روزنامه اعتماد
1397/07/02
ايستادگي در برابر امريكا
اين كميته تنها به رساندن پايبندي كشورهاي حاضر در «توافق جهاني كاهش توليد نفت» به 100 درصد تعهداتش اكتفا كرد. پايبندي مجموع اعضاي اوپك، به تعهد كاهش يك ميليون و 200 هزار بشكه‌اي توليدشان، 118 درصد بود و پايبندي غير اوپكي‌ها به تعهد كاهش 600 هزار بشكه‌اي، 119 درصد. رساندن پايبندي كشورها به 100 درصد تعهدشان، تصميم كنفرانس اوپك بود. مفهوم ساده شده بيانيه دهمين جلسه كميته وزارتي نظارت بر توافق اوپك و غيراوپك» موسوم به «جي.ام.ام.سي» اين است كه مجموع اوپك و غيراوپك بايد تا پايان سال 2018، حدود 450 هزار بشكه ديگر به توليدشان اضافه كنند تا پايبندي صد درصدي به توافق سال 2016، حاصل شود. بيانيه «جي.ام.ام.سي» اما، درباره رعايت سهميه‌هاي كشورها سكوت كرد. موفقيت ايران در جلسه‌اي كه پيش‌بيني مي‌شد دشوار باشد در چه بود؟ فعلا همه نمايش را نديده‌ايد.رييس هيات ايران: راضي هستيم
گروه موسيقي بزرگ الجزايري‌ها آماده مي‌شد تا در جلسه‌اي كه براي قدرداني اوپك از «عبدالعزيز بوتفليقه»، رييس‌جمهور الجزاير، تشكيل شده بود سرود ملي اين كشور را بنوازد. حسين كاظم‌پور اردبيلي، نماينده ايران در هيات عامل اوپك، به عنوان رييس هيات ايراني در جلسه حضور داشت. از او مي‌پرسم:
آقاي كاظم‌پور، شما از نتيجه جلسه «جي.ام.ام.سي» راضي هستيد؟
«ما از نتيجه كنفرانس راضي هستيم. چون فقط تاكيدي بر پايبندي صددرصدي اعضا بود. اوپكي‌ها 118 درصد و غيراوپكي‌ها 119 درصد به توافق پايبندي داشته‌اند. بنابراين كمبود مقدار زيادي نفت در بازار وجود ندارد. ضمن اينكه ظرفيت‌ها هم براي توليد نفت محدود است.»
كاظم‌پور اردبيلي هم تاكيد مي‌كند كه هيچ عددي براي افزايش توليد نفت در بيانيه پاياني نشست نيامده است. اينجا، دقيقا همان جايي است كه موفقيت ايران رقم خورده است. ترامپ، پيش از جلسه «جي.ام.ام.سي»، خواهان افزايش توليد نفت اوپك و كاهش قيمت نفت شده بود. از طرفي براي ايران شكست بزرگ بود كه سازماني كه خود يكي از بنيانگذاران آن بوده و حق عضويت سالانه پرداخت مي‌كند، بطور رسمي و با امضاي ايران اعلام افزايش توليد كند، آن هم در شرايطي كه ايران تحت تحريم قرار گرفته و توليد نفتش كاهش پيدا كرده است. اگر رقم افزايش توليد در بيانيه رسمي اوپك مي‌آمد، يعني اوپك روبروي ايران ايستاده بود. ترامپ با توييت‌هايش چنين تقاضايي را رسما مطرح كرده بود. عوامل بسياري دست به دست هم داد تا اين اتفاق رخ ندهد.
