شد و تیمی که برای بازجویی از او آماده شده بود منتظر او بودند. در یکم ماه اکتبر ساعت ۱۶ و سی دقیقه در روز دوشنبه یک تیم سه نفره وارد استانبول میشود. در دوم اکتبر هم ۹ نفر دیگر وارد استانبول می‌شوند و در کل ۱۵ نفر از ساعت 9:50 تا ساعت ۱۱ صبح روز دوم اکتبر به صورت جداگانه وارد کنسولگری عربستان می‌شوند و سپس سیستم دوربین‌های کنسولگری قطع میشود. خاشقجی به همراه نامزدش ساعت 1:08 ظهر به کنسولگری می‌روند و بعد از حدود یک ساعت هر گونه ارتباط و اطلاع از او قطع میشود. در ساعت 17:50 نامزد وی مفقود شدن خاشقجی را اعلام می‌کند.
رییس‌جمهوری ترکیه ادامه می‌دهد: پس از این مساله تیم تحقیقات ترکیه وارد پرونده شده و مشخص شد که خاشقجی پس از ورود به کنسولگری از آن محل دیپلماتیک خارج نشده است. بنا بر معاهده وین ما حق بازجویی از کارکنان دیپلماتیک را نداشتیم و به همین دلیل دادستان را موظف به انجام تحقیقات کردیم. در تحقیقات انجام شده مشخص شد که یک تیم ۱۵ نفره از ماموران اطلاعاتی، پزشکی‌قانونی و افراد دیگر با استفاده از هواپیمای خصوصی و پرواز عادی وارد ترکیه شده‌اند و بعد از آن نیز فردی شبیه جمال خاشقجی وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد.
اردوغان افزود: تیم سعودی چند روز قبل از روزی که خاشقجی کشته شد برای این سناریو طرح‌ریزی کرده بود اما تا آن لحظه عربستان درباره روشن شدن واقعیت حادثه با بازرسان ترکیه همکاری نمی‌کرد، یعنی عربستان تا روز چهارم اکتبر کاملا جنایت قتل خاشقجی در کنسولگری را انکار می‌کرد. عربستان با همین رویه اجازه تفتیش کنسولگری و محل اقامت کنسول عربستان را نمی‌داد اما بر اساس اینکه جنایت در استانبول انجام شده بود ما در جایگاه مسوول قرار داشته و باید پاسخگو می‌بودیم لذا من با ملک سلمان پادشاه عربستان تماس گرفتم و شواهد اولیه و اطلاعات ترکیه را به او دادم. در این تماس توافق کردیم تیم مشترکی برای تحقیقات شکل گیرد. قبل از آمدن این تیم کنسول عربستان اجازه تفتیش را نمی‌داد اما بعد تماس با ملک سلمان این کنسول عزل شد و به ریاض بازگشت. به این ترتیب زمینه برای تفتیش کنسولگری و محل اقامت کنسول عربستان مهیا شد.
رییس‌جمهوری ترکیه گفت: مشخص است که در کنسولگری درگیری روی داده و به این حادثه ختم شده است. دوباره با سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان تماس گرفتم و او به من گفت ۱۸ نفر در این باره در عربستان دستگیر شده‌اند. وقتی لیست را به ما دادند دیدم ۱۵ نفر از این لیست همان‌هایی هستند که وارد ترکیه شده بودند و سه نفر نیز از کارکنان خود کنسولگری در استانبول بودند و این نشان می‌دهد که جنایت رخ داده و آنها خود نیز پذیرفته‌اند.
اردوغان ادامه داد: پس از آن با رییس‌جمهوری آمریکا تلفنی صحبت کردم و دو طرف تاکید کردیم که باید تحقیقات کامل انجام شود و حقیقت آنچه رخ داده باید مشخص شود. ترکیه بر اساس قوانین بین‌الملل هر آنچه نیاز باشد را انجام می‌دهد و تاکنون نیز انجام داده است. ما هدف حملاتی از بیرون قرار گرفتیم که می‌دانیم از سوی چه کسانی است. اما این باعث نمی‌شود که از مسوولیت‌های بین‌المللی کوتاه بیاییم و کرامت خود را زیرپا بگذاریم.
