همدلی از افزایش آمار قربانیان مصرف مشروبات الکلی در کشور گزارش می‌دهد مستی با طعم مرگ

همدلی| گروه اجتماعی- این روزها عده‌ای در گوشه و کنار کشور در جمع‌های دوستانه خود گیلاس‌های مرگ را جرعه جرعه سر می‌کشند، ‌ میِ‌مرگ‌آوری که به سلامتی بدرقه می‌شود با هر بالا و پایینی مرگ و نیستی را به ارمغان می‌آورد.
مشروبات الکلی دست‌ساز، بلای تازه‌ای‌ است که به جان مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی افتاده ‌است. این مشروب‌ها عمدتا در آشپرخانه‌های زیر زمینی تولید می‌شود. طی سال‌های گذشته هر از چندگاهی اخبار متعددی از مسمومیت و مرگ مصرف‌کنندگان این نوع مشروبات الکلی به گوش می‌رسید، اما مصرف الکل در چند روز گذشته به طور گسترده‌ای در چند استان کشور که حتی از لحاظ جغرافیایی هم مرز هم نیستند قربانیان زیادی گرفته است و به احتمال قوی با توجه به آمار بالای مسمومیت‌ها داستان این مرگ‌ها همچنان ادامه دارد.
در چند روز گذشته 371 نفر بر اثر مصرف مشروبات الکلی در ۴ استان مسموم شده‌اند که از این تعداد 31 نفر فوت کردند و 173نفر در مراکز درمانی بستری هستند و 167 نفر بعد از بهبودی مرخص شدند. این آمار را دیروز «محمدکرم درآبادی» مدیر روابط عمومی اورژانس تهران در گفت‌وگو با «همدلی» اعلام کرد. آماری که نشان می‌دهد در مقایسه با سال‌های گذشته وضعیت بسیار خطرناک‌تر شده است. درآبادی آمار قربانیان را به ترتیب مربوط به استان‌های هرمزگان، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویر احمد و البرز دانست و یکی از دلایل افزایش آمار قربانیان را استفاده متانول در مشروبات الکلی ذکر کرد.
درآبادی در حالی که در گفت‌وگو با همدلی قربانیان مصرف مشروبات الکلی را 371 نفر و آمار فوتی‌ها را 31 نفر اعلام کرد که «ایرج حریرچی»، سخنگوی وزارت بهداشت در همان ساعت در گفت‌وگو با ایرنا تعداد قربانیان را 460 نفر و فوتی‌ها را 41 نفر اعلام کرد.


وی در مورد محدوده سنی قربانیان گفت: جوان‌ترین فرد فوت ‏شده یک خانم 19 ساله و مسن‌ترین فرد یک مرد 57 ساله بوده است. 41درصد مسمومین الکل مربوط به محدوده سنی 26 تا 35 ‏سال بوده و از مجموع 460 مسموم مراجعه کننده در این بازه زمانی 177 نفر بستری و 241 نفر مرخص شدند. 170 نفر از این ‏افراد دیالیز شده و 16 نفر نابینا شدند. البته آمار مسمومان منطبق با آمار استان‌هایی که مصرف بالاتری دارند، نیست.‏
اما در این میان منابع غیر رسمی از آمار بالاتری حکایت دارد. براساس گفته‌های یک منبع آگاه فقط در یکی از استان‌های جنوب‌غربی کشور30 نفر مسموم شده که 3نفر به مرگ مغزی و 10 نفر در معرض خطر مرگ قرار دارند.
مرگ به علت مصرف مشروبات الکلی در کشور اتفاقی نادر و غیرمنتظره‌ای نیست. به‌ویژه در چند سال اخیر مرگ و میر به دلیل مصرف مشروبات الکلی به رغم ممنوعیت قانونی و شرعی روندی افزایشی داشته است، اما افزایش عجیب شمار قربانیان در چند روز اخیر موضوع تلخی است که ابهامات و سوالات زیادی را ایجاد کرده است.
در تبیین چرایی افزایش شمار قربانیان فرضیه‌های زیادی مطرح می‌شود. برخی انگشت اتهام را به سمت مشروب‌های الکلی دست‌ساز نشانه می‌روند و معتقدند غیرقانونی بودن تولید، خرید و فروش و مصرف مشروبات الکلی در به وجود آمدن این وضعیت نقش دارد، برخی ناآگاهی مصرف کنندگان مشروبات الکلی را دلیلی بر چرایی افزایش قربانیان می‌دانند.
