هموار شدن جاده ثبات ارزی

گروه سیاسی- طی روزهای جاری بحث درباره پیوستن یا نپیوستن ایران به کارگروه اقدام مالی موسوم به FATF داغ شده است‌. البته فضای مجلس نسبت به این لایحه مثبت است مخصوصا که با زمان نزدیک شدن به بررسی این لایحه در بهارستان شاهد کاهش نرخ ارز بوده‌ایم‌. اما این سوال مطرح است که آیا نزدیک شدن بررسی این لایحه در مجلس منجر به کاهش نرخ ارز شده است یا خیر؟
باید تاکید کرد که تعامل با جامعه جهانی و پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی یکی از الزامات رشد، توسعه و رفاه کشورهاست‌. این مساله اگرچه یک اصل پذیرفته شده در جهان است و مورد اتفاق نظر بسیاری از مسوولان کشورمان نیز قرار دارد اما همانند بسیاری از موضوعات دیگر که بعضا مخالفانی دارد در کشورمان نیز با مخالفانی اندک رو‌به‌رو است‌. یکی از این موارد به موضوع پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF بازمی‌گردد‌. موضوع پیوستن به این کنوانسیون از دولت نهم در دستور کار قرار داشته است اما به دلیل برخی مخالفت‌ها به تعویق افتاده است و این مساله خسارت‌هایی را برای کشورمان در پی داشته است که به عنوان نمونه می‌توان به مشکلات برقراری روابط بانکی بین‌المللی با وجود اجرای برجام یاد کرد‌. همچنین بسته شدن حساب ایرانیان در کشورهای مختلف و بزرگ‌ترین شرکای تجاری کشورمان از جمله چین از دیگر چالش‌های نپیوستن ایران به FATF بوده است‌. مخالفان پیوستن به این کنوانسیون را خودتحریمی عنوان می‌کنند و در مقابل موافقان می‌گویند در حال حاضر مهم‌ترین مانع برای تجارت خارجی روند کند اجرای استانداردها در بانک‌های داخلی است و نپذیرفتن FATF کشور را از نظر مالی محدودتر و منزوی‌تر می‌کند‌. هم‌اکنون حدود ۱۹۸ کشور جهان به عضویت این نهاد مهم درآمده‌اند که نشان‌دهنده فراگیر بودن آن است و نشان می‌دهد این نهاد از جایگاه ویژه‌ای برای مقابله با پولشویی مرتبط با تروریسم برخوردار است و مخالفت با آن نشان‌دهنده ساز ناکوک با جامعه جهانی است‌.
عدم عضویت در لایحه گروه ویژه اقدام مالی که وظیفه اصلی آن مبارزه با تامین مالی تروریسم در جهان است باعث شده ایران در مظان اتهام قرار گرفته و در صدر کشورهای پرریسک بانکی باقی بماند‌. در این فهرست که حدود ۲۰ کشور و سازمان را شامل می‌شود ایران بعد از کره‌شمالی، در جایگاه دوم قرار گرفته است‌. کارشناسان و بسیاری از نمایندگان پیوستن ایران به این کنوانسیون را به خصوص در شرایط فعلی که بسیاری از کشورها از سوی آمریکا برای ممنوعیت روابط تجاری با کشورمان با فشار رو‌به‌رو هستند را یک الزام عنوان می‌کنند و البته به گفته آنها این موضوع فرای تحریم‌هاست و در واقع تعامل بهینه با جامعه جهانی است‌.
الحاق ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) هم‌اکنون در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار دارد و البته همزمان با رسیدگی به آن فضاسازی‌های زیادی از جمله ارسال پیامک‌های انبوه از سوی مخالفان در دستور کار قرار گرفته است‌.


جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی، رییس کمیته حقوق بین‌الملل کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با بیان اینکه مخالفان لوایح مربوط به FATF تاکنون یک خط تحلیل کارشناسی درباره دلایل مخالفتشان ارائه نکرده‌اند، گفت: نمایندگان براساس آنچه به خیر و صلاح مملکت است تصمیم می‌گیرند و با پیامک‌های ناشناس و بد و بیراه از رای‌شان منصرف نمی‌شوند‌.
وی با اشاره به برخی مخالفت‌ها با تصویب لوایح چهارگانه مربوط به FATF در مجلس گفت: واقعیت تلخ این است که عده‌ای نمی‌خواهند نظر کارشناسان دولت، وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و نمایندگان را قبول کنند بلکه می‌خواهند این موضوع را به کف خیابان بکشانند و با فشار پیامک‌های ناشناس و افرادی که نه تخصص و نه ارتباطات‌شان برای ما روشن است، نه مشخص است که چه کسی به آنها تحلیل کارشناسی داده، ما را مجبور کنند کاری که می‌خواهند، انجام دهیم‌. وی افزود: آنچه ما تشخیص می‌دهیم براساس گزارش مرکز پژوهش‌ها و وزارت اطلاعات و همچنین گزارشات جلسات غیرعلنی مجلس است و نهایتا براساس آنچه به خیر و صلاح مملکت است تصمیم می‌گیریم‌. ما نه وطن‌فروش هستیم، نه خائن، نه ضد انقلاب و نه ضد ولایت فقیه بلکه به این آب و خاک،‌ رهبری و آینده مملکت عرق داریم‌. مخالفان این لوایح می‌توانند با ما مکاتبه کنند و ایرادهای FATF، پالرمو یا CFT را مطرح کنند‌. اگر ایرادی به این لوایح وارد باشد ما هم نمی‌خواهیم به کشور آسیب برسد و آن را برطرف می‌ کنیم‌.
