برلین و آنکارا در جست و جوی تفاهم

در حالی که روابط آلمان و ترکیه در چند سال اخیر پرتنش بوده است، رییس‌جمهوری ترکیه، جمعه گذشته برای سفری سه‌روزه وارد برلین شد و با رییس‌جمهوری و صدر‌اعظم آلمان دیدار کرد. دو طرف پس از گفت‌وگوهای خود در یک نشست خبری مشترک شرکت کردند و هر دو، با وجود تاکید بر اختلاف دیدگاه‌ها، خواستار بهبود روابط دوجانبه شدند.
صدراعظم آلمان در نشست مطبوعاتی مشترک با رییس‌جمهور ترکیه در برلین گفت در اکتبر اجلاسی درباره سوریه برگزار می‌شود. اردوغان هم با اشاره به هواداران پ‌ک‌ک و گولن در آلمان خواستار برخورد مصممانه‌تر این کشور با تروریسم شد.
صدراعظم آلمان پس از ملاقات و گفت‌وگو با رییس‌جمهوری ترکیه، گفت که دو طرف استنباط‌های متفاوتی از دموکراسی دارند. در این نشست خبری، مرکل گفت که دو طرف در مورد بهبود روابط دوجانبه به خصوص در زمینه گسترش مبادلات اقتصادی و تجاری به توافق رسیدند؛ هر چند در مورد دموکراسی و این که یک جامعه دموکراتیک چه خصوصیاتی دارد، دارای استنباط‌های متفاوتی هستند.
آنگلا مرکل در نشست مطبوعاتی مشترک جمعه گذشته با رجب طیب اردوغان در برلین گفت که میان آلمان و ترکیه هنوز هم اختلافات اساسی وجود دارد. پیش از این نشست دو سیاستمدار در دفتر صدارت عظمای آلمان با هم گفت‌وگو کرده بودند. مرکل به طور مشخص به وضعیت آزادی مطبوعات و حقوق بشر در ترکیه پرداخت. او در این رابطه خواستار راه‌حلی سریع برای آلمانی‌هایی شد که در ترکیه در حبس به سر می‌برند. مرکل گفت: اصرار کرده‌ام که این موارد نیز تا جایی که ممکن است هر چه زودتر حل شوند، اما صدراعظم آلمان بر علائق مشترک آلمان و ترکیه نیز تاکید کرد. او گفت: بسیاری چیزها هست که ما را با هم متحد می‌کند. او سپس به عضویت دو کشور در ناتو و مسائلی چون مهاجرت و مبارزه با تروریسم اشاره کرد.


تدارک اجلاس سوریه
افزون بر این، مرکل به موضوع جنگ در سوریه پرداخت و گفت که در ماه اکتبر اجلاسی با حضور روسای‌جمهوری ترکیه، روسیه و فرانسه برگزار می‌شود. او گفت که در رایزنی‌ها باید اوضاع سخت ادلب که مرکز شورشیان است، مورد توجه قرار گیرد. او افزود که ترکیه با پذیرش بیش از سه میلیون پناهجوی سوری کاری بسیار برجسته انجام داده است.
اردوغان از آلمان خواست که مصممانه‌تر علیه تروریسم مبارزه کند. او گفت که در آلمان هزاران نفر از اعضای سازمان تروریستی پ‌ک‌ک (حزب کارگران کردستان) به سر می‌برند؛ همچنین صدها تن از هواداران نهضت گولن در آلمان هستند. اردوغان همچنین خواستار تحویل جان دوندار، خبرنگار ترک، به ترکیه شد. او گفت که دوندار جاسوسی است که اسرار دولتی را منتشر کرده است.
