«ابتکار» از نتایج نصب چندین ساله پل‌های عابر در خیابان‌های کشور گزارش می‌دهد هزار پل نرفته!

پویان خوشحال
با ورود خودروها به خیابان‌های شهر به مرور بسیاری از قوانین وضع شد. طولی نکشید که ترافیک شهرهای بزرگ را قرق کرد و راه برای عبور عابران از خط‌کشی‌ها خطرآفرین شد. ادامه این روند باعث شد تا پل‌ها عابر روی خیابان‌ها نصب شود و هرچه زمان جلوتر رفت، بر شمار این پل‌ها افزود. حال اینکه ایده‌های اولیه برپایی پل‌های عابر مربوط به کاهش خطر برای عبور و مرور عابران بود؛ هرچند کاهش میزان ترافیک و ... نیز در انتخاب این راهکار بی‌تاثیر نبود. کلانشهرهای ایران پر است از مسیرهای آهنی که سایه می‌اندازد بر خیابان‌هایش اما استفاده نمی‌شود، مانند زنبوری بی‌عسل!
نیازسنجی برای نصب پل‌های هوایی عموماً به عهده شهرداری ها است. آن‌ها با بررسی خیابان‌ها و میزان عبور و مرور عابران مکان‌های اولیه را انتخاب و سپس برای نصب اقدام می‌کنند. بسیاری از عابران با این پل‌های پله‌ای غریبی می‌کنند. آن‌ها حرکت روی این پل‌ها را نقض منطق خود می‌دانند چرا که باید انرژی بسیاری بگذارند تا از این پله‌های آهنی بالا روند و پس از پیمودن عرض خیابان، دوباره به سوی زمین پله پله قدم برداند.
فرهاد در این باره می‌گوید: «کارکرد بعضی از پل‌ها برای من جالب است. هیچ استفاده‌ای ندارد؛ انگار بودجه‌ای گرفته شده و می‌خواستند بگویند، بیایید این هم پل! من نمی‌خواهم نصب همه پل‌ها را زیر سوال ببرم. مثلا پل‌هایی که روی بزرگ‌راه‌های تهران نصب شده واقعا مشکل گشاه است اما بخش زیادی از این پل‌ها در مکان‌هایی نصب شده که رسماً بلااستفاده است.»


راه چاره یا حذف صورت مسئله؟
به عقیده بخشی از مردم با نگاهی به عبور و مرور خودرو‌ها در طول خیابان می‌توان به راحتی راهی آن سوی خیابان شد. همین موضوع در اوایل ورود پل‌های عابر در ایران تا چند سال در ذهن مردم جاری بود و آن‌ها برای طی خیابان هیچ نگاهی به پل‌ها نداشتند. به مرور مسئولان برای این مشکل راه حلی پیدا کردند! حتما شما هم دیده‌اید که روی بلوارهای زیر پل‌های هوایی در طول خیابان به متراژ بسیار طولانی نرده‌ یا فَنس‌هایی نصب شده است تا عابران با دیدن آن‌ها منصرف شده و به استفاده از پل‌های هوایی روی آورند؛ اما چه اتفاقی افتاد؟ پاسخ را در حرف‌های فرهاد خواهیم گرفت. او می‌گوید: «مسئولان باید باور می‌کردند که استفاده از پل‌ها با پله‌های غیراستاندارد برای هر شخصی مناسب نیست. ما با کودکان روبه‌رو هستیم، با سالمندان، با معلولان و به هرکسی که ناتوانی جسمی دارد. بسیاری از پل‌ها برای فرد سالم هم مناسب نیست چه برسد این افراد. همین می‌شود که مردم نرده‌های نصب شده زیر پل‌های هوایی را شکستند. خم می‌شوند و همان مسیر قبلی را می‌پیمایند.»
سالمندان، معلولان جسمی و حرکتی، کودکان و بسیاری از افراد دیگر چنان که فرهاد می‌گوید، نمی‌توانند از این پل‌ها استفاده کنند. از این روی تلاش‌هایی برای نصب آسانسور و پله‌برقی توسط مسئولان صورت گرفت. راه‌حلی که به دلیل هزینه‌بر بودن، این قابلیت را نداشت تا همه نقاط شهرها را پوشش دهد.
حال این‌که این تنها کلانشهرها بودند که قابلیت اجرایی آن را داشتند و هنوز مشکل در شهرستان‌ها برپا است!
