دولت برنامه‌ای برای کنترل قیمت‌ها تا پایان سال ندارد

گروه بازرگانی- در حال حاضر هیچ فروشنده‌ای حاضر به کاهش قیمت محصولات خود نیست‌. به گفته آنها این کالاها در زمان افزایش نرخ ارز خریداری شده است‌. این در حالی است که با وجود به هم ریختگی بازار ارز طی ماه‌های اخیر، همواره به واردات کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم ارز دولتی اختصاص داده شده اما با این حال، شاهد این هستیم که طی هفته‌های اخیر حتی این کالاها نیز با افزایش چندبرابری قیمت مواجه شده‌اند‌. نکته قابل توجه اینکه بسیاری از کالاهای موجود در انبارها پیش از نوسان نرخ ارز خریداری شده اما با این وجود کمتر فروشنده‌ای حاضر است که در ازای فروش کالا به مردم، به دریافت سود منطقی راضی شود‌. از این رو در حال حاضر اگرچه نرخ ارز در حال پایین آمدن است اما نرخ کالاها حتی در حوزه کالاهای مورد نیاز مردم روز‌به‌روز در حال افزایش است چرا که به گفته برخی از فعالان اقتصادی، تبعات نوسان نرخ ارز بر افزایش قیمت کالاها آن‌طور که باید و شاید بروز نکرده و از 13 آبان و با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، اثرات منفی خود را نشان خواهد داد‌. حتی تا یکی دو ماه گذشته برخی از تجار بزرگ از قحطی کالا و کمبود کالاهای اساسی تا ماه آینده خبر می‌دادند‌. این در حالی است که به گفته کارشناسان اقتصادی، اوضاع اقتصادی بدتر از این نخواهد شد و از بابت تامین کالاهای اساسی جای نگرانی نیست‌.
واردات ۹میلیون تن کالای اساسی
بر این اساس با وجود پیش‌بینی‌های نگران‌کننده که منجر به تشویش و نگرانی مردم شد، ۹میلیون تن کالای اساسی وارد کشور شده است‌. براساس تازه‌ترین آمار گمرک ایران از تجارت خارجی طی شش‌ماهه اول سال‌جاری بیش از ۹میلیون و ۱۳۰هزار تن کالای اساسی وارد کشور شده است که از نظر وزنی ۵۶ درصد از کل واردات را به خود اختصاص داده است‌. این در حالی است که سهم کالاهای اساسی وارداتی در شش‌ماهه سال گذشته 20 درصد بوده است‌. بر این اساس کل واردات کشور در 6ماهه اول سال 97، 22 میلیارد و 182 میلیون دلار با وزن 16 میلیون و 220 هزار تن بوده که سهم کالاهای اساسی 9 میلیون و 130 هزار تن با ارزش چهار میلیارد و 676 میلیون دلار بوده است‌. ذرت، برنج، دانه‌های روغنی، دارو، روغن‌های خوراکی، گوشت قرمز، کنجاله سویا، جو، کود، قند و شکر و گندم از جمله کالاهای اساسی هستند که طی شش ماه وارد شده‌اند‌. همچنین در شش ماه سال 97، واردات ذرت، دانه‌های روغنی، گوشت قرمز و جو افزایش داشته است‌. بر این اساس گمرکات مهم کشور برای ترخیص کالاهای اساسی به‌طور شبانه‌روزی فعالیت می‌کنند تا وقفه‌ای در واردات این کالاها ایجاد نشود، به همین ترتیب در شش ماه نخست امسال روند واردات به کشور تغییری نکرده است‌.
بازار بدون متولی


بنابراین اگرچه ذخایر کالاهای اساسی کافی به نظر می‌رسد اما مشکل اینجاست که در حال حاضر بازار کالاهای اساسی بدون متولی به سر می‌برد و پیگیری دستگاه‌های نظارتی برای مقابله با سودجویان، تاثیری بر کاهش قیمت کالاها نداشته است‌. نکته قابل تامل اینکه گشت‌و‌گذاری در بازار نشان می‌دهد که کالاهایی همچون لبنیات، نوشیدنی‌ها و کالاهای خوراکی هر روز به طور خودسرانه گران می‌شوند و شکایت مردم از گرانفروشی، کم‌فروشی و سودجویی‌ها در بازار به جایی نمی‌رسد‌. بر همین اساس چندی پیش نمایندگان مجلس نسبت به اوضاع آشفته قیمت‌ها در بازار واکنش نشان دادند و خواستار پیگیری وزارت صنعت و دستگاه‌های نظارتی در رابطه با این موضوع شدند‌. از این‌رو به نظر می‌رسد که دست‌کم تا پایان سال‌جاری، بازار به مسیر اشتباه خود ادامه دهد‌.
