روزنامه ابتکار
1397/08/01
فیلم «عرق سرد» به کارگردانی سهیل بیرقی بررسی شد آواز قوی زنانه
سیدحسین رسولیاین روزها فیلم سینمایی «عرق سرد» به نویسندگی و کارگردانی سهیل بیرقی و بازی باران کوثری (در نقش افروز اردستانی)، امیر جدیدی (در نقش یاسر شاهحسینی)، سحر دولتشاهی (در نقش مهرانه نوری)، لیلی رشیدی (در نقش پانتهآ آل داوود) و ... روی پرده سینماها رفته است. این فیلم با تیم حرفهای در تولید همراه بوده است. فرشاد محمدی (فیلمبردارد)، کارن همایونفر (آهنگساز) و بهرام دهقان (تدوینگر). با تمام این احوال این فیلم که تلاش میکند در ژانر درام اجتماعی به یکی از معضلات اساسی زنان بپردازد، چیز خاصی برای ارائه ندارد؛ با اینکه هوشمندیهای خاصی در «زیرمتن» و لایههای زیرین فیلم موجود است.
آبان سال ۱۳۹۶ بود که بسیاری از رسانهها تیتر زدند: «ماجرای نیلوفر اردلان سوژه سینما شد.» و عنوان کردند که باران کوثری نقش نیلوفر اردلان را بازی میکند. کسی که کاپیتان تیم فوتسال بود. اردلان چند سال قبل به دلیل مخالفت همسرش (مهدی توتونچی، مجری شبکه ورزش) نتوانست تیم ملی فوتسال زنان ایران را در جام ملتهای آسیا سال ۲۰۱۵ همراهی کند. البته این شباهتها از سوی بسیاری از رسانههای دیگر رد و افراد مذکور هم اعلام کردند که هیچ ربطی به داستان فیلم «عرق سرد» ندارند.
محسن مخملباف، زنان و ماجرای ورزش
از آنجا که فیلم «عرق سرد» تلاش میکند تصویری از زن ایرانی را روی پرده سینما ببرد، باید به این موضوع به طور جدی پرداخت. «اگر کسی از خارج ایران بخواهد موقعیت زن در جامعه ایرانی را بر اساس آثار سینمایی قضاوت کند با یک دروغ بزرگ روبهرو است.» این جملات احمد طالبینژاد، منتقد مطرح سینما درباره نحوه نمایش زنان در خانواده از سوی سینمای ایران است. جالب است بدانید که تصویر زن در سینما در سالهای گذشته با بحث و جدلهای فراوانی روبهرو بوده است. برخی از چهرههای سینما مثل محسن مخملباف در دهه ۱۳۶۰ پیشنهاد تندی داده بودند مبنی بر اینکه زن روی صحنه یا پرده سینما دیده نشود و تنها باید درباره آن صحبت شود. آقای مخملباف حتی تصمیم گرفته بود که به خودش نارنجک ببندد و داریوش مهرجویی را به خاطر ساخت فیلم «اجارهنشینها» (۱۳۶۵) منفجر کند. طالبینژاد حتی میگوید: «اگر فردی که از ایران شناختی ندارد بخواهد بر اساس آثار سینمایی قضاوت کند با یک تصویر غلط مواجه است که تمام زنان ایرانی در خانه و زندگی شخصی هم حجاب دارند در حالی که در واقعیت زن ایرانی زندگی کاملا دوگانهای در جامعه دارد.» سینمای ایران در چند دهه گذشته با فیلمهای تهمینه میلانی دچار نوعی پارادوکس هم شده است. فیلمهای میلانی تصویر دروغ و کلیشهای زن ایرانی را دو چندان مخدوش کرد و توانست تصویر مرد ایرانی را هم با هیولاهایی برآمده از کارتونهای دیزنی جابهجا کند. فیلم «ده» (۱۳۸۰) به کارگردانی عباس کیارستمی و «ننه گیلانه» (۱۳۸۳) ساخته رخشان بنیاعتماد و محسن عبدالوهاب، «سگکشی» (۱۳۸۰) به کارگردانی بهرام بیضایی و همچنین فیلم «چهارشنبهسوری» (۱۳۸۴) به کارگردانی اصغر فرهادی از جمله آثاری هستند که تلاش کردند تصویر معقولتری از زن ایرانی