رییس‌جمهوری ترکیه تصریح کرد: جنایت در کنسولگری عربستان رخ داده و درست است که بر اساس قوانین بین‌الملل این مقر دیپلماتیک بخشی از خاک عربستان محسوب میشود، اما فراموش نکنید که کنسولگری در خاک ترکیه قرار دارد و قوانین بین‌المللی اجازه نمی‌دهد که چنین جنایت وحشیانه‌ای در یک مکان دیپلماتیک انجام شود و تحت مصونیت سیاسی قرار گیرد. سوای از این خاشقجی یک روزنامه‌نگار و یک چهره مشهور جهانی است که خبر قتل او در جهان دنبال میشود و ترکیه هم این قضیه را از بعد انسانی و وجدانی هم پیگیری می‌کند. او به شکلی وحشیانه کشته شد و آسیبی جدی به وجدان بشریت زد.
اردوغان گفت: عربستان اقدام بسیار مهمی انجام داد که وقوع قتل را پذیرفت و الان ما منتظر هستیم که از اول تا آخر ماجرا را توضیح دهد و تمامی عوامل از بالاترین رتبه تا پایین‌ترین آنها را معرفی کند.
این جنایت یک اقدام برنامه‌ریزی نشده نبود و مشخص است که برای آن هماهنگی و برنامه وجود داشت.
وی در ادامه با مطرح کردن سوالات متعددی درباره این پرونده گفت: چرا باید این ۱۵ نفر در همان روز قتل خاشقجی به ترکیه می‌آمدند؟ از چه کسی دستور گرفته بودند؟ چه بر سر جسد خاشقجی آمده است؟ آنها می‌گویند جسد او را به یک همدست محلی داده‌اند. آن همدست محلی کیست؟ ما براساس معاهده وین، قوانین بین‌المللی به تحقیقات ادامه خواهیم داد و هیچ‌کس نمی‌تواند ما را از ادامه تحقیقات بازدارد.
مقامات عربستان تنها به مقصر نشان دادن تعدادی از شخصیت‌های امنیتی و اطلاعاتی کشور اکتفا کرده که نمی‌تواند پاسخگوی ما و جامعه جهانی باشد. وجدان انسانی باید درباره روشن شدن تمام ابهامات این پرونده مطمئن شود. بنابراین من تشکیل تیم تحقیقاتی بی‌طرف واقع‌گرایانه و مبتنی بر کشف عدالت را پیشنهاد می‌کنم. مسلما این جنایت با همکاری شرکایی چه بسا در کشورهای دیگر صورت گرفته که باید واقعیت آن مشخص شود. برکنار کردن و سرزنش برخی مسوولان اطلاعاتی، ما و جامعه جهانی را قانع نمی‌کند. پس عربستان باید بر اساس شریعت اسلام و قانون این کشور و نیز قوانین بین‌المللی جزئیات بیشتری را در این خصوص بیان و عاملان این جنایت را مجازات کند. این جرمی است که در ترکیه صورت گرفته و برای ما قابل چشم‌پوشی نیست.
اردوغان خاطرنشان کرد: به پادشاه عربستان پیشنهاد می‌کنم این ۱۸ فرد بازداشت شده را در استانبول محاکمه کند. ما به همکاری با عربستان درخصوص پرونده خاشقجی اطمینان داریم. می‌خواهیم روشن شود از بین این ۱۸ فرد بازداشت شده چرا ۱۵ نفر معرفی و شناسایی شده‌اند؟ سخنرانی افشاگرانه اردوغان یک روز پس از آن ایراد میشود که رییس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که از روایت سعودی از ماجرای این قتل راضی نیست.
رییس سیا به ترکیه رفت
رییس سیا در میان نگرانی‌های بین‌المللی درباره توضیح عربستان درخصوص مرگ روزنامه‌نگار مخالف سعودی به ترکیه رفته تا با مقام‌های این کشور در این باره دیدار کند.
به نوشته واشنگتن‌پست، این سفر از سوی جینا هاسپل، رییس سیا به ترکیه همزمان با سخنرانی اردوغان در پارلمان ترکیه
صورت گرفت.