پيام زنگنه از تهران؛ تحولات در الجزاير
صبح يكشنبه، دقايقي قبل از شروع جلسه «جي.ام.ام.سي»، زنگنه از تهران پيامي مخابره كرد تا ذره‌اي از زهر مصاحبه چند روز گذشته‌اش، عليه برخي اعضاي اوپك را بگيرد. جايي كه بدون اسم بردن از نام كشورها، به‌شدت به برخي از كشورهاي اوپك تاخته بود. زنگنه در پيام ديروزش كه در قالب مصاحبه‌اي با سايت وزارت نفت تنظيم شده، كلامش را نرم‌تر كرده بود: «طبق شنيدهها، كميته مشترك وزارتي نظارت بر توافق كاهش عرضه اوپك و غيراوپك خارج از حيطه وظايف محوله به آن، در پي آن است كه به بهانه به اصطلاح «جبران كاهش توليد ايران» رقمي را براي افزايش توليد ارايه كند. اوپك سازماني مستقل از امريكاست و اميدوارم همواره مستقل بماند. اميدوارم اين تهديدها، برخي همكاران اوپكي مرا وحشت‌زده و به اجراي دستورهاي ترامپ ترغيب نكند.» من همزمان تلاش مي‌كردم تا با هيات ايراني حاضر در الجزاير در تماس بمانم. قبل از شروع اجلاس از كاظم‌پور اردبيلي خواستم تا موضعش را شفاف بگويد: «ايران تا رسيدن به هدف پايبندي100 درصدي توافق اوپك و غيراوپك ممانعتي ندارد اما بيش از اين مطلب را نخواهد پذيرفت.» از طريق منابعي مطلع شده بودم كه سعودي‌ها و روس‌ها در حال مذاكره هستند تا به نحوي افزايش توليد 19 درصدي كه بايد افزايش يابد تا پايبندي همه كشورها به توافق به 100 درصد برسد را روس‌ها بر عهده بگيرند. در اين صورت نه عربستان متهم به اين مي‌شود كه سهم ايران يا ونزوئلا را گرفته و هم اينكه نفت بيشتري وارد بازار مي‌شود. از طرفي توافق اوپك و غير اوپك هم نقض نشده است. اين اتفاق حداقل بطور رسمي رخ نداد و در بيانيه اجلاس نيامد. قضاوت درباره پشت صحنه فيلم هم هنوز زود است.
همه مقابل توييت ترامپ!
دبيركل اوپك، در سخنراني افتتاحيه دهمين نشست كميته وزارتي نظارت بر توافق جهاني كاهش توليد نفت به‌طور غيرمستقيم پاسخ توييت ترامپ را داد: «بايد آشكار شود كه اوپك نه يك انحصار و نه يك كارتل است و شفافيت به همه فعاليت‌هاي اين سازمان تعميم داده مي‌شود.» باركيندو كه نقش تاثيرگذاري در ايجاد توافق اوپك و غير اوپك داشت الجزاير را به مرواريد آفريقا تشبيه كرد و ادامه داد: «بازگشت به اين شهر خاطرات بسياري از تلاش‌هاي گسترده ما در سال ۲۰۱۶ را براي بازگرداندن ثبات به بازار جهاني نفت كه در حال فرو ريختن بود، زنده مي‌كند. در واقع، اين صنعت در دهه‌هاي متمادي، چنين فراز و نشيبي را تجربه نكرده بود.» باركيندو با تاكيد بر اينكه همكاري اوپك و غير اوپك براي تقويت گفت‌وگو و ايجاد همكاري در سراسر اين صنعت ادامه خواهد يافت، تصريح كرد: «اوپك از همان ابتدا تلاش كرد نيازهاي مشتريان را به شكلي قابل اعتماد و ايمن برآورده كند. ما همچنان با همه ذي‌نفعان اصلي، از جمله مصرف‌كنندگان، به بحث و گفت‌وگوي آزاد براي در نظر گرفتن مسائل و نگراني‌هاي مشترك درباره ثبات در بازار خواهيم پرداخت.» در افتتاحيه جلسه‌اي كه حدود 20 هيات حضور داشتند وزراي انرژي عربستان، روسيه، الجزاير و امارات سخنراني كردند و هركدام به نوعي كوشيدند وضعيت بازار نفت را متعادل توصيف كنند و مصرف‌كنندگان را به تامين انرژي مطمئن كرده و نقش توافق اوپك و غير اوپك را در ثبات بازار نفت تشريح كنند. پيش از شروع جلسه وقتي از وزير انرژي عربستان درخصوص موضعش درباره توييت ترامپ سوال شد، الفالح گفت: «من بر قيمت‌ها تأثير نمي‌گذارم.» و بلافاصله تصريح كرد: «عربستان ظرفيت مازاد براي افزايش توليد نفت را دارد، اما اكنون اين اقدام ضروري نيست. اطلاعاتي كه دارم نشان مي‌دهد كه شرايط عرضه نفت در بازارها كافي است؛ هيچ پالايشگري را در جهان نمي‌شناسم كه دنبال نفت بگردد و نتواند آن را بيابد.» الكساندر نواك، وزير انرژي روسيه، كنار الفالح نشسته بود كه از او هم همين سوال پرسيده شد: «هيچ‌گونه افزايش فوري توليد ضروري نيست.» نوواك در عين حال، جنگ تجاري ميان چين و امريكا و تحريم‌هاي امريكا ضد ايران را چالش جديد بازار نفت اعلام كرد.» اين دو وزير وقتي به پرسش خبرنگاران درباره توييت ترامپ پاسخ مي‌دادند معلوم بود كه سخت‌شان است صراحتا پاسخ‌هاي همسو با خواسته ترامپ بدهند. توييت‌هاي ترامپ عزت ملي آنها را نشانه رفته بود.
