روزنامه خراسان

کمیت گرایی، کیفیت علمی را فدا کرده است

رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته در دیدار نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی،به مطالب عمیق و نکات بسیار مهمی  اشاره فرمودند که بدون شک، توجه  همه آحاد جامعه به خصوص نخبگان ومسئولان به این مباحث وتحقق آن ها  در شرایط کنونی جامعه می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد.یکی از موارد مورد اشاره ایشان، موضوع «شکستن مرزهای جهانیِ دانش» به عنوان یکی از عرصه‌های  مهم تأثیرگذاری نخبگان کشور  بود. ایشان همچنین فرمودند که در قرون اخیر، سهم ما در جلو بردن مرزهای دانش بسیار کم بوده است و باید با استفاده از ظرفیت بالای نخبگان جوان کشور، مرزهای اکتشاف و دانش جهانی را توسعه دهیم.
به طور قطع، این مسئله  که سهم ما  در جلو بردن مرزهای دانش، طی قرون اخیر بسیار کم بوده است،  واقعیتی تلخ و معلول چند عامل اساسی است.  از جمله آن که متاسفانه  در بحث های توسعه علمی، آن چه بیش از دیگر موارد مورد توجه نهاد های علمی، دانشگاه ها  و برخی مراکز پژوهشی  قرار گرفته،  کمیت  گرایی است. متاسفانه ما امروز عمدتا در حوزه های علمی به سمت کمیت گرایی گرایش پیدا کرده ایم به طوری که  وقتی  خروجی بسیاری از مراکز علمی کشور را اعم از مراکز دولتی وغیر انتفاعی، به خصوص برخی مراکزی که به اسم انجام تحقیقات علمی،  چندین سال بودجه کشور را بلعیده اند، بررسی می کنیم، شاهد خروجی مناسبی از این مراکز نیستیم.برخی از این مراکز به محلی برای صدور مدرک تبدیل شده اند و در بسیاری از مراکز نیزشاهد افت علمی هستیم. البته در این بین مراکز پژوهشی قوی وتاثیر گذاری وجود دارند که در چنین شرایطی با برنامه ریزی درست ونگاه دقیق علمی به مسائل، مسیر درستی را در پیش گرفته اند وجبران مافات می کنند. اما این کافی نیست و باید همه ظرفیت پژوهشی وعلمی کشور را  برای افزایش سهم  کشور در جلو بردن مرزهای دانش به میدان آورد.نکته دیگری که در  تحقق  این مطالبه مقام معظم رهبری، بسیار حائز اهمیت است و بدون آن حرکت در مرزهای دانش عملا دستخوش چالش های جدی خواهد بود،  توجه به بودجه های پژوهشی است که متاسفانه  در سال های اخیر و طی چندین برنامه توسعه ای و به رغم هدف گذاری های انجام شده مبنی بر لزوم رسیدن  سهم پژوهش به حدود 4 درصد تولید ناخالص داخلی، شاهد آن هستیم که این مسئله هنوز محقق نشده است و سهم ما از این حیث کمتر از نیم درصد است و این وضعیت به هیچ وجه راضی کننده نیست و باید برای آن چاره اندیشی کرد.البته نباید از نظر دور داشت که متاسفانه در کنار کمبود اعتبارات پژوهشی، از بخش زیادی از این اعتبارات هم به نحو موثری استفاده نمی شود، به طوری که  امروز بودجه پژوهشی، حیات خلوت برخی دانشگاه ها شده است و هرکجا که کم می آورند  از بودجه پژوهشی هزینه می کنند. این رویه باید با نظارت دقیق ودرست  اصلاح شود. علاوه براین  آن چه به عنوان فعالیت های پژوهشی در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی ما انجام می شود، باید براساس نیازهای روز جامعه و مطابق با فناوری های روز باشد. طبیعتا تحقق این موارد نیز نیازمند  برنامه ریزی درست واصولی و نظارت دقیق بر نحوه هزینه کرد بودجه های پژوهشی است.
بخش دیگری از سخنان مقام معظم رهبری، مقایسه ای بود که ایشان از  وضعیت علمی ایران  در دوران قاجار و پهلوی، با دوران کنونی   انجام دادند؛ ایشان فرمودند در آن زمان ایران با دارابودن سهم یک دهم درصدی تولید علم در جهان،  یکی از عقب مانده ترین کشورها از لحاظ دانش روز بود، حال آن که اکنون سهم ایران در تولید علم در دنیا به حدود 2 درصد رسیده است  اما به  این حد نیز نباید قانع بود.»
قانع نبودن به این سهم نیز واقعیتی است که در دنیای امروز  باید مورد توجه جدی قرار گیرد. امروز شاهد هستیم که کشورهای همسایه و بسیاری از کشورهای دنیا در حال سرمایه گذاری در حوزه های مختلف علم وفناوری هستند که غفلت ما از این حوزه ها و راضی شدن به آن چه اکنون در اختیار داریم می تواند ما را در جریان سرعت تحولات روز، دچار کاستی و عقب گرد کند. آن چه در این میان باید بدان توجه داشته باشیم رفع برخی چالش ها در حوزه پایان نامه نویسی است. حرکت دانشگاه ها ودانشجویان به سمت پایان نامه های کاربردی، پرهیز جدی از کپی برداری و حل ریشه ای مسئله تقلب های علمی و اجرای قانون کپی رایت،  از جمله مباحثی است که توجه به آن ها می تواند سرعت و میزان رشد تولید علم کشور را ارتقا بدهد.


