در جلسه ديوان بين‌المللي دادگستري(لاهه) درخواست ايران بررسي و به نفع کشورمان راي داد.
به گزارش ايسنا، بر اساس مباحث مطرح شده در اين دادگاه؛ اقدامات رئيس جمهور آمريکا مي‌تواند حق و حقوق ايران را بر اساس تجارت بگيرد. راديو اکتيوي که ايران توليد مي‌کند مي‌تواند بر بندهاي بي و دي قرارداد مودت که در خصوص امنيت آمريکا هست تاثير بگذارد. ايران مي‌تواند از کمک‌هاي انسان دوستانه بهره مند بشود. ايران مي‌تواند به موارد انسان دوستانه مثل واردات دارو، مواد کشاورزي، مواد غذايي که ايران بر رفاه مردمش تاثير گذارد و حتي وارنتي آن‌ها بهره مند باشد.
هم‌چنين بر اساس اين حکم که «دستور اقدامات تاميني موقت» نام داد، آمريکا بر اساس تعهداتش ذيل پيمان مودت، بايد به نحوي مقتضي هر مانع بر آمده از دستور ۸ مي‌۲۰۱۸ بر صادرات آزاد دارو و تجهيزات پزشکي، محصولات کشاورزي و قطعات و تجهيزات يدکي هواپيماهاي مسافرتي از جمله تعميرات و گارانتي و بازرسي لازم براي ايمني هوانوردي را رفع کند. در صدور مجوز مبادلات مالي و انتقال پول مرتبط با اقلام فوق‌الذکر نبايد هيچ مانعي ايجاد شود. طرفين بايد از هر اقدامي‌که مناقشه را تشديد کرده و يا دامنه آن را گسترش داده و حل مناقشه را دشوارتر کنند، خودداري کنند. تدابير فوق الذکر موقت هستند و تا زمان حصول رأي نهايي ديوان، براي طرفين الزام‌آور خواهند بود.
در اين دادگاه؛ ديوان بين‌المللي دادگستري با تاکيد بر اين‌که اين دادگاه نياز به احراز کامل صلاحيت خود براي صدور قرار موقت به منظور لغو تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران ندارد اعلام کرد: ايران حق دارد از پيغام مودت براي شکايت عليه اين تحريم‌هاي واشنگتن استفاده کند.


ديوان بين‌المللي دادگستري که اعلام نظر خود را در خصوص بررسي شکايت ايران عليه تصميم مه 2018 آمريکا براي بازگرداندن تحريم‌ها عليه تهران را انجام داد، تاييد کرد که تحريم‌هاي واشنگتن عليه تهران خسارات جبران‌ناپذيري را براي مردم ايران ايجاد مي‌کند و واشنگتن بايد هرچه سريع‌تر اين تصميم خود را به گونه‌اي مورد بازبيني قرار دهد که محدوديت‌هاي اعمال شده بر ايران موجب بروز خسارات جبران‌ناپذير براي مردم اين کشور در حوزه تامين دارو، کشاورزي و حمل و نقل هوايي نشود.
دادگاه لاهه تاييد کرد که در اين مرحله اين ديوان نيازي به احراز کامل صلاحيت خود براي صدور قرار موقت لغو تحريم‌هاي واشنگتن عليه تهران ندارد اما ايران حق دارد در اينجا از پيمان مودت براي شکايت عليه اين تحريم‌هاي واشنگتن استفاده کند.
دادگاه اعلام کرد که حق و حقوق آمريکا در اين ميان تضييع نشده و ديوان بر مبناي قوانين اين دادگاه بايد بر اساس تصميم نهايي خود رايي را اعلام کند که حق و حقوق ايران را در نظر بگيرد.
دادگاه لاهه همچنين اعلام کرد بر مبناي ماده 75 قوانين دادگاه به طور مشخص در پرونده پيش رو با توجه به درخواست ايران بر مبناي شرايط پرونده، متوجه اين است که آمريکا بر مبناي قرارداد مودت بايد از برخي از تصميمات خود در ماه مه صرف نظر کند که بر نيازهاي بشردوستانه ايران شامل تامين دارو و درمان، تجهيزات کشاورزي، حمل و نقل هوايي شامل تامين قطعات صرف نظر کند.
دادگاه با تاکيد بر اينکه هيچ پرسشي درباره صلاحيت ديوان براي بررسي پرونده موجود وجود ندارد، اعلام کرد: آمريکا بايد تضمين بدهد برخي مجوزهايي که به اين موضوعات مربوط مي‌شود را محدود نکند. دادگاه مي‌داند که ايران درخواست بررسي برخي ديگر از اين تصميمات آمريکا را دارد.
ديوان بين‌المللي دادگستري همچنين تصويب کرد آمريکا بايد متعهد به قرارداد مودت باشد و هر محدوديتي که بر مبناي تصميم مه 2018 متوجه تامين دارو، کشاورزي و قطعات و خدمات لازم مربوط به صنايع هوايي ايران مي‌شود را برطرف کند. قضات دادگاه معتقدند که آمريکا بايد مجوزهاي لازم و راهکارهاي مالي را براي تامين کالاهاي ذکر شده ارائه دهد.