درخواست تحویل افراد زیر پیگرد
اردوغان پیش از گفت‌وگویش با مرکل از سوی فرانک- والتر اشتاین‌مایر، رییس‌جمهوری آلمان، مورد استقبال قرار گرفته بود. اندک زمانی پس از آن اعلام شد که دولت ترکیه از آلمان خواسته که دوندار و ۶۸ نفر دیگر افراد تحت تعقیب را به ترکیه تحویل دهد. ینی آکیت، روزنامه نزدیک به دولت در ترکیه، گزارش داده است که اردوغان سه روز پیش از دیدارش لیستی از نام افراد را برای مرکل فرستاده است. جان دوندار در سال ۲۰۱۵ به دلیل گزارشی درباره ارسال مخفیانه سلاح توسط نیروهای امنیتی ترکیه برای شورشیان اسلام‌گرا در سوریه متهم شناخته شده بود. او در ماه می سال ۲۰۱۶ به پنج سال و ۱۰ ماه زندان محکوم شد و در ژوئیه ۲۰۱۶ به تبعید در آلمان رفت. ترکیه او را به جاسوسی، خیانت به اسرار دولتی و تبلیغات علیه دولت متهم می‌کند. دوندار با وجود آنکه مجاز بود، از شرکت در نشست مطبوعاتی مرکل و اردوغان خودداری کرد. پیش از آن ترکیه تهدید کرده بود اگر دوندار در نشست مطبوعاتی شرکت کند، اردوغان در آن شرکت نخواهد جست.
حادثه‌ای در نشست مطبوعاتی
با وجود این، نشست مطبوعاتی مرکل و اردوغان بدون ‌حادثه برگزار نشد. عادل ییگیت، خبرنگار ترک، تی‌شرتی بر تن داشت که بر روی آن نوشته شده بود آزادی برای خبرنگاران در ترکیه. ماموران امنیتی ییگیت را در برابر دوربین‌ خبرنگاران به خارج سالن نشست هدایت کردند، در حالی‌که او اعتراض می‌کرد و می‌گفت که کاری نکرده است.
اردوغان خوش نیامدی
دیدار رسمی رییس‌جمهوری ترکیه تحت اقدامات امنیتی شدید انجام می‌گیرد. سازمان‌های حقوق بشری و اتحادیه‌های روزنامه‌نگاران علیه اردوغان دست به تظاهرات زدند و خواستار احترام به حق آزادی مطبوعات و نیز آزادی خبرنگاران بازداشت‌شده در ترکیه شدند. کریستیان میر، رییس سازمان گزارشگران بدون مرز، در همایشی در برلین گفت تا زمانی که رسانه‌ها در ترکیه سرکوب می‌شوند نباید روابط میان آلمان و ترکیه عادی شود. مارکوس بیکو، دبیرکل شاخه آلمان سازمان عفو بین‌الملل، از سرکوب فزاینده جامعه مدنی در ترکیه سخن گفت.
رییس‌جمهوری ترکیه دیروز به ایالت نوردراین-وستفالن سفر کرد تا در شهر کلن مسجد مرکزی اتحادیه ترک اسلامی برای امور دینی دیتیب را افتتاح کند. رییس‌جمهوری ترکیه در مقاله‌ای که در آغاز سفر سه روزه خود به آلمان در روزنامه فرانکفورتر آلگماینه، چاپ این کشور منتشر کرد، خواستار آن شد که دولت آلمان گروهی را که به گفته او پشت کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ قرار داشته، «سازمان تروریستی» نام‌گذاری کند. دولت آلمان گفته است که برای مرتبط دانستن کودتا به طرفداران فتح الله گولن به شواهد و مدارک بیشتری نیاز دارد. شبکه تلویزیونی ان‌تی‌وی آلمان امروز گزارش داد که پیش از سفر رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری این کشور به برلین، آنکارا یک لیست تروریستی حاوی نام ۶۹ فرد ساکن آلمان را به آنگلا مرکل تحویل داده است.
ضیافت شام پر مناقشه روسای‌جمهور
رییس‌جمهوری آلمان با پیش کشیدن مسائل حقوق بشری در ترکیه موجب شد تا رجب طیب اردوغان آلمان را به میزبانی تروریست‌ها متهم کند. سفر رییس‌جمهوری ترکیه با هدف بهبود روابط پر تنش میان آنکارا و برلین انجام شده بود.
