روزنامه جهان صنعت

بازی دلار ادامه دارد

گروه اقتصادی- حرکات نوسانی بازار ارز تمامی ندارد؛ قیمت‌ها لحظه‌ای تغییر می‌کند و صحنه رقت‌انگیزی از قیمت‌های سر به فلک کشیده از خود به نمایش گذاشته‌اند‌. در این بین سیاست‌گذار خود را از بازار کنار کشیده و اختیار بازار را در دستان مردم و دلالان نهاده تا از این پس مردم هدایت‌گر سیاست‌های ارزی بازار باشند‌.
در ادامه نوسانات قیمتی بازار ارز، دیروز اما فصل جدیدی از خرید و فروش‌های ارزی آغاز شد؛ قیمت خرید و فروش ارز با افزایش چند هزار تومانی تنها ظرف یک روز همراه بود و قیمت‌گذاری بازار با صف‌بندی‌های مردم پشت درهای بسته صرافی‌ها آغاز شد‌.
دلار، بیشتر از 18 هزار تومان
آخرین تحولات قیمتی بازار حکایت از این دارد که دلاری که تا چند روز پیش در کانال 14 هزار تومانی نوسان داشته، دیروز در کانال 18 هزار تومانی جا خوش کرد آن‌طور که از حال و هوای بازار به نظر می‌رسد، افزایش‌های بیشتر نرخ ارز با تقاضای بیشتری در بازار ارز همراه است و متقاضیان ارزی باز هم برای خرید ارز پشت در صرافی‌ها صف می‌بندند‌.


افزایش قیمت‌های وسیع در بازار ارز بازار سکه و طلا را نیز با خود همراه کرده و قیمت‌هایی باورنکردنی در آن به ثبت رسانده است‌. روند تغییرات قیمتی بازار طلای کشور نیز نشان می‌دهد که سکه امامی روز گذشته سرانجام مرز 5 میلیون تومان را هم رد کرد و قیمت‌های 5 میلیون و 500 هزار تومانی را برای خود به ثبت رساند‌. طلای 18 عیار نیز با عبور از مرز 500 هزار تومان، در قیمت 540 هزار تومان جا خوش کرد‌.در این بین عضو کمیسیون تخصصی طلا و جواهر فشار تقاضا را مسبب این وضعیت می‌داند‌. محمد کشتی‌آرای در خصوص چرایی افزایش قیمت طلا و سکه در بازار طی روزهای اخیر می‌گوید: معمولا فعل و انفعالات اقتصادی متاثر از مسائل سیاسی است، به همین دلیل بگو مگوهای سیاسی تاثیر خود را در بازار اقتصادی می‌گذارد و بازارهای مالی داخلی و خارجی نیز به این صحبت‌ها واکنش نشان می‌دهند‌. این فعال در بازار طلا و ارز با اعلام اینکه تقاضای شدیدی برای خرید دلار و سکه و طلا به بازار وارد شده است، همین افزایش تقاضا را عامل افزایش قیمت ارز و قیمت طلا و سکه می‌داند‌.
این عضو کمیسیون تخصصی طلا و جواهر در رابطه با گذر سکه از پنج میلیون تومان تاکید کرد که برای اولین بار رکوردهای جدید قیمتی را در بازار طلا و ارز داشتیم که قبلا حتی تصورش را هم نمی‌کردیم‌.
تحریم‌های 13 آبان
اما این موضوع به دنبال نمایش اقتدار ایران در مقر سازمان بین‌الملل اتفاق می‌افتد؛ نمایشی که منجر به تشدید بار روانی تحریم‌های آمریکا علیه ایران شد و مقدمات افزایش قیمت‌های وسیع در ارز بازار را فراهم کرد‌. به نظر می‌رسد دیگر کار از کار گذشته و باید کمربندهایمان را برای مقابله با افزایش قیمت‌هایی ببندیم که در تاریخ اقتصادی کشورمان در طول 4 دهه گذشته بی‌سابقه است‌.
سخنان تند رییس‌جمهور آمریکا نیز اقتصاد ایران را یگ گام به تحریم‌های اقتصادی در روز 13 آبان نزدیک‌تر کرد تا پیش از روز موعود آمادگی مقابله به مثل با آنچه در انتظار اقتصادمان است را داشته باشیم‌. بر این اساس تشدید نگرانی از بازگشت تحریم‌های اقتصادی خود نیروی محرک جدیدی بود تا مردم بار دیگر به خرید ارز از بازار به عنوان دارایی ارزشمند پناه ببرند و کاهش‌های پیش آمده در ارزش ریالی بازار را جبران کنند‌.
کنار کشیدن دولت از بازار
اما تحولات ارزی بازار در حالی اتفاق می‌افتد که سیاست‌گذار پولی چشم خود را به روی واقعیت‌های بازار بسته و خود را به کل از تحولات قیمتی آن برحذر داشته است‌. به راستی سیاستگذار پولی تا به کجا می‌خواهد چشم روی آنچه بر بازار ارزی می‌گذرد ببندد و شاهد افزایش قیمت‌های اینچنینی در بازار ارزی باشد؟ به نظر می‌رسد دیگر کار به جایی رسیده که حتی دولت هم به دنبال راه میانبری است تا خود را از مخمصه ارزی بازار نجات دهد و آشوب‌های ادامه‌دار آن را به گردن دیگران بیندازد‌.
اگر روند تغییرات قیمت ارز از زمان به اجرا درآمدن بسته ارزی دولت تا به امروز را بررسی کنیم، متوجه این موضوع می‌شویم که بازار با افزایش قیمت‌های بیشتر از 90 درصدی همراه بوده است‌. شاید روزی که دولت برای به اجرا درآوردن سیاست جدید ارزی‌اش کمر همت بست، حتی تصورش را هم نمی‌کرد روزی برسد که به طور کلی خودش را از قیمت‌گذاری ارزی بازار کنار بکشد و ناکامی‌اش در سیاستگذاری درست ارزی را بپذیرد‌.
آمادگی برای موج جدید افزایش قیمت
اما دیگر بازار راه خود را یافته و دیگر به هیچ صراطی مستقیم نیست؛ تحولات قیمتی اخیر بازار ارز نشان می‌دهد که هنوز هم پتانسیل رشد دوباره قیمت‌ها در بازار ارز وجود دارد و باید به زودی خود را با موج جدیدی از قیمت‌های نجومی آماده کنیم‌. اهمیت چنین موضوعی بیش از آنکه نشان‌دهنده وجه عوامل روانی و دیپلماسی کشور باشد، از تاثیرات فزاینده‌ای حکایت دارد که بر معیشت خانوارها می‌گذارد و به کوچک‌تر شدن هرچه بیشتر سفره اقتصادی آنان انجامیده است‌.بر این اساس به هر میزان که ارز در بازار نمایش مقتدرش را ادامه می‌دهد، به همین میزان زوال ارزش ریال بار تورمی‌اش را بر معیشت خانوارها می‌گذارد و تعداد بیشتری از خانوارها را به سمت دهک‌های پایین جامعه هدایت می‌کند‌. آمارهای اعلامی از سوی مراکز دولتی نیز به خوبی موید این موضوع است که تا چه میزان افزایش قیمت‌های اخیر در بازار ارز، از توان اقتصادی خانوارها کاسته است‌. بر این اساس حرکت انفعالی و سکوت معنادار دولت آن هم درست زمانی که بازار اقتصادی نیازمند توجه بیش از پیش وی به بازار است، جز به نابودی و سقوط اقتصادی کشور نخواهد انجامید و بار سنگین آن را تنها مردمی باید به دوش بکشند که هیچ نقشی در سیاست‌گذاری‌های اخیر اقتصادی ندارند‌.
بازار آزاد ارز قابلیت تعیین نرخ مرجع را ندارد
در همین حال، معاون اقتصادی رییس‌جمهور با بیان اینکه تنها کمتر از پنج درصد مبادلات ارزی کشور در بازار سوم انجام می‌شود، گفت: طبیعی است که این بخش قابلیت این را ندارد که نرخ مرجع ارز تلقی شود‌.
محمد نهاوندیان که در حاشیه جلسه هیات دولت سخن می‌گفت، در خصوص برخی اظهار نظرها درباره وضعیت بازار ارز گفت: تمامی کالاهای اساسی مورد نیاز کشور با نرخ رسمی انجام می‌شود و عمده مبادلات تجاری کشور نیز در بازار ثانویه است‌. به گفته وی، تنها کمتر از پنج درصد از مبادلات ارزی کشور در بازار سوم انجام می‌شود و طبیعی است که این بخش قابلیت این را ندارد که نرخ مرجع ارز تلقی شود و بنابراین نهاوندیان افزود: اثرگذاری هر یک از این نرخ‌ها را باید در حد و وزن خودشان در نظر بگیریم‌.
وی با بیان اینکه انتظارات و التهابات اثر می‌گذارد، ادامه داد: آن چیزی که بدنه اصلی مبادلات تجاری کشور است و به جریان کالا چه واردات و چه تولیدات کشور نسبت دارد، به هیچ وجه اتکا به نرخ بازار سوم ندارد و رسانه‌ها نیز در تبیین این مطلب می‌توانند اثرگذار باشند‌.
معاون اقتصادی رییس‌‌جمهور سیاست ارزی کشور را سیاست بازار آزاد مدیریت شده برشمرد و افزود: سیاست اقتصادی کشور بر اساس سیاست‌های کلی مبتنی بر افزایش رقابت، تسهیل تجارت و تسهیل کسب‌وکار است‌. علامتی که از بازار به معنای واقعی خارج شود به توازن کمک می‌کند‌. اطلاع کامل یکی از شرایط عملکرد صحیح بازار است و التهاباتی که ناشی از عوامل غیرواقعی در اقتصاد است انتظارات تورمی را بالا می‌برد و می‌تواند در طرف تقاضا به طور واقعی اثر کند‌.
نهاوندیان در ادامه بیانیه دوشب گذشته اتحادیه اروپا و تصمیم پنج کشوری که طرف ایران در برجام هستند، را قدم بزرگ رو به جلویی دانست‌. این بیانیه از مدتی قبل به‌عنوان یکی از راهکارهای عملیاتی برای رفع مشکلاتی که تهدید آمریکا برای شرکت‌ها و بانک‌ها ایجاد می‌کند مطرح شد و خوشبختانه در حال حاضر تصمیم آن اتخاذ و اعلام شده است‌.
وی افزود: بدین ترتیب نهاد ویژه مالی عهده‌دار این کار می‌شود که وجود حاصل از صادرات نفتی و غیرنفتی ایران را منتقل کند و واردات و تخصیص ارز حاصله از طریق این نهاد باشد‌. از طرفی با توجه به حمایت دولت‌های پنجگانه، طبعا تهدیدات آمریکا روی آن اثر نخواهد داشت و این بیانیه را قدمی عملی از سوی اروپا می‌توان تلقی کرد‌.وی در ادامه تاکید کرد: واقعیت‌های اقتصاد ما اقتضای التهاب‌ها و انتظارات تورمی را ندارد، اما وقتی این انتظار شکل گرفت به یک عامل واقعی تبدیل می‌شود و اینجاست که همکاری و هم‌اندیشی اقتصاددانان و رسانه‌ها می‌تواند آرامش لازمه مقاومت اقتصادی را فراهم کند‌.
معاون اقتصادی رییس‌‌جمهور در پایان با بیان اینکه بعضی‌ها که دوستدار سامان یافتن زندگی ایرانیان نیستند، مرتبا بر تنور التهاب می‌دمند، تاکید کرد: الان وظیفه این است که هر کسی اگر به قدرت خرید خود و جامعه می‌اندیشد، نباید به ایجاد التهاب کمک کند و از این فضا حتما عبور خواهیم کرد‌.
دولت دست به اقدام عملی بزند
میثم رادپور*- در بحبوحه افزایش قیمت‌ها و ناآرامی‌های بازار ارز، دولت همواره از بخشنامه‌های جدید ارزی سخن می‌گوید. این در حالی است که شرایط بازار به جایی رسیده که هیچ جنسی از قول و قرارها را نمی‌پذیرد و بنابراین در بازاری که به هیچ یک از تعهدهای ارزی آن اعتمادی وجود ندارد، دولت نباید دست به ایجاد تعهدات جدید بزند‌. به بیانی روشن‌تر در بازاری که هیچ اعتنایی به بیانیه‌های دولت وجود ندارد و هیچ افق روشنی از آینده آنها دیده نمی‌شود، نمی‌توان اقدام به تزریق نسخه‌های جدید کرد‌.
اما امروز دیگر کار از گرانی و ارزانی قیمت ارز هم گذشته است به طوری که در پس تمام سیاست‌گذاری‌های دولت، قیمت‌ها در بازار ارز به طور مستمر بالا می‌رود و دولت نیز هیچ اقدامی در راستای قیمت‌گذاری صحیح بازار انجام نمی‌دهد. چنین موضوعی نگرانی‌ها از آینده اقتصادی را بالا برده و در چنین شرایطی نمی‌توان برای اندازه‌گیری عوامل روانی بازار، اقدام به متر کردن آن کرد‌.
اقدامات سیاستی دولت حتی کار را به جایی رسانده که اعتماد به دولت، ناشر پول و حتی کل حاکمیت از دست رفته و در چنین شرایطی اقدام مردم برای تبدیل ریال‌هایشان به دلار، به بی‌اعتمادی گسترده آنها به ناشر پول برمی‌گردد. چرا که ارزش ریالی پول ملی به اعتماد و اعتبار پشتوانه این پول، یعنی ناشر آن برمی‌گردد‌.
بنابراین در چنین شرایطی دولت باید به ناچار با دخالت مستقیم در بازار، دست به تقویت طرف عرضه ارز بزند تا حداقل بخشی از تعهدات بازار در کوتاه‌مدت فروکش کند‌. به بیانی دیگر تنها آزمونی که در شرایط کنونی می‌تواند موثر واقع شود این است که دولت دست به اقدام عملی و مستقیم دولت برای عرضه ارز به بازار بزند‌.
با این اوصاف تا زمانی که اعتمادسازی توسط دولت شکل نگیرد و تا زمانی که دولت بخشی از نگرانی‌های ایجاد شده را با تزریق‌های مستقیم حل و فصل نکند، اقدامات عملیاتی جدید از سوی دولت قادر نخواهد بود در آشفته‌بازار ارزی به کمک بازار بیاید‌.
* کارشناس ارزی
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اوضاع این رژیم حسابی بیخ پیدا کرده است (یادداشت روز) (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
ارجاع 2 لایحه مربوط به FATF به مجمع تشخیص خلاف است اردوغان تاکید کرد آغاز دور جدید اعتراض رانندگان با محوریت لاستیک نگاهی به وضعیت دریاچه ارومیه افزایش بی‌توجهی به محیط زیست کوه دماوند از آغاز خوب استقلال تا آمار خوب پرسپولیس آلرژی دلار به روحانی! آچمزشدگی! بازی دلار ادامه دارد آمارهای دولتی با آشفته بازار کالاهای اساسی همخوانی ندارد؛ بررسی گردشگری ایران در سالی که گذشت از نگاه کارشناسان شاخص‌های مثبت بازار کار کشور از حرکت ایستاد اشتغال و تولید، دو روی یک سکه توضیح ضروری نشست شورای امنیت برگزار شد نشریه آتلانتیک مطرح کرد اصلاح‌طلبی و ناسیونالیسم