«فرنگيس»،منطقه‌ ناشناخته و مهمي از جغرافياي جنگ تحميلي را به ما نشان داده است

در هفتمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت با موضوع بررسی نقش بانوان در دوران دفاع مقدس که صبح دیروز یک‌شنبه در مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، تقریظ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر فرزانه انقلاب بر کتاب «فرنگیس» منتشر شد. متن یادداشت رهبر انقلاب بر این کتاب که روایتی است از مقاومت شجاعانه خانم فرنگیس حیدرپور، بانوی روستایی مرزنشین کرد کرمانشاهی در مقابل حملات رژیم متجاوز بعثی به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
بخش ناگفته و بااهمّیتی از حوادث دوران دفاع را به مناسبت شرح حال این بانوی شجاع و فداکار، در این کتاب می‌توان دید. بانو فرنگیس دلاور با همان روحیه استوار و پُرقدرت، و با زبان صادق و صمیمی یک روستایی، و با عواطف و احساسات رقیق و لطیف یک زن، با ما سخن گفته و منطقه ناشناخته و مهمّی از جغرافیای جنگ تحمیلی را با جزئیاتش به ما نشان داده است. ما از روستا‌های مرزی در دوران جنگ و مصائب فراوان آنان و آوارگی‌ها و گرسنگی‌ها و خسارت‌های مادی و ویرانی‌ها و داغ عزیزان آنها، هرگز به این وضوح و تفصیلی که در این روایت صادقانه آمده است، خبر نداشتیم؛ و نیز از فداکاری جوانان آنان که در شمار اوّلین شتابندگان به مقابله با دشمن مهاجم بودند. ماجرای قتل و اسارت دشمن به دست این بانوی دلاور هم که خود یک داستان مستقل و استثنایی است که نظیر آن فقط در سوسنگرد، در همان اوان، اتّفاق افتاده بود. بانو فرنگیس را باید بزرگ داشت و از نویسنده کتاب - خانم فتّاحی- به‌خاطر قلم روان و شیوا و هنر مصاحبه‌گیری و خاطره‌نویسی، باید بسیار تشکر کرد.
تشکیل انجمن زنان فعال درعرصه دفاع مقدس


مهناز فتاحی، نویسنده کتاب «فرنگیس» در این مراسم گفت: قلم من یا تبر فرنگیس؟ آیا قلم همان تبر است؟ آیا او راوی است و من نویسنده یا برعکس؟ قلم من و تبر او هر دو یکی است. اگر روزگاری فرنگیس ١٨ ساله موفق به کشتن عراقی‌ها شد امروز قلم من همان رسالت را دارد. وی به دوران گردآوری مصاحبه‌ها اشاره کرد و افزود: خاطرم هست فرنگیس راضی به نوشتن خاطراتش نبود و مدام می‌گفت: چه کار مهمی مگر کرده‌ام؟ تا اینکه از پدرم برایش گفتم؛ زیرا من هم فرزند جنگ هستم و هنوز بسیاری از افراد در کرمانشاه پرونده جانبازی هم ندارند، اما نیازمند توجه هستند. فتاحی پیشنهاد کرد انجمنی از بانوان فعال درعرصه دفاع مقدس تشکیل شود. وی افزود: ما شاید دور از هم باشیم، اما قلب‌های نزدیکی داریم، دوست دارم انجمن بانوان داشته باشیم تا دست در دست هم پرتوان قدم برداریم و تنهایی‌های زنانه را احساس نکنیم، این کتاب را به همه سربازان تقدیم می‌کنم؛ چراکه ما هم بخشی از سربازان وطن هستیم.
با تبر سرباز بعثی را کشتم
فرنگیس حیدرپور، قهرمان کتابی که رهبر انقلاب بر آن تقریظ نوشت، هم در این مراسم بیان کرد: سال ۵۹ که نیرو‌های بعثی به شهرما حمله کردند، هشت نفرازاقوام جمع شدند تا مقابل دشمن بایستند، اما نیرو‌های بعثی هر هشت نفر را به شهادت رساندند و ما داغدار شدیم، اما در ادامه برخی از اهالی روستا برای بازگرداندن پیکر‌ها می‌روند، از یک سو بمباران را شاهد بودیم و از یک سو برخی از مردان برای مقابله با دشمن آماده می‌شدند، بمباران اجازه خاکسپاری نمی‌داد، اما بدون تجهیزات شب را با وجود بمباران به صبح رساندیم وقتی نیرو‌های بعثی وارد روستا شدند، ما به تپه‌ای در همان نزدیکی رفتیم و شب را با گریه به صبح رساندیم. وی با اشاره به گرسنگی و تشنگی کودکان و کهنسالان گفت: با پدرم عزم رفتن به روستا کردیم تا برای کودکان و پیرتر‌ها آب و غذا بیاوریم، ارزاق را برداشتیم و وقتی از کنار رودخانه قصد گذر داشتیم نیرو‌های عراقی آمدند، با تبر یکی از آن‌ها را کشتم و با سنگ یکی را اسیر کرده و به تپه آوردم و تحویل رزمندگان دادم. وی با ابراز خرسندی از تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب گفت: بسیار خوشحالم و از نویسنده کتاب خانم فتاحی تشکر می‌کنم.
