روند کاهش قیمت خودرو شتاب گرفت

آرمان- امیر داداشی: دلالان بازار خودرو تا چندی پیش با تصور یکه‌تازی، قیمت این محصول را تا جایی که توانستند افزایش دادند. در حالی که آنها به فروش خودروهای احتکارشده خود با چندبرابر قیمت واقعی هم راضی نبودند، اما اکنون با شیوه‌های جدید پیش‌فروش خودرو ورق برگشت و حالا این متقاضیان هستند که قیمت نهایی را اعلام می‌کنند. دلالان نیز خودروهای در دست خود را به اولین مشتری، حتی با تحمل ضرر یکی، دو میلیون تومان می‌فروشند. زیرا نرخ خودرو همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهد و اخبار حاکی از ادامه این روند تا واقعی‌شدن قیمت‌هاست. به همین دلیل در حال حاضر کمتر خریداری را می‌توان در بازار یافت. پیش از این خودروسازان کشور در طرح‌های پیش‌فروشی که می‌گذاشتند، محدودیتی در نظر نمی‌گرفتند، به همین دلیل برخی سودجویان با دستیابی به رانت و رابطه، تعداد زیادی خودرو را به قیمت کارخانه می‌خریدند و آن را با چندبرابر قیمت به بازار عرضه می‌کردند. یکی از دلایل اصلی بالارفتن قیمت خودرو در مدت اخیر نیز به همین موضوع بازمی‌گردد. اما ایران‌‌خودرو در آخرین طرح پیش‌فروش خود محدودیت‌هایی را در نظر گرفت که تا حدی دست دلالان را از بازار کوتاه کرد و منجر به روند کاهشی قیمت خودرو شد. عدم‌امکان ثبت‌نام برای مشتریان حقوقی، اولویت خودرواولی‌ها، داشتن گواهی‌نامه در زمان ثبت‌نام و عدم خرید محصولات ایران‌خودرو طی 18ماه گذشته از جمله محدودیت‌هایی بود که این شرکت خودروسازی در طرح اخیر خود در نظر گرفت. حال طرح پیش‌فروش دو شرکت بزرگ خودروسازی از امروز (سایپا) و فردا (ایران‌خودرو) آغاز می‌شود که به نظر می‌رسد از همین حالا تاثیر خود را در بازار گذاشته‌اند، چنان‌که روز گذشته در حاشیه بازار قیمت خودرو با شتاب بیشتری به روند کاهشی خود ادامه داد و کارشناسان معتقدند رفته‌رفته مصرف‌کنندگان واقعی جای واسطه‌گران را در بازار می‌گیرند و حتی ممکن است قیمت‌ها به پیش از شروع گرانی‌ها نزدیک شود.
پس از تب‌و‌تاب بازار خودرو که از افزایش قیمت ارز نشأت می‌گرفت، چند هفته‌ای است که تقاضای کاذب از بازار رخت بربسته و این متقاضیان واقعی هستند که در بازار باقی مانده‌اند. متقاضیانی که با فضای کنونی منتظر ارزان‌شدن خودرو و بازگشت تعادل به بازار هستند تا سرانجام اقدام به خرید کنند. با این حال طرح‌های پیش‌فروشی که خودروسازان بزرگ به‌تازگی خبر از اجرای آن داده‌اند از چنان جذابیتی برخوردار است که خریداران محصولات کارخانه را به بازار ترجیح دهند. حال دلالان مانده‌اند و خودروهایی که قرار بود ره صدساله آنها را در یک شب هموار کنند، زیرا از زمانی که بازار ارز ملتهب شد، آنها ابتدا تعداد زیادی خودرو خریداری کردند و تقریبا تمام سرمایه خود را تبدیل به خودرو کردند. پس از آن نوبت به فضاسازی رسانه‌ای رسید تا آنها با راه‌انداختن جوی منفی در جامعه تقاضا را در بازار افزایش دهند. در این زمان بود که آنها عنان بازار را در اختیار گرفتند و با هر قیمتی که دلخواهشان بودند اقدام به فروش خودرو می‌کردند. متقاضیان نیز با تصور ادامه روند گرانی خودرو پراید 23میلیون‌تومانی را بیش از 30میلیون تومان خریداری می‌کردند. این سودجویان با سوءاستفاده از شرایط حتی قیمت‌هایی را برای برخی محصولات اعلام می‌کردند که هیچ‌گاه رنگ واقعیت به خود نگرفت. به عنوان مثال، شاید امروز کسی را نتوان یافت که برای خرید پراید 40میلیون تومان پرداخته باشد، اما در فضای عمومی جامعه اینگونه القا شده بود که این محصول سایپا از 40میلیون تومان هم عبور کرده است. سفته‌بازان نیز تلاش داشتند با انداختن توپ به زمین خودروسازان و وزارت صنعت، معدن و تجارت، دولت را مقصر اصلی این گرانی‌ها قلمداد کنند. حال خودروسازان دولتی تصمیم گرفتند با عرضه محصولات خود در طرح پیش‌فروش شکاف پیش‌آمده بین قیمت کارخانه و بازار را از بین ببرند. اما در طرح‌های اولیه محدودیتی برای این طرح‌ها در نظر نگرفتند و این سفته‌بازان با دستیابی به رانت اطلاعاتی و مالی بیشتر کالاهای این طرح را خریدند تا یکه‌تاز میدان رقابت باقی بمانند. اما به‌تازگی محدودیت‌هایی در نظر گرفته شد تا این‌بار دست دلالان نه‌تنها کوتاه شود، بلکه آنها سراسیمه به بازار هجوم آورند تا فعالیت آنها منجر به زیان‌دهی نشود. در واقع همان‌هایی که روزی قیمت‌ها را بالا و بالاتر می‌بردند تا مردم از ترس گرانی کالای احتکارشده آنها را بخرند، این‌بار تلاش دارند با آگهی‌ها وسوسه‌کننده متقاضیان را به بازار بکشانند. اما حال مردم آگاهانه عمل می‌کنند و مشتری در بازار وجود ندارد که جیب این افراد را پر کند. در حال حاضر، قیمت پراید۱۳۱ در بازار به ۳۰میلیون و ۴۰۰هزار تومان رسیده است. همچنین هر دستگاه پژو405، ۴۸میلیون و ۵۰۰هزار تومان فروخته می‌شود. هر دستگاه سمند LXدر بازار روز گذشته ۵۰میلیون و ۲۰۰هزار تومان قیمت داشت. سایر خودروها نیز روند نزولی را در پیش گرفته‌اند، طوری که طی هفته گذشته محصولات پایین‌تر از 50میلیون تومان از یک میلیون تا دو میلیون تومان کاهش قیمت را تجربه کردند و خودروها بالای 50میلیون تومان، بیش از 5/2میلیون تومان کاهش داشتند. حال با فزونی عرضه بر تقاضا و آغاز پیش‌فروش خودرو پیش‌بینی می‌شود طی روزهای آینده بازار خودرو کاهش نرخ بیشتری را تجربه کند. با این حال از دولت هم انتظار می‌رود نظارت دقیق‌تری را بر بازار اعمال کند تا دیگر شاهد تخلفاتی نظیر خرید و فروش شماره کارت‌ملی نباشیم.