وقتی رفتن به رستوران نماد تشخص می‌شود!

با توجه به گرانی‌های اخیر چرا کماکان مردم به صرف غذای بیرون از خانه تمایل بسیاری دارند
وقتی رفتن به رستوران نماد تشخص می‌شود!
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: بر کسی پوشیده نیست که روزها و ماه‌های اخیر، دوران پرفراز
و نشیبی برای مردم و اقتصاد ایران بوده و هست. مدتهاست همه افراد جامعه از همه اقشار با توان مالی متفاوت در امور روزمره خود درگیر این وضعیت شده اند. گرانی در حوزه‌های مختلف به شدت به چشم می‌خورد و موجب ایجاد محدودیت‌ها و تغییراتی در سبک زندگی مردم کشورمان شده است؛ به گونه‌ای که خیلی از افراد توان پرداختن به برخی تفریحات از قبیل سفرهای خارجی یا حتی داخلی را ندارند. همچنین قدرت خرید جامعه به قدری کاهش یافته که خالی بودن مراکز خرید کاملا به چشم می‌خورد و مردم از هزینه کردن بابت تهیه پوشاک، لوازم خانگی و سایر مواردی که در اولویت اول ضروریات معیشتی قرار نمی‌گیرند، ‌خودداری می‌کنند. اما در این میان، نکته جالبی که وجود دارد افزایش گرایش مردم به رستوران‌گردی و کافه‌گردی است. در گیر و دار این همه گرانی و با وجود اینکه قیمت غذاهایی که در فست فودها، رستوران‌ها و سایر مراکز تهیه غذا ارائه می‌شود،‌ همراستا با موج گرانی‌های اخیر افزایش یافته، اما با گذر از خیابان‌های شهرها مشاهده می‌شود که این اماکن تقریبا همه روزهای هفته مملو از جمعیت هستند. آفتاب یزد در این گزارش به بررسی عوامل این موضوع می‌پردازد.


**
>تفریح از نوع خوراکی!
پدیده‌ای که در حال حاضر تحت عنوان افزایش گرایش به مصرف غذای آماده شاهد آن هستیم،‌ در کشور ما تازگی ندارد و چند سالی است که شاهد رواج آن به ویژه در میان جوانان هستیم. کارشناسان دلایل مختلفی را برای هجوم مردم به رستوران‌ها ذکر می‌کنند که از جمله می‌توان به نداشتن برنامه مناسب برای اوقات فراغت، انتخاب غذای مورد علاقه، رهایی از دردسرهای پخت
و پز، تفریح و تنوع اشاره کرد.
این دلایل موجب شده تا بازار رستوران‌ها با افزایش تقاضا و تعدد مشتریان مواجه شود و انواع غذاها با چاشنی‌های متفاوت در همه رستوران‌های شهر عرضه شود. رشد غیرقابل باور رستوران‌های داخلی و خارجی و فست‌فودها در همه خیابان‌‌های شهر و شلوغی درون آنها با وجود قیمت‌های نه چندان مناسب،‌ نشانگر این است که حضور در رستوران‌های کوچک و بزرگ، بخشی از تفریح مردم ایران به‌ویژه مردم شهرهای بزرگ را تشکیل می‌دهد. تفریحی که این روزها با گران شدن قیمت‌ها و همچنین افزایش نرخ غذاها در رستوران‌ها همچنان بین مردم محبوب است. به باور تحلیل گران، این امر به علت نبود تفریح مناسب برای اوقات فراغت اتفاق می‌افتد.
**
>کمبود امکانات
جهت گذراندن اوقات فراغت
هرچند بحث لزوم فراهم کردن تفریحات لازم برای مردم در سال‌های اخیر بارها مطرح شده اما همچنان این مسئله به عنوان یک خلل اساسی به چشم می‌خورد؛ علی الخصوص اینکه تفریحات مذکور به گونه‌ای باشد که همه اقشار جامعه بتوانند از آنها بهره ببرند و صرفا مختص طبقه مرفه نباشد.
در این پیوند، برخی کارشناسان معتقدند که شاید مسئولان نتوانسته‌اند برای گذران این اوقات برای مردم برنامه‌ریزی داشته باشند اما خود مردم مکان‌هایی را برای گذراندن این اوقات انتخاب می‌کنند و از جمله آن ورود به رستوران‌هاست.
افرادی که برای صرف غذا به رستوران‌ها مراجعه می‌کنند، می‌گویند: «رستوران رفتن برای ما نوعی تفریح محسوب می‌شود. متاسفانه مسئولان برای تفریح قشر متوسط هیچ برنامه‌ای ندارند، بنابراین ما مجبوریم خودمان برنامه‌ریزی کنیم و چون نمی‌توانیم سراغ تفریحات گران‌قیمت برویم در نتیجه رستوران را انتخاب می‌کنیم.»
**
>تغییر فرهنگ عمومی مردم
کار به جایی رسیده که گفته می‌شود مراجعه به مراکز ارائه دهنده غذا،‌ اخیرا به یکی از محبوب‌ترین تفریحات مردم ایران تبدیل شده است. این مسئله به هنگام برگزاری نمایشگاه‌های مرتبط با غذا نیز با توجه به حجم استقبال مردم مشهود است.
چندی پیش سهیل‌ پورگلنار، دبیر جشنواره‌های تخصصی فودکورت ایران در این رابطه اظهارداشت: «امروزه با توجه به تغییر فرهنگ عمومی مردم در شهرهای بزرگ و همزمان با ازدیاد تعداد مراکز تجاری در آنها و نیز افزایش میل و رغبت مردم به مراجعه خرید روزمره از این مراکز، شاهد گسترش تعداد مجموعه‌های غذایی و رستورانی و فودکورت‌ها در سطح مراکز تجاری هستیم.»