ورود هاسپل اقدامی از سوی جامعه اطلاعاتی آمریکا برای دستیابی به اطلاعاتی است که ترکیه در این باره دارد و شامل فایل‌های ضبط شده است. مقام‌های اطلاعاتی به شدت نسبت به اظهارات سعودی‌ها تردید دارند و به دونالد ترامپ هشدار داده‌اند که عملیات قتل این روزنامه‌نگار بدون اطلاع رهبران سعودی مشکوک است. سخنگوی سیا از اظهارنظر درباره سفر رییس این سازمان به ترکیه امتناع کرد.
دیدار محمد بن‌سلمان با وزیر خزانه‌داری آمریکا
وزیر خزانه‌داری آمریکا در دیدار با ولیعهد عربستان بر تقویت روابط تجاری دو کشور تاکید کرد. خبرگزاری واس عربستان اعلام کرد که محمد بن‌سلمان شامگاه دوشنبه گذشته با استیون منوچین در ریاض دیدار کرد. دو طرف در این دیدار بر اهمیت شراکت استراتژیک میان ریاض و واشنگتن و نقش آینده این شراکت بر چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان تاکید کردند.
بن‌سلمان و منوچین در جریان این دیدار در خصوص روابط دوجانبه و راهکارهای تقویت آن در زمینه‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بحث و تبادل نظر کردند. دو طرف در این دیدار همچنین درباره مسائل دیگر از جمله تلاش‌های مشترک عربستان و آمریکا در زمینه مقابله با فساد و تامین مالی تروریسم گفت‌وگو کردند.
در این دیدار خالد بن‌سلمان سفیر عربستان در آمریکا، محمد بن عبدالله الجدعان وزیر دارایی عربستان، مارتینا استرونگ کاردار آمریکا در ریاض و لی مایر دستیار منوچین نیز حضور داشتند. منوچین دوشنبه گذشته برای شرکت در کنفرانس تجاری و سرمایه‌گذاری در ریاض موسوم به داووس بیابان وارد عربستان شد. این کنفرانس به دنبال قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در آنکارا، از سوی ده‌ها مقام و شرکت بزرگ بین‌المللی تحریم شده است.
آغاز داووس بیابان
با وجود امتناع وزرا و مقامات برجسته از مشارکت در کنفرانس اقتصادی عربستان و در سایه ادامه انتقادات و تردیدها نسبت به روایت‌های مقامات سعودی درباره قتل جمال خاشقجی دیروز کنفرانس سرمایه‌گذاری عربستان در ریاض افتتاح شد. این کنفرانس با ابتکار عمل صندوق دولتی سعودی بین ۲۳ تا ۲۵ اکتبر جاری با نام داووس بیابان در راستای تقلید از مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوییس آغاز به کار کرده است. از این رویداد سه روزه اقتصادی به عنوان داووس بیابان نام برده شده و سازمان‌دهندگان سعودی آن امیدوارند که فرصتی برای شرکت‌ها به منظور ایجاد رابطه و بستن قراردادهایی در این کشور ایجاد شود. تلاش میشود این کنفرانس عربستان محافظه‌کار را به عنوان نمونه تجاری و سرمایه‌گذاری سودآور نشان دهد چراکه عربستان وابسته به نفت به دنبال تنوع در منابع اقتصادی خود و ایجاد طرح‌های جدید و قراردادهای میلیارد دلاری است. اما قتل جمال خاشقجی این روزنامه‌نگار برجسته عربستانی در استانبول بر این اتفاق مهم سایه افکنده است. جمال خاشقجی روز دوم اکتبر پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد. مقام‌های ترکیه می‌گویند او در این کنسولگری به دست ماموران امنیتی عربستان کشته شده است. عربستان نیز بعد از چندین روز انکار نهایتا پذیرفته که خاشقجی به دست ماموران خودسر به قتل رسیده است.
آخرین شخصیتی که اعلام کرده در این نشست شرکت نمی‌کند ژان برنارد لیوی رییس شورای اداره شرکت برق فرانسه «او دی اف» است. پیش از او شرکت زیمنس آلمان اعلام کرده بود در اعتراض به کشته شدن خاشقجی در نشست داووس بیابان در ریاض شرکت نخواهد کرد. جو کایزر، رییس اجرایی این شرکت اعلام کرد: به محض اینکه خبر مرگ خاشقجی را شنیدم به این نتیجه رسیدم که دیگر نمی‌توانیم مثل همیشه فعالیت‌هایمان را ادامه دهیم. صدها تن از طریق پست الکترونیکی و پایگاه‌های اجتماعی از من خواستند در نشست ریاض شرکت نکنم.
