SPV ،سپري ضد تحريم

بيشتر مشكلات اقتصادي جمهوري اسلامي ايران، عدم توانايي درتبادل اقتصادي با كشورهاي اروپايي وجهاني است.به همين دليل نياز است مسئولان كشور براي مقابله با دشمنان وبرون رفت از معضلات اقتصادي ايران به دنبال راهكارهاي مناسبي باشند. گفتني است كانال مالي SPV مي‌تواند براي ارتباط شايسته با اروپا كمك خوبي براي كشور باشد. خاطرمان هست كه فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چندي پيش گفته بود كه کانال‌های پرداخت مالی برای تسهیل تجارت اتحادیه اروپا با ایران شايد تا «ابتدای نوامبر» (دهم آبان) راه اندازی شود.
هدف از برقراری این کانال مالی، حفظ جریان تجارت با ایران با وجود تحریم‌های آمریکا علیه تهران اعلام شده بود. موگرینی در آن زمان باوجود تاکید بر این نکته که آمریکا را همچنان قدرتمندترین متحد اتحادیه اروپا قلمداد می کند، گفت: «هیچ سازمان یا کشور دارای حاکمیت نمی پذیرد که فرد یا نهادی دیگر برای او تصمیم بگیرد که با چه کسانی تجارت کند».گفتنی است چندي پيش در بیانیه ای که پس از پایان نشست وزرای خارجه ایران، چین، روسیه، آلمان، فرانسه و انگلیس (گروه ۱+۴) منتشر شد، آمده است که این گروه از کشورها مصمم هستند تا برای تداوم روابط تجاری با تهران کانال‌های پرداخت به - از ایران را توسعه دهند.
در بیانیه مشترک این گروه از کشورها آمده بود: «نظر به فوریت و ضرورت کسب نتایج ملموس، شرکت کنندگان از پیشنهادهای سودمند برای حفظ و توسعه کانال‌های پرداخت با ایران که روند پرداخت‌های مرتبط با صادرات ایران از جمله نفت را تسهیل کند، استقبال می کنند». شماری از دیپلمات‌های اروپایی می گویند که ایده ایجاد یک سیستم نقل و انتقال اختصاصی (SPV) در واقع ایده تشکیل یک سیستم تهاتری است که در آن نفت ایران در ازای کالاهای اروپایی و بدون نقل و انتقال پول مبادله می شود.
هدف این ایده دور زدن تحریم‌های آمریکا است؛ تحریم‌هایی که دور دوم آن از نوامبر صادرات نفت ایران را نشانه می‌گیرد. در همان روزها فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از این نشست گفت که تصمیم برای راه اندازی این سیستم نقل و انتقال مالی پیش از این گرفته شده است و اینکه کارشناسان فنی بار دیگر برای بررسی دقیق جزئیات این طرح نشستی برگزار می‌کنند. وی در این‌باره گفت: «در چارچوب عملی، این به آن معناست که کشورهای عضو اتحادیه اروپا یک نهاد قانونی برای تسهیل تراکنش‌های مالی با ایران برپا خواهند کرد و به شرکت‌های اروپایی اجازه خواهند داد تا تجارت با ایران را مطابق با قوانین اتحادیه اروپا ادامه دهند».


در ايران نيز واكنش‌هاي مثبتي به اين شيوه معامله نشان داده شده‌است و درهمين راستا وبا توجه به زمزمه‌هايي كه براي گشايش اين كانال وجود دارد، نمايندگان مجلس اظهارنظرهايي را بيان كردند. نکته‌ای که در این میان از ارزش بالایی برخوردار است اشتراک نظر جریان های مختلف در رابطه با برقراری این کانال است. به گونه ای که در موضوع برجام و مسائل دیگری که در مجلس مورد بررسی قرارر مي‌گرفت،‌ این رویکرد را مشاهده‌نمی‌کردیم.
تعمیم کانال SPV اروپا بسیار مهم است
در همين راستا مجتبی ذوالنوری، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست‌خارجي مجلس در ارزیابی مدل پیشنهادی جدیدی اروپایی ها تحت عنوان سازوکار SPV  گفت: این سازوکار می تواند يك راه حل موثر و یک کانال فروش مطمئن میان ایران و اروپا باشد.
از سوی دیگر SPV باعث می شودتا ايران پول صادرات نفت را ازطريق اين کانال مالي پيگيري و دريافت كند. وی گفت : استفاده ازSPV  بدون شک و تردیدی اجراشدني است. زيرا سازوکار SPV بسیار زیربنایی و موثر است. اما اینکه اروپا و غرب بر ادعای خود صادق بوده و بر آن پایبند باشند مهم‌تراست.واينكه تا چه میزان از این ظرفیت قرار است ایجاد شود و از توان آن استفاده كرد. ذوالنوری اظهار داشت: ضروری است كه این سازوکار صرفا برای مبادله با اروپا نباشد. چرا که ايران تنها 4.5 درصد نفت اروپا را تامین می كند. كه اين میزان گره‌ای از مشکل كشور حل نخواهد كرد.