عده‌ای دیگر سست شدن عقاید دینی جوانان را در این رابطه موثر می‌دانند، برخی دیگر از «بی‌وجدانی‌» و «سهل‌انگاری» تولیدکنندگان مشروبات الکلی دست‌ساز انتقاد می‌کنند، برخی هم شرایط اقتصادی را در تولید مشروبات الکلی مرگبار موثر دانسته‌اند و برخی دیگر از افزایش آمار مصرف کنندگان سخن می‌گویند و حتی برای آن اعداد و ارقامی نیز ذکر می‌کنند. با این تفاسیر بسیاری این وضعیت را زنگ خطری مهم ارزیابی می‌کنند.
افزایش آمار قربانیان مصرف مشروبات الکلی به هر دلیلی که اتفاق افتاده باشد، ضرورت بازنگری و تغییر در سیاست‌های خرد و کلان جامعه را در زمینه آموزش گوشزد می‌کند. مصرف الکل درایران حقیقت کتمان شده‌ای است که حالا دیگر عدد و رقم‌هایش و حتی دلایل و چرایی استقبال از این نوشیدنی مرگبار کمی نخ‌نما شده است. اما اکنون با توجه به قربانیان هر روزه آگاهی از مضرات مرگ‌آفرین این نوع از مشروبات الکلی لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
رو دربایستی در بیان آسیب‌ها و واقعیت‌ها
رئیس سازمان امور اجتماعی کشور، اطلاع‌رسانی در مورد آسیب‌های اجتماعی از جمله مصرف مشروبات الکلی را که در روزهای اخیر به مرگ تعدادی از هموطنان منجر شده، بسیار ضعیف دانست و به ایرنا گفت: مشکل این است که در بیان، اطلاع‌رسانی و مطرح کردن آسیب‌ها رو دربایستی‌ می‌کنیم.
«تقی رستم‌وندی» با اشاره به مرگ‌های ناشی از مصرف الکل در چند روز گذشته افزود: افزایش مصرف الکل در جامعه را تا حدود زیادی باید با سبک زندگی مرتبط بدانیم و همین طور در کنار سبک زندگی متغیرهایی مانند مسائل اقتصادی نیز مطرح است.
وی افزود: زمانی که قیمت دلار بالا‌ می‌رود و قیمت مشروبات الکلی افزایش‌ می‌یابد، مصرف‌کننده به ساخت مشروبات خانگی و دست‌ساز رو‌ می‌آورد که درآن متانول بر اثر چوب کشمش وجود دارد یا اینکه تا حدی هم به آن متانول اضافه‌ می‌شود که گفته‌ می‌شود مصرف 10گرم آن باعث کوری‌ می‌شود.
رستم‌وندی اعلام کرد: زمانی که این مشربات الکلی غیر استاندارد یا دست‌ساز و مشروبات خانگی به هر نوعی وارد کشور‌ می‌شود یا در داخل ساخته‌ می‌شود باید اطلاع‌رسانی شود که مصرف‌کننده آنها را مصرف نکنند و در این خصوص نیز نیاز است تا فرهنگ‌سازی مناسب و طولانی‌مدت انجام شود.
وی افزود: زمانی که مانند چند روز گذشته تعدادی به دلیل مصرف مشروبات الکلی جان خود را از دست‌ می‌دهند فقط به شکل خبری و آن هم در بخش‌هایی از خبر به صورت گذرا به آن پرداخته‌ می‌شود، در صورتی که این گونه مسائل مانند الکل و مواد مخدر به فرهنگ‌سازی قوی و طولانی‌مدت نیاز دارد.
فرهنگ غلط مصرف
یک روانشناس با بیان اینکه کسانی که در ایران مشروبات الکلی مصرف می‌کنند به دلایل ممنوعیت قانونی و شرعی و عرفی، فرهنگ استفاده درست مشروبات الکلی را نمی‌دانند به همدلی گفت: متاسفانه افرادی که در ایران الکل مصرف می‌کنند، میزان مصرف‌شان به ازای هر نفر بیشتر است و همین امر مشکلات عدیده‌ای برای این افراد ایجاد می‌کند که حتی در مواردی منجر به مرگ آنان می‌شود.
