روزنامه جهان صنعت
1397/07/26
انتقاد بخش خصوصی از بسته 34 هزار میلیاردتومانی بدون ساز و کار اجرایی
گروه صنعت- چالش‌ها در مسیر حمایت از تولید ملی به موانعی تبدیل شده که به دلیل عدم وجود سیاست‌های کلی و واحد، فعالیت تولیدی در کشور را به یک معمای پیچیده و غیرقابل حل تبدیل کرده است. هر گاه دولت از برنامه‌ریزی برای این بخش سخن به میان می‌آورد تمام آرزوهای صنعتگران به یکباره ویران و واهی میشود چراکه با توجه به مشکلات کهنه و ریشه‌ای در این بخش نمی‌توان تنها با یکسری اعداد و ارقام آن هم در قالب بسته‌های حمایتی به بهبود این بخش امید‌وار بود.فقدان سیاست کلی و واحد برای بهبود فضای کسب‌وکار در ایران، عدم هماهنگی‌های لازم میان سازمان‌ها و نهادهای درگیر، فقدان اطلاعات متقارن و پایین بودن سطح آگاهی عمومی از قوانین و مقررات، عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌ها، زمانبر بودن مراحل ایجاد یک کسب‌وکار، تحمیل هزینه‌های بالا به سرمایه‌گذاران، بوروکراسی اداری پیچیده و دست و پاگیر برای شروع و ادامه یک فعالیت تولیدی و همچنین وجود تحریم‌های روزافزون بین‌المللی بر ضد ایران، میزان موفقیت در کسب‌وکارها در ایران در سطح مناسبی قرار ندارد.بدون شک در برهه حساس کنونی که اقتصاد ایران با مسائل مختلفی همراه شده است و فشارهای بیرونی بر آن تحمیل میشود، حمایت از تولید داخلی صرفا با شعار محقق نخواهد شد و نیازمند آرایش درست تکه‌های پازلی است که تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و مسوولان را در‌بر می‌گیرد. با توجه به تجارب دیگر کشورها و سوابق ایران در زمینه حمایت از کالای داخلی موارد پیش‌رو در جهت کمک به برنامه‌ریزی پیشنهاد شده و برای تدوین برنامه لازم است تا برخی سوالات به صورت شفاف پاسخ داده شود. منظور از کالای ایرانی چیست؟ کالاهای هدف کدام هستند؟ برای شناسایی کالاهای مورد حمایت در وهله اول باید مشخص شود که منظور از کالای ایرانی چیست؟ آیا کالاهایی که در کشور مونتاژ میشود به عنوان کالای ایرانی تلقی می‌شوند؟ آیا کالاهای تولید شده در مناطق ویژه و مناطق آزاد تجاری به عنوان کالای داخلی محسوب می‌شوند؟ منظور از حمایت چیست؟ آیا حمایت‌ها صرفا برای بازارهای داخل کشور است یا حمایت برای حضور موفق در بازارهای بین‌المللی را نیز در‌بر می‌گیرد؟ مخاطبان اصلی برنامه‌ها چه کسانی هستند؟ نهادهای درگیر در اجرای برنامه‌ها چه ارگان‌هایی هستند؟ پاسخ به این سوالات می‌تواند جامعه تولیدکنندگان و نیز سبد کالاهای تحت حمایت را مشخص کند چراکه این امر به اجرای موفق برنامه و جلوگیری از هدررفتن زمان، هزینه و امکانات کمک می‌کند.
