با قتل «قاشقچی» در سفارت عربستان در اسلامبول

بعد از ماجرای ربوده شدن سعد حریری در آبان سال گذشته که گوشه‌ای از ماهیت رژیم سعودی را به افکار عمومی جهان نشان داد، حالا خبر کشف جسد روزنامه نگار عربستانی در اسلامبول،دولت عربستان و بویژه شاهزاده بن سلمان را با ژست اصلاح طلبی، وارد مشکل جدیدی در روابط بین‌المللی این کشور کرد.
رسانه‌های ترکیه روز یکشنبه بعد از 5 روز بی‌خبری، از پیدا شدن جسد تکه تکه شده دکتر جمال قاشقچی روزنامه نگار و منتقد عربستانی در اسلامبول خبر دادند؛ خبری که جهان را تکان داد و در صدر اخبار رسانه‌های بین‌المللی نشست. چرا از زمان روی کار آمدن "محمد بن سلمان" به عنوان ولیعهد سعودی، عربستان به زندان بزرگ فعالان سیاسی و مدنی تبدیل شده است، ربوده شدن و قتل یک روزنامه نگار این کشور در اسلامبول، بار دیگر موضوع سرکوب مخالفان در آن سوی مرزهای عربستان را برجسته کرده است.
"جمال قاشقچی" که از وی به عنوان روزنامه نگار ملی گرا و مخالف بن سلمان نام برده می‌شود، سه شنبه گذشته زمانی که قصد داشت، ازدواج خود را در کنسولگری عربستان در اسلامبول ترکیه ثبت کند، ناپدید شد.ناپدید شدن او زمانی پیچیده‌تر شد که رژیم سعودی همان روز اعلام کرد که به کمک پلیس بین‌الملل (اینترپل) یک مجرم که به اتهام صدور چک بلامحل از کشور گریخته بود را به ریاض بازگرداند. اگرچه سعودی‌ها به نام این فرد اشاره نکردند، اما همزمانی این خبر با ناپدید شدن قاشقچی همه گمانه زنی‌ها را به سمت ربوده شدن این فرد و انتقال وی به ریاض برد.
رژیم آل‌سعود همچنین در پاسخ به پیگیری‌های دولت آنکارا، اعلام کرده که قاشقچی بعد از انجام کار اداری، ساختمان کنسولگری را ترک کرده است ولی مسئولان ترکیه تاکید کردند، وی در داخل کنسولگری دستگیر و شکنجه شده است.


"خدیجه چنگیز" نامزد قاشقچی از سه‌شنبه گذشته در برابر کنسولگری عربستان در اسلامبول تحصن کرده و تمامی ادعاهای رژیم عربستان را در رابطه با خروج قاشقچی از کنسولگری رد و تاکید می‌کند که قاشقچی برای تکمیل مراحل اداری ثبت ازدواج شان وارد کنسولگری عربستان شده، اما هرگز از آن خارج نشده است.
این زن ترک ‌تبار افزود: من بیرون کنسولگری منتظر بودم، امکان ندارد، وی از کنسولگری خارج شده باشد، بدون آنکه من یا حداقل ماموران امنیتی ترکیه مسئول حفاظت کنسولگری او را ندیده باشند.
قاشقچی کیست؟
قاشقچی متولد سال 1337 در مدینه منوره که روزنامه نگاری را با کار در روزنامه "سعودی گازت" آغاز کرد، مدتی به عنوان مشاور رسانه‌ای شاهزاده "ترکی الفیصل" (رئیس سابق سازمان امنیت سعودی) هم فعالیت داشته است.او در دانشگاه ایالتی "ایندیانا" در آمریکا تحصیل کرده و از شهریور 1396 همزمان با آغاز سرکوب فعالان مدنی و سیاسی از عربستان خارج و در آمریکا به سر می‌برد. او یک ملی گرا محسوب می‌شود.
