روزنامه جهان صنعت
1397/07/28
ترامپ در مخمصه ریاض
پوتین: رابطه با عربستان را قربانی نمیکنیمدر روزهای اخیر فضای خبری آمریکا بر یک موضوع متمرکز شده و آن ناپدید شدن جمال خاشقجی، مقاله‌نویس روزنامه واشنگتن‌پست و احتمال قتل وی در کنسولگری عربستان در استانبول است.
تا چند روز پیش دولت آمریکا از صحبت درباره عواقب احتمالی قضیه خاشقجی برای عربستان امتناع می‌کرد، اما پنجشنبه گذشته نخستین نشانه‌ها مبنی بر آمادگی ایالات متحده برای اقدام در این خصوص ظاهر شد. رییس‌جمهوری آمریکا با تایید کشته شدن خاشقجی و دست داشتن مقام‌های بلندپایه سعودی در این قتل گفت که این موضوع یکی از جدی‌ترین بحران‌های دوره ریاست‌جمهوری او بوده است. دونالد ترامپ افزود: در انتظار تکمیل تحقیقات عربستان پیرامون ناپدید شدن جمال خاشقجی است. وی در پاسخ به این پرسش که آیا خاشقجی مرده است، گفت: قطعا اینطور به نظر می‌رسد. خیلی ناراحت‌کننده است. ترامپ همچنین تاکید کرد در صورتی که مرگ خاشقجی قطعی شود، واکنش آمریکا به عربستان بسیار سخت خواهد بود.
رییس‌جمهوری آمریکا در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه نیویورک‌تایمز گزارش‌های اطلاعاتی درباره دست داشتن مقام‌های بلندپایه سعودی در قتل خاشقجی را تایید کرد. این روزنامه پیشتر در گزارشی به نقل از سه فرد آگاه به برنامه‌های حاکمان عربستان خبر داد که سعودی‌ها قصد دارند ژنرال احمد العسیر، معاون سرویس امنیت و اطلاعات خارجی این کشور را به عنوان متهم قتل خاشجقی معرفی کنند.
در عین حال این منابع نزدیک به کاخ سفید گفتند که جارد کوشنر داماد و مشاور ترامپ که روابط نزدیک با بن‌سلمان ولیعهد عربستان دارد به رییس‌جمهوری آمریکا توصیه کرده همچنان از ولیعهد عربستان حمایت کند. ترامپ در این گفتوگو از بن‌سلمان به عنوان مسوول قتل خاشقجی به صورت مستقیم نام نبرد اما تایید کرد که اتهام مطرح شده علیه وی مبنی بر صدور دستور قتل تاثیر عمیقی بر روابط واشنگتن-ریاض گذاشته و از این موضوع به عنوان جدی‌ترین بحران دوره ریاست‌جمهوری خود یاد کرد. وی همچنین تاکید کرد که همه اطلاعاتی که از منابع مختلف به دستش رسیده مرگ خاشقجی را تایید می‌کند.
این اظهارات رییس‌جمهوری آمریکا در حالی است که وزیر خارجه این کشور پنجشنبه شب گذشته نتایج سفر خود به ریاض و آنکارا را به اطلاع وی رسانده و خواستار چند روز فرصت به عربستان شد.
وزیر خارجه آمریکا سه‌شنبه گذشته برای گفتوگو با مقامات سعودی پیرامون سرنوشت خاشقجی به ریاض رفت و سپس به آنکارا سفر کرد. پمپئو با رجب طیب‌اردوغان و وزیر خارجه ترکیه دیدار و درباره پرونده خاشقجی روزنامه‌نگار ناپدید شده در کنسولگری عربستان در استانبول گفتوگو کرد. این دیدارها که همزمان با تشدید فشارهای بین‌المللی علیه رژیم سعودی به دلیل دست داشتن در قتل احتمالی خاشقجی انجام شده، نشان می‌دهد که مقام‌های واشنگتن، ریاض و آنکارا درصدد پیدا کردن راه‌حلی هستند که هر سه طرف را در پرونده قتل خاشقجی راضی کند. کارشناسان منطقه سفر پمپئو به ریاض و آنکارا را به تلاش واشنگتن برای بیرون کشاندن عربستان از گردابی ارزیابی می‌کنند که به دلیل دخالت در مرگ خاشقجی گرفتار آن شده است.
