سامانه‌ها ی اقتصادی پراکنده غیر یک پارچه و موقتی چه هزینه‌هایی ایجاد می‌کنند؟ مجمع‌الجزایر سامانه‌های موقت

کیمیا نجفی
سیستم‌های مالی یکپارچه برای جلوگیری از فساد، کنترل رفتار مالیاتی مالیات‌دهندگان، مقابله با پول‌شویی، ردگیری پول و... بسیار مهم و حیاتی است. حتی در بحث fatf که موضوع روز سیاسی اقتصادی امروز ایران به شمار می‌رود هم یکی از مهمترین ابزارهای کنترل مالی برای جلوگیری از کمک به تروریسم، همین سیستم‌های مالی یکپارچه هستند.
در سال‌های گذشته سامانه‌های گوناگونی برای کنترل مسائل مالی و اقتصادی در کشور راه‌اندازی شده‌ است. از نمونه‌های قدیمی می‌توان به سامانه کارت هوشمند سوخت و از نمونه‌های متاخر نیز می‌توان به سامانه‌های نیما و تجارت ایران که خبر راه‌اندازی آن از سوی رسانه‌ها اعلام شد اشاره کرد. نکته این‌جاست که فعالیت این سامانه‌ها شاید برای اهداف تعیین شده مناسب باشند. اما تعدادی از این سامانه‌ها مربوط به یک بازه زمانی خاص هستند و بعد از مدتی کنار گذاشته می‌شوند. برای راه‌اندازی این سامانه‌ها نیز هزینه‌هایی صرف می‌شود، حال با توجه به هزینه‌ها با در نظر گرفتن این مسئله که سامانه‌های متعددی هم وجود دارد و برخی از آن‌ها موقت عمل می‌کنند آیا مقرون به صرفه است یا خیر؟ محمدصادق مفتح، معاون ارتباطات و اطلاعات وزیر صنعت و تجارت در پاسخ به این سوال به «ابتکار» می‌گوید: در بحث سامانه‌ها نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که ببینیم این سامانه‌ها در کجا قرار دارند؟ وقتی سامانه‌ها در چرخه‌ای از سامانه‌های دیگر قرار می‌گیرند ارزش مضاعف پیدا می‌کنند. اکنون بحث سامانه‌ تجارت مطرح است و قرار بر این است که سامانه تجارت با سامانه گمرک و بانک مرکزی و ثبت و سفارش لینک شوند. در این‌صورت برکات بسیار زیادی خواهد داشت و مقرون به صرفه خواهد بود. در گذشته یکی از دلایل توسعه فساد و اینکه مبارزه با فساد خیلی موفق نبوده است این بود که ارتباط متقاضی با کارمند را به‌طور مستقیم نتوانسته‌ بودیم قطع کنیم. تنها راه‌حل همین سامانه‌ها است اگر از این طریق بشود ارتباط مستقیم بین ارباب‌رجوع و مسئولان کار را حذف کنیم زمینه فساد به شدت کاهش پیدا می‌کند و بسیاری از مشکلات قابل حل خواهد بود. بنابراین ما از طریق این سامانه‌ها می‌توانیم بسیاری از کاستی‌ها را از بین ببریم. من معتقد هستم که سامانه‌ها باید با یکدیگر ارتباط منطقی برقرار کنند و همسو با هم شوند. ادامه فعالیت یک سامانه به‌صورت تنها فایده‌ایی ندارد اما اگر بتواند با دیگر سامانه‌ها مشارکت داشته باشد به راحتی می‌توان از بروز فساد جلوگیری کرد و همچنین می‌توان در صرف هزینه‌ها صرفه‌جویی کرد.
وی می‌افزاید: همان‌طور که در وضعیت کنونی شاهد آن هستیم سازمان‌های دولتی هر کدام به صورت تک به دنبال منافع خود هستند و جدای از بقیه فرایندهای خود را دنبال می‌کنند، این همان بلایی است که گریبانگیر سامانه‌ها هم شده است. می‌بینیم که وزارت صنعت و تجارت جدای از گمرک و جدای از بانک مرکزی فعالیت می‌کند و این فعالیت نتیجه مثبتی نخواهد داشت. اگر بین همه سامانه‌ها ارتباط منطقی تعریف شود و مجموعه‌ای را تشکیل دهند به هزینه‌هایی که شده است می‌ارزد و نتایج مثبتی را در اقتصاد خواهد داشت.