به گزارش دویچه‌وله، شامگاه جمعه گذشته ضیافت شام به افتخار رجب طیب اردوغان در برلین به محل جدال تبدیل شد. فرانک والتر اشتاینمایر در سخنرانی خودش از وخامت اجرای قوانین و وضعیت حقوق بشری در ترکیه انتقاد کرد و در مقابل، اردوغان آلمان را به میزبانی از صدها هزار تروریست متهم کرد.
اشتاینمایر سخنانش را با ستایش روابط دیرینه میان دو کشور و نقش ترکیه در پذیرش یهودیان و آلمانی‌های تحت پیگرد در دوران نازی‌ها آغاز کرد.
او سپس به اوضاع کنونی ترکیه پرداخت و گفت که هزاران شهروند ترکیه‌ای با افزایش خودکامگی در دوران اردوغان مجبور به مهاجرت شدند.
اشتاینمایر تاکید کرد: هشتاد سال پیش آلمان‌ها پناهی در ترکیه یافتند و امروز شمار نگران‌کننده‌ای از مردم ترکیه در حال فرار از رشد سرکوب‌ها علیه جامعه مدنی هستند. رییس‌جمهوری آلمان در ادامه سخنانش گفت: به عنوان رییس کشور آلمان، نگران آن اتباع آلمانی هستم که در ترکیه به دلایل سیاسی زندانی هستند و همچنین نگران روزنامه‌نگاران ترک و اعضای اتحادیه‌ها، وکلا، نخبگان و سیاستمدارانی هستم که هنوز در زندان به سر می‌برند.
وخامت شرایط حقوق بشری در ترکیه و بازداشت اتباع آلمانی به شدت روابط برلین و آلمان را تیره کرده است. اشتاینمایر ابراز امیدواری کرد که آزادی، مقررات و حقوق بشر بار دیگر پس از کودتای ناکام علیه اردوغان، به ترکیه بازگردد.
به دنبال این سخنان، رییس‌جمهوری ترکیه، آلمان را بابت میزبانی از هزاران تروریست از پ‌ک‌ک و جنبش گولن
سرزنش کرد.
اردوغان تاکید کرد: هزاران عضو پ‌ک‌ک که اتحادیه اروپا آن را به عنوان گروه تروریستی می‌شناسد، آزادانه در آلمان تردد می‌کنند.
متاسفانه صدها هزار نفر از اعضای سازمان تروریستی فتو (جنبش گولن) آزادانه در آلمان زندگی می‌کنند.
رییس‌جمهوری ترکیه همچنین از آلمان بابت میزبانی از دن دونبار، روزنامه‌نگار سرشناس ترکیه‌ای گلایه کرد.
او در ترکیه بابت انتشار گزارشی درباره انتقال سلاح برای شورشیان سوری به جاسوسی محکوم شد. اردوغان تاکید کرد: زمانی که روزنامه‌نگاران اقدامی مرتبط با تروریسم مرتکب می‌شوند و در یک دادگاه ترکیه‌ای محکوم می‌شوند، دیگر چگونه می‌شود که فردی از او دفاع کند؟ اما او اینجا نقش خوبی گرفته است.
در جریان کنفرانس خبری جمعه گذشته اردوغان با آنگلا مرکل هم یک روزنامه‌نگار ترک که به محدودسازی رسانه‌ها در ترکیه اعتراض داشت از سالن بیرون برده شد. اردوغان همچنین در این کنفرانس خبری از آلمان خواست تا دونبار را تحویل دهد. این روزنامه‌نگار سابقا سردبیر روزنامه اپوزیسیون جمهوریت بود.
سفر سه‌ روزه اردوغان به آلمان با اعتراض هزاران نفری در خیابان‌ها روبه‌رو شد. رییس‌جمهوری ترکیه دیروز مسجد جدیدی در شهر کلن را افتتاح کرد.
آلمان و ترکیه در تلاش برای احیای روابطی هستند که در دو سال گذشته تیره شده است. علاوه بر تداوم اختلافات بر سر حقوق بشر در ترکیه، سفر اردوغان به حوزه‌های منافع اقتصادی دوجانبه، رایزنی بر سر جنگ سوریه و بحران مهاجرتی متمرکز است.