قاشقچی تا دهه 1370 در شماری از هفته نامه‌ها و روزنامه‌های عربستان با تمرکز روی پوشش اخبار افغانستان، الجزایر، پاکستان، سودان و دیگر کشورهای خاورمیانه که از قضا با موفقیت‌هایی هم همراه بود، کار کرد.او طی سال‌های 1378 تا 1382 به عنوان نایب رئیس سردبیر روزنامه "عرب نیوز" انتخاب شد و در سال 1383 سردبیر روزنامه "الوطن" شد که البته ریاست او تنها 52 روز به طول انجامید.
نظرات و تحلیل‌های اصلاح طلبانه او با هدف آگاهی رسانی به مردم باعث شده بود، جزو روزنامه نگارهای شاخص عربستان محسوب شود.وی در سال 1389 سردبیر شبکه خبری "العرب" شد که با هزینه "ولید بن طلال" میلیارد معروف سعودی که سال گذشته چند ماهی را در زندان بن سلمان گذراند، ایجاد شده بود. این شبکه در سال 1394 تنها یک روز فعالیت کرد و بسته شد. قاشقچی همزمان در این سالها به عنوان مفسر و تحلیلگر در شبکه‌های " ام.بی.سی"، "بی.بی.سی" و "الجزیره" فعالیت داشت.
قاشقچی یکی از کسانی بود که توانست با "اسامه بن لادن" رهبر شبکه تروریستی "القاعده" دیدار و با وی مصاحبه‌های اختصاصی انجام دهد. او در سال 1386 برای دومین بار سردبیر رونامه الوطن شد، اما در سال 1389 بنا به دلایلی که اعلام نشد، استعفا داد. برخی گفتند که دلیل استعفای او انتشار مطلبی در مخالفت با "سلفیه" بوده است.
قاشقچی، ستون‌نویس ثابت روزنامه سعودی "الحیات" بود که تا چند ماه پیش هم‌زمان در لندن‌، ریاض و بیروت چاپ می‌شد، اما چند ماهی است که انتشار کاغذی آن متوقف شده است. قاشقچی به دلیل انتقاد از سیاست‌های دولت فعلی عربستان از نوشتن در این روزنامه منع شد و مدتی بعد، راهی آمریکا و مقیم این کشور شد.
او در آمریکا مورد توجه رسانه‌های غربی وعربی بود و با توجه به بروز مسائل حاد سیاسی در داخل عربستان، همواره از او خواسته می‌شد تا نظر خود را در این خصوص بیان کند. او هم در سخنان و مواضعش یکی به نعل می‌زد و یکی به تخته. گاهی انتقاد می‌کرد و بعضا هم از سیاست‌های سعودی‌ها ستایش به عمل می‌آورد. وی از جمله کسانی بود که از مبارزه با فساد در دولت حمایت می‌کرد و از قلیل افرادی بود که از "بیداری اسلامی" در کشورهای اسلامی از جمله مصر حمایت و برکناری دولت "محمد مرسی" را به نقد کشید.
قاشقچی یک هفته قبل از ربوده شدن، از سکوت کشورهای عربی در مقابل اهانت‌های مکرر "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا به آنها انتقاد کرد.وی در توئیتی نوشت: ترامپ هر از گاهی توئیت می‌کند که از کشورهای عربی حمایت می‌کند و ما عرب‌ها باید برای ادامه این دفاع، هزینه آن را بپردازیم، اما سوالی که به ذهنم می‌رسد، اینست که رئیس جمهوری آمریکا از ما در برابر چه کسی حمایت می‌کند؟!»
این روزنامه نگار سعودی همچنین هفته قبل از ناپدید شدنش گفته بود‌ «بر این باورم، بزرگ‌ترین خطری که کشورهای عربی و منابع نفتی آنها را تهدید می‌کند، خود ترامپ است، چرا که وی، عرب‌ها را تنها چاه نفت می‌بیند».
