«همدلی» در گفت‌وگو با کارشناسان چالش‌های هدایت نقدینگی به بازار سرمایه را بررسی کرد

بازار سرد سرمایه
فاطمه آقایی‌فرد: «20 تا 25 میلیارد دلار، ارز در خانه‌ها نگهداری می‌شود.» این جمله را رئیس اتاق بازرگانی ایران در حالی در بهمن‌ماه سال گذشته به برخی از رسانه‌ها گفته بود که قیمت ارز آن‌روزها هنوز در کانال چهار هزار تومانی قرار داشت و تقریبا هیچ ادعایی درباره احتمال رسیدن قیمت دلار به بالای 10 هزار تومان وجود نداشت.
اما این‌روزها، یعنی درست در هفته‌هایی که نرخ دلار و یورو رکوردهای تاریخی خود را به ثبت رسانده‌اند یا حتی صف‌های خرید مردم در پشت درب صرافی‌ها هرازچندگاهی از لابه‌لای اخبار قیمت‌‎ها به گوش می‌رسد، معلوم نیست که به طور دقیق چقدر ارز و یورو در صندوقچه مردم در خانه‌ها حبس شده و چقدر از سرمایه‌ها به سمت چهارراه‌استانبول که حالا نبض‌اش تندتر می‌زند، سرریز شده است.
اخبار تایید نشده‌ای مبنی بر این‌که 20 میلیارد ارز در خانه‎‌ها نگهداری می‌شود از زبان برخی از فعالان بازار به گوش می‌رسد، هر چند آمار رسمی این عدد را 30 میلیارد دلار اعلام می‌کند که به‌نظر می‌رسد این بازار راهی برای جذب سرمایه‌هایی شده است که هنوز برنامه خوبی برای بازگشت آن‌ها به چرخه اقتصاد وجود ندارد.


واقعیت آن است که بازار خودرو، طلا، سکه، ارز یا مسکن، هنوز از مهمترین بازارهای شناخته شده در میان مردم هستند و سرمایه‌ها کمتر به بازارهای سرمایه و بورس راهی می‌شوند. به‌نظر می‌رسد بخش خصوصی راهکاری برای جذب سرمایه‌های سرگردان مردم ندارد تا همیشه بازارهای موازی با بورس نقش پررنگی را در اقتصاد ایران داشته باشند. در این میان سوال قابل‌تاملی به ذهن می‌رسد این‌که چرا با توجه به افزایش نقدینگی و بالا رفتن سرمایه‌های سرگردان مردم، بورس فراخوانی برای جذب دارایی‌های افراد ندارد و کاری در این زمینه نمی‌کند؟
اگرچه نگاهی به اخبار وضعیت سهام شرکت‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از شرکت‌ها در چند ماه گذشته به بالاترین میزان سوددهی خود رسیده‌اند و حال و هوای بورس در میان اخبار ناخوشایند اقتصادی تقریبا خوب است، اما به باور بسیاری از دست‌اندرکاران بازار سرمایه با توجه به وضعیت نامشخص روابط بین‌المللی، در روزهای آینده شاید به خوبی ماه‌های گذشته نباشد و به همین دلیل احتمال اینکه مردم با ورود به این بازار زیان کنند وجود دارد. بر همین اساس است که هنوز فراخوانی در زمینه جذب سرمایه‌های مردم در بورس داده نشده و بخش خصوصی هنوز قابلیت این ریسک‌پذیری را ندارد.
برخی از کارشناسان نیز بر این باور هستند که بازار سرمایه در ایران به قدری کوچک است که قابلیت جذب نقدینگی را که حالا بر اساس گزارش‌ها به بیش از 16 هزار میلیارد تومان رسیده را ندارد. هر چه که هست برخی از گزارش‌ها نشان می‌دهد که بازار سرمایه در حال حاضر بدون پشتوانه بنیادی و بی‌اعتنا به وضعیت سودآوری شرکت‌ها در حال داد و ستد است. از طرفی نیز آشوب ارزی حالا به جایی رسیده است که بازار سرمایه حتی با وجود شرکت‌های ثبت شده سودده دیگر قدرت رقابت با سایر بازارها از جمله چهارراه‌استانبول را ندارد. در این وضعیت بسیاری از کارشناسان نیز با توجه به وضعیت اقتصادی نامعلوم توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه نمی‌کنند.
یکی دیگر از اشکالات اساسی در بورس جریان‌های سفته‌سازی است که زیان سهامداران را به دنبال دارد. آن‌طورکه دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد، طی دو روز گذشته حدود ۹۳ درصد از نمادهای فعال در بورس با رشد قیمت مواجه شدند و ۵۳ درصد نیز با صف خرید به کار خود پایان دادند. ارزش این صفوف خرید ۳۷۸ میلیارد تومان بوده است. یعنی در پایان معاملات دیروز حدود ۴۰۰ میلیارد تومان پشت درهای ورود به بورس باقی مانده‌اند. این میزان نقدینگی در این فضا توان رشد قیمت غالب سهام را دارد.
اگر سهامدار دستش به سهام ارزنده نرسد حتما هستند نمادهایی که روی موج‌های سفته‌بازانه منجر به کسب سود برای سهامداران شوند. بی‌تردید تشکیل این فضا در بازار سهام و ورود نقدینگی به معاملات امری خجسته است اما آنچه می‌تواند به تهدیدی برای معاملات تبدیل شود، ساز‌وکار دادوستد سهام و انفعال سیاست‌گذار است که زمینه را برای جریان‌های سفته‌بازی فراهم می‌کند. جایی که موج‌سواری روی این جریانات در نهایت زیان سهامداران را به همراه دارد و سپس با قطع اعتماد و امید سهامداران باز هم نقدینگی را از بورس فراری می‌دهد. آنجاست که شاید تازه مقام ناظر قدر فرصت طلایی این روزها را بداند.