موضع رييس اوپك درباره نامه‌هاي زنگنه چه بود؟
چند خبرنگار در روزهايي كه در الجزاير بودم درباره نامه‌هاي متعدد زنگنه به وزراي اوپك صحبت مي‌كردند. از سهيل المزروعي، رييس كنفرانس وزراي اوپك و وزير انرژي امارات پيش از شروع كنفرانس خبري پاياني اجلاس مي‌پرسم:
آقاي وزير، به عنوان رييس كنفرانس اوپك، موضع شما درباره نامه‌هاي آقاي زنگنه چيست؟
«من هميشه به نامه‌هاي ايشان پس از مشورت با دبيرخانه اوپك پاسخ مي‌دهم. ايشان هم از تصميم اخيري كه در اوپك گرفتيم در ماه ژوئن حمايت كرده‌اند، تصميمي كه ما اعضاي JMMC هم‌اكنون در حال دنبال كردن همان توافق هستيم. البته شما مطلع هستيد كه ما هنوز نتوانستيم ١٠٠ درصد به هدف برسيم. الان سعي مي‌كنيم كه بازار را بررسي كنيم و ببينيم ما كجا قرار داريم. البته نكته خوبي كه وجود دارد اين است كه در حال حاضر در بازار ثبات دارد. در حال حاضر ذخاير انباشته نداريم و اين نشانه خوبي است كه يعني به ثبات بازار نزديك شده‌ايم.»
لطفا بخشي از پشت صحنه را هم ببينيم
اگر خلاصه فيلم جلسه «جي.ام.ام.سي» را ديده‌ايد، پس بخشي از پشت صحنه‌اش را هم شفاف بخوانيد. موضع ايران با سماجت و تدابير تيم وزارت نفت از زنگنه گرفته تا كاظم‌پور اردبيلي تاكنون در بيانيه‌هاي رسمي اوپك به كرسي نشسته است و اوپك رسما، بيانيه‌اي صادر نكرده است كه چراغ سبز به تحريم ايران باشد. اما كيست كه نداند در اوپك، هر كشوري توان توليد بيشتر داشته باشد، نفت بيشتري توليد مي‌كند. فعلا هم كه سياست‌هاي سعودي و امارات و ايران عليه هم خصمانه است. پس، بدانيد كه اگر ايران تا زماني مي‌تواند منافع واقعي‌اش را حفظ كند كه بتواند توليد نفت و صادراتش را بر اساس سهميه‌هاي تعيين شده انجام دهد. وگرنه تاثيرگذاري‌اش در بازار نفت روز به روز كاهش مي‌يابد و آنجاست كه ديگر مصاحبه و نامه و بيانيه تاثيرگذار نخواهد بود. تصميم‌گيران بايد بدانند كه در اوپك، ايران فعلا از اين ستون به آن ستون مواضعش را حفظ مي‌كند. در ستون بعدي ممكن است ديگر آنچه ايران مي‌خواهد محقق نشود. اين اما باعث نمي‌شود كه موفقيت تيم نفتي ايراني را در تحقق خواسته‌هاي امروز كشور نبينيم. ولو در فيلم اصلي اوپك. همين مقدار را هم بايد قدر شناخت. اينكه خواسته ترامپ براي اعلام رسمي افزايش توليد نفت در بيانيه اوپك و غير اوپك، با اعلام عدد محقق نشد، موفقيت است. هر چند معلوم نيست ظرفيت توليد نشده زيادي هر در مجموع كشورها وجود داشته باشد. (اگر ذخاير تجاري و استراتژيك را در نظر نگيريم.)
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