این در حالی است که به عنوان نمونه چندین سال شهرداری تهران تلاش کرد با نصب نرده‌های آهنی در چهارراه ولیعصر(عج) مانع از عبور و مرور عابران از سطح خیابان شود و به گونه‌ای آن‌ها را به استفاده از زیرگذرها هدایت کند. اتفاقی که اگر دقایقی را در این چهارراه به نظاره بنشینید، ثمر آن را به طور معکوس خواهید دید‌ چرا که بسیاری از نرده‌ها شکسته و یا افراد از رو آن‌ها به زحمت عبور می‌کنند.
به دنبال مقصر نباشیم!
براساس اطلاعات موجود سالانه حدود 16 هزار نفر در کشور جان خود را در خیابان‌ها و براثر تصادفات رانندگی از دست‌ می‌دهند که عابران پیاده در این آمار نقش بسزایی دارند. برخی آمارها از مرگ روزانه 10 تا 13 عابر پیاده در کشور خبر می‌دهد. برخی از این تصادفات درست زیرپل‌های عابر رخ می‌دهد. حال این که براساس قوانین عابران نیز موظف به رعایت قوانین هستند! براساس قوانین راهنمایی و رانندگی که در کشور وجود دارد، رانندگان بیشترین مسئولیت را در زمان بروز یک حادثه دارند. این در حالی است که بر اساس ماده 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب سال 89 عابران پیاده مکلفند تنها از مسیرهایی که برای آن‌ها در نظر گرفته شده عبور کنند.
یکی از عمده دلایلی که مسئولان برای فوتی‌های زیاد عابران عنوان می‌کنند، عدم فرهنگ‌سازی است. آن‌ها می‌گویند با وجود قوانین هیچ عابری حتی به جان خود نیز رحم نمی‌کند و خود را به عرض جاده‌ای می‌زند که خودروها با سرعت بالایی در آن حرکت می‌کنند. در این بین عابران نیز همه چیز را بر دوش مسئولان می‌اندازند. آن‌ها مدعی می‌شوند که پل‌های عابر استاندارد نیست و از طرفی نبود آسانسور و پله‌برقی خود مانعی است برای عدم استفاده از این پل‌ها.
حال این که گویا قرار است در شهر تهران اتفاقاتی در این راستا رخ دهد. به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، به مدیران حوزه حمل و نقل و ترافیک دستور داده شده تا از ساخت پل‌های ساده و غیرمکانیزه جلوگیری شود. محسن پورسید آقایی در این باره به «ایسنا» گفته بود: «‌سیاست و رویکرد ما بستن راه مردم به نفع خودروها نیست. ما قصد نداریم عابران پیاده را به ‌زحمت بیندازیم تا حرکت خودروها روان‌تر و سریع‌تر شود. زندگی مردم نباید به خاطر خودرومحوری دچار مشکل شود. البته سعی می‌کنیم مشکل ترافیک را هم حل کنیم اما نه به قیمت سلب آسایش عابران پیاده.»
او گفته است که «همه پل‌های عابر پیاده باید مکانیزه و دارای پله برقی شوند تا سالمندان و شهروندانی که بیماری قلبی یا مشکل جسمی دارند برای استفاده از پل دچار مشکل نشوند. سلامتی شهروندان برای شهرداری مهم است و از این پس نباید هیچ پل ساده و غیرمکانیزه‌ای ساخته شود. پل‌های موجود هم باید ظرف دو سال آینده به تدریج مکانیزه شوند.»
در حالی روزانه تعداد زیادی از عابران در کشور قربانی نبود قوانین و فرهنگ‌سازی در کشور می‌شوند که هنوز معضلات بسیاری در راهنمایی و رانندگی به چشم می‌خورد. راکبان موتور سوار این روزها تبدیل به یک بحران شده‌اند. آن‌ها کوچه‌ها، خیابان‌ها، پیاده‌روها را از آن خود کرده‌اند.
شاید باورتان نشود اما «فرهاد» فردی که اینگونه درباره مشکلات پل‌های عابرپیاده سخن گفته است، خود یک راکب موتور سوار بود که از روی پلی در خیابان ستارخان تهران که مسیرش بالا و پایین‌ رفتنش چند سطح شیب‌دار است، در حال عبور بود!
سایر اخبار این روزنامه