ریسک‌های جدید در راه است
حمیدرضا میر معینی‪-‬ شاخص بورس از ابتدای سال تاکنون حدود 100 درصد رشد داشته است. بسیاری از نمادهای قابل اعتماد بورس و سهام شرکت‌هایی که قوی هستند و سرمایه‌های پربنیه‌ای دارند همگی در سه ماه اخیر 150 تا 200 درصد سود داشته‌اند. اما از این جا به بعد بعید به‌نظر می‌رسد که سود کنند و روند رو به رشد بورس در ماه‌های آینده با سرعت سابق نخواهد بود و احتمالا این روند با کندی پیش خواهد رفت. در چند ماه گذشته تاثیر اخبار بر قیمت‌ها اعمال شده است و اتفاقات خوبی برای شرکت‌ها افتاده است. اما در روزهای پیش رو بعید بنظر می‌رسد که دوباره شاهد اتفاقات خوبی در بورس باشیم، چرا که ریسک‌های جدیدی در راه است و عواملی از قبیل احتمال تحریم‌ها، سیاست‌گذاری دولت در تعیین نرخ بهره بانکی همگی در سرنوشت بازار سرمایه تاثیر دارند و روند رو به رشد شرکت‌ها را با چالش مواجه خواهند کرد. در حقیقت تاثیر اتفاقات خوب در قیمت‌گذاری‌ها دیده شده است ولی حالا هر لحظه امکان دارد که با یک خبری بسیاری از بازار سرمایه خارچ شوند و فشار عرضه بیشتر شود و در نتیجه بازار به مرحله تعادلی برسد. حتی اگر وزن ریسک‌ها زیاد باشد حتی شاید شرکت‌ها شاهد افت هم باشند و به مرحله زیان دهی برسند. بنابراین لازم است قبل از سرمایه‌گذاری در این بازار ابتدا از سودده بودن شرکت‌ها اطمینان داشته باشیم. اما باید گفت که صرفا رشد شاخص‌ها نشان دهنده پیشرفت بورس نیست و تنها افزایش قیمت شاخص سهام شرکت‌ها نمی‌تواند علامتی برای پیشرفت بورس اوراق بهاردار باشد. تنها زمانی می‌توان گفت که بورس اوراق بهادار رشد کرده است که نقش بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌داری و افزایش سرمایه‌گذاری بیشتر شود. باید بورس بتواند از همه نقاط کشور سرمایه‌ها را جذب کند وسرمایه‌گذاران با خیالی آسوده بتوانند وارد بازار سرمایه شوند. از طرفی نیز زمانی می‌توان گفت بورس پیشرفت کرده است که اطلاعات به‌طور یکسان و قابل اتکا در دسترس باشد. تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به بالای 50 درصد GTP ارزش بازار برسند. همچنین تمامی ابزارهای مالی قابل معامله در بورس طراحی شده باشد. مثل طراحی‌هایی که در بازار سرمایه کشورهای پیشرفته دنیا وجود دارد؛ مانند فروش استقراضی یا خرید و فروش اختیاری و پیمان‌های قراردادی که در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا در جریان است. موارد گفته شده همگی نشان دهنده توسعه بورس هستند و صرفا افزایش شاخص‌ها علامت توسعه بورس نیست. اکنون برای جذب سرمایه‌های مردم در این بخش با توجه به ریسک‌های احتمالی زمان مناسبی نیست. این در حالی است که افزایش رشد شاخص‌ها بسیاری را تحریک به سرمایه‌گذاری در بورس کرده است. اما باید گفت که بازار سرمایه در ایران به قدری کوچک است که قابلیت جذب این همه نقدینگی را ندارد و بنظر می‌رسد که سرمایه‌گذاری در این بازار حالا با زیان همراه شود. بنابراین در حال حاضر جذب سرمایه در این بازار منطقی بنظر نمی‌رسد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا برهم صالح بر صندلی ریاست‌جمهوری عراق تکیه خواهد زد؟‍! تداوم تورنمنت سیاسی کردی روزمره در تعلیق گزارش «همدلی » از وضعیت رانندگان مهاجر اسنپ و تپسی کار در ازای بی‌خانمانی به بهانه صد و سی و دومین سالروز میلاد آموزگار موسیقی ایران زمین رد پای آهنگین «کلنل» جلسه علنی مجلس که قرار بود به رسیدگی و تصویب «کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم» بپردازد، دوباره عقب افتاد در مراسم هفتمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت؛ راوی و نویسنده «فرنگیس» با رهبر انقلاب دیدار کردند «همدلی» در گفت‌وگو با کارشناسان چالش‌های هدایت نقدینگی به بازار سرمایه را بررسی کرد در مراسم هفتمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت؛ راوی و نویسنده «فرنگیس» با رهبر انقلاب دیدار کردند نایب رئیس کمیسیون مجلس شورای اسلامی: اروپایی‌ها می‌توانند کمکی برای عبور از تحریم‌ها باشند اعتراف آمریکا به شکست در افغانستان و تحریم چابهار نیویورک تایمز به نقل از ظریف خبر داد: انعقاد قریب‌الوقوع توافق نفتی ایران و اروپا