او تالیفاتی هم دارد که از جمله مهمترین آنها می‌توان "روابط بحرانی عربستان بعد از 11 سپتامبر"، " بهار عربی و اخوان المسلمین " و " اشغال بازار سعودی" نام برد.
قاشقچی در لیست سیاه بن سلمان
کار برای قاشقچی پس از آنکه "محمد بن سلمان" در جریان تحولاتی پیچیده درون خانوادگی در سال 94 به عنوان ولیعهد معرفی شد و قدرت را در حضور پدر عملا تحویل گرفت، سخت شد؛ بنابراین درحالی که در لیست سیاه بن سلمان قرار گرفته بود به خارج رفت و در یک تبعید خود خواسته ساکن آمریکا شد. او از سه شنبه گذشته زمانی که به کنسولگری عربستان در اسلامبول رفت تا ازدواجش را ثبت کند، دیگر بازنگشت.
پلیس ترکیه درحالی خبر کشته شدن قاشقچی را در ساختمان کنسولگری عربستان در اسلامبول در اختیار رسانه‌ها قرار داده که محمد بن سلمان روز جمعه گذشته گفته بود که حاضر است اجازه بازرسی از ساختمان کنسولگری را بدهد. این درحالی است که گفته شده، یک تیم 15 نفره بعد از دستگیری قاشقچی از ریاض به اسلامبول انتقال یافت و بعد از شکنجه و قتل روزنامه نگار سعودی، او را در خیابان‌های اسلامبول رها کرده و به ریاض بازگشته‌اند.
گفته می‌شود روحیه و رفتار به شدت تهاجمی و خشن بن سلمان علیه مخالفین و منتقدین از سال گذشته که رقبای خانوادگی را کنار زد، شدیدتر شد.برخی‌ها اعتقاد دارند که وعده‌های ترامپ در شکل‌گیری این روحیه تاثیر زیادی داشته است.سال گذشته همزمان با دستگیری تعداد زیادی از اعضای خانواده سلطنتی و شاهزاده‌های سعودی، ماجرای سعد حریری نخست‌وزیر لبنان رقم خورد.
سابقه سرکوب مخالفان در رژیم سعودی
اگر ماجرای ربوده شدن "سعد حریری" نخست‌وزیر لبنان درابان سال گذشته را به حساب نیاوریم، براساس گزارش‌های تایید شده، حداقل سه تن از شاهزادگان سعودی که در اروپا زندگی می‌کردند، طی چند سال گذشته ناپدید شده‌اند.همه این شاهزادگان از منتقدان دولت عربستان بوده‌اند که در اروپا ربوده و به این کشور منتقل شده‌اند. از سرنوشت این افراد تا کنون خبری منتشر نشده است.
گزارش بی‌بی سی در این ارتباط به ماجرای ربوده شدن شاهزاده "سلطان بن ترکی بن عبدالعزیز" اشاره می‌کند که مقامات محلی نیز آن را تایید کرده‌اند. مطابق این گزارش در سال 1382 شاهزاده سلطان براساس دعوت قبلی پسر عموی خود، "عبدالعزیز بن فهد" برای صرف یک صبحانه به کاخ او در یکی از شهرهای سوئیس می‌رود، اما بعد از آن دیگر به هتل محل اقامت خود باز نمی‌گردد.
کارمندان و اعضای دفتر شاهزاده سلطان نیز بعد ازعدم بازگشت وی، این موضوع را از طریق مقامات عربستانی جویا می‌شوند، اما پاسخی دریافت نمی‌کنند، تا آن که بعد از مدتی سفیر عربستان در سوئیس به هتل محل اقامت شاهزاده سلطان مراجعه و مدعی می‌شود شاهزاده سلطان در ریاض به سر می‌برد و نیازی به ارائه خدمات برای وی در هتل نیست!