« سارا قاسمی» افزود: براساس یک باور غلط این گونه جا افتاده است که میزان مصرف کم مشروبات الکلی برای بدن مفید است که تحقیقات جدید این باور را نقض می‌کند. براساس مطالعات یافته‌های جدید علم پزشکی حتی مصرف مقدار کمی مشروبات الکلی بر بدن انسان تاثیرات زیان‌باری می‌گذارد که باعث ایجاد بیماری‌های قلبی، نارسایی‌های قلبی، ریوی، اختلال در گردش خون و حتی گاهی منجر به مرگ می‌شود. همچنین از لحاظ علمی ثابت شده که برخی از سرطان‌ها مثل حلق، گلو، کبد، روده و پستان تحت تاثیر مصرف این مواد ایجاد می‌شوند. مصرف مواد الکلی موجب سقط جنین و ناباروری نیز می‌شود.
این کارشناس در ارتباط با تاثیرات اجتماعی مصرف مشروبات الکلی نیز گفت: مشروبات الکلی تحریک‌پذیری افراد را نسبت به مسائل اجتماعی افزایش می‌دهد که باعث می‌شود که افراد در موقعیت‌ها و حالات مختلف کنترل صحیحی بر رفتار خود نداشته باشند و همین موضوع سرآغاز مشکلات اجتماعی زیادی می‌شود. نزاع‌های خیابانی، افزایش تصادفات، خشونت و نفرت پراکنی از نشانه‌های مصرف مشروبات الکلی است.
قاسمی نکته قابل توجه قربانیان اخیر مشروبات الکلی در کشور را چند عامل دانست و افزود: نکته قابل توجه در کشور ما سن این افراد است که اعلام شده این افراد در بازه سنی ۱۷ تا ۵۰سال بوده‌اند و حتی در میان آن‌ها یک نفر ۱۵ ساله در قشم بستری شده است؛ بنابراین حضور مصرف‌کنندگان در سنین پایین در حادثه اخیر نیز یکی دیگر از مواردی است که جای اندیشه و تامل بیشتر دارد و زنگ‌های خطر بیشتری را به صدا درمی‌آورد.
نکته دیگری که در حادثه اخیر قابل توجه است، بروز آن در استان‌های است که حتی نزدیکی جغرافیایی با هم ندارند و مهم‌تر از این موضوع در ایام محرم اتفاق افتاده است. ایامی که به باور ما مسلمانان از تقدسی برخوردار است، به نحوی که همیشه به عنوان یک عامل بازدارنده عمل کرده است. به نحوی که حتی افرادی در طول سال مشروبات الکلی مصرف می‌کردند در ایام محرم و صفر به عنوان احترام به یک باور عرفی و دینی حداقل موقتا دست از چنین کاری می‌کشیدند. مصرف مشروبات الکلی در این حجم و در این ایام در بستری فرهنگی نیاز به بررسی دارد.
بحران فقط برای ایران نیست
آمارهای جهانی می‌گوید بحران فقط برای ایران نیست و این اتفاق موضوعی عادی در دیگر کشور‌هاست و مشروبات الکلی چه به شکل مستقیم چه به شکل غیر مستقیم جان ده‌ها نفر را گرفته است. گزارش سازمان جهانی بهداشت که هفته پیش منتشر شد، نشان می‌دهد که وضعیت در جهان هم تکان‌دهنده است، بنا به اعلام این سازمان الکل سالانه باعث مرگ سه میلیون نفر در جهان می‌شود، بیشتر از مجموع افرادی که بر اثر تصادف جاده‌ای و ایدز جان می‌بازند. آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد الکل مسئول ۵درصد مرگ و میر‌ها در جهان است. این میزان در افراد ۲۰ تا ۳۰ ساله حدود ۱۳.۵ درصد است.
با این وجود تحقیقات سازمان جهانی بهداشت سوی مثبتی نیز داشته است، چرا که به نظر می‌رسد میزان مصرف الکل در برخی مناطق دنیا از جمله اروپا و آمریکا کاهش یافته است. تجارت و مالیات بر نوشیدنی‌های الکلی از عواملی است که سبب کاهش میزان مرگ و بیماری شده است. با این وجود سازمان جهانی بهداشت در این رابطه هشدار داده که در کنار اروپا تعداد قربانیان استفاده از مشروبات الکلی در آسیا هم روبه افزایش است، کارشناسان می‌گویند یکی از دلایل این موضوع استفاده از مشروبات خانگی و تقلبی است.