مفتح با تاکید بر کارآمد بودن سامانه‌ها می‌گوید: اگر تمام سامانه‌ها به صورت یکپارچه عمل کنند می‌توانند بسیار کار‌آمد باشند. به عنوان مثال مشکلاتی را در نظام گمرکی برای ترخیص کالا داریم و همچنین مشکلاتی که در کشور جاری است باعث می‌شود که بسیاری از کالاها به صورت متراکم در گمرک متوقف شود. چنین وضعیتی پیش آمده بود که در نهایت نهاد معاون اول رئیس جمهوری به ناچار در این قضیه ورود پیدا کرد و دستور تخلیه را داد. این مشکلات تبعات یکپارچه نبودن سامانه‌ها است. در جریان فعالیت‌های ترخیص وقتی بخواهیم کالایی را از گمرک ترخیص کنیم باید ابتدا اسنادی را آماده کنیم و بعد از آن مهر تایید بخورد که تمام این مراحل خود مکانی برای فساد ایجاد می‌کند. اگر این سامانه‌ها همسوی هم قرار بگیرند، ترخیص کالا و بسیاری از مسائل دیگر بدون ایجاد فساد به آسانی انجام می‌شود. در تمام دنیا قبل از اینکه کشتی به مقصد برسد کارهای ترخیص را انجام می‌دهند و به محض رسیدن، بار کشتی از گمرک ترخیص می‌شود. ما در این زمینه توقف‌هایی را داریم که در صورت یکپارچه عمل کردن این سامانه‌ها مشکلات حل خواهد شد! و دیگر این متوقف شدن‌ها که می‌تواند به معنای دپو شدن سرمایه کشور باشد و همچنین معطلی‌هایی که در کارخانه‌ها و بازار اتفاق می‌افتد را شاهدش نخواهیم بود. همان‌طور که قبلا گفتم حل این مشکلات تنها به دست لینک شدن سامانه‌ها با یکدیگر است.
مفتح برای از بین بردن زمینه فساد و نظارت کافی در این زمینه می‌گوید: علاوه‌بر عاملی که ذکر کردم از یک راه دیگر می‌توانیم فساد را کنترل کنیم. برای بهتر کردن شرایط و نظارت کافی داشتن باید فرایندها را از دستی به مکانیزه تبدیل کنیم. به عبارت دیگر ارتباط کارمند با ارباب‌رجوع را به‌طور کامل قطع کنیم در چنین شرایطی زمینه تشکیل فساد ایجاد نخواهد شد و حتی در صورت بروز مشکل قابل بررسی و حل خواهد بود. علاوه‌بر فساد مشکلات دیگر هم از بین خواهد رفت و روند کار بسیار سریع و آسان و کم هزینه‌تر انجام می‌شود و مشکلات از تخصیص ارز گرفته تا ترخیص کالا به حد‌اقل می‌رسد.
سایر اخبار این روزنامه
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در کنفرانس خبری مشترک با همتای سوری خود اعلام کرد که روند انتقال سامانه اس-300 به سوریه آغاز شده است جهانبخش‌محبی نیا نخبگان قدیم و چالش‌های جدید آیا جدا شدن و عملکرد منفرد چهره‌های اصلاح طلب از جریان های جناحی نشانه افتراق اصلاح طلبان است؟ نمایندگان برای اتهام‌زنی به دیگران مصونیت ندارند روایت سوم شخص غایب از جلسات تخیلی در نشست خبری چهارمین دوره جشن ملی مترجمان مطرح شد توجه‌ به مترجمان آثار ایرانیان و انتخاب مترجم محبوب مردمی سامانه‌ها ی اقتصادی پراکنده غیر یک پارچه و موقتی چه هزینه‌هایی ایجاد می‌کنند؟ مجمع‌الجزایر سامانه‌های موقت گفت‌وگوی «ابتکار» با مجتبی محمدی؛ سربازی که قهرمان حادثه تروریستی اهواز شد یک سرباز واقعی! دادستان تهران: متهم سکه ثامن یک روز قبل از تشکیل پرونده با همسرش از کشور خارج شد روزبه حسینی در گفت‌وگو با «ابتکار» از نمایش «سیم و سُرمه» می‌گوید دولت نبایدبدون کمک مالی بر تئاتر نظارت کند از جمله نفحات انسانیت اسحاق جهانگیری: روند محرومیت‌‌زدایی در هرمزگان تسریع شود میانجیگرى لاوروف براى سوریه