شهادت هنر زنان نيز بود

تاریخ ایران هميشه شاهد حضور پرشور ، فعال وهمه جانبه زنان ايراني درعرصه هاي مختلف دفاعی، رزمی، سیاسی و اجتماعی كشوربوده است. زنان ایران زمين درطول انقلاب اسلامی و پس از پیروزی آن دوش به دوش مردان درحل مشكلات كشور حركت كرده‌ وحماسه هاي بزرگي آفريده‌اند. از جمله خدمت‌های ارزنده آنان درهشت سال دفاع مقدس است که با هيچ معیاری قابل سنجش نیست. با شروع جنگ تحمیلی و دفاع از خاك ميهن علاوه برمردان ، زنان نيز به دفاع از كشور برخاستند.زنان ايران زمين ومسلمان با شجاعت ورشادت‌هاي وصف ناشدنی درجبهه‌ها و در مناطق مرزی از جمله خرمشهر، سوسنگرد، اهواز، مهران وديگر شهرهاي كه مورد هجوم دشمنان قرارگرفته بودند، حضور یافتند و با خون خود حماسه های بزرگي را درتاریخ ثبت كردند. زنان نه‌تنها با سنگرسازي و تهیه غذا برای رزمندگان خدمات رساني مي‌كردند بلكه درحفاظت از مهمات نيز یاری‌دهنده بودند. اين قشر عظيم جامعه با تعليم آموزش‌هاي لازم در جبهه و دربرابر دشمن بعثی ايستادند. البته ناگفته نماندزمينه مشاركت زنان درجبهه ها بيشتردرحوزه‌هاي نظامی، پشتیبانی،تدارکات، فرهنگی، امدادگري و درمانی بوده است. اين‌گونه بود كه حضرت امام خمینی(س) درباره نقش زنان در دفاع مقدس فرمودند: «پیروز و سرافراز‌باد نهضت اسلامی زنان معظم ایران، افتخار بر این قشر عظیمی که با حضور ارزشمندوشجاعانه خود دردفاع از قرآن كريم ومیهن اسلامی، انقلاب را به پیروزی رسانده واکنون درجبهه‌ها وپشت جبهه‌هادرحال فعالیت هستندو خودرا آماده فداکاری مي‌كنند.شما زن‌ها بايد به این معنا توجه داشته باشید،آن‌گونه‌كه بر مردها لازم است در جبهه جلو بروند و پیشقدم شوند، شما هم با كار درپشت جبهه‌ها بايد به آن‌هاکمک کنید و مهیاي دفاع شوید.اگر خدای نخواسته یک وقت دفاع عمومی بر همه واجب شد،استثنا وجود ندارد برهمه واجب است وهمه بايد برای دفاع مهيا باشند».حضرت آیت ا... خامنه ای نیز درباره نقش زنان در دفاع مقدس گفته‌اند: «اگر زنان حماسه جنگ را نمی سرودند و در خانه‌ها جنگ را به عنوان یک ارزش تلقی نمی کردند ، مردان اراده و انگیزه رفتن به جنگ را پیدا نمی‌کردند و خیل عظیم بسیجی‌ها به سمت جبهه روانه نمی‌شد». اين توجه ويژه به نقش زنان در دفاع مقدس بيانگر عظمت اقدامي است كه اين بخش از جامعه انجام داده‌است ولي اين روزها آن‌گونه كه بايد به اين فعاليت توجهي نمي‌شود.
اين رويه ادامه داشت تا اينكه چندي پيش در مراسم هفتمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت با موضوع بررسی نقش بانوان در دوران دفاع مقدس که در موسسه‌ پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، تقریظ رهبر انقلاب بر كتاب «فرنگیس» كه سرنوشت رشادت‌هاي زني است كه در دوران دفاع مقدس با دست خالي دشمن را زمين گير كرد، منتشر شد. در اين مراسم معصومه‌آباد، نویسنده کتاب «من زنده‌ام» در ابتدای نشست با بیان اینکه امروز به پاسداشت ایثار و نشر فرهنگ مقاومت گرد هم آمده‌ایم، گفت: هدیه امروز برای ما خانم حیدرپور است و رشادتی که او در بخشی از تاریخ دفاع مقدس نشان داد و قلم خانم فتاحی که روستای گورسفید را به ما معرفی کرد. فتاحی از روستای گورسفید دختری را به ما معرفی کرد که از جنس آهو و خورشید است؛ دختری از جنس بلوط. وی ادامه داد:‌ گورسفید روستایی دورافتاده در نقطه صفر مرزی است که امروز با وجود حیدرپور می‌تواند اسطوره‌ باشد؛ روستایی که از هر خانواده‌اش شهیدی تقدیم انقلاب کرده است. جنگ شاید امروز سفره‌اش را برای بسیاری تمام کرده اما خاطره‌اش برای کودکان آن هنوز بازی با مین‌های جنگی است. آباد ادامه داد:‌ جامعه ما گاه به گونه‌اي با این خاطرات برخورد می‌کند که گویی آن‌ها تمام شده‌اند؛ در صورتی که این خاطرات برای ما سرمایه بی‌پایانی هستند که می‌توانند فرهنگ‌مان را نهادینه کنند. برای من دردناک‌ترین بخش در تمام صفحات «فرنگیس» فصل‌ 11 و 12 است، زمانی که جنگ داشت به پایان می‌رسید و عملیات مرصاد آغاز می‌شد. صفحه ای که در آن راوی تازه می‌خواهد شیرینی پایان جنگ را بدهد که عملیات مرصاد آغاز می‌شود و باید سربازان دورابه روانه میدان شوند. از این دست رویت‌ها از آدمی تا همیشه باقی خواهد ماند، مهم آن است که با خواندن این روایت‌ها امروز بتوانیم درک کنیم که چگونه دشمن سعی دارد تا در صفوف ما خدشه وارد کند و ما را به شک و در دام رفاه‌زدگی بیندازد. اين انتقادات به جاي معصومه‌آباد و رويه‌اي كه در كشور حاكم است، سبب شد تا به سراغ وضعيت زناني برويم كه در دفاع مقدس نقش داشتند و پيگيري كنيم كه چرا آن‌گونه كه بايد نام و ياد آن‌ها در كشور به زبان نمي‌آيد.
