روزنامه همدلی
1397/07/10
گزارش «همدلی» در مورد ساز و کار مالی ویژه اتحادیه اروپا و ایران دلار در دام تهاتر اروپا- ایران
همدلی| در حالی که تحریم‌های امریکا علیه ایران از چهارم نوامبر ۱۳ آبان اجرایی می‌شوند و صنعت نفت ایران را هدف قرار می‌دهند؛ اتحادیه اروپا و ایران، از ایجاد یک سیستم مالی جدید برای مصون ماندن کشور از تحریم‌های آمریکا خبر داده است. واشنگتن ادعا می‌کند که می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند، این در حالی است که در روزهای گذشته نیویورک‌تایمز به نقل از وزیر خارجه کشورمان نوشت:«ایده اصلی در توافق ایران و اروپا دورزدن تحریم‌های آمریکا به نحوی است که این کشور نتواند جلوی مبادلات مالی با ایران را بگیرد و شاید حتی از شناسایی طرفین این مبادلات ناتوان باشد. وزیر خارجه ایران همچنین اعلام کرده است که تاکنون هفت بانک مرکزی کشورهای اروپایی برای ایجاد راهکار ویژه مالی برای ارتباط با ایران موافقت کرده‌اند و همین‌طور دستیابی به توافقی برای فروش نفت به کشورهای اروپایی علی‌رغم تهدیدهای واشنگتن نزدیک است.»هر چند «نیویورک‌تایمز»، لحن محمدجواد ظریف را امیدوارانه‌تر از ماه‌های پیش ارزیابی کرد، اما برخی مقام‌های فرانسوی و بریتانیایی نسبت به اجرایی شدن چنین توافقی میان ایران و اتحادیه اروپا به دیده تردید نگریسته‌اند! با‌این‌همه به زعم کارشناسان اگر این اتفاق رخ دهد، جهان شاهد عمیق‌ترین گسست بین دولت ترامپ و متحدان اروپایی‌اش خواهد بود. در همین رابطه یک اقتصاددان درگفت وگو با همدلی امکان اجرایی شدن چنین توافقی را مورد بررسی قرار داد. جمشید عدالتیان همچنین درباره اقدامات احتمالی آمریکا در مواجه با چنین توافقی (در صورت اجرایی شدن) توضیحاتی را ارائه داد.
عدالتیان در این باره افزود: این سازوکار ویژه مالی به روش تهاتری عمل می‌کند؛ به این معنا که ارز صادرات ایران به هرکشور اتحادیه اروپا به صندوقی منتقل میشود و وقتی وارداتی از سوی اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد از آن صندوق هزینه‌هایش پرداخت میشود، این کلیت سازوکاری است که اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریم‌های ایران تدارک دیده است. این سازوکار می‌تواند روابط تجاری ایران با اتحادیه اروپا را حفظ کند. البته حجم مبادلات تجاری ایران با اروپا رقم بالایی نیست و 10میلیارد دلار است. مبادلات در این سیستم با یورو و نه دلار انجام میشود. در کل طراحی و اجرای چنین مکانیزمی، اتفاق و خبر خوبی برای ایران است، البته در صورتی‌که اتحادیه اروپا خرید نفت از ایران را نیز تضمین کند و در این زمینه هم توافق نهایی انجام شود.
این عضو اتاق بازرگانی تصریح کرد: چنین مکانیزمی تنها مختص ایران نیست و احتمالا اهدافی در سطح بین‌المللی، اتحادیه اروپا را به این فکر واداشته که رفته‌رفته از سلطه دلار بر بازارهای جهانی بکاهد، مخصوصا بعد از تحریم ترکیه و تبعات آن بر بازارهای اروپایی و جنگ تجاری که ترامپ با اقتصادهای بزرگ به راه انداخت؛ آنچه مشهود است اینکه بسیاری از کشورهای دنیا در تلاشند تا در میان‌مدت و بلند‌مدت از تسلط دلار بر بازارهای جهانی بکاهند.