همچنين بر اساس راي کامل قضات دادگاه هر دو طرف بايد از اعمال و اقداماتي که اختلافات را بيشتر و حل و فصل موضوع را سخت‌تر مي‌کند پرهيز کنند.علاوه بر اين هنوز بيشترين تلاش‌ها براي حل و فصل اين مساله ميان دو طرف انجام نشده است.
دادگاه لاهه علاوه بر اين از وزارت خزانه‌داري آمريکا خواست تا اين مسائل شامل دارو، تجهيزات درماني و حمل و نقل هوايي ايران را که منجر به خسارات غير قابل جبران و خطراتي براي شهروندان ايراني مي‌شود در نظر بگيرد؛ چرا که تصميمات ايالات متحده خطري را متوجه شهروندان ايران مي‌کند که غير قابل جبران خواهد بود.
استقبال از حکم موقت
در اين رابطه وزارت امور خارجه در بيانيه‌اي اعلام کرد: جمهوري اسلامي‌ايران با استقبال از تصميم ديوان بين المللي دادگستري که با اتفاق آراء اتخاذ شده، آنرا نشانه بارز ديگري در تاييد حقانيت جمهوري اسلامي‌ايران و غيرمشروع و ظالمانه بودن تحريم‌هاي آمريکا عليه مردم و شهروندان کشورمان مي‌داند.اين محکمه جهاني با تصريح بر اينکه قراري که صادر کرده، الزام آور و لازم الاتباع بوده و موجد تعهدات بين المللي مي‌باشد، اعلام کرد که دولت ايالات متحده ملزم است طبق تعهدات بين المللي خود موانع ناشي از اقداماتش به موجب تصميم‌هاي غيرقانوني که با خروج از برجام اتخاذ کرده، از جمله موانعي که در مسير روابط تجاري ايران در حوزه‌هاي مشخصي برقرار کرده، برطرف نمايد.قرار صادره نشان داد که اين دولت آمريکاست که با سياست‌هاي غلط و افراطي خود و در نتيجه زياده خواهي‌هاي خود در قبال ديگر کشورها، روز به روز منزوي تر مي‌شود و بايستي از عادت غلط و اعتياد ناپسند خود در اعمال تحريم‌هاي ظالمانه و غيرقانوني عليه مردم و شهروندان دست کشيده و به عضوي مسئوليت پذير و کشوري عادي در جامعه بين المللي تبديل شود.
تصميم لازم‌الاجرا
از سوي ديگر معاون حقوقي رئيس جمهور گفت: با توجه به اينکه دادگاه لاهه زيرمجموعه سازمان ملل است، تصميماتش توسط ساير کشورها بايد اجرا شود. لعيا جنيدي در مورد اثرات تصميمات دادگاه لاهه گفت: راي به نفع کشورمان موجب تثبيت حقوقي ايران، ‌تاييد مشروعيت 1+4 شده و جسارت بيشتري به شرکت‌ها براي همکاري با ايران مي‌دهد و نگراني‌هاي آن‌ها را کم مي‌کند.
چشم‌انداز تحريم‌ها
همچنين پرويز اسماعيلي معاون ارتباطات دفتر رياست جمهوري با انتشار توييتي نوشت: شايد مهمترين نکته در راي ديوان بين المللي دادگستري لاهه اين باشد که تحريم‌هاي دولت آمريکا جان ايرانيان را هدف گرفته و به خطر انداخته است.هر جا هستيم و در هر حال، به ايران و ايراني بودن افتخار کنيم.
تاريخچه
دولت جمهوري اسلامي‌ايران در تاريخ ۲۵ تيرماه ۱۳۹۷ در واکنش به اقدام دولت آمريکا در اعمال مجدد تحريم‌هاي غيرقانوني يکجانبه عليه تهران، متعاقب تصميم ۸ مي‌۲۰۱۸ دولت واشنگتن جهت خروج يک طرفه از برجام ، شکايتي را عليه اين کشور با استناد به نقض مفاد عهدنامه ۱۹۵۵ مودت، روابط اقتصادي و حقوق کنسولي ميان دو کشور، نزد ديوان بين‌المللي دادگستري به عنوان رکن اصلي قضايي سازمان ملل متحد مطرح و ثبت کرد .
دولت جمهوري اسلامي‌ايران هم زمان با ثبت اين شکايت از ديوان بين المللي دادگستري درخواست کرد با توجه به آثار مخرب زيان بار و جبران ناپذير اين تصميم دولت آمريکا در اعمال و تشديد تحريم‌هاي يک‌جانبه که نقض صريح مفاد و ترتيبات عهدنامه ۱۹۵۵ به شمار مي‌آيند، با صدور قرار موقت خطاب به آمريکا، اين دولت را ملزم به توقف اجراي تصميم غيرقانوني خود تا زمان صدور راي نهايي کند .