آمار ايثارگري زنان
بر اساس آمار بنياد شهيد ۶ هزار و۴۲۸ نفر شهیده‌زن كه 2500 نفراز اين شهدا مجرد وبين سنين 10 تا 30 هستند در بمباران شهرها به شهادت رسیده‌اند. 500 نفر از این شهدا نيزرزمنده بوده ودرجبهه ها و خط مقدم به شهادت رسيده‌اند. براساس آمار بنیاد جانبازان و امور ایثارگران که در شهریور ۱۳۸۱ به تفکیک جنسیت اعلام شد،تعدادکل زنان جانبازان پنج هزار و ۷۳۵ نفر است که از این تعداد سه هزار و 75 نفر بالای ۲۵درصد جانبازی دارند. ازتعداد اسرای زن جنگ تحمیلی، آمارروشنی منتشر نشده است اما آماري كه محافل غير رسمي اعلام كردند 171 زن اسیر درزمان جنگ به اسارات دشمن درآمده بودند. همچنین در طول هشت سال دفاع مقدس۲۲ هزار و808 امدادگر و دوهزار و 276 پزشک زن به جبهه‌ها اعزام شدند.


بي‌مهري به قشري از جامعه
به گفته رسانه‌ها با توجه به اين آمارها ونقش تاثيرگذار زنان در طول تاريخ جالب است بدانيد دراين 40سال يك كنگره درسال 91 براي پاسداشت شهداي زن ويك يادواره در استان كردستان براي شهيد ناهيد فاتحي كرجوي برگزار شده و سهم زنان از نام‌گذاري بزرگراه‌ها ، خيابان‌ها، كوچه ومحله كشور فقط نام پنج كوچه وخيابان آن هم در استان تهران است. خيابان شهيد مرضيه تركستاني در منطقه 4، خيابان صديقه و عبدالحميد رودباري در منطقه 8، خيابن شهيد طيبه مهرنامي در منطقه 8، بن بست شهيد شوكت مراد در منطقه يك و خيابان هاي شهيد سميه كنجه و ثمره سواريان در مناطق 8 و 16 است. اين در حالي است كه نام‌گذاري خيابان‌ها و ميادين به نام شهدا به جهت پاسداشت ايثارگري آن‌ها از اولين روزهاي پيروزي انقلاب اسلامي در دستور كار مسئولان قرار گرفته بود.حتي بخشي درشهرداري براي نام گذاري تاسيس شد ولي باتوجه به شواهد اين نام‌گذاري‌ها بيشتر به نفع مردان بوده و كمتر به شهداي زن توجه شده است. يكي از نكات حايز اهميت اين است كه نام‌گذاري معابر در كشور با توجه به مولفه‌هاي خاصي انجام مي گيرد كه نقش وجايگاه پيشنهاده دهنده بسيار مهم است. اگرچه جنگ تمام شده وسال‌هاي زيادي ازآن زمان مي‌گذرد اما ايثاروفداكاري زنان هنوز به قوت خودپابرجاست و خلأ ناديده گرفتن اين فداكاري‌ها ورشادت‌ها در جامعه به خوبي احساس مي‌شود و اگر انتقادي به اين نكته مي‌شود نه از روي سياه‌نمايي بلكه براي بيان جايگاه والاي زنان جامعه ايراني و ايثارگر است.
دست‌خالي مسئولان براي پاسخگويي
براي بررسي بيشتر و پاسخ به اين سوال كه چرا شهداي زن در طول اين 40سال با بي‌مهري روبه رو شده‌اند و آن‌گونه كه بايد از آن‌ها سخن به ميان نمي‌آيد، به سراغ افراد زيادي از مسئولان دولتي و نمايندگان مجلس گرفته تا رييس گذشته كميسيون نام گذاري شوراي‌شهر تهران رفتيم كه متاسفانه بنياد شهيد وامور ايثارگران و همچنين مسئولان امروزي كميسيون نام گذاري شوراي شهر بابت اين سوال هيچ پاسخي ندادند يا از جوابگويي گريزان بودند.
