روزنامه جهان صنعت
1397/07/26
تشدید منازعه
«جهان صنعت»- در ادامه سیاست‌های خصمانه علیه ایران، دولت آمریکا اعلام کرده که حداقل ۲۰ بانک و شرکت ایرانی را تحریم کرده است.براساس بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا، بانک‌ها و شرکتهای تحریم شده با بنیاد تعاون بسیج ارتباط دارند.
آمریکا مدعی است که این بانک‌ها و شرکت‌ها به دست داشتن در نقض حقوق بشر در داخل ایران و آنچه جذب سربازان زیر سن قانونی برای جنگ سوریه خوانده، متهم هستند. بانک‌های ملت، سینا، پارسیان، گروه مالی مهر اقتصاد، بانک مهر اقتصاد از جمله تحریم شده‌ها هستند. همچنین گروه صنعتی تراکتورسازی ایران، شرکت فولاد مبارکه، شرکت توسعه معادن روی نیز تحریم شده‌اند. شرکتهای سرمایه‌گذاری مهر ایرانیان، تدبیرگران آتیه، نگین ساحل رویال، شرکت تکنوتار و شرکتهای وابسته و گروه بهمن نیز به فهرست تحریم‌های واشنگتن اضافه شده‌اند.
این تحریم‌ها در حالی اعلام شده که آمریکا در پی تحریم صنعت نفت و نظام بانکی ایران است. موعد اعمال تحریم‌های نفتی و بانکی روز ۱۳ آبان است. گفته میشود واشنگتن در پی به صفر رساندن صادرات نفت ایران است و انتظار ندارد این اقدام به افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی منجر شود.
اما با نزدیک شدن موعد تحریم نفتی آمریکا، ایران به دنبال راه‌هایی است که میزان صادرات خود را تا حد امکان حفظ یا از کاهش چشمگیر آن جلوگیری کند. اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری ایران از یافتن مشتریان جدید نفتی خبر داد و گفت این کشورها «شرکای سنتی» ایران نیستند. هرچند نباید توهم داشت که حفظ این مشتریان در رقابت با آمریکا آسان است چرا که دولت ترامپ ماه‌هاست با فشار بر خریداران اصلی نفت ایران تلاش میکند، این کشورها را به نخریدن نفت ایران متقاعد کند.
از طرفی کارشناسان و دولتمردان معتقدند آمریکا از مدت‌ها قبل تحریم‌های جدی و اصلی علیه ایران را اعمال کرده و اتفاق خاصی قرار نیست در آبان رخ دهد. حسن روحانی و عباس عراقچی نیز در این خصوص اظهار داشتند که دور جدید تحریم‌ها که ۱۳ آبان اعمال میشود، اتفاقات بزرگی را رقم نخواهد زد. روحانی نیز در سخنرانی اخیر خود تاکید کرد که مردم نگران تحریم‌های آبان‌ماه نباشند. طبق گفته این مقامات طی چند ماه اخیر تمام کشورها و شرکت‌هایی که قصد تبعیت از تحریم‌ها را داشته‌اند یا از ایران خارج شده‌اند یا خرید نفت خود را متوقف کرده‌اند یا کاهش داده‌اند لذا قرار نیست دیگر اتفاق جدیدی رخ دهد. حالا هم که مجلس به پیوستن ایران به CFT در جهت اجرای قوانین کارگروه ویژه اقدام مالی FATF رای مثبت داده و با این لایحه شفافیت مالی در بانک‌ها اجرایی خواهد شد و اصلی‌ترین مانع تجاری بین ایران و اروپا رفع میشود. از سوی دیگر صحبت از یک وسیله جدید پرداخت مالی داغ شده است تا شرکتهای اروپایی بتوانند تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران را دور بزنند.
این امر موجب میشود کشورهایی که خواهان حفظ ارتباطات هستند جدا از سوئیفت با ایران مراوده داشته باشند. اما گفته میشود تا قبل از 13 آبان سوئیفت اروپایی نیز راه می‌افتد. سوئیفت اروپایی قرار است در کنار سوئیفت جهانی که آمریکا در آن حضور دارد، فعال شود تا به واسطه این اتفاق، ایران که به برجام متعهد بوده بتواند تبادلات بانکی با کشورهای اروپایی را ادامه دهد.
اما سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اعلام لیست جدیدی از شرکتهای ایرانی تحریم شده از سوی وزارت خزانهداری آمریکا، آن را بخشی از جنگ و فشار روانی آمریکا دانست و گفت: این اقدام را توهین آشکار ایالات متحده آمریکا به سازوکارهای حقوقی و بینالمللی می‌‌‌‌دانیم که برخاسته از خودخواهی و کینه‌‌‌ورزی کور دولت آمریکا با ملت ایران است. وی افزود: دولت آمریکا برخلاف ادعاها و اظهارات ریاکارانه خود در حمایت از مردم ایران، با این‌گونه اقدامات در راه بهره‌‌‌‌مندی آنها از روابط اقتصادی خارجی و ارتباط اقتصادی و تجاری با جامعه بینالمللی سنگ‌اندازی و مانع‌‌‌‌تراشی میکند و به صورتی ظالمانه، ناعادلانه و برخلاف موازین حقوق بینالمللی و حقوق‌‌بشری منافع آنها را با تهدید مواجه میکند که البته راه به جایی نخواهند برد.