بایکوت و تحریم عربستان
از طرفی موضوع ناپدید شدن این روزنامه‌نگار سعودی، کش‌مکش‌هایی را میان ریاض و متحدان غربی‌اش ایجاد کرده است. استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا بازدید خود از ریاض را که در جریان آن قصد شرکت در یک کنفرانس سرمایه‌گذاری را داشت لغو کرد. منوچین در پیامی در توئیتر نوشت: در ملاقات با دونالد ترامپ و مایک پمپئو تصمیم گرفتیم که من در اجلاس آینده سرمایه‌گذاری در عربستان سعودی شرکت نکنم.
ریاض اعلام کرده که با وجود عدم شرکت بسیاری از فعالان اقتصادی مهم، مقامات کشورهای خارجی و صاحبان رسانه‌های بین‌المللی این اجلاس بدون هیچ تغییری در روزهای ۲۳ تا ۲۵ اکتبر برگزار خواهد شد. در روزهای اخیر مقامات اقتصادی و تجاری و همین طور وزرای خارجه کشورهای فرانسه، بریتانیا، آلمان و هلند نیز اعلام کردند که در این اجلاس شرکت نخواهند کرد.
اجلاس آینده سرمایه‌گذاری در عربستان سعودی سال گذشته تحت عنوان «داووس صحرا» و با هدف جلب و مشارکت چهره‌های مهم اقتصاد جهانی برنامه‌ریزی شد. علاوه بر تعدادی از مقامات اقتصادی و سیاسی کشورهای غربی، کریستیان لاگارد رییس صندوق بین‌المللی پول و جیم یونگ کیم رییس بانک جهانی نیز اعلام کرده‌اند که در این اجلاس شرکت نخواهند کرد.
در کنگره هم قانونگذاران آمریکایی خواستار اعمال تحریم‌ها علیه عربستان، متوقف کردن معاملات تسلیحاتی با ریاض و اخراج سفیر این کشور هستند.
کارشناسان آمریکایی در رابطه با امکان اعمال تحریم‌ها علیه ریاض از عقاید گوناگونی پیروی می‌کنند. برخی از آنها بر این باورند که هیچ تحریمی علیه عربستان اعمال نخواهد شد چون در صورت اعمال چنین تحریم‌هایی واشنگتن متحمل ضررهای اقتصادی زیادی خواهد شد و برخی دیگر نیز بر این باورند که حتما چنین تحریم‌هایی اعمال خواهد شد.
سناتور دموکرات و رییس کمیسیون حقوق بشر مجلس نمایندگان آمریکا و از اعضای عالیرتبه کمیته قانون این مجلس گفت: مساله خاشقجی، روزنامه‌نگار ناپدید شده سعودی نقض آشکار تمامی معیارهای بین‌المللی است. این قانونگذار آمریکایی گفت که کمک‌های نظامی آمریکا و فروش سلاح به عربستان باید ممنوع شود مگر این که مایک پمپئو بتواند درباره وضعیت خاشقجی توضیحات قانع‌کننده‌ای ارائه دهد. مک گاورن افزود: اگر آمریکا نخواهد برای هیچ چیزی اقدام کند باید با صدای بلند و با صراحت از حقوق بشر دفاع کند. ارزش‌های ما قدرت ماست و نمی‌توانیم در برابر آنها و زمانی که این ارزش‌ها تضعیف شده یا مورد حمله قرار می‌گیرد، بی‌تفاوت بمانیم.