وی ادامه داد: درحال پيگيري‌ اين سندهستیم و از طرف ديگر اروپایی‌هاهم مصرانه مطالبه‌گر اين سندهستند، كه نشان مي دهد این کانال برای روند فروش نفتی ایران موثر است. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: در این بین صداقت، اراده و تعمیم کانال SPV اروپا بسیار مهم است و ما انتظار داريم اين سند درمسير جهاني شدن قرار گيرد.
مکانیسم برای معامله با ايران
در همين راستا کاظم جلالی، ريیس گروه دوستی پارلمانی ایران و فرانسه نيز در نشست مشترک مطبوعاتی که عصر (یکشنبه، 29 مهر) به همراه روسای گروه دوستی پارلمانی مجالس ملی و سنای فرانسه و ایران برگزار شد، درباره SPVگفت: این قانون برای حفظ قراردادهاي شركت‌های خارجی و اروپایی با شرکت های ایرانی است. ايجاد اين سند را در دستور کار داریم. زيرا اين سند مکانیسم جبرانی برای شرکت هایی است که تمایل به تجارت با ایران دارند.
وی افزود: قبول داریم که دراین سند نقص‌هايي وجود دارد؛ اما سندSPV حاکی از اراده کامل اروپا برای همکاری با ایران است. همچنین حضور هیات مشترک از سنا و مجلس ملی فرانسه درايران که برای نخستین بار صورت گرفته است، حاکی از اراده فرانسه برای این ارتباط است. جلالی افزود: وقتی فرانسه هیات مشترکی از دو پارلمان خود در آستانه چهارم نوامبر به ایران می‌فرستد و از طرف ديگر وقتي خانم دلفین از 500 نماینده برای حفظ برجام امضا جمع می کند، خالی از معنا نیست. در همين ديدار فيلپ بونكاررر، رييس گروه دوستی پارلمانی ایران و فرانسه گفت: احساس ما این است که گام های اتحادیه اروپا باید گام های بلندتری باشد و معتقدیم چندجانبه‌گرایی بهتر از یکجانبه‌گرایی است و وزن کشورهای اروپایی وزن بالایی در عرصه بین المللی‌است.
رييس گروه دوستي ايران وفرانسه ادامه نشست بيان كرد: معتقدیم برجام بزرگ‌ترین دستاورد اروپا بعد از معاهده لیسبون است از این رو اروپا باید گام هایی بردارد اما فقط گفت‌وگوی سیاسی کافی نيست وبايد قدم‌هايي برداشته تاتغییرات اقتصادی ايجادشود. بنابراين امیدواریم وعده‌های داده شده به خصوص وعده‌های خانم موگرینی تا پیش از چهارم نوامبر محقق شود. وي گفت : مقابله با تحریم‌های آمریکا سخت است، اما غیرممکن نیست.كانال SPV برای تمام کشورهای در معرض تحریم کارایی دارد.
بونكاررخاطرنشان كرد : در این حوزه دستاوردهای امنیتی برجام را کنار می‌گذارم و درباره راهکارهای عملی و پیشنهادی صحبت می‌کنم. وی ادامه داد: سوال طرف ایرانی همواره این است که آیا اروپا قدرت لازم برای مقابله باتحریم های آمریکا یا حمایت از ایران را دارد یا خیر؟ صادقانه باید در مجلس ایران بگویم پاسخ آن سخت است، اما غیرممکن نیست.
رييس گروه دوستی پارلمانی مجلس سنای فرانسه و ایران در ادامه اظهار داشت: در مرحله اول به دنبال احیای قانون انسداد سال 1996 هستیم که بیشتر یک راه حل سیاسی و پاسخ سیاسی فوری از سوی اروپایی ها بود که در گذشته کارکردی نداشت.
بونکار اشاره کرد: اقدام بعدی که باید تا چهارم نوامبر انجام شود اتصال یک بانک ایرانی به سوئیفت است که از طریق آن بتوانیم ادامه همکاری را تضمین کنیم. همچنین راهکار سوم قانونSPV اين است که با اهداف ویژه اقدام می‌کند و قانون فوق العاده ای است. وی در خصوص SPV بیان داشت: موگرینی نیز بر اجرای این سازوکار تاکید دارد.که بر اساس آن مبادلات پولی انجام نمی شود بلکه مراودات ایران با آسیا در آن ثبت شده و اگر ایران کالایی به چین و هندوستان بفروشد می تواند به ازای آن از اروپا خرید کند که به این قانون دو تبصره اضافه می شود.
فليپ بونكارر در خصوص کارایی SPV تصریح کرد: نکته اول در این خصوص این است که در دوره تکنولوژی، که همه موارد از لحاظ فناوری ثبت می‌شود، این روش یک روش ابتدایی و اولیه است مزیتی كه این سیستم دارد اين است كه فقط مختص ایران نيست همه كشورهايي كه در معرض تحریم‌های بعدی آمریکا هستند نیز مي‌توانند ازآن استفاده كنند. در ادامه این نشست بونکار درمورد زمان اجرای این سازوکار عنوان کرد: دو زمان برای اجرای این سازوکار تبیین شده که مرحله اول شامل کانال انسانی است که برای مواد دارویی و کشاورزی کاربرد دارد وتا چهارم نوامبر اجرایی می شود و اجرای مرحله دوم که چالشی برای SPV است به 6 ماهه اول سال 2019 می رسد.
