همه ترفندهای ایران برای استمرار فروش نفت

آفتاب یزد: دوشنبه گذشته زنگنه وزیر نفت ایران به صورت کاملا غیرمنتظره به روسیه سفر کرد و متعاقب آن وزارت خارجه اسرائیل مدعی شد که ایران با روسیه برای تحویل نفت ایران و فروش آن توسط روسیه به توافق رسیده است.
وزارت امور خارجه اسرائیل با انتشار گزارشی مدعی شد تهران و مسکو به توافقی برای فروش نفت ایران و دور زدن تحریم‌های آمریکا دست یافته‌اند که بر اساس آن نفت خام ایران در روسیه پالایش و سپس در بازارهای جهانی بفروش خواهد رسید.
همزمان با نزدیک شدن به موعد 13 آبان و وعده امریکا برای به صفر رساندن فروش نفت ایران تلاشها برای عملیاتی کردن راههای دورزدن تحریم‌ها‌ی امریکا از سوی جمهوری اسلامی بیشتر شده است.



> تدبیر به سبک جهانگیری و زنگنه
یک روز قبل از سفر زنگنه به روسیه و مذاکرات محرمانه وی با مقامات روس آنهم پشت درهای بسته، اسحاق جهانگیری در همایش روزجهانی استاندارد خبر داد که ایران با شرکای جدید و سنتی خود صحبت‌هایی برای فروش نفت انجام داده است.
جهانگیری در حالی این موضوع را مطرح کرد که همچنین تایید کرد برخی کشورها همصدا با امریکا هنوز به 13 آبان نرسیده فروش نفت از ایران را صفر کرده اند. وی یاد آور شد که عجیب نیست وقتی کسی تحریم می‌شود راههایی برای دور زدن تحریم هم پیدا کند.
روز بعد از این اظهارات بود که زنگنه به طور غیر منتظره به مسکو رفت و به خبرنگاران گفت که ما باروسها به طور مداوم در تماس هستیم.

> هفت روش جانانه
اکنون با وجود تحولات فوق این سوال مطرح می‌شود که ایران چه راههای عملیاتی برای دور زدن تحریم‌ها‌ در اختیار دارد؟

1 - اگر اروپا یاری کند
اروپایی‌ها‌ چندی است که وعده‌ها‌ی متعددی مبنی بر راه اندازی یک سیستم جدید مالی برای دور زدن تحریم‌ها‌ی امریکا به نفع ایران داده‌اند. اکنون نیز اروپایی‌ها تلاش می‌کنند با ایجاد یک سازوکار مالی ویژه، تحریم‌های آمریکا را دور بزنند، توافق هسته‌ای را حفظ کنند و از این طریق به شرکت‌هایشان اجازه می‌دهند به تجارت نفت با ارز داخلی یا از طریق تهاتر به جای دلار ادامه دهند. هدف ایجاد یک مسیر جایگزین برای نقل و انتقال پول به ایران در شرایطی است که بانک‌های غربی پس از اعمال تحریم‌های ترامپ از این کار سر باز می‌زنند اما این ایده همچنان در حد حرف باقی مانده است و لا اقل در کوتاه مدت نمی‌توان انتظار داشت به نتیجه ختم شود.

2 – استفاده از روپیه
در حالی که هند موثرترین خریدار نفت ایران بشمار می‌رود، تخفیفات و امتیازات خوب ایران به این کشور برای فروش نفت، دهلی را وسوسه کرده که خرید نفت از ایران را ادامه بدهد.
پس از آغاز تحریمهای آمریکا، پرداخت پول فروش نفت به روپیه به ایران به عنوان یک گزینه مطرح بوده است. بر این اساس ایران می‌تواند از روپیه برای تهاتر واردات دارو و سایر کالاها از هند استفاده کند. دهلی‌نو مشتاق است به خرید نفت از ایران که متحد سنتی این کشور بوده است، ادامه دهد.
برای پرداخت پول واردات نفت ایران به روپیه، شرکتهای هندی می‌توانند از بانک UCO یا بانک IDIB استفاده کنند. اما بانک UCO یا بانک IDIB هیچ فعالیتی در سیستم مالی آمریکا ندارند. بانک UCO در دور قبلی تحریمها نیز عهده‌دار این مسئولیت شده بود. هند در حال حاضر با استفاده از کانالهای بانکی اروپایی، پول ایران را به یورو پرداخت می‌کند اما این کانالها از نوامبر مسدود خواهند شد.

3- عرضه نفت در بورس
یکی از راههایی که برای دور زدن تحریم فروش نفت به صورت جدی مطرح شده و قرار است یک هفته قبل از اجرایی شدن تحریم‌ها‌ عملیاتی شود، فروش نفت ایران در بورس است. روز 6 آبان نفت خام در بورس انرژی عرضه می‌شود تا به عنوان گزینه دور زدن تحریم اجرایی شود.