عدالتیان در پاسخ به این پرسش که «آیا با این راهکار ویژه مالی اتحادیه اروپا می‌توان به پایان امپراتوری دلار بر بازارهای جهانی امیدوار بود» گفت: نمی‌توان به صورت قطعی به این سوال پاسخ داد. با این حال وقتی به سیر رویدادهای حوزه اقتصاد جهانی و سیاست بین‌الملل نظر می‌کنیم می‌بینیم که به سمت پایان امپراتوری دلار در حرکتیم. تنش‌های لفظی روزانه ترامپ علیه کشورها، وضع تعرفه‌های سنگین و استفاده مکرر از حربه تحریم، بسیاری از کشورها را به این تکاپو واداشته که از اقتدار دلار کم کنند، اما نباید فراموش کنیم که آمریکا ۲۰ درصد تولیدات جهانی را در اختیار دارد و بیش از نیمی از ذخایر ارزی جهان را دلار تشکیل می‌دهد.
عدالتیان در باره این موضوع که «بعد از خروج امریکا از برجام اروپاییان با ایران رفتاری دوگانه داشتند به این نحو که در گفتار اقدامات ترامپ را محکوم می‌کردند اما در عمل مثلا واردات نفت خود از ایران را کاهش دادند؟» تاکید کرد: آمریکا یک بازی را در دنیا راه انداخته است، به این صورت که مثلا از کره جنوبی می‌خواهد برای حمایت از این کشور در مقابل تهدیدات کره شمالی بخشی از هزینه‌های ارتش این کشور را پرداخت کند یا اینکه در قبال چنین حمایتی از ایران نفت نخرد. در واقع ترامپ نوعی سیاست رشوه‌دهی مبتنی بر سود و زیان اقتصادی را سیاست خودش قرار داده است! چنین رفتاری را با ژاپن و بسیاری کشورهای دیگر هم دارد. به عبارتی در این بازی آمریکا تلاش می‌کند تا از کشورهای مختلف به اصطلاح خودمان آتوهای ویژه‌ای بگیرد و در مقابل این آتو از آنها بخواهد که مثلا از ایران نفت نخرند. نباید فراموش کنیم که این کارهای فراقانونی را کشوری انجام می‌دهد که بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی و نظامی جهان را داراست. علی‌رغم همه این اقدامات، آمریکا شکست سیاسی و حقوقی سنگینی را در قبال اجرای چنین سیاست‌هایی متحمل شده است که به صورت ملموس نتیجه آن را در نشست سازمان ملل دیدیم.
این اقتصاددان افزود:در واقع نوع رفتار دولت آمریکا با کشورهای مختلف جهان (مثلا اینکه با تحقیر کشورهای عربی از آنها می‌خواهد که پول بیشتری هزینه کنند، یا جنگ تجاری علیه چین و اتحادیه اروپا) جهان را تا حدود زیادی متقاعد ساخته که باید جلوی این تکروی امریکا گرفته شود.
از این اقتصاددان سوال می‌کنم در صورت اجرایی شدن این سیستم تهاتری آمریکا چه ابزارهایی برای مقابله با آن دارد؟ وی در پاسخ گفت: الان ببینید ما از نظر حقوقی و سیاسی حمایت اکثر کشورهای جهان را دارا هستیم، اما از نظر اقتصادی این آمریکا است که دست برتر را دارد و می‌تواند اقتصاد ما را با مشکلات متعددی مواجه سازد. خب اصل سود و زیان یک اصل اساسی اقتصاد است. این که می‌بینیم کشورها از نظر سیاسی از ایران دفاع ولی از تحریم‌های آمریکا پیروی می‌کنند، به همین اصل اقتصادی برمی‌گردد آنها از سوی آمریکا تحت فشار هستند. پس می‌توان گفت که در جهان امروز ایدئولوژی حاکم، سرمایه است! در نهایت همه مفاهیم و سیاست‌ها (ازجمله سیاست‌های حقوق بشری و...) تحت سیطره سرمایه انجام می‌پذیرند. به عبارتی به گفته فیلسوفی سرمایه در جهان امروز تبدیل به یک آیین و مذهب شده است. همین الان هم هیچ گاه اروپا رابطه تجاری خود با آمریکا را فدای مبادله با ایران نمی‌کند. اگر هم الان اروپا دست به کار شده به دلایلی ورای بحث برجام و ایران است. اروپا می‌بیند که نتیجه سلطه سیاست‌های آمریکا در نهایت تبعاتی زیانبار برای اروپا دارد. یک نمونه‌اش تحریم ترکیه بود.