راهي براي گريز از تحريم
در همين حال حشمت ا... فلاحت‌پیشه، رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، در خصوص جلسه عصر یکشنبه، 29 مهر کمیسیون متبوعش گفت: در این جلسه که وزير امور خارجه نيز حضور داشت، مجموعه ای از سوالات از وی مطرح شد. نماینده مردم اسلام آباد غرب و دالاهو در مجلس شورای اسلامی در ادامه، با بیان اینکه ظریف باوجود ماموریت‌های مختلف داخلی و خارجی طی یک ماه اخیر برای دومین بار حدود 5 ساعت در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس حضور یافت، عنوان کرد: مهم ترین سوالات از ظریف در خصوص فضای پسابرجام، روابط منطقه ای و نقش وزارت امور خارجه در شرایط اقتصادی بود. فلاحت پیشه در ادامه با اشاره به اظهارات ظریف در خصوص شرایط پسابرجام اظهار داشت: وزارت امور خارجه در حوزه اقتصادی سعی دارد حداکثر استفاده از ظرفیت‌های موجود به خصوص کشورهای اتحادیه اروپا، چین و روسیه را داشته باشد که بعد از مصوبات کنوانسیونی بهانه‌ای برای کاهش مناسبات با ایران ندارند. این نماینده مردم در مجلس دهم ادامه داد: تا یکی دو روز آینده سند مربوط به مناسبات اقتصادی اروپا با ایران که مربوط به مناسبات پس از خروج آمریکا از برجام است، باید آماده و ارائه شود. وی افزود: دستور کار وزارت امو رخارجه در مباحث منطقه‌ای جلوگیری از افزایش تنش با کشورهای مختلف و تا حد امکان کاهش تنش با آن‌ها است. از این رو از هر موضوعی که ممکن است اختلافات به وجود آمده را افزایش دهد، پرهیز می شود. فلاحت پیشه ادامه داد: در قبال کشورهای منطقه نیز دستورالعمل خاصی در وزارتخانه در قالب هشت گروه منطقه ای تعریف شده است که مهم ترین آن‌ها کشورهای منطقه هستند و ماموریت این است که سعی شود در شرایط امروز مناسبات دوجانبه فعال شود.
نماینده مردم اسلام آباد در مجلس در ادامه به محدودیت های حوزه بودجه ای وزارت خارجه اشاره و بیان کرد: وزارت خارجه با مشکل بودجه مواجه است و علاوه بر آن به علت کمبود بودجه برخی وزارتخانه ها در رابطه با امور رایزنی شاهد حضور تعداد کمی رایزن در برخی سفارتخانه‌ها هستیم چنانچه در کشور عراق تنها یک رایزن تجاری وجود دارد در حالی که در برخی کشورها 22 رایزن داریم. فلاحت پیشه در ادامه در خصوص سازوکار SPV برای برقراری کانال مالی میان ایران و اروپا عنوان کرد: قرار بود تا قبل از تحریم‌ها این سامانه راه بیفتد که تا چند روز آینده گزارش آن نهایی می‌شود.
این نماینده مردم در مجلس دهم ادامه داد: در این خصوص جلسات متعددی برگزار شده و نظرات جمهوری اسلامی عنوان شد و اکنون منتظر هستیم تا اروپایی‌ها که به اعتقاد ما عزم لازم را برای حفظ برجام دارند، نظر خود را بدهند. البته اینکه چقدر توان اجرا دارند، هنوز برای ما روشن نیست و باید منتظرباشیم. وی در ادامه با بیان اینکه نوع رفتار شرکت‌های بزرگ و کوچک اروپایی نشان می‌دهد آن‌ها توان لازم برای مقابله با تحریم‌ها را ندارند؛ خاطرنشان ساخت: شرکت ها به دلیل مواجهه با تحریم‌هاي آمريكا، با سیاست‌های اروپا همراهی نمی کنند. از این رو باید سازوکارهای دیگری اندیشید و برای مثال واحد پولی خاصی را باید برای ارتباط اروپا با ایران در نظر گرفت.
فلاحت پیشه تصریح کرد: اروپایی‌ها اثرگذاری چندانی ندارند و حتی خودشان اذعان می کنند دچار نوعی غافلگیری شده اند و نمی‌دانند آمریکایی‌ها چگونه در سطح بین الملل حکومتی عمل می‌کنند اما اروپایی‌ها نمی توانند این‌گونه باشند. رييس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه موضوع ایران به چالشی میان اروپا و آمریکا تبدیل شده است؛ اظهار داشت: در طول این ایام سناریوسازی‌هایی در اروپا انجام شده و اتهاماتی علیه ایران مطرح شده که کلیت مناسبات ما را تحت تاثیر قرار مي‌دهد، اما در شرایط بین المللی امروز چنان‌چه در حوزه لاهه، آژانس و نشست های اروپایی دیدیم، مواضع نسبت به ایران تغییر کرده و مثبت است.