در مورد مشابه دیگری شاهزاده "ترکی بن بندر" که در اروپا اقامت داشت و زمانی از شاهزدگان بلندپایه خانواده سلطنتی عربستان به شمار می‌رفت، بعد از انتشار یک ویدئو کلیپ در فضای مجازی، ناپدید شد.شاهزاده بن بندر از شاهزادگان پرنفوذ سعودی بود که بعد از یکسری اختلافات داخلی در ارتباط با ارث و میراث خانوادگی به زندان محکوم گردید و پس از آزادی از زندان در سال 1391 به پاریس گریخت. بن بندر در پاریس اقدام به انتشار برخی ویدئو کلیپ‌های انتقادی علیه دولت عربستان در یوتیوب نمود که در آن‌ها از انجام اصلاحات اساسی در کشورش حمایت می‌کرد.
آخرین ویدئوی منتشر شده توسط ترکی بن بندر در یوتیوب، مکالمه او را با قائم مقام وزیر کشور عربستان نشان می‌دهد. در این مکالمه تلفنی که بن بندر آن را ضبط و منتشر نموده است، قائم مقام وزیر کشور از او می‌خواهد که به عربستان بازگردد، چون ممکن است مانند شاهزاده سلطان ناپدید شود. قائم مقام وزیر کشور عربستان در این گفت‌و‌گوی تلفنی با بن بندر، نخست با لحنی آرام مدعی می‌شود که در عربستان همه منتظر بازگشت او می‌باشند و بعد از امتناع بن بندر برای بازگشت، او را فرزند نامشروع خاندان سلطنتی می‌خواند که بزودی دستگیر خواهد شد. کمی بعد از انتشار این مکالمه،ترکی بن بندر در پاریس ناپدید شد.
گفته شده بن بندر پس از یک سفر به مراکش، به درخواست مقامات سعودی دستگیر و به عربستان بازگردانده شده است. با این حال وی، مجموعه نوشته‌ها و کتاب‌هایی را در اختیار یک فعال اجتماعی فرانسوی قرار داده که در آن‌ها گفته شده از آن جا که احتمال ربوده شدن یا قتلش توسط دستگاه‌های امنیتی عربستان بسیار زیاد است، لذا این مطالب و اسناد پس از دزیده شدن یا قتل او منتشر شود.
همزمان با ناپدید شدن بن بندر، یکی دیگر از شاهزادگان سعودی با نام "سعود بن سیف النصر" نیز که در اروپا به سر می‌برد به سرنوشت مشابهی مبتلا گردید.بن سیف النصر که در اروپا به سر می‌برد و با برخی هتل‌ها و مراکز تفریحی در ارتباط بود، از سال 1393 شروع به نوشتن مطالب انتقادی علیه رهبران سعودی نمود و حتی در توئیتر خواستار پیگرد قانونی رهبران این خاندان به دلیل کمک به سرنگونی مرسی رئیس جمهوری اسلام‌‎گرای مصر شد. از شهریور 1394 توئیت‌های انتقادی بن سیف النصر بسیار بیشتر شد. سپس فعالیت‌های مجازی شاهزاده سعودی پس از انتشار نامه‌ای که در آن خواستار کودتا علیه ملک سلمان شده بود، به یکباره متوقف و حساب کاربری او تا کنون غیرفعال باقی مانده است.
بن سیف، قرار بود برای انجام ملاقاتی با یک شرکت روسی - ایتالیایی از میلان به رم پرواز کند که در این قرار ملاقات هواپیمای شرکت مذکور وی را از رم به ریاض منتقل کرده و بعدها معلوم شد که کل موضوع شرکت روسی- ایتالیایی ساخته پرداخته دستگاه جاسوسی عربستان برای دستگیری شاهزاده سعودی بوده است.
