«همدلی» از دلایل نیمه‌کار ماندن 5800 پروژه عمرانی در گفت‌وگو با تحلیل‌گران گزارش می‌دهد

پروژه‌هایی برای ابد
فاطمه آقایی‌فرد: بر اساس آمارهای رسمی، در حال حاضر بیش از 5800 طرح عمرانی نیمه‌تمام در کشور وجود دارد که برای تکمیل این طرح‌ها بیش از 500 هزار میلیارد تومان منابع لازم است. این آمار در حالی روی تارنمای برخی از رسانه‌ها نقش بسته است که به باور بسیاری از کارشناسان اقتصادی، اگر دولت و مجلس از همین امروز برای اتمام این طرح‌های نیمه‌تمام آستین‌ها را بالا بزنند، حدودا 25 سال زمان نیاز دارند تا مهر «تمام شد» را بر پیشانی این طرح‌ها به ثبت برسانند.
هر چند در این زمینه اظهارنظرهای متفاوتی وجود دارد و برخی دیگر از دست‌اندرکاران اقتصادی معتقد هستند که در صورت عدم کاهش بودجه طرح‌های نیمه‌تمام و مدیریت پروژه‌های خاک خورده که سال‌ها از کلنگ‌زنی آن‎‌ها گذشته است، باید حدودا 30 سال زمان صرف کرد.
طرح‌های عمرانی از قبیل ساخت سد، بیمارستان، حمل و نقل و امکانات جاده‌ای و...، اگرچه همیشه و در دولت‌های مختلف وجود داشته‌اند و هر یک به دلیلی از قبیل مسائل مالی یا اتفاقات سیاسی و مشکلات کلی روی دست دولت‌ها مانده‌اند، اما آمارها نشان می‌دهد که این پروژه‌ها با گذشت زمان به جای اینکه وضع بهتری پیدا کنند، همچنان به صورت تصاعدی در حال افزایش هستند.


بر اساس برخی از گزارش‌های رسیده، 2 هزار و 870 طرح عمرانی نیمه‌تمام و نیمه‌تعطیل روی دست دولت دهم  مانده بود که در مقایسه با رقم 5 هزار و 800 طرح عمرانی امروز، این آمار افزایش قابل توجهی را نشان می‌‎دهد. به گواه آمارهای رسمی، دولت یازدهم در حالی کابینه را از دولت دهم تحویل گرفت که کشور گرفتار ٣‌ هزار پروژه عمرانی نیمه‌تمام بود.
بر اساس گزارش بانک مرکزی از ‌سال ١٣٨۴ تا پایان‌ سال ١٣٩٢ حدود ١۶٠‌هزار ‌میلیارد تومان صرف هزینه‌های عمرانی شد. اما بیش از ٩٠‌درصد طرح‌های عمرانی که با صرف این هزینه‌ها باید پایان می‌یافتند، تمام نشده‌اند و تمام بودجه آنها خرج امور نامعلومی شده است. به باور بسیاری از کارشناسان، نبود منابع مالی و عدم بهره‌گیری از نیروی انسانی کافی زمینه را برای نیمه‌تمام ماندن این پروژه‌ها فراهم کرده است که اگر به زودی در این زمینه چاره‎‌اندیشی نشود، قطعا کشور آسیب زیادی از این موضوع خواهد خورد.
اگرچه بسیاری از گزارش‌های منتشر شده در این زمینه نشان می‌دهد که دولت‌های نهم و دهم پروژه‌های زیادی را در کشور کلنگ‌زنی کرد و به صورت نیمه تمام این طرح‌ها را برای دولت بعدی گذاشت اما وقتی آمار پروژه‌های نیمه تمام هر سال بیشتر از سال گذشته به نمایش گذاشته می‌شود، می‌توان به این نتیجه رسید که برخی از پروژه‌ها در سال‌های اخیر به صورت غیرکارشناسی و با هزینه هنگفت از سوی برخی از نمایندگان مجلس تعریف شده‌اند که به باور بسیاری از کارشناسان تنها نتیجه آن‌ها تحمیل هزینه اضافی به دولت است.
به گفته بسیاری از کارشناسان، دولت‌های مختلف بدون توجه به تعداد پیمانکاران خود پروژه‌های زیادی را کلنگ‌زنی کرده‌اند که حالا نیمه‌‎تمام ماندن این‌طرح‌ها باعث مشکلات و هزینه‎‌های زیادی در کشور شده است و زمینه را برای هدررفت منابع و هزینه‌ فراهم کرده است. چرا که اگر این پروژه‌های غیرکارشناسی تعریف نشده‌ بودند، شاید هزینه‌های عمرانی به بخش‌های دیگری اختصاص می‌یافتند.
خلاصه اینکه به گفته کارشناسان، شروع طرح‌ها و طولانی شدن روند تکمیل آن‌ها مطالبات و توقعاتی را برای جامعه ایجاد کرده که به طور حتم اگر با سرعت قابل قبولی پیشرفت فیزیکی نداشته باشد به طور حتم موجب نگرانی و دلسردی مردم خواهد شد. هر چه هست، به نظر می‌رسد که طولانی شدن زمان اجرای پروژه‌های عمرانی به این علت است که طرح‌های عمرانی و پروژه ها بدون توجه به توان مالی دولت به طور کلی تعیین و تعریف شده اند.