تهدیدها و نقاط ضعف
عدم استفاده درست از نقدینگی جامعه در فعالیت‌های تولیدی، رقابت‌پذیر نبودن تولیدات داخلی با کالای خارجی از نظر قیمت، کیفیت، سلیقه مشتری، تبلیغات و...، وجود معضل قاچاق در کشور و ضعف سیستم‌های نظارتی برای کنترل آن، سیر صعودی هزینه تولید کالا به دلایل مختلف از جمله نرخ سود بالای تسهیلات بانکی، مالیات، بیمه، تامین اجتماعی، قاچاق، واردات بی‌رویه و موارد مشابه، ضعف قوانین و آیین‌نامه‌های مربوط به حمایت از تولید، ضعف همکاری میان بخش‌ها و نهادها، عدم مساوات سرمایه‌گذاران در برخورداری از امکانات کشور، آگاهی پایین تولیدکنندگان از نیاز و سلیقه مصرف‌کنندگان، ضعف مراجع نظارتی در حفظ کیفیت و استانداردهای تولید و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان از جمله نقاط ضعف و تهدیدهایی هستند که رسالت حمایت از کالای ایرانی را به خطر می‌اندازند.
بسته حمایتی ۳۴ هزار میلیارد تومانی دولت از صنایع در راه است
در همین رابطه جمشید عدالتیان عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران از در راه بودن بسته حمایتی ۳۴ هزار میلیارد تومانی دولت از صنایع خبر داد. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: دولت تصمیم دارد مبلغی در حدود ۳۴ هزار میلیارد تومان به صورت وام با بهره ۱۰ درصدی در اختیار صنایع قرار دهد.
وی به آنچه خواسته صنایع است اشاره کرد و به ایسنا گفت: اغلب صنایع بدهی معوقه به بانک‌ها داشته و خواستار تنفس یک ساله هستند که فعلا بتوانند بدون بهره، بدهی خود را بپردازند چراکه در حال حاضر سرمایه در گردش مورد نیازشان سه چهار برابر شده است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران افزود: علاوه بر این درخواست دیگر آنها، تعلیق مالیات بر ارزش افزوده حداقل به مدت یک سال است و اینکه تسهیلات را با شرایط ساده در اختیارشان بگذارند تا این صنایع قدرت رشد پیدا کنند.عدالتیان با اشاره به اینکه هنوز جزئیات بسته حمایتی که دولت می‌خواهد ارائه دهد به طور رسمی ابلاغ نشده است، اظهار کرد: آنچه تصویب شده ۳۴ هزار میلیارد تومان است که قرار است به صورت وام با بهره ۱۰ درصدی پرداخت شود. اما باید منتظر باشیم تا ببینیم جزئیات چه هستند چراکه طرح‌ها زمانی که عملی شده و به بازار می‌رسند، ممکن است شرایط‌شان به کلی عوض شود.این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: فشار یکضرب بر تولیدکنندگان وارد میشود و اصناف هم آنچه تعهد کرده بودند را نمی‌پردازند لذا تعلیق مالیات بر ارزش افزوده حداقل به صورت یک‌سال می‌تواند کمک‌کننده باشد. اینها می‌تواند کمک به ارز نیمایی که صادراتی است نیز باشد تا سریع‌تر ارز برای تهیه مواد اولیه در اختیار صنایع کوچک و متوسط قرار گیرد.وی اعلام کرد که به عنوان نمونه، خود ما شش ماه است که منتظر دریافت مقدار کمی ارز هستیم تا بتوانیم مواد اولیه وارد کنیم و خود را سرپا نگه داریم.
عدالتیان خاطرنشان کرد: آنچه در حال حاضر برخی بانک‌ها می‌گویند این است که باید غیر از برگرداندن ۱۰۰ درصد پول، ۳۵ درصد هم سپرده‌گذاری کنید که این موضوع در شرایط عادی ممکن است اما با توجه به بحران اقتصادی حال حاضر و مشکلات فعالان اقتصادی، امکان‌پذیر نیست. لذا همکاری سیستم بانکی و مالیاتی با صنایع کوچک و متوسط ضروری است.