این گزارش که همراه با استناد به سخنان شاهدان عینی از جمله شاهزاده خالد و همچنین وکیل آمریکایی شاهزاده سلطان است، نشان می‌دهد که مقامات سعودی تا چه میزان نسبت به منتقدان خود حساس هستند؛حساسیتی که حتی تحمل منتقدان داخلی و حتی نوکران خارجی خود را ندارد و سرنوشت تلخ سعد حریری نخست‌وزیر لبنان، خود تایید‌کننده موضوع است.
بن سلمان چگونه سعد حریری را تهدید کرد؟
سعدحریری 13 آبان گذشته و پس از دیدار با دکتر ولایتی که از لحاظ سعودیها نباید این دیدار صورت می‌گرفت، به ریاض احضار شد و در یک بیانیه تلویزیونی در پایتخت عربستان، ایران را به دخالت در امور داخلی کشورش متهم و ادعا کرد به دلیل تهدید ایران و از ترس جانش از قدرت کناره‌گیری کرده و به ریاض رفته است؛ حال آنکه تصاویر پخش شده و نگاه‌های غیر طبیعی حریری به فردی که در گوشه‌ای از تصویر دیده می‌شد، از همان آغاز، کل ماجرا را با تردید جدی روبه رو ساخت.
رسانه‌های بین المللی، چندی بعد در اوایل دی ماه یک گزارش کامل از آنچه در عربستان بر حریری گذشته بود، فاش ساختند.هر چند حریری بعد از فشارهای بین‌المللی و بازگشت به لبنان از استعفای خود صرف نظر کرد، اما گمانه زنی‌ها در خصوص دلایل آن رفت و آمد به عربستان ادامه یافت تا اینکه نیویورک تایمز در گزارشی از این ماجرا پرده برداشت.
براساس این روایت، حریری آبان 1396 درحالی که برای دیدار با محمد بن سلمان آماده می‌شد، با مامورانی روبه رو شد که با توهین و ضبط تلفن‌های همراهش او را همراهی کردند. سپس او را با یک متنی که از قبل آماده شده بود، در برابر دوربین قرار دادند، درحالی که آن روز با درخواست وی برای رفتن به خانه و تعویض لباس هم موافقت نشد.
او براساس آن متن، استعفایش را اعلام کرد، درحالی که همانروز تعداد زیادی از شاهزاده‌ها و تجار معروف سعودی هم بازداشت شده بودند.
خشونت ورزی این سال‌های شاهزاده جوان تنها دامن شاهزاده‌ها، تجار و سعد حریری را نگرفته، چرا که دیوان پادشاهی در تابستان 96 یک سلسله اقدامات مقابله جویانه را علیه فعالان سیاسی و رسانه‌ای شامل رصد برخی شبکه‌ها و نیز نفوذ به حساب‌های برخی فعالان و وبلاگ نویسان شکل داد؛ بطوری که وزارت کشور برخی از آنها را برای انجام تحقیقات احضار کرد.
ازجمله شخصیت‌های دیگری که طعم خشونت شاهزاده بن سلمان را چشیده، محمد بن نایف ولی عهد برکنار شده است که راز این ماجرا را جمال خاشقجی چندی پیش در حساب توییتر خود فاش ساخته بود. محمد بن نایف را محافظان گارد سلطنتی کتک زده بودند.
اواخر مرداد ماه امسال بود که برخی رسانه‌های بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری، از سرکوب‌های شدید بن سلمان علیه فعالان سیاسی و رسانه‌ای نوشتند. نشریه نیوزویک در این خصوص نوشت که عربستان تحت حکمرانی محمد بن سلمان شاهزاده 32 ساله در تلاش است تصویری مدرن و پیشرفته از جامعه عربستان ارائه دهد، اما این کشور همچنان از لحاظ سیاسی با سرکوب شدید مواجه است.
با وجود این سوابق، کارشناسان بر این باورند جمال قاشقچی، فعال و منتقد سعودی سرنوشتی بهتر از دیگر فعالان و منتقدان بن سلمان پیدا نکرده است.