را نمایش بدهند. هر کدام از این فیلمها جای بررسی دارند. جالب است بدانید که اعظم راودراد و مسعود زندی در مقاله «تغییرات نقش زن در سینمای ایران» مینویسند: «با مطالعه اکتشافی که از طریق مقایسه فیلمهای سینمایی قبل و بعد از خرداد ١٣٧۶ انجام شد، چنین به نظر میآید که مضامین و محتوای اصلی بیشتر فیلمهای بعد از این تاریخ در ارتباط با موضوعات زنان بوده است. زنان نقش اصلی حضوری چشمگیر در فیلمها ایفا میکنند به طوری که میتوان از شکلگیری سبک سینمایی به نام سینمای زن در ایران سخن گفت.» شیلا ویتاکر در کتاب «زندگی و هنر: سینمای نوین ایران» در دهه۱۳۷۰ مینویسد: «طرح موضوعاتی مثل روابط چندزنی، عشق زمینی، ازدواج موقت، فمینیسم، کلوزآپ از هنرپیشههای زن، دختران فراری و درامهای اجتماعی امروزه به عنوان تم اصلی و غالب سینمای ایران درآمده است که در گذشته به عنوان تابو تلقی میشدند.» الهام جمعدار در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «تحلیل سیمای زن در سینمای پس از انقلاب» (١٣٧٣) به تحلیل محتوای شخصیت زن در سریالهای خانوادگی و اجتماعی پس از انقلاب تا سال ١٣٧٢ پرداخته است. او میگوید: «مشکل اصلی زن در سینمای ایران ناشی از مخدوش بودن و قالبی بودن تصویر زن در جامعه و بازنمایی آن در سینما است بهگونهای که در فیلمها زنان غالبا انسانهایی احساساتی و فاقد تفکر تصویر شدهاند.» این وضعیت در سینمای پیش از انقلاب بسیار وحشتناک است و در اغلب فیلمها شاهد غربگرایی، بیبندوباری، زنان نیمه لخت و به طور کلی تصاویر عجیب و غریب و ابزاری از زنان ایرانی هستیم. هلن همتی در پایاننامه خود با عنوان «بازنمایی مشاغل زن در سینمای ایران» به بررسی و تحلیل محتوای نقشهای اشتغال زنان در سینمای ایران در ١٣٠٩ تا بعد از انقلاب در ۵ مرحله پرداخته است. نویسنده اعتقاد دارد که در دوره اول (١٣2۶-١٣٠٩) از زنان برای ترویج کشف حجاب در فیلمها استفاده میشد. در دوره دوم (١٣٣٨-١٣٢٧) مشاغل زنان بیشتر خوانندگی کافه و کاباره، نظافتچی، مستخدم، کلفت و رقاصگی بود. در دوره سوم (١٣۴٨-١٣٣٩) زنان فیلمها پرسوناژهایی آسیبدیده، روسپی، کابارهگرد، خیابانی، جیببر، قاچاقچی و روستایی فریبخورده بودند.
دوره چهارم (١٣۵٧-١٣۴٩) دوره ظهور موج نو در سینمای ایران است که نقش آن در حذف زنان مهم است. این فیلمها شخصیت کنشمند را از زن گرفته و آن را در حد بهانه و دستاویز نزاعهای فیلم با ضد قهرمان استفاده میکنند این فیلمها چهرهای مظلوم و عاجز از زن ایرانی عرضه میکنند. زنانی خانهنشین که چشمهایشان خیره به در خانه است. در نوشتههای سینمایی خود بارها تاکید کردهام که کارگردانهایی مانند داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی و دیگر هنرمندان جریان موج نو به شدت ضد زن هستند و اتفاقا رویه فیلمسازی آنها تاثیر چشمگیری هم روی سینمای جریاناصلی و مسلط (تجاری) داشته است. فیلم «عرق سرد» میخواهد تصویر کلیشهای زنان در سینما را بکشند و زن فوتبالیست را جلوی دوربین میبرد. نمیدانم فیلم «آواز قو» (۱۳۷۹) ساخته سعید اسدی یادتان میآید یا نه؟ در این فیلم، پرستو و پیمان میخواهند ازدواج کنند.