ارکان موثر در پیشبرد هدف «حمایت از تولید داخل»
در موضوع حمایت از کالای ایرانی پنج مخاطب اصلی وجود دارد؛ مسوولان، تشکل‌های کارفرمایی و اصناف، بخش‌های عمومی، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان که هر یک وظیفه خطیری بر عهده دارند. یکی از آسیب‌های اصلی در این زمینه، عدم توجه به نقش تمامی عناصر و تمرکز صرف بر نقش عموم مردم است. باید توجه داشت که بازیگر اصلی در موضوع حمایت از کالای ایرانی ابتدا مسوولان و سپس تولیدکنندگان و تشکل‌های کارفرمایی و اصناف هستند.به گزارش مهر، بخش عمومی نیز از طریق فرهنگ‌سازی در دستیابی به این هدف نقش موثری دارد. در خصوص مصرف‌کنندگان لازم است برنامه‌ها با رویکرد متفاوتی نسبت به مسوولان و تولیدکنندگان تدوین شود زیرا نمی‌توان آنها را موظف به مصرف کالای ایرانی کرد اما می‌توان با شناخت نسبت به سلایق و نیازهای آنان و جلب اطمینان در زمینه کیفیت قابل قبول، قیمت مناسب و رعایت مسائل حقوقی مصرف‌کنندگان، آنان را به خرید کالای ایرانی ترغیب کرد.باید خاطرنشان کرد که منظور از مسوولان، تمام نهادهایی هستند که در نقش‌های مدیریتی، قانونگذاری و نظارتی فعال هستند. مهم‌ترین نهاد در این زمینه دولت است که هدایت تولید و مصرف کشور را بر عهده دارد و در این بین نقش وزارت صنعت، معدن و تجارت از بقیه دستگاه‌ها پررنگ‌تر است و از دولت انتظار می‌رود در حوزه پژوهش و برنامه‌ریزی، تدوین برنامه‌های تشویقی برای تولیدکنندگان موفق و موثر در بازار، بازاریابی، توزیع و فروش، فرهنگ‌سازی، حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان فعالیت کند.
تدوین برنامه‌های تشویقی برای تولیدکنندگان موفق و موثر در بازار
برای رسیدن به تولید ایده‌آل نیاز است که سیاست‌های جدید و تشویقی برای دریافت نتیجه از این نوع بسته‌ها ارائه شود که آن هم مستلزم اجرای یکسری برنامه‌های حمایتی است. این مشوق‌ها می‌توانند به صورت ارائه خدمات آموزشی، مشاوره‌ای یا تامین برخی از هزینه‌ها مثلا هزینه اجاره مراکز عرضه محصولات یا ارائه خدمات بازاریابی مشروط به کسب امتیازات لازم باشد. در عین حال تدوین برنامه‌های نظارتی و تنبیهی برای عرضه‌کنندگان کالاهای بی‌کیفیت، حمایت از مطالعات کاربردی به منظور شناسایی رفتار مصرف‌کنندگان و حمایت از انجام مطالعات بازاریابی و قوم‌شناسی در جهت شناخت نیاز و سلیقه مصرف‌کنندگان و نحوه ترغیب آنها به خرید کالاهای ایرانی از دیگر مواردی است که باید به آن اشاره کرد
بازاریابی، توزیع و فروش
نوین‌سازی شبکه‌های توزیع با تمرکز بر تقویت ارتباط تولیدکننده و توزیع‌کننده و کاهش هزینه‌های عرضه محصول، شناسایی کالاهای داخلی که بتوانند با محصولات خارجی رقابت کنند و می‌توانند مشمول حمایت باشند، طراحی نشان کیفیت و صدور مجوز برای الصاق آن روی کالاهای کیفی، نظارت بر توزیع الکترونیکی کالاهای داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای بی‌هویت به بازار مواردی به شمار می‌روند که در حوزه بازاریابی، توزیع و فروش جهت حمایت از کالا مطرح هستند.