موضوع دیگر مورد اشاره ایشان، استفاده از نظرات نخبگان  در امور مختلف کشور بود واین که نخبگان نیز نباید به مسائل کشور بی اعتنا باشند.
دغدغه های ایشان در این خصوص بی دلیل نیست چرا که متاسفانه بررسی ها نشان می دهد، اگر نگوییم همه، اما در بسیاری از امور کشور تصمیم گیری ها  بدون توجه و دخالت دادن قشر نخبه انجام می شود.  البته مسئولان مدعی اند که  اهل مشورت واستفاده از نخبگان هستند و در این زمینه شعار بسیار داده می شود اما وقتی به عمق مسائل و تصمیم گیری ها نگاه می کنیم، می بینیم که مشورت گیری از نخبگان و استفاده از نخبگان خوش فکر نقش بسیار کم رنگی در تصمیم گیری ها دارد.  کافی است نگاهی به انتصابات دولتی و تصمیمات مهم در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... بیندازیم. واقعیت این است که انتصابات اغلب سیاسی است، تصمیمات سیاسی است، حتی تصمیم گیری های حوزه های علمی هم  به ندرت با دخالت  نخبگان  صورت می گیرد. در حالی که تصمیمات کشور باید در فضای کارشناسی انجام شود و این  یکی از مهم ترین  راه های برون رفت ما از بحران هاست.
امید می رود که مسئولان حوزه علم وفناوری ومسئولان تمامی نهادها و دستگاه های اجرایی کشور  با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری و توجه ویژه به ظرفیت نخبگانی کشور  به نقطه ای برسند که هیچ تصمیمی را بدون مشورت با نخبگان و اهل فن  نگیرند. قطعا این مسیر سرانجام روشنی را پیش روی کشور ونظام اسلامی ما قرار خواهد داد.
 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اوضاع این رژیم حسابی بیخ پیدا کرده است (یادداشت روز) (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
برکناری در کمین بن سلمان اسوه های وحدت گشت و گذار در سوئیس، مقصد گردشگری خودکشی در دنیا خاشقچی فقط یک روزنامه نگار نبود! چرا سریال «ساخت ایران 2» موفق نبود؟ بازی انحرافی با آمار بانک مرکزی! خواننده و پژوهشگر آواز ایرانی از حال نا کوک موسیقی اصیل ایرانی می گوید کمیت گرایی، کیفیت علمی را فدا کرده است پیشرفت علمی نکنیم تهدیدات دشمن دایمی خواهد بود محیط بانان آماج گلوله قانون  و شکارچیان! شاهکارهای ناتمام خیابانی جا پای علی آبادی گذاشت و مدرسه ای روی 90 هزار لیتر بنزین! واکنش ها به اظهارات دادستان کل درباره حضور بانوان در ورزشگاه ها قیمت پروازی برنج پاکستانی پالس های پر رنگ حمایت اصلاح طلبان از لاریجانی در ۱۴۰۰ موافقت روحانی با افزایش حقوق کارمندان