با این حال زنگنه وزیر نفت گرچه از این موضوع استقبال کرده اما گفته صدها مسئله کوچک در این بین وجود دارد که باید حل شود مثلا اینکه اگر کسی در این معامله شرکت می‌کند، باید بداند در یک معامله بدون ابهام شرکت کرده است.
ساز و کار این روش این است که چون افراد و همه شرکت‌های ایرانی تحریم نیستند بخشی از آنها می توانند به عنوان خریدار نفت وارد عمل شده و نفت را در بازارهای جهانی به‌فروش برسانند . شیوه کار هم این است که خریدار
۲۰ درصد ریالی و ۸۰ درصد ارزی خواهد پرداخت که تسویه بخش ریالی (بر اساس نرخ تسعیر سنا) بصورت نقدی قبل از تحویل محموله و تسویه بخش ارزی به صورت اعتباری، با ارائه ضمانت‌نامه بانکی تعهد پرداخت ریالی معتبر از بانک‌های مورد قبول شر کت ملی نفت ایران، پس از تحویل محموله صورت می‌گیرد.

> 4 - ایجاد منطقه آزاد
برخی هم معتقدند که افزایش صدور مجوز ایجاد مناطق آزاد می تواند منجر به ایجاد راه در رو‌های زیاد برای دور زدن تحریم‌ها باشد.
یعقوب عزیز زاده مسئول پیگیری منطقه آزاد اردبیل در این باره می گوید:‌ بنده معتقدم در این شرایط سخت اقتصادی برای دور زدن تحریم‌ها تنها راهکار ایجاد مناطق آزاد و توسعه آنهاست که به راحتی می‌توانیم از این بستر در برون‌رفت کشور از مشکلات استفاده کنیم.
وی در باره ساز و کارهای این موضوع توضیح نمی دهد.

> 5- گاز به جای نفت
دو تحریم کشتیرانی و بیمه‌ای از تحریم‌های کلیدی است که مانع فروش نفت ایران و کاهش درآمد‌ها شده است . برخی کارشناسان
می گویند که در مقابل می‌توان روی صادرات گاز با خط لوله به دلیل آن که نیازی به حمل و نقل کشتیرانی و بیمه‌های مرتبط با آن ندارد، حساب باز کرد.
صادرات با خط لوله دو سوم بازار صادرات گاز را به خود اختصاص داده است. نکته قابل توجه در صادرات به روش خط لوله آن است که به دلیل آنکه صادرات گاز به این روش نیازی به حمل با کشتی و به تبع آن بیمه‌ مربوط به کشتیرانی ندارد، عملا تحریم‌های کشتیرانی و بیمه‌ای بر آن اثر نخواهد داشت. بدین صورت عملا با از بین رفتن اصل مسئله تحریم در این زمینه دیگر نیازی به استفاده از روش‌های دور زدن تحریم‌ها نخواهد بود.
بسیاری از کشور‌ها با درک این موضوع تلاش کرده‌اند، تا به کمک این روش سایه این گونه تحریم‌ها را از کشور خود دور کنند.

> 6 – فروش با روش دلالی
پنهان کردن معاملات از دیگر روش‌هایی است که کمک می کند ایران بخشی از نفت خود را بی سر و صدا به فروش برساند. افرادی که در این معاملات نفتی دست دارند بسیار مخفیانه عمل می‌کنند. آنها راجع به این معاملات در نامه‌های الکترونیک خود یا تلفن حرفی نمی‌زنند. دلالان همواره بر روی آب‌ها نفت را با قیمت پائین تر می خرند . بخشی از آنها نیز حکم دلال‌هایی را دارند که نفت را احتکار می کنند تا در مواقع
بحرانی و گرانی به چند برابر قیمت به فروش برسانند.

> 7- تخفیف دادن
اگر تحریم‌ها جدی شوند ایران می تواند با تخفیف دادن نفت خود را بفروش برساند در این شیوه برای مقابله با تحریم‌های نفتی ایران می تواند ضمن پایین آوردن قیمت نفت خود، با ارائه تخفیف‌هایی نظیر حمل رایگان، ارائه بیمه و شرایط اعتباری مناسب سعی دارد با تحریم‌ها مقابله کند، روشی که برای ایران خالی از هزینه‌ نیست.
رویترز به نقل از اظهارات جهانگیری در خصوص مشتریان سنتی نفت ایران نوشت: در حال حاضر چین و هند آخرین گزینه‌های ایرانی برای صادرات نفت هستند و تحریم‌ها شرایط را برای این خریداران بسیار مناسب کرده است. در حال حاضر هند با استفاده از شرایط اعتباری مدت‌دار به خرید نفت ایران می‌پردازد و چین نیز بیشتر برای چانه‌زنی با ایران بر سر قیمت کمتر، خرید نفت از ایران را کاهش داده بود..