حمایت از تولیدکنندگان
تولیدکنندگان در کنار مصرف‌کنندگان، مهم‌ترین بخش‌های این پازل اقتصادی را تشکیل می‌دهند. حمایت‌های مالی از تولیدکنندگان در زمینه‌های تامین منابع مالی، معافیت‌های مالیاتی تولید کالاهای مناسب و با‌کیفیت، حمایت‌های بیمه‌ای از کسب‌وکارهای نوظهور و همسو کردن تمامی سیاست‌های پولی، بانکی و ارزی در جهت تولید ملی، حمایت‌های تجاری از تولیدکنندگان از طریق مدیریت صحیح واردات، افزایش تعرفه‌های وارداتی با هدف مدیریت واردات، مبارزه جدی با قاچاق کالاهای ورودی و خروجی و مبارزه جدی و شفاف با فساد اقتصادی، کاهش تعداد و زمان انجام فرآیندهای اداری جهت تسهیل در راه‌اندازی و فعالیت بنگاه‌های اقتصادی، حمایت از کارآفرینان و سرمایه‌گذاران، حمایت از تولیدکنندگان در جهت بهبود کیفیت تولیدات از طریق ارتقای سطح فناوری و کیفیت، تامین مواد اولیه مرغوب و تجهیزات مورد نیاز و جهت‌دهی به خریدهای دولتی و منع خرید کالای خارجی از محل بودجه‌های دولتی، از الزامات حمایت از تولیدکنندگان هستند.
تولیدکنندگان چه باید کنند
در این بین اما ارتقای کیفیت، به حداقل رساندن هزینه تمام‌شده تولید، گسترش خدمات پس از فروش و الزام به فرآیند تولید تا پس از مصرف، ذائقه‌شناسی مصرف‌کنندگان، نیازسنجی بازار و نگاه به مزیت‌های داخلی، توجه تولیدکنندگان به بحث نوآوری، خلاقیت، بسته‌بندی مناسب، بازاریابی کارآمد، تبلیغات موثر، برندسازی و ارتقای بهره‌وری، ارتقای سطح تکنولوژی و مهارت نیروی کار و توسعه تولیدات دانش‌بنیان در جهت بهبود کیفیت تولیدات و افزایش بهره‌وری، توسعه فروشگاه‌های عرضه مستقیم کالا یا ساماندهی عرضه محصولات به منظور کمک به مصرف‌کنندگان برای شناسایی محصولات داخلی با کیفیت، تقویت بخش طراحی در تولید محصولات، استفاده از روش‌های نوین تبلیغات، ارائه آموزش‌های لازم به نمایندگان و کارکنان بخش فروش که مستقیم با مصرف‌کنندگان در ارتباط هستند، برندسازی و ایجاد هویت برای کالاهای تولیدی، کاهش هزینه قیمت تمام شده و گسترش خدمات پس از فروش و الزام به فرآیند تولید تا پس از مصرف همگی مواردی هستند که در صورت توجه و رعایت آنها از سوی تولیدکنندگان امکان تولید محصول با کیفیت و قابل رقابت در بازار را فراهم می‌کند.
حمایت از مصرف‌کنندگان
در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان نیز کنترل قیمت کالاها و خدمات و نظارت بر حقوق مصرف‌کنندگان و پرداخت یارانه به مصرف‌کنندگان کالاهای رقابتی ایران مهم‌ترین مسائلی هستند که باید به آن توجه داشت.
تشکل‌های کارفرمایی و اصناف
تشکل‌های کارفرمایی و اصناف که شامل اتاق‌های بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی، اتحادیه‌ها و انجمن‌ها میشود، می‌توانند در نقش واسطه میان دولت و بنگاه عمل کنند تا ضمن انتقال انتظارات بنگاه‌ها به دستگاه‌های سیاستگذار در اجرای برنامه‌ها در صحنه تولید همکاری کنند، بنابراین در تمام حوزه‌های مسوولان و بخش‌های عمومی، تولیدکنندگان تشکل‌های کارفرمایی مشارکت خواهند داشت.