در جنگ دفاعی همه سرباز می‌شوند
مرتضی سرهنگی، مدیر سابق دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری نیز در این نشست گفت: در جنگ‌های دفاعی همه سرباز می‌شوند، پیر و جوان و زن و مرد مطرح نیست، بعثی‌ها روی یک مسئله در حمله به ایران حساب نکرده بودند و آن سرباز شدن مردم ایران بود.
وی با بیان اینکه نوشتن پس از جنگ سنت است، گفت: در دنیا هم اینگونه است و همه از جنگ‌ها می‌نویسند تا به مردمشان نشان دهند مملکت چه روز‌هایی را گذرانده و چه رشادت‌ها دیده است، چراکه اگر نوشته نشود، گویی جنگی وجود نداشته است.
سرهنگی با تأکید بر اینکه مردم ما خانم فرنگیس را نمی‌شناختند، اما با این کتاب او را شناختند، گفت: تا ادبیات جنگ ما به روستا‌ها نرود، اصالت خود را به دست نمی‌آورد، زیرا بسیاری از فرماندهان و آزادگان ما در روستا‌ها هستند و کسی آن‌ها را نمی‌شناسد در حالی که برای مملکت بسیار فداکاری کرده‌اند.
معرفی دختری از جنس آهو و خورشید
معصومه آباد، نویسنده کتاب «من زنده‌ام» نیز در این مراسم گفت:استعاره و تعابیر کتاب «فرنگیس» برایم جالب بود، چراکه همه ما از دوران کودکی چنین خاطراتی داریم. در تمام صفحات کتاب اگرچه با سینه پردرد این بانو آشنا شدم، اما دردناک‌ترین بخش کتاب فصل ١١ و ١٢ آن است، چراکه حلاوت و شیرینی پایان جنگ را نشان می‌دهد، در همین حین چشیدن حلاوت پایان جنگ ناگاه عملیات مرصاد رخ می‌دهد. وی افزود:. فتاحی از گورسفید دختری را به ما معرفی کرد که از جنس آهو و خورشید بود. گورسفید روستایی دورافتاده در نقطه صفر مرزی است که امروز با وجود حیدرپور می‌تواند اسطوره باشد؛ روستایی که هرخانواده آن شهید داده است.
توجه «آقا» دلگرمی نویسندگان دفاع مقدس
معصومه سپهری، نویسنده دو کتاب «نورالدین پسر ایران» و «لشکر خوبان» نیز در این مراسم گفت: مطمئناً فرنگیس ترجمه خواهد شد و از آن فیلم‌هایی ساخته می‌شود، اما خواهش می‌کنم با روش‌های درست و احترام به حقوق مادی و معنوی راوی و نویسنده این کار‌ها انجام شود. وی با تأکید بر اینکه در صفحات پایانی کتاب جز احساس شرم چیزی نداشتم، افزود: در رنج‌ها، شادی‌ها، اضطراب‌ها و حتی قدم‌های سنگین و تلخی که فرنگیس گاهی از خانه برداشته و فرار کرده و بازگشته همراه شدم. در این‌ها شریکیم و نمی‌توانیم ذره‌ای از آلام خانواده‌های داغدار کرمانشاهی بکاهیم. این کتاب‌ها می‌تواند اخلاق جامعه را بهتر کند و اعتماد به نفسش را افزایش دهد. سپهری گفت: کاش با کتاب‌های خاطرات دفاع مقدس درست برخورد کنیم تا نویسندگان راغب شوند بیشتر در این حوزه کار کنند. این فقط مسئله مالی نیست. ما به‌دلیل برخی مسائل تمرکزمان را از این حوزه از دست داده‌ایم؛ در حالی که دوست داریم در حوزه دفاع مقدس کار کنیم. وی اضافه کرد: چه دنیا ادبیات ما را به رسمیت بشناسد و چه نشناسد، اگر این موارد مکتوب نشود، وجدان‌ها بیدار نمی‌شود، این آثار نشان می‌دهد ملت ایران در طول تاریخ چه سختی‌هایی را گذرانده است. نویسنده کتاب «نورالدین پسر ایران» خاطرنشان کرد: توجه حضرت آقا مهم‌ترین دلگرمی برای نویسندگانی امثال من است؛ چون ایشان می‌دانند در این شلوغی روزگار، توجه به فضای جنگ می‌تواند به ما کمک کند تا با عزت از این دوران سخت عبور کنیم. بهناز ضرابی‌زاده، نویسنده کتاب دختر شینا گفت: موفقیت‌های خانم فتاحی را موفقیت خود و تمام زنان ایران می‌دانم. باید تلاش کنیم نقش بی‌بدیل و ماندگار و تحسین‌برانگیز زنان کشورمان را در راه دین، وطن و ارزش‌های کشور بنویسیم تا دنیا هم این واقعیت‌ها را بداند.
در پایان این مراسم از راوی و نویسنده کتاب «فرنگیس» تقدیر شد.