جلال میرزایی، رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس نیز بر ضرورت پرهیز از فضاسازی درباره پیوستن ایران بهFATF تاکید کرد و گفت: طیف‌های مختلف سیاسی در مجلس نماینده دارند و می‌توانند به صورت کارشناسی دیدگاه خود را پیگیری کنند‌. میرزایی با بیان اینکه فراکسیون امید موافق پیوستن به FATF است، گفت: در حال حاضر شرایط برای تصویب این لوایح در مجلس مساعدتر است‌.
اما سفیر ایران در انگلستان با اشاره به کاهش قیمت ارز و سکه از نمایندگان خواست با تکمیل فرآیند FATF روند تثبیت واقعی نرخ ارز و از بین رفتن حباب ساختگی را در بازار تداوم ببخشند؛ موضوعی که واکنش محمود صادقی، عضو فراکسیون امید را در پی داشت و او هم از رای مثبت اکثریت نمایندگان مجلس به لایحه CFT خبر داد‌.
حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس در صفحه توئیتر خود نسبت به کاهش قیمت دلار نوشت: با شروع ریزش قیمت ارز و سکه در بازار، حالا نوبت نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که با تکمیل فرآیند FATF و تصویب استانداردهای بین‌المللی نظام بانکی‌، روند تثبیت واقعی نرخ ارز و از میان رفتن حباب ساختگی در بازار را تداوم بخشند‌. محمود صادقی، نماینده تهران و عضو فراکسیون امید به این توئیت بعیدی‌نژاد پاسخ داد و در جواب نوشت: با توجه به گفت‌وگوهایی که در روزهای اخیر با همکارانم داشتم پیش‌بینی می‌شود نمایندگان فراکسیون امید و فراکسیون مستقلین به اتفاق آرا و بخش قابل توجهی از نمایندگان فراکسیون ولایی به کنوانسیون CFT رای مثبت خواهند داد‌.
فضای مثبت مجلس در خصوص تصویب CFT
اما فضای مجلس در خصوص تصویب این لایحه مثبت است‌. علیرضا رحیمی، عضو هیات‌رییسه مجلس در تشریح روند پیگیری لایحه CFT در مجلس شورای اسلامی گفت: روز یکشنبه توانستیم لایحه را در کمیسیون امنیت ملی به تصویب برسانیم و امیدواریم‌ بتوانیم این لایحه را روز چهارشنبه در دستور کار صحن قرار دهیم‌.
رحیمی در پاسخ به این سوال که آیا تجمعات و مخالفت‌ها با CFT می‌تواند در روند پیگیری و تصویب این موضوع اخلال ایجاد کند، گفت: هیچ فشاری اعم از داخلی یا بیرونی نمی‌تواند این لایحه را از دستور کار مجلس خارج کند چرا که این لایحه روند قانونی خود را طی می‌کند و قطعا هرچه انتقادها در چارچوب منطق و قوانین باشد تاثیرگذارتر خواهد بود‌. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: وقتی مخالفت‌ها از سطح کارشناسی خارج شده و به کف خیابان می‌رسد قطعا تاثیر منفی خواهد داشت‌. می‌دانیم مخالفان نیز دغدغه نظام و منافع ملی را دارند اما آنها هم باید بدانند انتقادها تنها با نگاه کارشناسی موثر خواهد بود‌. وی با اشاره به جو مثبت مجلس در خصوص تصویب CFT خاطرنشان کرد: خدا را شکر با توجه به جلسات کارشناسی متعددی که در کمیسیون امنیت ملی با حضور مسوولان وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و سایر نهادها برگزار شده امیدواریم در نهایت هم بتوانیم با رای مثبت نمایندگان در صحن این لایحه را به سرانجام برسانیم‌. علیرضا رحیمی نماینده مجلس در توئیتر خود نیز نوشت: فضای مجلس در خصوص CFT مثبت و واقع‌بینانه است‌.
اظهارات رحیمی در حالی مطرح است که احمد امیرآبادی عضو هیات‌رییسه مجلس گفت: این لایحه امروز نیز در مجلس بررسی نمی‌شود و هفته آینده در صورت اتمام بررسی لایحه اصلاح قاچاق مبارزه با کالا و ارز بررسی می‌شود‌.