کاغذ، قربانی دعوای دولتی ها

محمد تاج‌الدین- خبر تخصیص ارز کاغذ به دو نفر که وجود خارجی ندارند در فضای مجازی و رسانه‌ها جنجال آفرید. بعد از شروع به کار ارز دولتی یا به عبارت دیگر ارز جهانگیری، انواع و اقسام رانت‌ها و فسادهای مالی در بدنه دولت سر برآورد. نهادهای نظارتی هم اغلب زمانی با ماجرا برخورد کرده‌اند که بیت‌المال از دست رفته است.
از طرف دیگر درگیری وزارتخانه‌های مختلف و بانک مرکزی در اعلام نام دریافت‌کنندگان ارز دولتی عامل دیگری بود که تصمیمات ارزی دولت موفق نباشد؛ مشکلاتی که باعث شد رهبر انقلاب در تذکری جدی دولت را مورد خطاب قرار دهد و آن را مسوول پیگیری دقیق‌تر بازار ارز کند.
در روزهایی که بسته‌های ارزی دولت یکی پس از دیگری با شکست مواجه می‌شوند و سیاست‌های اقتصادی روحانی کارآمد نیست، بحران کاغذ در کنار کمبود کالاهای دیگر مشکل‌ساز شده است؛ مشکلی که اولین قربانی‌اش رسانه‌های آزاد هستند، رسانه‌هایی که بودجه دولتی دریافت نمی‌کنند.
تایید وزارت ارشاد ارشاد و تکذیب وزارت صمت


خبر دریافت ارز توسط دو مجهول‌الهویه از سوی معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد اعلام شد. سلطانی‌فر در مصاحبه‌ای گفت: «دو قلم ارز مجموعا حدود ۲۴ میلیون یورو به اشخاصی داده شده که وجود خارجی ندارند. متاسفانه این مشکلات در وزارت صنعت، معدن و تجارت بود. ما مکاتبه کردیم که بدون مجوز ما این کاغذها وارد نشود. آقای شریعتمداری نامه نوشت که خودمان داریم وارد می‌‌کنیم و مسوولیت با خودمان است و شما دخالت نکنید. این نامه موجود است.»
سلطانی‌فر در حالی از نامه شریعتمداری صحبت به میان آورده که وزارت صمت در بیانیه‌ای علاوه بر تکذیب ادعای دریافت ارز توسط دو مجهول‌الهویه، گفته است فرمان تصمیم‌گیری در حوزه کاغذ به دست وزیر ارشاد سپرده شده است. در این بیانیه چهاربندی آمده است:
1- «پس از گروه‌بندی جدید کالایی برای تامین ارز با نرخ رسمی و قرار گرفتن کاغذ و مواد اولیه تولیدی آن در گروه اول کالایی برای دریافت دلار۴۲۰۰ تومان، طبق ابلاغیه دکتر شریعتمداری، وزیر ارشاد متولی حوزه کاغذ شد و تا‌کنون پس از تایید وزارت ارشاد اقدام به تایید ثبت سفارش کاغذ شده و ادعای نامه برای عدم دخالت ارشاد مطلبی خلاف واقع است.
2- طبق اعلام‌های متعدد، مبنای عمل و محاسبه نهایی در واردات، تامین ارز از سوی بانک مرکزی است و طرح اتهام تخصیص ارز به دو نفر که وجود خارجی ندارند، نه تنها مبنای دقیقی ندارد بلکه اساسا با نظارت و ساز و کارهای بانکی، اینکه دو نفر بدون وجود خارجی، توانسته باشند ارز را از بانک مرکزی دریافت کنند باورپذیر نیست.
