روزنامه جهان صنعت
1397/08/01
اختلاف دولت و بخش‌خصوصی بر سر بازگشت ارز صادراتی
«جهان صنعت»- سیاست‌های ارزی و بانکی دولت صدای تولیدکنندگان و تجار را درآورده است. در حالی که هماهنگی‌ها برای حضور رییس کل بانک مرکزی در اتاق بازرگانی ایران از حدود ۲۰ روز قبل انجام شده بود اما همتی بدون اطلاع در این جلسه حضور پیدا نکرد تا موضع خود را در مورد خواسته‌های احتمالی فعالان اقتصادی روشن کند. اگرچه این اتفاق دلخوری فعالان بخش خصوصی را به دنبال داشت اما مشخص شد که آنها برای برآورده شدن خواسته‌های خود راه سختی در پیش دارند.در حال حاضر یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که صادرکنندگان کالاهای تولید داخل با آن مواجه هستند، مصوبه اخیر بانک مرکزی مبنی بر پیمان‌سپاری ارزی است که به گفته آنها این سیاست قدیمی مربوط به دهه‌های 60 و 70 است که کمتر کسی انتظار اجرایی شدن مجدد آن را در دولت دوازدهم داشت. از این رو مشکلات ارزی از جمله پیمان‌سپاری ارزی و نوسانات نرخ ارز چند ماهی میشود که موجب اعتراض فعالان اقتصادی به خصوص تجار و صادرکنندگان شده است اما با این حال دولت معتقد است که در شرایط حساس فعلی اقتصاد کشور، برای تامین منابع مالی و کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم چاره‌ای جز برگرداندن ارز حاصل از صادرات به سیستم «نیما» نیست. این در حالی است که صادرکنندگان چندان خاطره خوبی از اجرای طرح پیمان‌سپاری ارزی ندارند و معتقدند که شیوه اجرای این طرح باید هرچه زودتر اصلاح شود. از این رو قرار بود 29 مهر ماه رییس کل بانک مرکزی در جمع فعالان بخش خصوصی حضور پیدا کند و گلایه‌های آنها را در این خصوص بشنود اما عدم حضور او در اتاق بازرگانی موجب ناراحتی اتاقی‌ها شد. این در حالی است که پیش از این هم رییس اتاق ایران طی نامه‌ای به معاون اول رییس‌جمهور، ضمن اشاره به محدودیت‌های سیستم بانکی کشور برای نقل‌و‌انتقالات کارآمد پولی و همچنین نبود بستر لازم برای اجرای دستورالعمل طرح پیمان‌سپاری ارزی، خواستار اعمال اصلاحاتی در این طرح شد.
دولتمردان نباید این‌گونه برخورد کنند
بر این اساس نایب رییس اتاق ایران از لغو حضور رییس کل بانک مرکزی در نشست هیات نمایندگان این اتاق گلایه کرد و گفت که دولتمردان نباید با فعالان بخش خصوصی این‌گونه برخورد کنند. پدرام سلطانی با گلایه از لغو حضور عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در این نشست گفت: اگر برنامه‌ریزی یک دولتمرد چنین است، وای به حال کشور.
وی اظهار داشت: بانک مرکزی با مجوزدارکردن تعدادی از موسسات غیرمجاز، نقدینگی آنها را به نقدینگی سایر بانک‌ها و موسسات اضافه کرد. این در حالی است که ظرفیت اقتصاد کشور اقتضا می‌کند که سپرده‌گیری کنند و وام بدهند ولی اکنون اینچنین نیست. وی افزود: در پنج ماه اول سال‌جاری، حجم پول در کشور ١٩درصد افزایش یافته که این بی‌سابقه است. پس حجم پول تا پایان سال ۴٠ درصد رشد می‌کند که تورم بالای ٣٠ درصدی را رقم می‌زند.
به گفته سلطانی، موسسات غیرمجاز بار سنگینی بر دوش اقتصاد ایران قرار داده‌اند، ضمن اینکه خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی رشد یافته یعنی دلار را از دولت تحویل و اسکناس تحویل می‌دهد. پس تا پایان سال خالص دارایی بانک مرکزی رشد کرده و به آتش تورم دامن می‌زند.