پژوهش و برنامه‌ریزی
تدوین برنامه جامع برای تمامی ذی‌نفعان با تمرکز بر تولیدکنندگان، تدوین شاخص‌های ارزیابی تولیدکنندگان توانمند و تولیدکنندگانی که ظرفیت توانمند شدن در کوتاه‌مدت یا میان‌‌مدت را دارند، شناسایی بنگاه‌هایی با عملکرد تولیدی و صادراتی برجسته و بهره‌ور در رشته فعالیت‌های مزیت‌دار یا راهبردی و شناسایی تولیدکنندگانی که ظرفیت توانمند شدن را دارا هستند به منظور رفع مشکلات آنها برای حضور موثر و پایدار در بازار از جمله مسائلی است که دولت باید در حوزه پژوهش و برنامه‌ریزی به آن توجه کند.
بخش‌های عمومی
فرهنگ‌سازی در جهت ترغیب مردم به مصرف اجناس داخلی، تبلیغات رسانه‌ای در حمایت از کالای ایرانی، انجام پژوهش‌های کاربردی از سوی دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی در زمینه بازاریابی و قوم‌شناسی در جهت شناخت نیاز و سلیقه مصرف‌کنندگان و نحوه ترغیب آنها به خرید کالاهای ایرانی، تهیه برنامه‌های جذاب و غیرشعاری از سوی صداوسیما برای ترغیب مردم به خرید کالاهای داخلی به منظور کمک به اشتغالزایی و توسعه کشور، حضور تولیدکنندگان در برنامه‌های صداوسیما در جهت ارتقای آگاهی مصرف‌کنندگان از فرآیند تولید اطمینان‌بخش، ایجاد غرفه‌های دائمی و موقت از تولیدات برتر با نشان کیفیت کالا توسط شهرداری‌ها در مکان‌های عمومی مانند پارک‌ها، ایستگاه‌های مترو و...، مشارکت وزارت آموزش‌و‌پرورش در تهیه محتوای درسی و برنامه‌های گروهی در جهت ترغیب دانش‌آموزان به استفاده از کالاهای ساخت داخل و برگزاری جشنواره‌های ملی برای ترویج فرهنگ خرید کالاهای ایرانی در زمره پارامترهایی قرار می‌گیرند که باید در بخش‌های عمومی به آنها توجه کرد.
فرهنگ‌سازی
اما یکی از مهم‌ترین مسائل که همواره مغفول مانده، «فرهنگ‌سازی» است که به نوبه خود می‌تواند نگاه به حمایت از تولید داخل را تغییر دهد. حمایت از فعالیت‌ها و برنامه‌های فرهنگی، ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی و ایجاد یک شعار ملی همراه با لوگوی متحد و انتشار همه‌جانبه آن در رسانه‌ها، مدارس، سطح شهر و... ، ارائه خدمات آموزشی و مشاوره‌ای به تولیدکنندگان و توسعه تفکر از تولید تا پس از مصرف در تولیدکنندگان، از مواردی است که دستیابی به آنها در بخش فرهنگ‌سازی می‌تواند توجه عامه مردم را به حمایت از تولید داخل جلب کند.
سایر اخبار این روزنامه
برنامه دشمن، تصویرسازی غلط از ایران است
معاون وزیر راه:
حق‌السکوت 100 میلیون دلاری؟
افزایش قیمت نفت در پی کاهش ذخایر آمریکا
ایرلاین‌های خارجی ارز آزاد را مبنای نرخ بلیت هواپیما قرار دادند
تولیدکننده بی‌اعتماد به وعده‌ها
ملاقات احمدی‌نژاد با مشایی!
اینترنت کوپنی!
انتقاد بخش خصوصی از بسته 34 هزار میلیاردتومانی بدون ساز و کار اجرایی
خطر انزوای ایران با اثر روانی تحریم‌ها
دولت برنامه‌ای برای کنترل قیمت‌ها تا پایان سال ندارد
تشدید بیماری نظام بانکی
تشدید منازعه
عملیات تروریستی در یک کالج به مرگ 18 نفر انجامید
نیویورک‌تایمز:
استفاده ابزاری ازحضور زنان در ورزشگاه
عراقچی در دیدار یک مقام آلمانی مطرح کرد