وظيفه مغفول بنياد شهيد
در اين بين علي‌اكبركريمي، نماينده مردم اراك و سخنگوي فراكسيون ايثارگران درپاسخ به سوال«قانون»مبني براينكه چرا آن‌گونه كه بايد كوچه يا خياباني به نام شهداي زن دركشور ثبت نشده است،‌گفت :«درقانون بحث تجليل وترويج فرهنگ شهادت آمده است. همچنين دربرنامه ششم واحكام دائمي برنامه هاي توسعه ترويج فرهنگ شهادت وتجليل از خانواده شهدا وايثارگران به تصويب رسيده است». وي افزود:«در مجلس وفراكسيون ايثارگران پيگير ترويج فرهنگ شهدا هستيم اما قانوني را كه درآن تفكيك جنسيت يا تفكيك اقشارمختلف صورت گرفته باشد،نداريم». سخنگوي فراكسيون ايثارگران مجلس در ادامه گفت:« دستگاه هاي مربوطه به ويژه سازمان شهيد وامور ايثارگران توليت دارندتا از همه شهدا درتمام صنوف واقشار تجليل داشته باشند». وي گفت:«يادواره هاي زيادي براي شهدا به صورت تخصصي وگروهي دركشور برگزار مي شود؛ براي مثال يادواره شهداي دانش آموز يا شهداي كارگرو... داشته‌ايم . خبردارم براي شهداي زن نيز يادواره‌اي درسطح كشور برگزارشده است». كريمي خاطرنشان كرد:« وقتي كنگره يا بزرگداشتي برگزار مي‌شود، بي‌شك بخش ويژه اي به شهداي زن اختصاص داده مي‌شود». اين نماينده‌ مجلس افزود:«استفاده ازنام شهداي زن درمعابر يك امر منطقي است و بايد ازطرف دستگاه‌هاي مربوطه به ويژه سازمان شهيد وامور ايثارگران دنبال شود» . نماينده مردم اراك در پايان گفت :« زنان درطول تاريخ به ويژه در قبل وبعد ازانقلاب اسلامي فداكاري‌هاي زيادي داشته اند.آمار شهداي زن نشان مي دهدزنان نقش بسيار پررنگي داشته اند و تجليل ازاين شهدا، امري واجب و ضروري است كه بايد از نهادهاي مربوطه پيگيري شود».
بي‌توجهي به يك امر مهم
مجتبي شاكري، رييس پيشين كميسيون نام‌گذاري شوراي‌شهر تهران نيز در اين‌باره گفت:«قرار است در بوستان حضرت خديجه (س) تهران براي تجليل از مادران شهدا يادمان‌هايي از اين بزرگواران ساخته و بلواري هم به نام خانم طاهره صفازاده مفسر قرآن نام گذاري شود» . وي ادامه داد:« نام گذاري در معابر وكوچه ها از پايين صورت مي‌گيرد يعني افراد از محلات مراجعه مي‌كنند ودرخواست تغيير نام كوچه يا خيابان محل زندگي خود را مي دهند. البته آن كوچه يا خيابان نبايد به نام شهيدديگري باشد». شاكري افزود:«برخي از نام گذاري‌ها به پيشنهاد كميسيون نام گذاري شهرداري صورت مي‌گيرد كه دردوره ما نام گذاري شهداي مدافع حرم دردستوركار قرار گرفته بود».وي گفت:« درآن دوره نماينده بنياد شهيدبه كميسيون پيشنهاد نام گذاري برخي معابر را به نام شهداي زن داده بودكه دردستور كار قرار گرفت اما متاسفانه دوره كاري ما تمام شد واين امر صورت نگرفت. بعيد مي‌دانم كميسيون نام‌گذاري اين دوره دراين زمينه كاري انجام دهد». رييس سابق كميسيون نام گذاري شوراي شهر تهران گفت:«براي نام گذاري معابر بايد متولي وجودداشته باشد. افرادي كه خواهان تغيير نام معابر محله خودشان به نام شهيدهستند بايد ابتدا به بنياد شهيد مراجعه وفرم درخواست پركنند. نكته ديگر اينكه بايد محل زندگي آن شهيد درهمان محله باشد».
امر واجب
توجه به اقشار مختلف و به ويژه آن دسته‌ از افرادي كه زندگي‌ خود را كف دست گرفتند و به ميدان جنگ رفتند، بايد در دستور كار قرار گيرد و بي‌مهري مي‌تواند تبعات نامباركي براي كشور داشته باشد. اين مهم بايد توسط مسئولان پيگيري شود تا ايثار و از خود گذشتگي در كشور زنده بماند و اگر اين وضعيت ادامه پيدا كند بسياري از مشكلات كشور حل خواهد شد و خودخواهي‌ها از بين مي‌رود.