وی اظهار کرد: شاخص نگران‌کننده دیگر سرعت گردش پول در کشور است که حجم پایه پولی به تولید ناخالص داخلی است. پس کاهش آن نشانگر رشد نقدینگی در کشور است. سلطانی گفت: رشد اقتصادی در بهار ٩٧ نشان داد که رشد اقتصادی بدون نفت یک‌سوم رشد اقتصادی با نفت است پس تا پایان سال نرخ رشد اقتصادی منفی میشود و برای رشد اقتصادی توسعه صادرات نیاز است. وی ادامه داد: دولت توجهی به نرخ رشد اقتصادی ندارد وگرنه به صادرات توجه می‌کرد. این در حالی است که در نرخ رشد تسهیلات پرداختی کاهش داشتیم.
تولید با نرخ ارز سامانه نیما به صرفه نیست
همچنین یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی با انتقاد از شرایط فعلی تجارت کشور با نرخ ارز موجود در بازار گفت: تولید با نرخ ارز سامانه نیما به صرفه نیست به طوری که بنده تولید خود را به کشورهای ترکیه و چین برده‌ام چرا که قوانین فعلی موجود در ارتباط با ارز تولید را با مشکل مواجه کرده است. وی افزود: تولید صادرات‌محور تنها در شرایطی امکانپذیر است که از یارانه‌های رانتی مانند آب و برق ارزان‌قیمت استفاده کرده باشند تا محصولاتی مانند سیمان و پتروشیمی را به کشورهای دیگر صادر کند.
وی همچنین درباره عدم پرداخت مالیات توسط برخی بنگاه‌ها گفت: در حالی‌که دو وزارتخانه با همدیگر هماهنگ می‌کنند که به جای پرداخت مالیات خدمات ارزان‌قیمت‌تری ارائه دهند چه انتظاری از دستگاه‌های نیمه‌دولتی و بخش خصوصی می‌توان داشت. در این شرایط هیچ‌کس مالیات نمی‌پردازد.
علوی عضو دیگر هیات نمایندگان اتاق بازرگانی گفت: در کشور اتفاقات عجیبی می‌بینیم که با اظهارات مسوولان بسیار متفاوت است. وی افزود: دولت همیشه و به طور مکرر از تولید و صادرات غیرنفتی از صحبت‌هایش حمایت می‌کند اما عملی که انجام می‌دهد مخالف فعالیت‌های تولید و بخش خصوصی است.
وی با اشاره به اظهارات وزیر امور خارجه درباره اینکه آمریکا به تحریم‌کردن معتاد شده است گفت: دولت نیز به قیمت‌گذاری کالا و خدمات اعتیاد پیدا کرده است و علاقه شدیدی به قیمت‌گذاری دارد که این موضوع تبدیل به اعتیادی خطرناک شده به طوری که رییس‌جمهور به طور شبانه می‌گوید که قیمت هواپیما باید کاهش یابد و در مورد پوشک بچه نیز همین‌طور است.
ورود غیر‌حرفه‌ای‌ها
در شرایط فعلی فعالان اقتصادی دل خوشی از مصوبه‌های بانک مرکزی و اجرای طرح پیمان‌سپاری ارزی ندارند و معتقدند که اجرای این طرح به شکل فعلی، باعث میشود افراد غیرحرفه‌ای و حق‌العمل‌کارها به میدان بیایند. بر این اساس غلامحسین شافعی نیز در مراسم روز ملی صادرات گفت: در شرایط کنونی حرفه‌ای‌ها به خاطر تعهداتی که دارند و نمی‌توانند به این تعهدات عمل کنند، کنار می‌روند و افرادی غیرحرفه‌ای در تجارت فعال می‌شوند. رییس اتاق بازرگانی ایران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: من اگر در روابط تجاری خود اختلاف تجاری پیدا کردم و پول کالای صادراتی‌ام را نتوانستم کسب کنم، ارز قابل بازگشت را از کجا باید بیاورم؟ باید ساز‌و‌کاری برای این زمینه دیده شود.