سناتور جمهوریخواه لیندسی گراهام هشدار داده است اگر خاشقجی به دستور عربستان کشته شده باشد آنها بهایی سنگین می‌پردازند. به نوشته اینترسپیت این لایحه از سوی شش قانونگذار دموکرات و جمهوریخواه مورد تایید قرار گرفته و به مجلس نمایندگان ارائه شده است. سناتور جمهوریخواه جان کندی نیز گفت که اگر معلوم شود ناپدید شدن خاشقجی به دستور دولت عربستان بوده دولت آمریکا باید به تلافی این اقدام وارد عمل شود. وی گفت: می‌توانیم دیپلمات‌ها را اخراج کنیم. می‌توانیم قطعنامه سازمان ملل را داشته باشیم. می‌توانیم فروش سلاح را متوقف کنیم. می‌توانیم افراد را تحریم کنیم. سیاست خارجی ما باید نشانگر ارزش‌های ما باشد. اینجا آمریکاست.
از طرفی یازده نفر از سناتورهای دموکرات در نامه‌ای به دونالد ترامپ و سازمان ترامپ خواستار انتشار کامل داد و ستدهای تجاری رییس‌جمهوری آمریکا و خانواده او با عربستان شدند.
در بیانیه‌ای که سناتور تام اودال منتشر کرد، آمده است: این نامه‌ها به ترامپ و سازمان ترامپ به ده‌ها میلیون دلار از تراکنش‌های آشکار ترامپ – عربستان اشاره دارد و خواستار تعلیق تجارت حین تحقیقات مرتبط با جمال خاشقجی و همچنین خاتمه دادن به روابط تجاری در صورت مسوول بودن دولت عربستان است.
این سناتورها به دنبال بررسی کامل حساب‌های مالی بین سازمان ترامپ و پادشاهی عربستان سعودی پس از ناپدید شدن و احتمالا قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست هستند. در این نامه آمده است: ضروری است که اطمینان حاصل شود تعیین این تحریم‌ها و سیاست آمریکا نسبت به عربستان سعودی عموما تحت تاثیر هرگونه تضاد منافعی که ممکن است به دلیل ارتباطات عمیق مالی خود یا خانواده شما با عربستان سعودی وجود داشته باشد، قرار نمی‌گیرد. این نامه به امضای سناتورها اودال، پاتریک لیهی، ریچارد دوربین، الیزابت وارن، کوری بوکر، مارتین هینریش، ادوارد مارکی، تمی داک‌ورث، شلدون وایت‌هاوس، ریچارد بلامنتال و جفری مرکلی رسیده است.
جمال خاشقجی دوم اکتبر که برای انجام کارهای اداری وارد کنسولگری عربستان در استانبول شده بود، به گفته نامزدش، دیگر از این ساختمان خارج نشده است. مقامات سعودی ادعا کرده‌اند که این نویسنده و روزنامه‌نگار 59 ساله از کنسولگری خارج شده، اما رسانه‌ها گزارش‌هایی مبنی بر به قتل رسیدن وی را منتشر کردند.
محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در تماسی با جارد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، دست داشتن ریاض در ناپدید شدن خاشقجی را رد کرده است. همچنین کنسول عربستان در ترکیه به طور ناگهانی خاک ترکیه را ترک کرد و بسیاری این موضوع را به عنوان فرار پیش از اثبات جرم تلقی کردند.
تعلیق سفرهای سیاسی فرانسه به عربستان
رییس‌جمهور فرانسه اعلام کرد که این کشور با هماهنگی آلمان، انگلیس و هلند سفرهای سیاسی به عربستان را تعلیق کرده است.
امانوئل ماکرون در گفتوگو با خبرنگاران بعد از نشست سران اروپا در بروکسل گفت: ما منتظر توضیحات درباره ربوده شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی در کنسولگری عربستان در استانبول هستیم. در شرایط کنونی تصمیم گرفتیم برخی از سفرها از جمله سفرهای سیاسی به عربستان را لغو کنیم. وی گفت که درباره این تصمیم با نخست‌وزیر هلند و نخست‌وزیر انگلیس و صدراعظم آلمان صحبت کرده است.
ماکرون گفت: رخدادهای مربوط به ربودن خاشقجی بسیار نگران‌کننده است. وی در جواب سوالی درباره سرنوشت محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان گفت: به اوضاع سیاسی داخلی کشورهای دیگر و جوانب روانی یا امنیتی آن واکنش نشان نمی‌دهم. پنجشنبه گذشته وزیر دارایی فرانسه از لغو سفرش به ریاض برای شرکت در همایش اقتصادی عربستان به خاطر پرونده جمال خاشقجی خبر داد.