۳- با تدبیر اهالی مطبوعات و معرفی وزارت ارشاد و با حضور مدیرکل مطبوعات داخلی بیش از ۶۰ هزار تن ثبت سفارش کاغذ در نیمه اول مردادماه ابلاغ شد و طرح هیجانی و شائبه‌دار کردن اقدامات وزارت صمت، تنها در حوزه یک وزارتخانه باقی نخواهد ماند و به تمام دولت تسری خواهد یافت، چراکه موضوع ارز ۴۲۰۰ تومانی و اختصاص به همه افراد و همه کالاها پس از ابلاغ معاون اول رییس‌جمهور در ۲۲ فروردین امسال امری الزامی و اجباری بوده و وزارت صمت فقط مرجع بررسی پیش‌فاکتورها و بررسی عدم ممنوعیت واردات کالا در ثبت سفارش‌ها بوده است‌ نه تامین‌کننده ارز یا تصمیم‌گیر در حوزه سیاست‌های ارزی و ظاهرا فراموش شده که صف‌های چند‌کیلومتری برای دریافت ارز دولتی در وزارت صمت تشکیل می‌شد و منتقدان امروز تخصیص ارز، آن روزها فشار می‌آوردند که چرا با درخواست‌ها موافقت نمی‌شود و ارز اختصاص پیدا نمی‌کند. باید پذیرفت آن روز اگر وزارت صمت در مقابل فشارها کوتاه می‌آمد به جای حدود ۱۰ میلیارد دلار ارز تامین شده امروز ده‌ها میلیارد دلار ارز مصرف شده بود.
۴- در موضوع تصمیمات معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد فقط به یک مورد اشاره می‌شود که در جلسه مربوط به موضوع واردات کاغذ که در وزارت صمت با حضور مدیرکل مطبوعات داخلی و مدیران مسوول دو روزنامه معتبر کشور برگزار شد، درخواست چوب و کاغذ مازندران برای واردات کاغذ و نه تولید بررسی شد و در ۲۰ هزار تن واردات درخواستی به ازای هر تن ۱۰۰ یورو اضافه قیمت اظهار که با موافقت معاون مطبوعاتی ارشاد به وزارت صمت ارجاع شده بود و پس از بررسی و تایید مدیرکل مطبوعات داخلی نسبت به این تخلف، درخواست پذیرفته نشد. لذا به نظر می‌رسد بررسی تخصصی موارد ارجاعی اجتناب‌ناپذیر است و باید نظرات کارشناسی وزارت صمت نیز برای حفظ منافع کشور اعمال شود و وظایف وزارت صمت در این حوزه قابل واگذاری نیست.»
کاغذ در صدر کالاهای صادراتی بهار!
در حالی که رسانه‌های کاغذی به دلیل کمبود کاغذ یا مجبور به تعدیل نیرو شده‌اند یا از صفحات کم کرده‌اند یا به طور کلی عطای کار را به لقایش بخشیدند، آمارها نشان می‌دهد در سه ماهه نخست امسال کاغذ بیشترین رشد صادرات را داشته است! طبق آمار وزارت صمت کاغذ و محصولات کاغذی با رشدی ۲۳۹ درصدی در میزان وزن صادراتی و رشد ۱۶۶ درصدی در میزان ارزش صادراتی طی سه ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل بیشترین رشد در بخش صنعت را به خود اختصاص دادند.
این در حالی است که کارخانه‌های تولید کاغذ‌ برای مواد اولیه ارز دولتی دریافت می‌کنند و بعد هم محصول تولیدی با ارز دولتی را به خارج صادر می‌کنند!
بعد از تذکرات پیاپی متولیان امر، بالاخره شریعتمداری در ابتدای شهریور طی نامه‌ای خطاب به گمرک صادرات کاغذ را ممنوع کرد. طبق گفته تارنمای گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزیر صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به رییس کل گمرک صادرات انواع کاغذ چاپ، بسته‌بندی و روزنامه را ممنوع اعلام کرد.
همچنین صدور انواع تیشو، انواع شیرخشک صنعتی و شیر خشک اطفال، چای فله و بسته‌بندی و همچنین کره در بسته‌بندی بیش از 500 گرم از ابتدای شهریور ممنوع است.
اما تا زمان سر و سامان گرفتن اوضاع، قربانی وضعیت آشفته امروز، رسانه‌ها خواهند بود.