عواقب جنون و دیوانگی بن سلمان
شاید اگراز بمباران‌های بی‌رحمانه مردم یمن که بگذریم، جنون بن سلمان در قالب اعدام‌ها به شکل گردن زدن در این کشور همچنان ادامه دارد و دهها تن از مخالفین در صف اعدام هستند و البته تعداد زیادی که آمار دقیقی ازآنها دردست نیست در زندان‌های سعودی محبوس اند؛ موضوعی که سازمان‌های حقوق بشری را به واکنش واداشته و بسیاری از دولت‌های اروپایی را نیز به دردسر انداخته است.
از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان در عربستان در سال 94 سرکوب شخصیت‌های مدنی و فعالان سیاسی و رسانه‌ای تشدید شده و گفته شده که این میزان سرکوب از دهه 70 در عربستان با آن همه پرونده نقض حقوق بشربی سابقه بوده است.
عربستان سعودی از 4 دهه پیش تاکنون همواره متهم به حمایت از بدنام‌ها شامل دیکتاتورهای منطقه و سازمان‌های تروریستی بوده و براساس اسناد و شواهد، تامین‌کننده اصلی مالی و تسلیحاتی این سازمان‌ها بوده است؛ نام‌های آشنایی چون صدام، گروه تروریستی القاعده، داعش،منافقین، النصره و...
... و اکنون دامنه ماجراجویی‌های منطقه‌ای وی به ترور روزنامه نگاران در خارج از مرزهای این کشور هم کشیده شده است؛ ماجراجویی‌هایی که این بار می‌تواند برای ریاض دردسرهای زیادی ایجاد کند.
قاشقچی تنها قربانی تروریسم دولتی و اقدامات سرکوبگرانه رژیم حاکم بر عربستان نیست. اکنون دهها نفر از نخبگان، روحانیون، اساتید دانشگاه و فعالان ملی و مذهبی در زندان‌های این رژیم به سر می‌برند و احتمال مبتلا شدن به سرنوشت این روزنامه نگار برای آنها هم دور از ذهن نیست.
فشار بر شیعیان در عربستان و ازسوی دیگر اعمال محدودیت‌های مضاعف بر فعالان اجتماعی و سیاسی این کشور ادامه خواهد یافت تا همچنان شرایط سعودی‌ها در داخل بسیار شکننده و آسیب پذیر باشد و چشم انداز تداوم حیات این پادشاهی همچنان مبهم و نامشخص بماند و ولیعهد جوانان ناچار باشد در قایق تفریحی خود همراه با محافظان خارجی به دلیل ترس از ترور و حمله، روزگار بگذراند.
*قاشقچی یک هفته قبل از ربوده شدن، از سکوت کشورهای عربی در مقابل اهانت‌های مکرر "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا به آنها انتقاد کرد.وی در توئیتی نوشت: ترامپ هر از گاهی توئیت می‌کند که از کشورهای عربی حمایت می‌کند و ما عرب‌ها باید برای ادامه این دفاع، هزینه آن را بپردازیم، اما سوالی که به ذهنم می‌رسد، اینست که رئیس جمهوری آمریکا از ما در برابر چه کسی حمایت می‌کند؟!»