وی بر لزوم اتخاذ موضعی جدی در قبال این مساله تاکید کرد. همچنین شرکت‌های رسانه‌ای بزرگ مثل بلومبرگ، سی‌ان‌ان و فایننشال‌تایمز اعلام کردند که در این نشست شرکت نخواهند کرد. استرالیا و برخی مسوولان آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی نیز بر عدم حضور خود در این نشست تاکید کردند، اما از شخصیت‌های شرکت‌کننده می‌توان به محمد بن راشد حاکم دوبی و عمران‌خان نخست وزیر پاکستان اشاره کرد.
قرار است رییس اجرایی شرکت توتال فرانسه و یک هیات روس نیز در این نشست حضور یابند. «کنفرانس سرمایه‌گذاری آینده» (داووس بیابان) قرار بود با شرکت ۱۵۰ سخنران برجسته از ۱۴۰ شرکت بین‌المللی برگزار شود. اکثر سخنرانانی که در ابتدای برنامه‌ریزی‌ها حضورشان تایید شده بود کماکان در این کنفرانس شرکت خواهند کرد. در این میان نام‌هایی چون عمران خان، نخست وزیر پاکستان و محمود خان معاون مدیر شرکت پپسی به چشم می‌خورند. با این همه حدود ۴۰ نفر از شرکت‌کنندگان در میانه اتهامات مطرح شده علیه دولت عربستان در رابطه با قتل این روزنامه‌نگار سعودی از حضور در این کنفرانس صرف‌نظر کرده‌اند.
اگرچه نام‌های بزرگی از شرکت در این کنفرانس صرف‌نظر کرده‌اند، صدها شرکت دیگر حتی در غیاب مقام‌های کشور متبوع‌شان کماکان در این کنفرانس حاضر خواهند شد. به گزارش بی‌بی‌سی، هیات‌های شرکت‌کننده از عمل‌گرایی صحبت می‌کنند و می‌گویند آنچه در آینده عربستان مطرح است موضوع مهمی است و موضوع کشته شدن یک روزنامه‌نگار هرچند شوک‌آور و بزرگ باشد نهایتا حل خواهد شد. مقامات ارشد سیاسی و تجاری از اروپا، آمریکای شمالی و آسیا در فهرست شرکت‌کنندگان این کنفرانس قرار دارند. عربستان سعودی یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های نفت جهان است. با این همه در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور افت کرده است. براساس داده‌های سازمان ملل متحد این میزان از 2/12 میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ به 4/1 میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ رسیده است.
سایر اخبار این روزنامه
آخرین تلاش ها برای تصویب نهایی GET
«دو» شورای نگهبان پیدا کرده‌ایم
رییس سیا در آنکارا
ابزارهای معاملاتی تازه در راه بورس
تورم مهر؛ 8/32 درصد
کاهش ۱۶ درصدی عناوین کتاب کشور طی یک سال گذشته
دستیابی فولاد مبارکه اصفهان به سطح زرین جایزه جهانی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا EFQM
شیوه جدید سوء استفاده از سرویس ارزش افزوده در کشور
دومین تدارکاتچی!
هیچ عاقلی نگران فردا نیست!
دیدار سه وزیر پیشنهادی دولت با فعالان اتاق بازرگانی
پرسپولیس در فینال جام باشگاه‌های آسیا
نگرانی بنگاه‌های تولیدی از تشدید جولان شبه‌دولتی‌ها در زمان تحریم
تلاش نمایندگان مجلس برای حفظ غیرقانونی شهردار تهران ادامه دارد
زمانی برای پایان ناراست‌اندیشی
«داووس کویر» تحت تاثیر بحران عربستان
عرب‌نیوز تشریح کرد
رییس گروه دوستی پارلمانی ایران و فرانسه:
دولت از دایره قحط‌الرجال خارج شود