عدالتیان تاکید کرد: نقش حیاتی دلار در جهان به آمریکا این امکان را می‌دهد تا تجارت و کسری بودجه خود را تامین مالی کند. از آنجایی که واردات آمریکا به واحد پولی خودش انجام میشود، این کشور از بحران‌های پرداختی در امان است. سیاست‌های پولی امریکایی‌ها نیز می‌تواند بر ارزش دلار و افزایش رقابت‌پذیری آن اثر بگذارد.خب، وقتی چنین پایه پولی قدرتمندی در اختیار یک کشور است، می‌تواند همچون سلاحی مرگبار علیه یک کشور به کار گرفته شود. این که رئیس جمهور از تروریسم اقتصادی در سازمان ملل سخن گفت گویای همین نکته است. از سویی فکر کنم که در زمان بوش بود که اطلاعاتی مبنی بر دسترسی آمریکایی‌ها به تراکنش‌های سوئیفت در رسانه‌ها منتشر شد. اگر این گونه باشد این دسترسی اطلاعاتی به سوئیفت در کنار سلطه دلار یک قدرت اقتصادی عجیبی برای امریکا ایجاد کرده است. نظام تحریمی در امریکا تبدیل به قانون میشود. نقض تحریم‌ها می‌تواند یک کمپانی را به مرز نابودی بکشاند. در سال‌های گذشته بانک «بی‌ان‌پی پاری‌با» ۹ میلیارد دلار به دلیل نقض تحریم‌های ۳ کشور کوبا، ایران و سودان جریمه شد.
جمشید عدالتیان با بیان اینکه درست است که اقتصاد ایران لطمات بسیاری از خروج امریکا از برجام متحمل شده، گفت: با این حال این اقدام آمریکا در کنار دیگر سیاست‌هایش باعث بیداری بسیاری از کشورها شده است. آنها می‌خواهند وابستگی‌های خود را از دلار و آمریکا کم کنند، هرچند این پروسه زمانبر است. مثلا اجرایی شدن همین سیستم مالی اروپا برای حفظ برجام هنوز با تردیدهایی در داخل خود اروپا مواجه است.
در پایان از وی درباره افت قیمت دلار در روزهای اخیر پرسیدم که در پاسخ گفت: شاید بازار نسبت به این خبر کمی دلگرم شده باشد، اما ما اکنون با نوسان و حباب ناشی از شوک در بازارهای ارز مواجهیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
افزایش قیمت دلار، دستمزد بازیگران سینما را به یکباره چند برابر کرد سینمای ریالی، ستاره‌های دلاری
«قطعه 598» ثانی؟
ارز خانگی، کمر دلار را شکست
همدلی از افزایش آمار قربانیان مصرف مشروبات الکلی در کشور گزارش می‌دهد مستی با طعم مرگ
رهبر معظم انقلاب: حج باید برای جمهوری اسلامی آبروآفرینی کند
پاسخ کوبنده موشکی بامداد دیروز سپاه به حملات اهواز موجب هلاکت و خسارت‌های فراوان به تروریست‌ها در خاک سوریه شد
گزارش «همدلی» در مورد ساز و کار مالی ویژه اتحادیه اروپا و ایران دلار در دام تهاتر اروپا- ایران
محمود اشرفی آمریکا در مدار سنت‌گرایی دیپلماسی
توضیحات سرلشکر باقری درخصوص حملات موشکی و پهپادی سپاه تروریست‌های اهواز توسط داعش هدایت شدند
ارز خانگی، کمر دلار را شکست
علی اکبر صالحی: ثابت کردیم اهل تفاهم هستیم
رهبر معظم انقلاب: حج باید برای جمهوری اسلامی آبروآفرینی کند