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان با اشاره به قرار موقت اخیر صادر شده از سوی دیوان بینالمللی دادگستری که از آمریکا میخواهد از دست زدن به هر اقدامی که مناقشه را تشدید کرده یا دامنه آن را گسترش داده و حل آن را دشوارتر کنند، خودداری کند، اظهار داشت: رفتارها و رویکردی که دولت آمریکا در پیش گرفته است و عدم پایبندی این کشور به سازوکارها، قواعد و حقوق بینالمللی نه‌تنها منافع مردم ایران بلکه ثبات و امنیت جهان را مورد تهدید قرار می‌‌‌‌دهد. این در حالی است که ایران و جامعه بینالملل با حسن‌نیت می‌‌‌‌‌کوشند که پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، زمینه‌‌‌‌های تحقق و دستیابی ایران به منافع خود در این توافق بینالمللی را فراهم کنند.
به هر حال بقای ایران در برجام با وجود خلف وعده آمریکا نشان از حسن نیت ما نسبت به نهادها بینالمللی است. به خصوص آنکه مجلس شورای اسلامی لوایح چهارگانه دولت را جهت انجام تعهدات کارگروه ویژه اقدام مالی یا FATF به تصویب رسانده و این اقدام نشان از عزم جدی دولت و مجلس برای تحقق شرایط اروپایی‌ها جهت انجام تعهدات‌شان است.
به هر حال باید منتظر ماند و دید تحریم‌های آمریکا تا چه میزان بر کشور اثر می‌گذارد و آیا اروپایی‌ها با وجود ماندن ایران در برجام و برداشتن گام‌های متعدد دیگر در راستای برآورده کردن نیات و خواسته‌های آنها در عمل قرار است چگونه به ایران در مقابله با تحریم‌های آمریکا کمک کنند؟
بهمنی جدید در راه نیست
امیرعلی ابوالفتح*- در مورد اثرگذاری دور دوم تحریم‌ها بر کشور تردیدی وجود ندارد اما در مورد میزان این تاثیر و اینکه منجر به تغییر رفتار به‌گونه‌ای که مورد انتظار آمریکا باشد تردید وجود دارد. همانند اعمال تحریم‌های قبلی این بار نیز در تجارت خارجی ایران، مبادلات پولی و تامین نیازهای مردم خلل ایجاد میشود اما جمهوری اسلامی هم راه‌های مقابله با این تحریم‌ها را در این 40سال فراگرفته و مسیرهایی را طی میکند که این فشارها به حداقل برسد. تا به حال با وجود فشارهایی که آمریکا اعمال کرده، موج اول تحریم‌ها موثر نبوده و به نظر نمی‌رسد موج دومش هم تاثیری بگذارد از این جهت باید گفت که آمریکایی‌ها اقداماتی در این خصوص انجام می‌دهند و تلاش می‌کنند که این فشارها به گفته خودشان موجب تغییر رفتار ایران شود ولی آنچه انتظار داشتند حاصل نشده و در افزودن تعدادی از شرکت‌ها و موسسات اقتصادی ایران به لیست بلندبالا و وسیع قبلی چیزی عوض نمی‌شود. به عبارتی تحریم‌های آمریکا شامل بانک مرکزی، ریال و مبادلات دلاری و موسسات خیلی بزرگ‌تر از لیستی است که تازه منتشر شد. اینکه فکر کنید تحریم چند بانک به بانک‌های قبلی یا چند صنعت اضافه شود گرچه مشکلاتی را ایجاد میکند اما برای آمریکا گره‌گشا نیست و به گونه‌ای نیست که ایران را فعلا از مسیری که در پیش گرفته منصرف کند. سخنان مقامات ایران که می‌گویند تحریم‌ها اثری نمی‌گذارد باید به دقت بررسی شود. رییس‌جمهور در سخنرانی اخیر گفتند که من به عنوان رییس‌جمهور اعلام می‌کنم که 13 آبان اتفاقی نمی‌افتد و مردم نگران نباشند. مقصود آقای روحانی این بود که آمریکایی‌ها هر آنچه می‌خواستند انجام دهند قبل از 13 آبان عملیاتی کردند و فشارها را وارد کردند. حداقل در خصوص صادرات نفت ایران قراردادهای نفتی معمولا یک یا دوماه زودتر از روزی که قرار است نفت تحویل خریدار خارجی شود امضا میشود. به عبارتی نفتی که در ماه نوامبر تحویل داده میشود قراردادش در ماه اکتبر یا سپتامبر امضا میشود و اگر این قراردادها باشد معنی‌اش این است که در ماه نوامبر صادرات نفت ایران ادامه دارد گرچه به رقم قبل از خروج آمریکا از برجام نمی‌رسد اما به‌گونه‌ای هم نیست که آمریکایی‌ها ادعا می‌کنند از فردای چهارم نوامبر فروش نفت ایران صفر خواهد شد. حتی در مورد نقل و انتقال بانک‌ها همین‌گونه است. به عبارتی میشود گفت که فعالان اقتصادی که با ایران در تعامل بودند پیش از رسیدن این تاریخ تکلیف‌شان را روشن کردند مثلا توتال اعلام کرده با ایران همکاری نمی‌کند یا ایرباس گفت ما هواپیماها را تحویل نمی‌دهیم و کره‌جنوبی هم اظهار داشت که ما نفت نمی‌خریم به هر حال یکسری شرکت‌ها هم هستند که کار می‌کنند، خریداران نفت هم وجود دارند و برایشان هم مهم نیست که تاریخ 4 نوامبر برسد یا نه. کسانی که می‌خواستند از بازار ایران خارج شوند تا به حال خارج شدند. این‌گونه نیست که فردای این تاریخ بهمنی برسر اقتصاد ایران آوار شود. هر آنچه قرار بود بشود، شده و بعد از این بیشتر شاهد تاثیر روانی بازگشت تحریم‌ها خواهیم بود.