جست‌وجوی پلیس ترکیه در جنگل
براساس گزارش‌ها پلیس ترکیه در حال جست‌وجو جنگل‌های حاشیه استانبول برای رسیدن به سرنخ‌های تازه در پرونده ناپدید شدن و قتل احتمالی جمال خاشقجی است. منابع بدون نام در دولت ترکیه گفته‌اند ممکن است جسد این روزنامه‌نگار در جنگل‌ها و یا مزارع اطراف معدوم شده باشد. کارآگاهان از کنسولگری عربستان و اقامتگاه کنسول در جریان بازرسی‌ها برای مطابقت با نمونه دی‌ان‌ای خاشقجی نمونه‌برداری کرده‌اند. یک مقام ارشد دولت ترکیه پنجشنبه گذشته به شبکه خبری ای‌بی‌سی گفت که وزیر خارجه آمریکا فایل صوتی ضبط شده‌ای را که ادعای قتل این روزنامه‌نگار را تایید می‌کند شنیده است.
با این همه هدر نئورت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این موضوع را تکذیب کرده است. در آخرین ساعات پنجشنبه گذشته نیز خود وزیر، در گفتوگو با خبرنگاران تاکید کرد هیچ نوار صدایی را نشنیده و تاکید کرد اشاعه اخبار دروغ جفا در حق خانواده خاشقجی است. ترکیه پیش از این گفته بود فایل‌های صوتی و تصویری تایید‌کننده ادعای قتل خاشقجی را در اختیار دارد اما آنها را عمومی نکرده است.
از طرفی رییس‌جمهور روسیه درباره مساله ناپدید شدن جمال خاشقجی گفت: تا آنجا که می‌دانم این روزنامه‌نگار گم شده در آمریکا زندگی می‌کرد نه در روسیه. پس از این لحاظ البته آمریکا بخشی از مسوولیت را از بابت اتفاقی که برای او افتاد به دوش می‌کشد. فعلا این پرونده بدون هیچ گفته‌ای به جلو می‌رود.
او تاکید کرد: ضروری است تا زمانی که تحقیقات تمام شود، منتظر باشیم و روسیه نمی‌تواند تخریب کردن روابطش با عربستان بدون دانستن اینکه چه اتفاقی افتاده را برای خودش توجیه کند.
پوتین گفت: اول باید منتظر نتایج تحقیقات باشیم. چطور میشود روسیه بدون آنکه بداند چه اتفاقی افتاده، شروع به تیره‌تر کردن روابطش با عربستان کند. ما نمی‌دانیم واقعا چه اتفاقی افتاده پس چرا باید اقداماتی به سمت تخریب روابط‌مان انجام دهیم اما اگر کسی به این اعتقاد و درک رسیده که قتلی اتفاق افتاده، امیدوارم که سند و مدرک‌هایی ارائه شود. بر این اساس تصمیم‌های متناسب خواهیم گرفت.
سایر اخبار این روزنامه
نسخه بخش خصوصی برای مدیریت مصرف سوخت
ترامپ در مخمصه ریاض
حذف مهر ویزای ایران در پاسپورت اروپایی‌ها عملیاتی شد
تمدید 4 ماهه تعلیق ایران در FATF
نگاهی به نمایشگاه گروهی چیدمان «پانگ‌آ» در گالری ابد
نگاهی به فرآیند فروشگاه سازی اینترنتی
افزایش هندسی درد!
بررسی پیش‌شرط‌های ارتباط با بازارهای جهانی
آژیر خطر برای روحانی
ترامپ در مخمصه ریاض
صنعت خودرو‌سازی کشور هم از زدوبندها‌ی رانتی در امان نماند
از رقابت تا جنگ
تعداد کودکان کار تحصیلکرده رو به افزایش است
افزایش حقوق یا کاهش هزینه زندگی
اویل‌پرایس گزارش داد
واکاوی رواج بی‌اعتمادی در میان مردم