دانشگاه هردو را بهدلیل حضور در کوه و به جرم رفتار مغایر با شئونات اخراج میکند. ولی نکته جالب، اشارههای صریح آدمهای فیلم به مسائل سیاسی بود. اعتراضها هم رنگ شعار به خود نمیگرفت. قهرمان فیلم هم بهرام رادان- در نقش پیمان- است. حالا این وضعیت را جابهجا کنید. زن و مرد از هم متنفر هستند. زن قهرمان ورزشی فیلم است. اعتراضها هم رنگ شعار به خود نمیگیرد. فیلم «آواز قو» به خوبی میفروشد ولی فیلم «عرق سرد» نمیتواند یک پدیده باشد. دلیلش این است که «عرق سرد» از جامعه عقب است. این فیلم باید در اوایل دهه ۱۳۸۰ ساخته میشد.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در ابتدای جلسه درس خارج فقه:
مسئولان جز در موارد نظامی و امنیتی، هیچ رازی را از مردم پنهان نکنند
رهبر انقلاب در ابتدای جلسه درس خارج فقه:
مسئولان جز در موارد نظامی و امنیتی، هیچ رازی را از مردم پنهان نکنند
علیرضا صدقی
میکُشم و تسلیت میگویم
علیرضا صدقی
میکُشم و تسلیت میگویم
اعتذار
اعتذار
توضیح تحریریه
«ابتکار» از چالشهای تصمیم دولت برای افزایش حقوق کارمندانش گزارش می دهد
از حقوق کارگران تا نیاز به متمم بودجه
«ابتکار» از چالشهای تصمیم دولت برای افزایش حقوق کارمندانش گزارش می دهد
از حقوق کارگران تا نیاز به متمم بودجه
فیلم «عرق سرد» به کارگردانی سهیل بیرقی بررسی شد
آواز قوی زنانه
فیلم «عرق سرد» به کارگردانی سهیل بیرقی بررسی شد
آواز قوی زنانه
وزرای ایران و عربستان از تاثیر خروج 3میلیون بشکه نفت از بازار جهانی بر قیمت «طلای سیاه» گفتند
وزرای ایران و عربستان از تاثیر خروج 3میلیون بشکه نفت از بازار جهانی بر قیمت «طلای سیاه» گفتند
«ابتکار» از تلاش اصلاحطلبان به منظور رسیدن به یک ساختار دموکراتیک گزارش میدهد
گذر از شورای سیاستگذاری به پارلمان اصلاحات
«ابتکار» از تلاش اصلاحطلبان به منظور رسیدن به یک ساختار دموکراتیک گزارش میدهد
گذر از شورای سیاستگذاری به پارلمان اصلاحات
«ابتکار» از تمهیدات راهپیمایی باشکوه مراسم اربعین حسینی گزارش میدهد
قدم به قدم تا حرم عشق
«ابتکار» از تمهیدات راهپیمایی باشکوه مراسم اربعین حسینی گزارش میدهد
قدم به قدم تا حرم عشق
رواق هنر به روی مردم باز میشود
ترک خوردن حصار شیشهای «دروازه بهشت»
رواق هنر به روی مردم باز میشود
ترک خوردن حصار شیشهای «دروازه بهشت»
«ترزا می» در مورد مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا به نمایندگان محافظهکار پارلمان گزارش داد
«ترزا می» در مورد مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا به نمایندگان محافظهکار پارلمان گزارش داد
رئیس قوه قضائیه:
اجازه نمیدهیم عدهای از داراییهای ملت برای خود مالاندوزی کنند
رئیس قوه قضائیه:
اجازه نمیدهیم عدهای از داراییهای ملت برای خود مالاندوزی کنند
استاندار خوزستان اعلام کرد
دستگیری یک زن مرتبط با حادثه تروریستی اهواز
استاندار خوزستان اعلام کرد
دستگیری یک زن مرتبط با حادثه تروریستی اهواز
سردار نجات:
اتفاق مرز میرجاوه با فریب دادن یکی از عناصر رخ داد