دلیل کاهش نیافتن قیمت‌ها
بر همین اساس عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس به افزایش قیمت‌ها و در نتیجه گرانی محصولات کشاورزی در بازار اشاره کرد و گفت: دولت در زمینه مهار نرخ ارز موفق عمل نکرد و در واقع بین افزایش نرخ ارز و افزایش قیمت اقلام، تعادلی وجود نداشت‌. ضمن اینکه بسیاری از این افزایش قیمت‌ها هم ربطی به بالا رفتن دلار نداشت‌.
محمدصادق حسنی‌جوریابی، اقتصاد کشور را بیمار دانست و افزود: نمونه بیمار بودن اقتصاد این است که وقتی می‌خواهید کالایی را خریداری کنید، فروشنده به بهانه گران خریدن آن محصول، جنس را با قیمت بالا به فروش می‌رساند؛ در عین حال وقتی که قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند هم به بهانه اینکه جنس مورد نظر را در زمان گرانی خریداری کرده، باز هم گرانفروشی می‌کند‌. به همین دلیل است که قیمت‌ها در بازار کاهش پیدا نمی‌کند‌. وی با تاکید بر نقش تعزیرات حکومتی در جلوگیری از این افزایش قیمت، تصریح کرد: وظیفه تعزیرات این است که جلوی افزایش بی حساب و کتاب قیمت‌ها را بگیرد؛ اما عملا دیدیم که تعزیرات کار خاصی انجام نداد و من معتقدم در کل دولت در زمینه نرخ ارز ضعیف عمل کرده است‌.
نماینده مردم رشت در مجلس، با بیان اینکه معتقدم قیمت واقعی دلار بالای 6000 تومان نیست، خاطرنشان کرد: اگر دولت بازار ارز را رها می‌کرد، قطعا قیمت ارز پایین‌تر می‌آمد‌. ضمن اینکه به نظرم بحث افزایش نرخ ارز، اقتصادی نیست؛ بلکه سیاسی و اجتماعی است و چون بیشتر ناشی از یک حباب روانی است نمی‌توان بیش از این نظر خاصی روی آن داد‌.
بهره‌گیری از رانت
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس همچنین با بیان اینکه در همه دولت‌ها به کشاورز ظلم شده، به خانه ملت گفت: بخشی از این اتفاق مربوط به کسانی است که با بهره‌گیری از رانت و استفاده از منابع، سودهای کلان و میلیاردی کسب کردند و به اقتصاد و تولید در کشور ضربه زدند‌. وی نسبت به واردات برنج توسط عده‌ای خاص واکنش نشان داد و گفت: سال گذشته برنج را به قیمت سه هزار تومان وارد کردند و آن را با قیمت 9 هزار تومان در بازار به فروش رساندند به طوری که از این طریق شش هزار میلیارد تومان سود کردند‌.
نماینده مردم رشت در مجلس اظهار کرد: این در حالی است که حداقل هزینه تولید برنج برای کشاورز کیلویی 15 هزار تومان است؛ اما دولت این قیمت را به کشاورز پرداخت نمی‌کند و حداکثر 12 هزار تومان بابت این برنج به کشاورز پرداخت می‌کند که همین امر باعث می‌شود کشاورز همواره متضرر شود‌.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس، در ادامه واردات چای به کشور را هم کاری نادرست خواند و گفت: در شرایطی که در لاهیجان بهترین چای تولید می‌شود، چه نیازی هست که دولت با صرف ارز 4200 تومانی اقدام به وارد کردن چای خارجی کند؟ این کار دولت هم توجیهی ندارد و تنها دلیلش را می‌توان در منفعت‌طلبی عده‌ای خاص جست‌وجو کرد‌.