* این روزنامه نگار سعودی همچنین هفته قبل از ناپدید شدنش گفته بود‌ «بر این باورم، بزرگ‌ترین خطری که کشورهای عربی و منابع نفتی آنها را تهدید می‌کند، خود ترامپ است، چرا که وی، عرب‌ها را تنها چاه نفت می‌بیند»
*روحیه و رفتار به شدت تهاجمی و خشن بن سلمان علیه مخالفین و منتقدین از سال گذشته که رقبای خانوادگی را کنار زد، شدیدتر شد.برخی‌ها اعتقاد دارند که وعده‌های ترامپ در شکل‌گیری این روحیه تاثیر زیادی داشته است.سال گذشته همزمان با دستگیری تعداد زیادی از اعضای خانواده سلطنتی و شاهزاده‌های سعودی، ماجرای سعد حریری نخست‌وزیر لبنان رقم خورد
*اگر ماجرای ربوده شدن "سعد حریری" نخست‌وزیر لبنان درابان سال گذشته را به حساب نیاوریم، براساس گزارش‌های تایید شده، حداقل سه تن از شاهزادگان سعودی که در اروپا زندگی می‌کردند، طی چند سال گذشته ناپدید شده‌اند
* ازجمله شخصیت‌های دیگری که طعم خشونت شاهزاده بن سلمان را چشیده، محمد بن نایف ولی عهد برکنار شده است که راز این ماجرا را جمال خاشقجی چندی پیش در حساب توییتر خود فاش ساخته بود. محمد بن نایف را محافظان گارد سلطنتی کتک زده بودند
* از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان در عربستان در سال 94 سرکوب شخصیت‌های مدنی و فعالان سیاسی و رسانه‌ای تشدید شده و گفته شده که این میزان سرکوب از دهه 70 در عربستان با آن همه پرونده نقض حقوق بشربی سابقه بوده است
* قاشقچی تنها قربانی تروریسم دولتی و اقدامات سرکوبگرانه رژیم حاکم بر عربستان نیست. اکنون دهها نفر از نخبگان، روحانیون، اساتید دانشگاه و فعالان ملی و مذهبی در زندان‌های این رژیم به سر می‌برند و احتمال مبتلا شدن به سرنوشت این روزنامه نگار برای آنها هم دور از ذهن نیست
سایر اخبار این روزنامه
معاون اول رئیس جمهور: دارو‌های مورد نیاز در هر شرایطی تامین می‌شود استقبال کارشناسان و صاحبنظران داخلی و خارجی از تصویب الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم منبع پیامک‌های ارسالی FATF به نمایندگان مجلس مشخص شد وزیر ارتباطات در آیین روز پست: خودی‌ها از سلاح ناامید کردن مردم استفاده می‌کنند شورای نگهبان کار را تمام کند در دیدار با رئیس دومای دولتی روسیه؛ لاریجانی خواستار همکاری کشورها در برابر رفتار تند آمریکا شد رئیس کل بانک مرکزی: تعادل را به بازار ارز بر می گردانیم زنگنه در پاسخ به ولیعهد عربستان: هیچ تولیدکننده‌ای حتی سعودی توان جایگزینی نفت ایران را ندارد سخنگوی وزارت کشور: 14 استاندار بازنشسته تغییر می‌کنند رویترز: 2 شرکت نفتی هند، آبان ماه از ایران نفت می‌خرند گفتگوی تلفنی ظریف و لاوروف وزیران پیشنهادی امروز به مجلس معرفی می‌شوند در جلسه هیات دولت به ریاست رئیس جمهور؛ آیین نامه اجرایی مربوط به نحوه انتقال تخفیفاتِ نداشتن حوادث منجر به خسارت وسایل نقلیه تصویب شد سخنگوی وزارت کشور: 14 استاندار بازنشسته تغییر می‌کنند «کیهان» و «وطن امروز» تذکر گرفتند با قتل «قاشقچی» در سفارت عربستان در اسلامبول منتقد عربستانی: ترامپ سعودی‌ها را زیر پا خرد می‌کند درخواست سازمان ملل و عفو بین‌الملل برای تحقیقات مستقل درباره ترور قاشقچی استقبال کارشناسان و صاحبنظران داخلی و خارجی از تصویب الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم استقبال کارشناسان و صاحبنظران داخلی و خارجی از تصویب الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم استقبال کارشناسان و صاحبنظران داخلی و خارجی از تصویب الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم استقبال کارشناسان و صاحبنظران داخلی و خارجی از تصویب الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم استقبال کارشناسان و صاحبنظران داخلی و خارجی از تصویب الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم