روزنامه جهان صنعت

افزایش بی‌توجهی به محیط زیست کوه دماوند

گروه فرهنگ- شرایط محیط‌‌زیست در ایران بحرانی است. این جمله را بارها و بارها نه تنها از زبان کارشناسان و مسوولان این حوزه شنیده‌ایم بلکه شواهد آن دیگر به وضوح قابل دیدن است. یکی از این موارد بحرانی قله دماوند است.
اثری طبیعی- ملی که مدت‌هاست با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم می‌کند. از فعالیت معدنی که گفته می‌شود به نهادهای خاص وابسته است و علی‌رغم قانون ممنوعیت فعالیت معادن در ارتفاع مشخص شده، همچنان به کارش ادامه می‌دهد گرفته تا تجمع گسترده کوهنوردان و قاطرهایی که حمل‌شان می‌کنند و دفن پراکنده زباله و فضولات انسانی و تخریب گسترده گیاهان ویژه دماوند بر اثر ترددهای بی‌ضابطه؛ همه و همه زخمی عمیق بر پیکر دماوند انداخته‌اند.
اگرچه خبر رسیده ورود به دماوند تا اطلاع‌ ثانوی ممنوع شده اما این ممنوعیت مربوط به ارتفاع 4500 تا قله است و تمامی این مشکلات و تخریب‌ها در ارتفاع 2200 متری. مدیرعامل انجمن دوستداران دماوند هم به همین علت می‌گوید در این محدوده پرنده هم پر نمی‌زند و فایده‌ای ندارد: «‌ارتفاع 4500 متر تا قله، محدوده‌ای است که محیط‌‌زیست به عنوان اثر طبیعی- ملی ثبت کرده است، درحالی‌که در این ارتفاع گنجشک هم پر نمی‌زند فقط کوهنوردها تردد می‌کنند که میزان تخریب آنها در این ارتفاع به اندازه حد پایین‌تر نیست، ساخت‌وسازی هم انجام نشده و وضعیت دفن فضولات و زباله هم وخیم‌تر از ارتفاعات پایین‌دست نیست. مساله ما حفاظت از همان ارتفاع 2200 متر به بالاست که مبنای ممنوعیت هر گونه فعالیت معادن نیز قرار گرفته است.»
چند روز اخیر بنرهایی در دو جبهه «جنوبی» و «غربی» از سوی اداره حفاظت محیط‌‌‌زیست شهرستان آمل نصب شده است با این مضمون که «با عنایت به تخریب‌ها و چالش‌های زیست‌محیطی موجود در محدوده اثر طبیعی قله دماوند به استناد قانون حفاظت و بهسازی محیط‌‌زیست، به دلیل عدم ساماندهی موضوع طبیعت‌گردی در منطقه، تا اطلاع ثانوی از ورود کوهنوردان و گردشگران به محدوده اثر طبیعی- دماوند (ارتفاع 4500 تا قله) ممانعت به عمل خواهد آمد که انتظار می‌رود همکاری لازم از سوی کوهنوردان و گردشگران تا زمان ساماندهی نحوه حضور افراد در محدوده این منطقه صورت پذیرد.» این اتفاق درحالی رخ داده که فصل مناسب کوهنوردی در منطقه دماوند پایان یافته است، ضمن آنکه حد تعیین شده (4500 تا قله) برای ممنوعیت ورود، بالاتر از ارتفاع پناهگاه‌هایی است که در آنها تجمع گسترده کوهنوردان به همراه دفن پراکنده زباله و فضولات انسانی و تخریب گسترده گیاهان ویژه دماوند بر اثر تردد بی‌ضابطه کوهنوردان، طبیعت‌گردها و اتومبیل‌ها در مسیر دسترسی رخ می‌دهد. با این حال «مهدی مسچی»- مدیرعامل انجمن دوستداران دماوند- این حرکت را که به دستور استاندار و اداره کل محیط‌‌زیست مازنداران صورت گرفته، تلنگری می‌داند به ناهنجاری‌هایی که نه تنها این اثر طبیعی بلکه ثبت جهانی آن را در فهرست یونسکو در معرض خطر قرار داده است. او درباره این اقدام به ایسنا توضیح داد: «پس از برگزاری سه کارگروه با حضور نمایندگان تمام دستگاه‌های مرتبط با موضوع دماوند از جمله محیط‌‌زیست و میراث فرهنگی و حتی آب و فاضلاب به تاریخ‌های 25 دی‌ماه سال 96، 20 فروردین‌ماه سال 97 و 12 خرداد همین امسال، مصوبات مختلفی برای حفاظت از این اثر طبیعی- ملی صادر شد که هیچ‌یک به اجرا نرسید. متاسفانه نماینده برخی دستگاه‌ها همچون فدراسیون کوهنوردی که به نظر نگاه درآمدزایی و نه محافظتی به برخی کوه‌های ایران از جمله دماوند و علم‌کوه دارند، در این کارگروه‌ها حضور نداشتند. بنابراین از سوی انجمن دوستداران دماوند به استاندار و اداره کل محیط‌‌زیست استان مازندران اعتراض و مستنداتی دال بر اجرا نشدن آن مصوبات ارائه شد که برای پیش‌قدم شدن از سوی آنها دستور داده شد در چهار جبهه که مسیر صعود به قله دماوند است، بنرهایی درباره ممنوعیت ورود به محدوده این اثر طبیعی- ملی نصب شود که درحال حاضر این بنرها در دو جبهه غربی و جنوبی نصب شده است.»


او درباره تصمیم‌های گرفته شده برای حفاظت از ارتفاع‌های پایین‌دست این کوه که بیشترین تخریب و ترددها در آن صورت گرفته به ثبت این کوه در فهرست میراث طبیعی کشور که از ارتفاع 2200 متر تا قله است، اشاره و اضافه کرد: «ارتفاع 4500 متر تا قله، محدوده‌ای است که محیط‌‌زیست به عنوان اثر طبیعی- ملی ثبت کرده است، درحالی‌که در این ارتفاع گنجشک هم پر نمی‌زند فقط کوهنوردها تردد می‌کنند که میزان تخریب آنها در این ارتفاع به اندازه حد پایین‌تر نیست، ساخت‌وسازی هم انجام نشده و وضعیت دفن فضولات و زباله هم وخیم‌تر از ارتفاعات پایین‌دست نیست. مساله ما حفاظت از همان ارتفاع 2200 متر به بالاست که مبنای ممنوعیت هر گونه فعالیت معادن نیز قرار گرفته است.»
او اضافه کرد:‌ «برمبنای این حد ما از سال 1393 برای توقف فعالیت معادن در کوه دماوند تلاش کردیم که با وجود تهدیدها و فشارها تا‌کنون موفق شده‌ایم هفت معدن را که در اختیار بخش خصوصی بود از جمله معدن پوکه متعلق به شهرداری رینه را که در ارتفاع 2200 متر قرار داشت، تعطیل کنیم. ولی همچنان یک معدن که بنا به ارزیابی کارشناسان میراث فرهنگی فعالیت آن از ارتفاع 2100 تا 2300 متر تعیین شده به فعالیت خود ادامه می‌دهد. این معدن وابسته به نهادهای خاصی است که زور تشکل‌های غیردولتی به آنها نمی‌رسد.»
مسچی ادامه داد: «به هر حال نصب این بنرها هرچند در فصل سرما و کم مراجعه، صعود به قله را ممنوع کرده اما برای آغاز، تلنگر و حرکتی است که نشان از اراده جدی اداره محیط‌‌زیست برای حفاظت از این اثر طبیعی دارد.»
این دوستدار دماوند درباره حمایت و پیگیری‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از این میراث طبیعی که در فهرست موقت ثبت جهانی قرار دارد، بیان کرد: «کد ارتفاع ثبت شده از سوی این سازمان (2200 متر) با توجه به تحرکات و تخریب‌هایی که اتفاقا در این محدوده رخ داده، کاملا برای حفاظت درست تعیین شده و اگر سامان‌دهی در این بخش صورت نگیرد، قطعا ثبت این میراث در فهرست جهانی یونسکو با مشکل روبه‌رو خواهد شد.»
او ادامه داد: «با وجود آنکه دماوند از سال 1387 در فهرست آثار طبیعی ملی ثبت شده اما هنوز در نوبت انتظار برای ثبت جهانی است که این اتفاق قطعا با وقایعی همچون جاده‌سازی تا ارتفاع سه هزار متر دماوند و معدن‌کاری‌ها بی ارتباط نیست.» مدیرعامل انجمن دوستداران دماوند ادامه داد: «متاسفانه فدراسیون کوهنوردی و قاطرچی‌هایی که در دامنه دماوند فعالیت و بار برخی کوهنوردان را تا ارتفاع 4200 متر حمل می‌کنند، اجازه نمی‌دهند جاده خاکی‌ای که تا ارتفاع سه هزار متر کشیده شده بسته شود. این جاده از ابتدا هم غیرقانونی ایجاد شد.»
مسچی در ادامه توضیح داد: «سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تا‌کنون برای حفاظت از دماوند همکاری و حمایت‌های خوبی داشته، ولی لازم است این دستگاه هم به تعهدات خود بیشتر عمل کند و فقط اعلام نظر نکند، چرا که پیگیری نظرهای این سازمان از عهده تشکل‌های مردمی خارج است، مگر ما چقدر رابطه و رسانه در اختیار داریم. این سازمان که جایگاهش در سطح معاونت ریاست‌جمهوری تعریف شده حتما می‌تواند برای حفاظت از بلندترین کوه ایران که به عنوان میراث طبیعی ثبت شده، گام‌های بیشتری بردارد و نمایندگان مجلس را در این مسیر دخیل کند.»
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
ناکامی گناه مبهم فرشته! (خراسان) حباب «ریزپرنده- غول‌رسانه» ترکید! (جوان) صد رحمت به توپ میرزا آقاسی!(یادداشت روز) (کيهان) اسرائیل دوباره تحقیر شد (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
ارجاع 2 لایحه مربوط به FATF به مجمع تشخیص خلاف است اردوغان تاکید کرد آغاز دور جدید اعتراض رانندگان با محوریت لاستیک نگاهی به وضعیت دریاچه ارومیه افزایش بی‌توجهی به محیط زیست کوه دماوند از آغاز خوب استقلال تا آمار خوب پرسپولیس آلرژی دلار به روحانی! آچمزشدگی! بازی دلار ادامه دارد آمارهای دولتی با آشفته بازار کالاهای اساسی همخوانی ندارد؛ بررسی گردشگری ایران در سالی که گذشت از نگاه کارشناسان شاخص‌های مثبت بازار کار کشور از حرکت ایستاد اشتغال و تولید، دو روی یک سکه توضیح ضروری نشست شورای امنیت برگزار شد نشریه آتلانتیک مطرح کرد اصلاح‌طلبی و ناسیونالیسم