*کارشناس مسائل آمریکا
خطر انزوای ایران با اثر روانی تحریم‌ها
علی خرم*- به تاثیر تحریم‌های آمریکا بر کشور جمهوری اسلامی ایران می‌توان از دو زاویه نگاه کرد؛ نگاه اول مربوط به گفته رییس‌جمهور کشورمان و دیگر مقامات نزدیک به ایشان است که می‌گویند آمریکا تحریم جدیدی علیه ایران نمی‌تواند تصویب کند، مقصود این مقامات در این سطح این است که آمریکا بیش از این نمی‌تواند جلوی درآمد کشور، نفت و تجارت و صادرات را بگیرد. اما زاویه دیگر تاثیر تحریم‌های آمریکا، نگاه ترامپ است. رییس‌جمهور آمریکا می‌گوید که تحریم‌های بیشتری را اعمال و شرکت‌ها،کارخانجات و وزارتخانه‌ها و هر تاسیساتی را به تدریج تحریم می‌کنیم شاید اثر عملی اینها در کوتاه‌مدت نباشد مثلا آمریکا بسیج را قبلا هم تحریم کرده در حالی که بسیج خارج از کشور ملک و اموال و دادوستدی ندارد در نتیجه اثر عملی‌اش کم است و بیشتر جنبه سمبلیک و روانی دارد.
اما اگر همه این تحریم‌ها هر چند سمبلیک دست به دست هم بدهد کشور ما در جامعه بینالملل به عنوان کشوری که دیگر با او هیچ کاری نمی‌شود کرد نگاه میشود یعنی چیزی که مدنظر ترامپ و آمریکا در درازمدت است. آمریکا میخواهد همه شرکت‌ها و کارخانجات به تدریج تحریم شود و این شاید در کوتاه‌مدت بی‌اثر باشد اما اثر روانی می‌گذارد. با اعمال این تحریم‌ها سایر کشورها در مورد کشورمان می‌گویند که ایران تا اواسط آبان به طور کل تحریم میشود پس دنبال این نرویم که با این کشور کوچک‌ترین معامله‌ای کنیم.
پس بدون اینکه مورد تحریم باشیم کشورهای جهان ترجیح می‌دهند که دنبال شر نباشند و با کشوری در تعامل نباشند که همه شرکت‌ها و موسسات اقتصادی‌اش مورد تحریم قرار گرفته است.
لذا این دو زاویه دید متفاوت است و هر دو هم درست است؛ هم رییس‌جمهور درست می‌گوید که آمریکا تمام زورش را زده و نهایتا نفت ایران از 5/2 میلیون بشکه به یک میلیون و صد رسیده یا تجارت ما با کسانی که تابع آمریکا بودند متوقف میشود و تنها معاملاتمان با کشورهایی همچون عراق و امثالهم سرجای خود باقی خواهد ماند لذا این انتهای تاثیرگذاری تحریم‌ها برکشور است.
* کارشناس مسائل بینالملل
سایر اخبار این روزنامه
برنامه دشمن، تصویرسازی غلط از ایران است
معاون وزیر راه:
حق‌السکوت 100 میلیون دلاری؟
افزایش قیمت نفت در پی کاهش ذخایر آمریکا
ایرلاین‌های خارجی ارز آزاد را مبنای نرخ بلیت هواپیما قرار دادند
تولید‌کننده بی‌اعتماد به وعده‌ها
ملاقات احمدی‌نژاد با مشایی!
اینترنت کوپنی!
انتقاد بخش خصوصی از بسته 34 هزار میلیاردتومانی بدون ساز و کار اجرایی
خطر انزوای ایران با اثر روانی تحریم‌ها
دولت برنامه‌ای برای کنترل قیمت‌ها تا پایان سال ندارد
تشدید بیماری نظام بانکی
تشدید منازعه
عملیات تروریستی در یک کالج به مرگ 18 نفر انجامید
نیویورک‌تایمز:
استفاده ابزاری ازحضور زنان در ورزشگاه
عراقچی در دیدار یک مقام آلمانی مطرح کرد