وی ادامه داد: «به جرات می‌توان گفت که خوردن غذا در رستوران‌ها و وقت گذراندن در کافی شاپ‌ها به یکی از محبوب ترین تفریحات امروزه مردم ایران تبدیل شده است. توسعه استفاده از فضای مجازی و سایر رسانه‌ها در این امر بی تاثیر نیست و باعث آشنایی بیشتر مردم با عادت‌های غذایی رایج در سایر کشورها شده است.»
می توان گفت که امروزه رفتن به یک رستوران یا فست‌فودی و غذاخوردن در آن‌جا به یک فرهنگ همگانی تبدیل شده است، فرهنگی که طبقه بالا و پایین نمی‌شناسد، نگاهی گذرا در ایام تعطیل این واقعیت را برای ما دوچندان می‌کند. این اتفاقات در حالی می‌افتد که تبلیغات بسیاری درباره مضرات و استفاده از فست‌فودها از سوی کارشناسان تغذیه و... به افراد می‌شود اما با وجود این هشدارها همچنان شاهد افزایش استقبال مردم به ویژه جوانان از آن‌ها هستیم.
**
>عدم امکان تخصیص زمان به تهیه غذا
به علاوه عده‌ای از جوانان معتقدند در دنیای امروز که کار و تحصیل مجال آشپزی‌های طولانی سنتی را به آنها نمی‌دهد، فست فودها و غذاهای آماده انتخاب‌هایی آسان و سریع هستند. همچنین ذائقه بسیاری از مردم به این غذاها عادت کرده است و آن را لذیذتر از غذاهای سنتی می‌دانند، محیط گرم بعضی از این رستوران‌ها نیز دلیل دیگری برای جذب بعضی افراد است.
در یک نگاه کلی برخی از علل گرایش به مصرف غذاهای آماده را می‌توان افزایش میزان شهرنشینی، اشتغال زنان، افزایش جمعیت تحصیل کرده، تغییر در کارکرد خانواده و
بالا رفتن میزان تحصیلات زنان، توسعه اقتصادی و کاهش فاصله طبقاتی و.... نام برد.
**
>فقط پولدارها به رستوران می‌روند
آفتاب یزد جهت بررسی بیشتر این مسئله با دو تن از جامعه‌شناسان حوزه شهری گفت‌وگو کرد.
سیف‌الله سیف‌اللهی، محقق اجتماعی و جامعه‌شناس در این راستا به خبرنگار ما گفت: «از نظر تحلیل‌های جامعه شناختی، مردم به همه جامعه اطلاق می‌شود که شامل 80 میلیون نفر جمعیت ایران می‌شود.
اما وقتی به افزایش گرایش مردم به رستوران رفتن اشاره می‌شود، باید گفت که این مسئله در مورد افرادی صادق است که دغدغه اقتصادی ندارند و از وضعیت مالی مناسبی برخوردارند. بنابراین باید بررسی شود که کدام گروه از جامعه درحال حاضر، دغدغه روزمره برای معیشت دارد و کدام گروه این دغدغه را ندارد و می‌تواند به خوشگذرانی بپردازد.»
>میل به نمایش تشخص اجتماعی
دکتر کامل دلپسند، جامعه‌شناس نیز در تحلیل عوامل بروز تغییرات رفتاری در سبک زندگی افراد جامعه و گرایش بیشتر آنها در مراجعه به رستوران و کافه به آفتاب یزد گفت: «دو نکته در این میان وجود دارد. اول اینکه مردم در نظام اجتماعی نیاز به تشخص اجتماعی دارند. یکی از جامعه‌شناسان متاخر می‌گوید، چیزهایی که نشانه تشخص اجتماعی است، در هر دوره اقتصادی متفاوت است.» وی افزود: «طبیعتا وقتی شرایط اقتصادی ناپایدار می‌شود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد و به دست‌آوردن چیزهایی که نشان‌دهنده تشخص اجتماعی است مشکل می‌شود، مردم به سوی گزینه‌هایی مانند رستوران می‌روند که در دسترس‌تر است. در واقع، میل به تشخص اجتماعی افراد در حد خوردن غذای روزمره قرار می‌گیرد.»
**
>میل به نشان دادن طبقه اجتماعی بالاتر
این جامعه شناس تصریح کرد: «نکته دومی که وجود دارد، این است که چون مردم رغبت به نشان دادن طبقه اجتماعی خود بالاتر از حد واقعی آن هستند، سبک زندگی خود را این‌گونه و به سوی سبک مصرف گرایانه نشان می‌دهند. یعنی نوعی واکنش اجتماعی نسبت به چیزی که قبلا نداشته‌اند را از خود بروز می‌دهند. اگر قبلا می‌توانستند با خرید خانه، ماشین، مبلمان و... تشخص اجتماعی یا سبک زندگی خود را نشان‌دهند، اکنون این کار را با مراجعه به رستوران‌ها انجام می‌دهند.»
**
>تاثیر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی
دلپسند در ادامه اظهار داشت: «به ویژه اینکه درحال حاضر، کوچکترین فعالیت روزانه توسط افراد در شبکه‌های اجتماعی نمایش داده می‌شود. علاوه بر تشخص و سبک زندگی، میل به نمایش‌دادن درون انسان‌ها وجود دارد و در شرایط فعلی، کمترین چیزی که آن حس درونی برای نشان‌دادن سبک زندگی علیرغم وجود گرانی را پاسخ می‌دهد، همین مسئله غذا و رستوران است.»