نیازمند همراهی بانک‌ها هستیم
رییس اتاق بازرگانی ایران همچنین با گلایه از عدم حضور همتی در اتاق بازرگانی به اهمیت بانک‌ها در اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: برای رسیدن به توسعه در شرایط فعلی اقتصادی کشور نیازمند همراهی بانک‌ها هستیم و بانک‌ها قلب اقتصاد کشور به حساب می‌آیند بنابراین باید فعالیت آنها را زیر نظر داشت و به سمتی درست هدایت کرد. سیستم بانکی ما پیش از آنکه به دنبال تخصیص منابع باشد به دنبال تامین منابع است که این امر خلاف قوانین آن است.
وی گفت: ما در کشور نیازمند این همه بانک و موسسه مالی و اعتباری نیستیم؛ بانک‌ها، بنگاه‌های اقتصادی را به صورت ریالی و دلاری و پولی نگاه می‌کنند و انتظار دارند بخش تولید نیز مانند بخش‌های دلالی همان اندازه سود بپردازد و وقتی با عدم امکان بازپرداخت سودها مواجه میشود اتهام ناکارآمدی به بخش تولید می‌زنند و منابع خود را به سمت مصارف دیگر می‌برند. شافعی تصریح کرد: بر اساس قواعد موجود 25 درصد از منابع بانک‌ها در کشورمان باید به سمت بخش آب و کشاورزی اختصاص یابد اما مسوولان بیایند نظارت کنند و ببینند که بانک‌ها چقدر به این موضوع توجه می‌کنند.
همتی مسوول حل مشکل تجار نیست
این مشکلات در حالی است که به گفته صادرکنندگان علاوه بر مشکلات سیستم بانکی، مصوبه پیمان‌سپاری ارزی موجب توقف صادرات شده به طوری که می‌توان گفت صادرکنندگان حرفهای از اول سال تا‌کنون حتی یک کیلو صادرات هم نداشته‌اند. این در حالی است که با اصرار بر اجرای این طرح به شکل فعلی، صادرات با کاهش شدیدی روبه‌رو خواهد شد که اثر خود را به مرور نشان خواهد داد. از این رو چندی پیش اتاق بازرگانی ایران هشت پیشنهاد را برای اصلاح طرح پیمان‌سپاری ارزی به گوش معاون اول رییس‌جمهور رساند اما به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری در این خصوص ارتباط مستقیمی با نظر رییس کل بانک مرکزی دارد، در حالی که همتی تمایلی به شنیدن حرفهای بخش خصوصی در این باره ندارد و معتقد است ارز حاصل از صادرات باید هر طور که شده به چرخه اقتصادی کشور بازگردد. این در حالی است که برخی کارشناسان نیز بر این عقیده هستند که رییس کل بانک مرکزی مسوول حل مشکلات تجار نیست بلکه باید مشکلات ارزی را حل و فصل کند. بنابراین عدم حضور وی در جمع فعالان بخش خصوصی نیز نشان می‌دهد که علاقه‌ای به تغییر در اجرای این طرح ندارد. این در حالی است که باید این نکته را هم مد نظر داشت که اتاق بازرگانی با اعطای مجوز به برخی از افراد بی‌سابقه در تجارت، موجب از دست رفتن سرمایه‌های ملی شده که در این خصوص باید نظارت بیشتری انجام شود.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر نیرو بر اصلاح تعرفه مصرف برق تاکید کرد
وزیر سابق راه‌و‌شهرسازی هشدار داد
مسوولان باید شفاف باشند
نبود اعتماد تولیدکننده در فضای کسب‌وکار
شرایط کنترلی و استعلام واجدین شرایط تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم تغییر کرد
گزارش «جهان صنعت» از زندگی مردم روستای آب‌گزک لرستان
شاخص بورس منفی شد
خودروسازی کشور در انتظار تحقق وعده وزیر پیشنهادی صنعت
مصداق تولید ناخالص ملی!
برگردند که چه بشود؟
انزوای اقتصادی
خودروسازی کشور در انتظار تحقق وعده وزیر پیشنهادی صنعت
ثبات را به بازار باز می گردانم
اختلاف دولت و بخش‌خصوصی بر سر بازگشت ارز صادراتی
طرح حفاظت از پیام رسان های داخلی در مجلس تدوین شد
ضرورت مشارکت نخبگان
تاثیرات پردامنه قتل خاشقجی بر اقتصاد عربستان سعودی
فضای مجازی را امنیتی نکنیم
فایننشال‌تایمز مطرح کرد
جهانگیری چرا استعفا نمی‌دهد
